Reactie op boek: 'Herstellen van narcistische mishandeling'

Dit is een gastcolumn van Sine

In geen enkele therapie ben ik zo veel verder geholpen, en heb ik zoveel begrip voor mezelf gevonden als in dit boek. Ik heb het al aangeraden bij verschillende mensen die ik ken, die eenzelfde problematiek meegemaakt hebben.

Ik heb al jaren de diagnose PTSS door mijn psychiater, maar ik heb nooit begrepen of uitleg gehad wat dat was. Noch hoe ik daarmee kon omgaan. Behalve dat ik last had van ‘post traumatisch stresssyndroom’ en dat dat te maken had met hoe ik door mijn ouders en zeker vooral door mijn moeder behandeld ben en nog behandeld wordt. Dat ik daardoor hyper sensitief geworden was.

Ik heb dat zeer erg onderschat, de gevolgen van die behandeling, zie ik nu. Omdat ik die behandeling van mijn ouders ‘gewoon’ was, mij er zeker niet goed mee voelde, maar niet wist wat er schorde.

Ik heb mij helemaal herkend in dit boek en mijn verleden als een puzzel in elkaar zien vloeien.

Ik heb het nog altijd moeilijk om mijn moeder te benoemen onder die categorie van “narcistische mishandeling”, omdat ik er inderdaad vanuit wil gaan, dat er toch iets goeds in haar bedoelingen moet zitten. Maar ik herken haar gedrag, haar woorden en mijn gevoelens en verwarring hieromtrent zo erg diep in Iris haar boek. Dat doet zo’n pijn. Mijn hoop wordt ook telkens opnieuw een diepe teleurstelling.

Door dit boek te lezen, heb ik gezien dat ik ECHT moet stoppen met de HOOP dat we ooit een ‘normale relatie’ zullen hebben en dat ze mij echt wel gebruikt en misbruikt en leegzuigt om haar eisen, verwachtingen, behoeften (tekorten) enz.. door mij te laten invullen, elke keer opnieuw. En dat ik, wat ik nodig heb, bij haar totaal niet van meetelt, dat ik voor haar echt ‘maar’ een aanhangsel ben, zoals mijn psychiater zei.
Het is niet omvatbaar voor woorden hoe dit voelt. Mijn psychiater noemt het schrijnend pijnlijk/diep intriest en verdrietig.

Ik voel mij heel dankbaar aan Iris voor al de moeite die je gedaan hebt om dit werk te maken, neer te schrijven. Om de openheid, duidelijkheid en zorgzaamheid om de juiste informatie en woorden te vinden. Eindelijk iets wat ons ‘slachtoffers’ uit de verwarring helpt en het voortdurend rare gevoel van ‘ik moet toch ‘mis’ zijn, ‘ mis’ zien, dit kan toch niet, zo ga je toch niet met mensen om…. waarom doet ze dat nu, waarom zegt ze dat nu… wat doet ze nu weer.’

Nu weten we hoe dat komt. En dat het niet aan ons ligt. Iris heeft dat in begrijpelijke taal beschreven. Durven schrijven, want daar is heeeeel veel moed voor nodig.

Het hele landschap is in kaart gebracht en als een mooie puzzel een geheel van gemaakt, dat begrijpelijk is in mensentaal.

Ik heb zelf al veel over mijn gevoelens en gewaarwordingen geschreven om te verwerken wat er gebeurde in mijn leven, maar ik wist eigenlijk niet waarover het echt ging. Behalve dat ik mezelf probeerde te vinden en te versterken.
Nu weet ik het wel, nu heeft het een naam. Ik ben niet gek. Ik hoef niet in een inrichting.

Ik herken nu in mijn schrijfsels wat Iris in haar boek zegt. Dezelfde woorden, dezelfde gevoelens, dezelfde gewaarwordingen, hetzelfde onbegrijpbare gedrag, verwijten en beschuldigingen. Het heeft nu een naam gekregen.

Ik ben de laatste weken, sinds ik dit boek gelezen heb echt door allerlei gevoelens heen gegaan, van met stomheid geslagen, van blijheid, van ontroering, van dankbaarheid, van perplex staan, van rouw, van herkenning, van erkenning, van verwarring, maar alles voelt goed, omdat ik eindelijk het licht zie. Ik kan ontspannen doordat de puzzel klopt. Het zal nog een tijd een verwerkingsproces zijn, maar dat heb ik er voor over.

Ik ben al op zoek sinds 1986, wat er toch mankeerde aan de relatie tussen mij en mijn ouders. Ik heb eindelijk een antwoord.

Ik wou zo graag een evenwaardige relatie met mijn ouders, als normale volwassenen, na een moeilijke kindertijd. Ik dacht nu zijn we alle twee volwassen nu zal dat wel gaan. Ik heb er alles aan gedaan. Niets was goed genoeg. Het resulteerde in depressies en de ene burnout na de andere. Ik mag nu stoppen met mijn best te doen, eindelijk weet ik dat het geen zin heeft. Dat het nooit zal kunnen. Ik zal nooit een ‘normale’ relatie met mijn nog levende moeder kunnen hebben.

Ik kan nog steeds soms een schrijnend kindverlangen voelen, de enorme behoefte van dt kindje aan verbinding met haar moeder. Maar die behoefte en die pijn mag er zijn. Ik zal nog honderd keren, duizend keren tegen dit kindje in mij moeten zeggen dat dat niet gaat, dat haar moeder ziek is. En mezelf dan troosten en omhelzen. Ik ben op goede weg.

Door Iris haar boek kan ik eindelijk leren loslaten en me focussen op mijn herstel, op mezelf, zelfverantwoordelijkheid nemen.

Wij ‘slachtoffers’ hebben als kind geleerd dat dat liefde was: ‘hoe ze met ons deden en omgingen en dat wij daarin niet belangrijk waren’, nu moeten we dit afleren want het was onjuist. We moeten de verantwoordelijkheid voor onszelf nemen en onszelf aanleren hoe liefde en respect echt is, en dat we wel belangrijk en waardevol zijn.
En dat is soms heel verwarrend en tegenstrijdig en roept bij mij persoonlijk heel veel misplaatste loyaliteit naar mijn ouders op en veel angst en tegenstrijdige boosheid tegen of naar mezelf. Maar daar raken we ook weer door. Dat lees ik ook weer in Iris haar boek! Natuurlijk moeten we de juiste hulp zoeken bij dit proces, alleen gaat dat niet.

Er is ergens in de wereld zo een mooie wijze tekst: ‘Help mij veranderen wat ik kan veranderen, en help mij aanvaarden wat ik niet kan veranderen en geef me de wijsheid om het verschil te zien tussen de twee’, of zo iets. Dit boek helpt mensen daarbij, de wijsheid om het verschil te zien wat je kan veranderen en wat je niet kan veranderen.
Bedankt Iris.

Sine

27 gedachten aan “Reactie op boek: 'Herstellen van narcistische mishandeling'”

  1. Zeer mooi verwoord Sine! En alles wat je geschreven hebt is zo herkenbaar.
    Ook voor mij geldt dat na het lezen van het boek van Iris de puzzelstukjes op zijn plek gingen vallen. Huilend heb ik het boek gelezen. Inderdaad : het heeft een naam, namelijk narcisme. Het meest schokkende vond ik eigenlijk dat mijn moeder niet de enige is; er bestaan nog meer monsters, anders was er niet over geschreven. En. …als kind wist ik niet beter, maar de volwassen mensen in mijn omgeving hadden het wèl moeten weten. Zij hadden moeten ingrijpen.

  2. Dag Sine,
    ook voor mij heel veel herkenning in je verhaal. Steeds maar weer hopen dat het wel kan en zoooo je best doen.
    Ik ben vanaf 1994 bezig te ontdekken wat er mis was (en dan dacht ik vooral wat er mis was met mij ). Nu lees ik dat jij al vanaf 1986 bezig bent ! Wat een krachtige vrouw zul je zijn !
    Inmiddels heb ik zelf mijn eigenwaarde gevonden en weet nu dat die van mij is, zonder dat ik iemand daar voor nodig heb. Het bouwen en bloeien begint erg laat, maar ik sta in de knop.
    Dank voor het delen en heel veel goeds in het vervolg van je proces gewenst ! Edwin

  3. Mooi geschreven, Sine! Ook ik heb zo’n moeder. Mijn hele leven afgevraagd waarom ik geen liefde en steun verdiende, volgens mijn familie. Maar wel mezelf helemaal opzij moeten zetten voor haar, alsof ik haar aanhangsel was en geen individu. Je zou denken dat ze bij zichzelf te rade zou moeten gaan, wanneer je steeds teleurgesteld raakt omdat je dochter kennelijk niet kan voelen wat zij voelt. Het rottige is dat zij niet de enige is met wie ik zulke aanvaringen heb. Jarenlang voelde ik mezelf door iedereen achtergesteld en was daar ook heel erg op gefocust. Hele dagboeken schreef ik vol met dingen als: ‘die en die werd voorgetrokken of die en die mocht dit wel en ik niet en ga zo maar door. Ik was natuurlijk precies mijn moeder die zichzelf altijd en eeuwig tekort gedaan voelde en onmogelijke eisen stelde aan mij. Zij was zielig en ik dacht dat ik me ook zo moest gedragen. Ik dacht dat het normaal was. Mijn moeder legt het balletje helemaal bij mij, zij hoeft nooit wat te doen, alsof zij het kind is. Ze troost zichzelf nu met de gedachte dat er meer moeders zijn met een moeilijke verhouding met hun dochter.

    1. Ben de oudste dochter van een narcist. Zij is een leuke vrouw volgens de vage kennissen. Dus niet. Een drama die draait in gedrag al naar gelang wie er bij haar is. Haar kinderen en man hebben het altijd kunnen bezuren. Ben overgevoelig en vind uuuuhh vond iedereen zielig. Alles draait om haar en anders krijg je de silent treatment. Zorgt slecht voor zichzelf en mankeert nogal wat. Dan is ze in haar element. Ben twee jaar niet thuisgeweest, toen weer wel. Maakte mezelf wijs voor mijn zus en broer. Ik hou veel van hen maar zij hebben, net als ik, een klap van de molen gehad, gewoon PTSS. Ik dank God voor Internet en alle info over narcisme. Nu begrijp ik het; was voorheen altijd in verwarring en viel uitsluitend voor foute mannen (spanning was ik gewend & wilde redden). Onbewust natuurlijk, maar heeft me jaaaaaaaren van mijn leven gekost. Ben nu gelukkig en wens dat voor mijn lotgenoten ook. Hang in there x

  4. Hoi Sine,
    Dank voor je verhaal.
    Ik heb mijzelf een paar maanden geleden losgemaakt uit de destructieve relatie waarin ik zat, en zit nu middenin de juridische warzone. Via mijn (godzijdank) empathische advocate heb ik nu ook empathische psychische hulp gevonden. Het is niet te geloven hoe veel coaches, psychologen en psychiaters binnen het cognitief gedragstherapeutisch kader je steeds maar laten ‘omdenken’ – daarmee implicerend dat het allemaal aan jóúw perceptie ligt. Ze trappen je alleen maar dieper de afgrond in.
    Natuurlijk, het boek van Iris was een cruciale stap, net als het boek van Jan Storms. En het zoeken, eindeloos zoeken, op het internet. Begrippen als ‘relatieverslaving’ en ‘codependency’ duiken dan vanzelf op, en uiteindelijk kom je onvermijdelijk uit bij je eigen familiegeschiedenis. Was mijn jeugd wel zo gelukkig? Waarom is de relatie met mijn moeder zo geladen, zo conflictueus, bij vlagen zo warm en betrokken, maar houdt ze me op cruciale momenten (namelijk bij heftige emoties van mijn kant) af en stuurt ze er subtiel op aan dat ik ‘gewoon sterk’ moet zijn…? Waarom mag ik me door haar niet gekrenkt voelen, waarom niet boos? Waarom heb ik toch altijd het gevoel dat ze de competitie met me aangaat? En roept ze dingen als ‘ik ga wel weg!’ of ‘maak me maar dood’ als ze niet om dingen heen kan? Waarom is de enorme crisis waar ik nu door heen ga, vooral belastend voor háár? Waarom vraagt ze me steeds weer wat ze nog meer had kunnen of moeten doen om me deze ellende te besparen, om me vervolgens te wijzen op al mijn kleinere en grotere karakterfouten? Waarom bespreekt ze haar zorgen over mij niet direct met mij, maar in mijn bijzijn óver mij?
    Ik zie de patronen steeds beter. Via de Karpman-driehoek drijft ze mij, maar ook anderen uit ons kerngezin iedere keer weer het conflict in.
    Nee, ze kleineert me niet openlijk. Nee, ze valt me niet aan, niet openlijk af. Dat hoeft ook niet: ik heb geleerd mezelf te loochenen en kleiner te maken. Ik voel schaamte, een enorm verdriet, en uiteindelijk ook: heel veel wantrouwen.
    Maar haar een (verborgen) narciste noemen kan ik niet. Nog niet. Dat erkennen, onder ogen zien en aangaan betekent namelijk dat ik het impliciete dreigement (‘je bent zonder mij helemaal alleen in de wereld!’) onder ogen moet komen. De afgrond is nog te diep. Ik durf nog niet alleen.
    Tegelijkertijd: dit soort patronen worden van generatie op generatie doorgegeven. Ik zie het in mijn familie; mijn moeder komt uit een gewelddadig gezin. Onbewust en onbekwaam de patronen te doorbreken. Ik heb een klein kind. En begin voorzichtig te zien hoe ik mijn eigen angsten en schaamten op háár projecteer – ondanks mijn liefde voor haar. Dat maakt me (ten dele) bewust onbekwaam – van veel zal ik nog steeds onbewust zijn.
    Hopelijk kan ik leren hoe het ook kan, verschuiven van onbewust onbekwaam via bewust onbekwaam naar bekwaam, en zo iets doen aan het vernietigende patroon. Mijn boosheid moet een plek krijgen, mijn verdriet en mijn schaamte. Dat dat mag, kan en passend is, leer ik mijn kind dan ook. Hopelijk lukt het mij bovendien om de verantwoordelijkheid te nemen voor de processen waarmee zij op termijn zelf zal komen te worstelen.
    Want pas dan raken we echt vrij.
    Liefs,
    Reigerschap

  5. Beste Sine,
    je verhaal raakt me en ook de verhalen van de anderen die hier boven staan, want hoe konden onze moeders zich zo misdragen tegenover hun eigen kind? De kleine meisjes en jongens in ons hebben nog steeds een enorm verdriet, want waarom deed onze moeders zo lelijk, waarom zagen ze ons niet zoals we waren? En wat verlangden ze eigenlijk van ons, want ze verlangden heel veel, maar wat ze verlangden, daar was geen touw aan vast te knopen?
    Op deze vragen, heb ik ervaren, zijn geen antwoorden te vinden, anders dan, onze moeders namen geen enkele verantwoordelijkheid voor hun eigen gedrag en daar mogen we best eens flink boos op worden en hen dat kwalijk nemen!
    Mijn moeder verschuilt zich achter haar eigen vreselijke jeugd. De mishandelingen die ze heeft ondergaan in een katholiek kindertehuis. De horrorverhalen die ze daar over deelde met mij, zette ze in, om zielig gevonden te worden en dat vond ik haar ook. Ik concludeerde daaruit, tot mijn 47e dat ik er was om haar te helpen, haar bij te staan en alles te verdragen wat ze maar over me uitstortte. Vernederingen en hoon waren de norm, ik stelde niets voor en ze was vooral teleurgesteld dat ik zo weinig voor haar wilde betekenen. Terwijl ik dacht dat ik alles gaf en op mijn tenen liep om haar maar niet te schofferen.
    Inmiddels vier jaar geleden heb ik alle contact verbroken met mijn ouders en heb therapie gevolgd en de allerbelangrijkste zin van mijn therapeut was. “Je moeder is inderdaad slachtoffer, maar ze is een volwassen vrouw en moet zelf verantwoordelijkheid nemen. Ze is moeder geworden en heeft daarmee verantwoordelijkheid gekregen voor haar kinderen en die verantwoordelijkheid heeft ze nooit genomen. Dat laatste kun je haar zeer kwalijk nemen!” Want ze heeft me ook nooit in bescherming genomen tijdens de driftbuien van mijn vader, die me mentaal en fysiek flink kon vernederen.
    Deze zin is een mantra voor mij, daarmee val ik niet in de valkuil van het zielig vinden van mijn moeder. Ik weet dat zij nu, samen met mijn vader, een eenzaam leven leidt, want iedereen keert zich van hen af. Mijn vader is wisselend een sadist of depressief/passief, een zeer moeilijke man. Ooit heb ik de lef gehad om hierover bij de huisarts een gesprek te voeren, maar die weerlegde mijn aantijgingen, zo kende hij hen niet en ik droop af.
    Op mijn 51e voel ik me niet langer verantwoordelijk voor het geluk van mijn ouders en vind ik bevrijding in het feit dat we binnenkort ver weg van ze gaan wonen. Ja, ze zijn inmiddels oud en hulpbehoevend en waar andere leeftijdsgenoten nu voor hun ouders gaan zorgen, hoef ik dat niet meer van mijzelf. Wanneer het ter sprake komt of mijn ouders nog leven, dan zeg ik: “Ja, maar die zijn uit beeld.” en meer leg ik niet uit, de rest houd ik voor mijzelf. Uitleggen hoe de vork werkelijk in steel zit, stuit vaak op onbegrip en ik ben het zat om meer uitleg te geven.
    We gaan dichter bij mijn schoonouders wonen en ook die worden langzamerhand wat hulpbehoevend. Met hen voel ik wel een warme band en hen zal ik dan ook zeker gaan steunen. Daarbij houd ik een spreuk in mijn achterhoofd die ik op Pinterest vond:
    “Natuurlijk houd ik nog steeds rekening met een ander, alleen never nooit meer ten koste van mijzelf” en de wijze raad van mijn therapeut tijdens ons laatste gesprek, “Maud, blijf weg bij je valkuil, de gratis hulpverlener zijn voor je omgeving, zorg eerst voor jezelf en voor je gezin!”
    Lieve allemaal, met moeders die geen moeder waren, wellicht ontmoeten we elkaar ooit eens en delen onze verhalen dan, met een lach en een traan.
    lieve groet
    Maud

    1. Beste Maud,
      wat herkenbaar; mijn moeder was ook door haar eigen moeilijke jeugd alleen met zichzelf bezig. Ik was altijd bezig haar te helpen en te ontzien, alsof ik de moeder was en zij het kind. Mijn vader was idd ook fysiek/verbaal agressief of passief. Ik moest tussen mijn ouders in gaan staan als mijn vader mijn moeder wilde slaan. Andersom heeft mijn moeder dat nooit bij mij gedaan. Mijn moeder had me nodig en wees me vervolgens af. Uiteindelijk zijn mijn ouders gescheiden. Alles lag aan mijn vader volgens mijn moeder. Toen mijn vader uit beeld was richtte ze haar negatieve pijlen op mij. En lag alles aan mij. Zij maakte ellende maar het lag aan mij. Ze heeft zelfs bij de Ggz gezegd dat ik een lastig kind was. Haar eigen gedrag heeft ze op mij geprojecteerd. En nog gaat het door. Ze blijft het slachtoffer uithangen. Ze roddelt en liegt over haar kinderen tegen de andere kinderen. Mijn broertje en zusje zitten weer in haar web. Want ze is zo zielig. Ondertussen maakt ze nog steeds zoveel kapot. Ik dacht al die jaren echt dat het aan mij lag. En nu twijfel ik nog steeds. Ben ik gek? Ligt het aan mij? Ik heb een ‘helper-syndroom’. Ik voel me enkel nuttig als ik anderen kan helpen. Voor mezelf kiezen kan ik nog steeds niet.

  6. Eline, wat moet ik zeggen? Je omschrijft de situatie, zoals ik het ook had kunnen omschrijven en zoals velen zeggen: zo herkenbaar! De moed zakte mij 19 jaar lang in mijn schoenen en dacht er nooit uit te komen. En wat is er gebeurd? Ik heb mezelf terug gevonden na 19 jaar en ik kan weer lachen en lol maken. Geen opgelegde humor, maar van binnen uit. Ik ben weer herkenbaar voor mijn vrienden en kennissen. Mijn advies: wees ervan overtuigd, dat jou geen schuld treft en het kost tijd, heel veel tijd om te hetstellen. Het resultaat is het mooiste wat me ooit is overkomen. Het komt goed, niets forceren en vertrouwen hebben in de toekomst!
    Ik ben weer positief naar de toekomst en hoe ik me voel? Beter dan ik me ooit heb gevoeld! Succes en sterkte!

  7. Mo Farah viel tijdens de Olympische Spelen in Rio op de 10 km. De vraag aan hem was: “Hoe kun je winnen terwijl je viel?” Mo Farah zei: ” In jezelf geloven en weten dat je het kunt!”
    Wij zijn allemaal gestruikeld en laten we Mo Farah’s wijze raad opvolgen. Die 10 km. lopen doet hij wel.

  8. Dit is gewoon mijn verhaal, ik heb er net volkomen onvoorbereid verschrikkelijk om moeten huilen. Om dat kind. Dat hele verschrikkelijk sterke kind wat op moest staan tegen haar moeder. Je bent wat verder dan ik, ik kan die woorden nog niet denken, schrijven of zeggen zonder te breken. De PTSS is nog niet vastgesteld maar het onderzoek loopt. Soms lijk ik sterk, maar op momenten als deze zie ik dat de wond vers is, open. En bloedt.
    Heel erg veel sterkte en succes. Jij komt er wel!

  9. Dag Sine, die wijze woorden / tekst komen van Franciskus van Asisië, het is een gebed.
    Ik ben zowel slachtoffer als dader, ik herken het narcisme in mijn moeder, mijn partner…en in mezelf? Als ik door de ogen van mijn dochter naar mezelf kijk…zou ik een stuk van mezelf willen afkappen om ongedaan te maken wat ik gedaan heb. Ook al had ik dat wellicht, misschien…? Niet gedaan als mijn moeder anders was geweest, als mijn man anders was geweest…waarschijnlijk niet.
    Maar het is gebeurt en ik zal ermee moeten leven. Dankzij oa jullie getuigenissen ed, is de relatie met mijn kind herstellende. Ik heb geluk gehad. Ik heb op één of andere manier instinctief toch gedaan wat nodig was.
    Als je moet zwemmen met haaien, kan je maar beter voldoende afstand houden en geen seconde je aandacht laten verslappen. Moet je zelf een beetje haai worden? Om te weten hoe jezelf moet beschermen? Ik weet het niet, het helpt wel…denk ik…Ik ervaar er in elk geval geen plezier in om haai te zijn…alhoewel, soms wel…wanneer ik een andere haai te grazen neem.
    Ik kan dus niet ontkennen dat ik één van hen geworden ben.
    Dat is niet goed voor mijn zelfwaardegevoel, dat toch al niet zoveel voorstelde.
    Het is wat het is.
    In ieder geval, ik hoop dat jullie veilig aan wal geraken, zijn geraakt…Ik zou zo zeggen, zwem voor je leven en dat van je kinderen…

    1. Lieve Rose,
      Ik geloof niet dat jij ook één van hen bent… Het is bekend dat codependents zó verward kunnen raken door wat er allemaal gebeurt dat ze gaan denken dat ze zelf ook narcist zijn. Maar je kunt geen narcist zijn, want dan zou je ontkennen dat je ook maar enig aandeel had in wat dan ook. Narcisten denken namelijk altijd dat alles aan de ander ligt en NOOIT aan hen!
      Zet ‘m op! Ook over dit onderwerp is genoeg te vinden op internet, maar helaas bijna allemaal in het Engels, misschien is dat geen probleem voor. Google maar….

    2. Hallo Rose,
      Ik vind het moedig dat je jezelf zo kwetsbaar opstelt hier om dat zo uitgebreid over jezelf te schrijven.
      Een narcist zou kunnen zeggen dat hij of zij een narcist is, maarrrrrr.. en dan wordt het goedgepraat. Je voelt ook geen enkele emotie in zo’n bericht. Een bericht van een narcist, als je ze goed kent, is leeg. Dat is bij jou anders.
      Het kan best zijn dat je bepaalde dingen doet of hebt gedaan zoals bijvoorbeeld je ouders ook deden. Maar je ziet het, erkent het en je doet er iets mee. Dat vind ik zeker niet narcistisch. Dat vind ik in jezelf kijken en proberen om een andere weg in te slaan als je doorhebt dat je je dochter daarmee pijn doet of hebt gedaan. Als je open en eerlijk bent en niet je dochter de schuld geeft, dan is er niks narcistisch aan, dan ben je lerende.Als je je fouten ziet, zeker als je ziet dat je er een ander pijn mee doet, en er wat positiefs mee gaat doen, dan ben je niet narcistisch. Ik denk dat ieder mens weleens iets doet waarmee hij de ander pijn doet. Je weet zelf of het je wat doet als je een ander pijn doet. Voel je niets of maakt het je juist blij, dan klopt er iets niet.
      Of je dochter bereid is om je te vergeven is aan haar. Daar kun jij alleen maar je opperste best voor doen. Maar dan nóg is het aan je dochter. Terecht of onterecht, bewust of onbewust? Ja, dat is een ander verhaal.
      Je schrijft ook dat je niet kunt ontkennen dat je één van heb geworden bent en dat je besef daarvan niet goed is voor je eigenwaarde, wat volgens jou toch al niet zoveel voorstelde.
      Nou, dat alles zijn geen uitspraken voor iemand met NPS.

  10. hai, mijn naam is Eric-Jan. Ik heb het boek nog niet gelezen, maar ga het zeker doen. In mijn geval ben ik opgevoed door narcistische moeder(opgesloten, door tralies heen eten gekregen, psychologisch mishandeld, en altijd in andere “handen” gegeven……), mijn vader was alcoholist, dus ook mishandeling, en in het hele verhaal, weet niet door wie, maar door onoplettendheid ook seksueel misbruik(alles vanaf rond 1 jaar) Geneest nooit meer, ben wel heel eind hersteld, op m’n 57-e levensjaar. Het vervelende is alleen dat nu moeder naar tehuis gaat(moet) het hele drama nog eens zachter in kaart wordt gezet door twee narcistische zusters…….oei, wat zwaar nu…..dus er zijn ook vele zonen en broers…bij betrokken dag allemaal, veel sterkte en liefs, Eric-Jan

  11. dank je wel, patty, en Rose, volgens mij ben je geen narcist, want je bent bereid om naar jezelf te kijken, wat ontzettend dapper van je, ik wens je geluk en vrede in jezelf…liefs, eric-jan, en aan allen zelfliefde gewenst…..

  12. wat een slachtofferverhalen zeg pffff. Ik geloof dat we met een bepaald doel op aarde zijn en dat we dus geen slachtoffer zijn Wat niet betekent dat al die gevoelens van kwaadheid verxriet enz niet zouden mogen…integendeel. Alleen heeft anderen beschuldigen weinig zin. Ik hoop uit het boek vooral te halen hoe ik met meer liefde en vergeving naar mijn narcistische familie kan kijken. en hoe ik met de narcisten nu in mijn leven kan omgaan. niet om hen te veranderen maar om mezelf te veranderen. Ik heb vandaag weer beseft dat ze het niet opzettelijk doen al verwondert hun gedrag me steeds weer. Het belangrijkste is om jezelf dat te geven wat je nodig hebt en niet meer te verlangen dat het van buiten jou komt…noch van de narcist noch van een ander. En daar dagen narcisten je extreem toe uit…jezelf worden jezelf aanvaarden. We moeten ze in wezen dus dankbaar zijn voor de les al is dat wellicht moeilijk…Mekaar meer steunen met Yes we can dan met verhalen over hoe erg het is of was…

    1. ik ervaar bovenstaande niet als slachtofferverhalen, alhoewel er in het proces van heling, van wat ik bij mezelf herken, wel een tijd “slachtoffergevoelens” zijn, voordat je de volgende fase van bewustwording inkan….het is zo logisch dat dit een fase is…..het is een verwarrende fase, want enerszijds ben je ook feitelijk slachtoffer, maar kan je tot het besef komen dat je je juist van deze “slachtoffergevoelens” moet bevrijden om je eigen verantwoordelijkheid voor je gevoelens en handelen te gaan nemen. Moeilijk hoor, omdat juist dat zo tegenstrijdig voelt…maar natuurlijk wel de enige oplossing is om tot aanvaarding te komen en eigen verantwoordelijkheid te komen voor je gevoelens en het onverwerkt zijn ervan…nog…. Vervolgens kan dit proces als je er met aandacht bij blijft, leiden tot een zekere bevrijding in jezelf…..en zou het kunnen dat je daarna ook door dit proces van bevrijding hieruit ook een idee of gevoel van (tegelijkertijd) vergeving komt….wat natuurlijk mooi is om te voelen…..bij mij heeft dit geleid tot een tocht nog met m’n moeder (vanuit pure liefde mijnerszijds en afzien van elke verwachting) om haar vanuit haar verleden te leren kennen (wat samenging met een proces van dementie bij haar waardoor ze ook zachter werd). Hierdoor(en dat wist ik al enerszijds een beetje), weet ik nu welk immens lijden zij vroeger als kind is doorgegaan door wat er (onbedoeld) aan een opsomming van gebeurtenissen in haar leven is geweest. En waardoor zij al heel vroeg verantwoordelijk is geweest als kind voor haar ouders. Zeer zeer pijnlijke verhalen, en fijn voor haar dat ze dat heeft kunnen uiten, en alsnog zeer herstellend voor mij wat betreft het inzicht in m’n eigen proces. Hierdoor is veel nog veel meer op z’n plaats gevallen, en het heeft mij tot de liefde geleid universeel gezien. Heel dankbaar voel ik me. Maar dit is uitdrukkelijk mijn verhaal.
      Ieder zal kunnen kijken wat voor haar/hem nu goed voelt. Het kan ook dat je door verwerking en verantwoordelijkheid nemen voor je gevoelens en dit verwerken, wel een gevoel hebt op gegeven moment van liefde of vergeving naar degene die je dit heeft aangedaan, en dat je het daarbij laat. Ik heb dat zelf met m’n zusters nu, waar ik met hun besloten heb heeeel voorzichtig te zijn in ontmoetingen. Dit wilde ik aanvullen op het verhaal van Patries, waarvoor dank..allen een mooi jaar toegewenst, en vrede in het hart. Eric-Jan

      1. Het proces om jezelf te zijn, te worden en te blijven is niet eenvoudig als je leeft tussen narcisten. Zij zorgen er steeds voor dat je je rot voelt, schuldig voelt, verward voelt of naar voelt. Je zou dan kunnen zeggen dat als je je daarvan bewust bent dat je daar boven moet staan. Dat lukt je niet met narcisten. Laat vooral je eigen emotie niet zien aan ze. Dat is ontzettend moeilijk en een lang proces voordat je dat kunt. Je bent geneigd om normaal met de ander om te gaan, je zo af en toe kwetsbaar op te stellen. Let goed op, want een narcist zal daar direct op ingaan. Pas als je narcisme doorziet zul je dat opmerken. Ieder ander trapt erin. Héél moeilijk, zeker als je nog van ze houdt. Niet te doen eigenlijk, maar hoe groter je kennis wordt van narcistisch misbruik, hoe beter je ermee overweg kunt en weet hoe je ermee om moet gaan.
        Ik lees op het internet dat er therapeuten of andere ervaringsdeskundigen reageren met ‘je moet ze vergeven’. Ik schrik daar altijd van, want dat is de omgekeerde wereld. Dan kom je nooit van ze los. Dat kun je zeggen tegen iemand die je iets heeft aangedaan en later spijt betuigd. Dat kun je zeggen tegen iemand die verstandelijk beperkt is. Je zult merken dat alle mensen die per ongeluk of door onwetendheid je kwetsen bereid zijn om in zichzelf te kijken als je aangeeft dat ze je pijn hebben gedaan of zelf verdrietig reageren omdat ze je pijn hebben gedaan (zelfs al weten ze niet eens waarom). Een narcist zal zich altijd aangevallen/verraden voelen. Daar zul je dan ook voor moeten boeten. Word je voorgehouden dat zij daar niks aan kunnen doen, dan voel je je schuldig (want het zegt in principe dat jij geen goed mens bent). En omdat jij wel empathisch bent, raakt je dat en doe je er iets mee. Daarmee kom je in de vicieuze cirkel waar je je hele leven al inzat.

    2. Ik weet dat elke mens slachtoffer kan zijn, kan worden. Ik beperk me nu even tot slachtoffer van narcistisch misbruik. Ik ben opgegroeid met veel narcistische mensen om me heen. Mensen die alleen maar bezig zijn met zichzelf en mij gebruikten om er zelf beter van te worden op korte of langer termijn. Mensen die nooit rekening hielden met mij. Ik was niemand. Voor mij heel normaal. Ik was het gewend.
      Ik las ooit het boek ‘Niemandskinderen’. Ik heb gehuild. Begreep niet waarom ik moest huilen, maar achteraf weet ik het wel. Ik las dat mensen een rol spelen en dat narcisten iemand die empathisch is een rol toebedelen die hun past. Voldoe je niet meer aan die rol dan reageren zij alsof je ze vreselijk hebt verraden. Ze laten de andere spelers weten dat jij degene bent die haar rol niet meer goed speelt en dat jij degene bent die de rest verraadt. Ik speelde ook een rol. Nooit goed genoeg, want ik was geen narcist. Ik had wel gevoel en leefde wel mee. Dat kon niet, dat past niet. Dat mocht niet. Ik heb er zowat een leven over gedaan om erachter te komen dat zij niet wilden dat ik mezelf was. Zij wilden niet dat ik blij of gelukkig was. Zij wilden niet dat ik een mening had. Zij wilden alleen maar steeds weer gevoed worden, door mij.
      Als je met narcisten om wil gaan zul je heel goed moeten weten hoe dat moet. Het boek van Iris beschrijft heel goed hóe dat moet. Dat heeft echt helemaal niets te maken met vergeving of met liefde. Ik begrijp heus wel wat je wil zeggen. Ik heb ook therapeuten gehad die me dat wijs probeerden te maken, waardoor ik een schuldgevoel kreeg.
      En eerlijk waar, wat zou ik graag willen dat dat wél zo was. Ik wil niets liever dan vergeven en in liefde leven. Maar dat kan niet met narcisten. Je wordt erop gepakt door ze!
      Of ik het ze kwalijk neem dat ze zó met mij zijn omgegaan? Ja, ik neem het ze héél kwalijk, zonder dat ik verbitterd ben of iets dergelijks. Maar ik neem het ze wel kwalijk. Tuurlijk neem ik het ze kwalijk. Ik was er altijd voor ze, zij nooit voor mij. Ik heb met ze gesproken in alle talen, maar ze hoorden mij nooit. Lekker makkelijk om te vinden dat zij er niets aan konden doen. Ik geloof daar niet in. Als de wereld maar eens weet had van narcisme, dan kregen ze die kans niet meer. Maar ze zijn zo ongelooflijk goed in hun rol, dat ze alle ruimte krijgen en ik maar moet zien waar ik blijf.
      En ja, ik zou mijn ouders het kunnen vergeven of niet. Het maakt voor mij geen verschil meer. Ik houd me daar niet mee bezig en als ik stilsta bij wel of niet vergeven, dan haal ik alleen maar mijn schouders op. Dat is voor mij totaal geen punt meer. Ik heb me intensief door mijn misbruikverleden heengeworsteld en heb hen uiteindelijk los kunnen laten. Dat betekent dat ik me niet meer bezighoudt met of ik ze wel of niet vergeef en ook niet of zij er wel of niet iets aan kunnen of konden doen. Ik ben bevrijd en de rest interesseert me niet meer. Dat is geen issue meer voor me. Dat heb ik allemaal los kunnen laten.
      Ik voel me hier gesteund door mensen die me vertellen dat ze precies hetzelfde hebben meegemaakt. Steeds de bevestiging en de herkenning dat ik niet gek was of ben. Het is en blijft ongelooflijk hoe diep deze vorm van mishandeling gaat. Ik moet er niet aan denken dat ik nu alleen maar mag zeggen ‘Yes, we can do’. Dat roept de halve wereld al steeds. Vooral vrolijk wezen de hele dag! Voor mij voelt dat als over me heen lopen. Ik wil graag herkenning en erkenning en dat vind ik hier.

  13. Mijn manier om er mee om te gaan is onverschillig zijn. Zij vinden mij niet belangrijk, dan ik hen ook niet. Dus ik hoef geen band, het boeit me gewoon niet! (Wat in de praktijk toch wel anders is, want het blijven je ouders en ik als mens/ongenezen kind nog soms liefde van wil) Ik wil nu wel graag een band met mezelf en groeien en lieve mensen om me heen. En dat geeft soms frictie en ellende, want het lukt me nog niet. Dus ik ga dat boek eens lezen na 25 jaar wordt t tijd dat ik weet wat er is en dat het allemaal oké is. Maar waar ik een hekel aan heb (wat mijn zus dus doet) slachtoffer spelen. Zij zijn de schuldige mensen, ik heb het zwaar kijk mij nou en zelfdestructief zijn. TUURLIJK HET IS ZWAAR, maar blijf je erin hangen BLIJFT het zwaar.
    Dus gewoon leven wat je leuk vindt en houdt van iedereen en wat niet belangrijk is, de rug toe keren. En ja tis moeilijk ik moet het ook nog steeds doen en leren, maar ik VERTIK HET om het woord slachtoffer te gebruiken!!! Het houdt vast het laat niet groeien, want slachtoffer ben je als je de dader blijft volgen en dat je er zelf niks aan kan doen…
    We zijn GEEN SLACHTOFFERS, maar uiteindelijke WINNAARS DIE EEN PATROON WETEN TE VERANDEREN IN IETS WAT MOOI is voor onszelf en de omgeving! 💞💕 😎 en je krijgt er wijsheid voor terug!
    Wees de mensen dankbaar voor de pijn, het is de grootste leraar… ik kan t weten ik heb verekte veel pijn van binnen en niet alleen door mijn ouders…maar ik VERTIK HET om het woord slachtoffer te gebruiken!!!
    We zijn allemaal mensen en helaas zijn er “andere” mensen, maar aub voor jezelf, zie jezelf niet als slachtoffer, maar als een wijs mens met veel liefde, die dit allemaal hebt moeten meemaken om te zijn wie je nu bent en inziet dat wat een ander heeft gedaan je wijsheid hebt gebracht in o.a. hoe het niet moet! 💕
    Ik geloof namelijk dat iedereen goed wil doen, maar door hun eigen toestand ze dat niet kunnen (hoe gek sommigen ook zijn geworden). Het werkt alleen tegen de natuurlijke flow van het leven. Het leven hoort in een flow te zitten, zonder al die crap, dus een taak om er van te leren en verder te gaan op zoek naar die gelukzalige flow (met of zonder therapie)😁 (die deze mensen met hun stoornis vaak niet zullen vinden, omdat ze zelf in hun slachtofferrol zitten en er niet naar durven te kijken en het dus bij een ander leggen (narcisten/moordenaars/dieven, typische mensen die in hun slachtofferrol zitten, want ohhh wat is het leven toch zwaar dus laat ik het even moeilijk maken voor anderen, want dan voelt mijn ellende wat minder (eikels)).
    DUS WEES GEEN SLACHTOFFER, WANT JE WILT NIET ZOALS HEN VERANDEREN, MAAR JE BENT EEN WINNAAR die goed is zoals je bent!
    Dus aub ik hoop dat het woord slachtoffer snel uit het Nederlandse woordenboek wordt geschrapt. Alleen slachtofferrol is goed, want dat is wat we met zn allen doen en NIET zijn.
    Zo dit moest er even allemaal uit.. 😊

    1. Hoi Love,
      Ik reageer niet vaak op deze site, maar ik heb je bericht met verbazing gelezen. Natuurlijk mag ieder zijn/haar kijk hebben op wat belangrijk is qua heling. Graag zelfs. Maar je blije ‘tirade’ over niet het woord slachtoffer mogen gebruiken verwart me.
      Volgens mij haal je een paar dingen door elkaar. Iris legt in haar boeken heel duidelijk uit dat het binnen de narcistische dynamiek belangrijk is de rollen vast te stellen. Die van dader en slachtoffer. Omdat de narcist altijd naar het slachtoffer wijst in de zin van ‘jij bent de oorzaak van de mishandeling’. Heel veel mensen die bijna ten onder gaan aan deze dynamiek ervaren het als ‘lifesaving’ om te kunnen vaststellen waar de werkelijke bron zat. Dan kunnen ze afstand nemen en beginnen met herstellen.
      Het gebruiken van het woord slachtoffer heeft niets te maken met je ‘slachtofferachtig’ gedragen. Ik ken dat laatste type mensen net als jij. Zij blijven zich identificeren met de slachtofferrol. Dat is kwalijk inderdaad, maar om dit over 1 kam te scheren met mensen die vaststellen dat ze in een destructieve relatie slachtoffer waren, is ook kwalijk.
      Ten slotte zie ik de narcistische daders in mijn leven helemaal niet als leraren. Ik vind het vreselijk wat ze me hebben aangedaan. Ik had het liever niet meegemaakt. Ik kan daarom niet meegaan in je gejubel dat ik ‘winnaar’ ben. Ik ben er wel trots op dat ik mijn of meer hersteld ben. Maar dit proces gaat elke dag door.
      Sterkte met jouw proces Love,
      Fleur.

      1. Beste Sine, Iris en Love,
        Bij de review van Sine sluit ik me helemaal aan, mooi verwoord.
        Iris, bedankt voor het schrijven van beide boeken. Ik kan ze iedereen aanraden die met NSS te maken heeft.
        Love, ik snap helemaal wat je bedoelt, maar begrijp ook dat dit aanvallend kan klinken voor sommige mensen nu. Bedankt voor jouw intenties naar meer bewustwording in deze wereld! Het herinnert mij inderdaad ook weer aan het waarom we hier zijn. Prachtig woord blijft het hé: “her-inner” of “re-member”?
        Liefs,
        Carolien

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *