Partner van een slachtoffer van narcisme: een ervaring

Dit is een gastcolumn van Johan

Enige jaren terug kwam mijn partner er via de site van het Verdwenen Zelf en het eerste boek van Iris achter dat ze slachtoffer was van narcistische ouders. Voor mijn partner, en ook voor mij, was dat een enorme ontdekking die niet alleen haarzelf, maar ook onze relatie positief beïnvloed heeft. Herstel van de narcistische mishandeling is een lange weg geweest, maar het heeft gewerkt. Voor die tijd begrepen we elkaar vaak niet. Hoe dat was als ‘partner van’, daarover gaat onderstaand verhaal. Het is echt mijn verhaal, zeker niet dat van mijn partner, ook al vind ze het goed dat ik dit zo opschrijf. En ik heb ook geen enkele pretentie dat andere ‘partners van’ hetzelfde hebben meegemaakt. Maar misschien herkennen sommige mensen zich er in.

Ik was rond de dertig en ging net scheiden van mijn ex-vrouw toen ik mijn huidige partner tegenkwam. We werden direct dolverliefd en na een jaar gingen we samenwonen. Ze accepteerde me helemaal zoals ik was: met nog een flinke rugzak door die scheiding, maar dat maakte haar niets uit. En ik accepteerde haar ook met al haar beperkingen. Wat was dat heerlijk: mijn eerste relatie waarin ik echt helemaal mezelf kon zijn. Mooie jaren braken aan. Hoewel ik natuurlijk na de eerste fase van verliefdheid wel de gebreken van mijn partner scherper begon te zien en de eerste irritaties kwamen, zag ik ook wat mijn eigen gebreken waren. Het was echt en onvoorwaardelijk. En dat is het nog steeds.

Ik vond haar ouders wel wat kil en soms raar, emotie leek er bijvoorbeeld niet bij te horen, en ik vroeg me vaak af hoe dat kon. Zelfs met een boer uit India kan ik nog wel iets van emotioneel contact krijgen maar met hen lukte dat niet. Als we er op bezoek waren geweest gebeurde het vaak dat mijn partner moest huilen vanwege een vervelende opmerking, een sneer die ze kreeg of een nare sfeer die er hing. Dan gaf ze aan dat ze oprecht geschokt was dat ze zoiets vervelends hadden gezegd of gedaan. Hoe konden ze haar dat nou aandoen? Het waren toch haar ouders? Ze begreep er niets van. Dat gevoel duurde een dag of wat maar daarna draaide ze om. ‘Ze bedoelden het niet zo. Ze hadden nooit geleerd om over emoties te praten. In hun dorp is praten over gevoelige dingen taboe. Het viel allemaal wel mee, ze konden ook aardig zijn’. Ik vond dat ze kruimels gaven in een zee van kilheid, maar ik moest niet zo negatief over ze doen.

We hadden er even ruzie of een gesprek over en lieten het er dan bij zitten. Elkaars ouders bekritiseren in een relatie ligt vaak gevoelig en ik probeerde ze te accepteren. Tot de volgende keer dat we ze weer zagen. Dan gebeurde er weer wat vervelends en was ze weer oprecht zeer geschokt. En drie dagen later was het allemaal weer goed. Meestal omdat zij dan sorry had gezegd tegen ze terwijl haar ouders iets vervelends hadden gedaan. Ik begreep daar jarenlang helemaal niets van. Telkens weer die cyclus waar je de klok op gelijk kon zetten. Hoe kon ze nu bij de honderdste keer weer even geschokt zijn door hun vervelende gedrag? Waarom draaide ze elke keer als een blad aan een boom om en vond hen ineens weer aardig? Waarom verexcuseerde ze hen terwijl zij juist gemeen deden? Waarom leerde ze niet dat ze alles tegelijkertijd waren, zowel afstandelijk, gemeen als aardig? Als ik dat tegen haar zei gebeurde er niets. Ze bevroor en wilde het er niet meer over hebben. Gek werd ik er soms van. En zij ook. Maar het waren incidenten in een verder vredig en relatief normaal bestaan.

Na een jaar of drie gebeurde er weer iets wat ons geluk samen een beetje aantastte. Een goede vriend van me ging trouwen. Mijn partner barstte in de aanloop er naartoe in huilen uit en riep dat ze ook wilde trouwen, moest trouwen. Ik begreep hier niets van. We waren een relatie aangegaan terwijl ik (officieel) nog getrouwd was met een ander. Langer dan een jaar had ik me door een scheiding heen geworsteld inclusief alle emoties die ermee gepaard gingen en daar ging ze vol compassie en begrip mee om. Ik wilde nooit meer trouwen en dat was goed voor haar. Het maakte haar niets uit: ze had haar droomman en was daar gelukkig mee. Ze accepteerde me zoals ik was. Totdat mijn goede vriend dus ging trouwen: vanaf dat moment hadden we soms torenhoog oplopende conflicten hierover. Waarin ze zei mij te begrijpen maar toch moest trouwen. Waarin ze enorm van zichzelf baalde dat ze zo erover dramde, en ook niet begreep waar het vandaan kwam en me echt helemaal accepteerde zoals ik was maar toch echt wilde of moest trouwen. Waarop ik me weer enorm gekwetst voelde: ik was toch goed zoals ik was? Ook goeie gesprekken achteraf hielpen niet: het bleef terugkomen. Alsof we nooit goede gesprekken hadden gehad. We kwamen geen steek verder en besloten het onderwerp maar onder het tapijt te vegen. Ook daar was het weer: een cyclus die zich bleef herhalen zonder uitzicht op verbetering.

Toen we een jaar of vijf bij elkaar waren kregen we een pracht van een zoon. Ook daarmee waren we dolgelukkig. De eerste maanden gingen prima, we waren, zeker zij, echt helemaal één met onze spruit. Maar na een half jaar gebeurde het steeds vaker dat ze paniekaanvallen kreeg, woedend kon worden en ze dagenlang bang voor me was. Haar ‘verkeerd’ aankijken was soms al genoeg. Ze maakte opeens excuses voor dingen die ze niet gedaan had of was ineens chagrijnig omdat ik verkeerd had gereageerd op iets miniems.

Dat het iets te maken had met het feit dat onze zoon steeds meer een karakter kreeg en opgevoed moest worden, was duidelijk. Maar wat dan? Ze wist dat ze het anders wilde doen dan haar ouders, met liefde en verbinding, maar schoot er in door. Was soms bang voor dingen die er niet waren of wel meevielen volgens mij. Daar kregen we dan weer woorden over. Waardoor ze weer paniekaanvallen kreeg. Haar buien konden dagen duren: huilen, schuld- en schaamtegevoelens, angsten plots afgewisseld met boosheid. Elke poging om er gewoon over te praten strandde. Dat was te beangstigend voor haar, leek teveel op kritiek, op wat haar ouders altijd deden: haar aanklagen en verantwoordelijk maken voor alles was mis was in haar oude gezin. We kwamen er niet uit.

Mijn partner zou mijn partner echter niet zijn als ze er geen hulp bij zocht. Ze vond een psycholoog die haar iets verder kon helpen maar helemaal aanslaan deed het niet. Immers, zowel ik als de psycholoog, onwetend van de echte effecten van narcisme en trauma, weten de problemen aan haar. En legden het telkens terug bij haar, hoe goed bedoeld ook. Er was immers ‘iets’ mis met haar. Toen mijn zoon twee jaar was, veranderde er iets. Mijn partner was het een keer echt zat met haar ouders en ze zei letterlijk ‘laat me met rust’ in plaats van dat zij zich verexcuseerde voor iets belachelijks dat haar ouders hadden gedaan. Dat viel niet in goede aarde en we kregen een lange narcistische woedeaanval om onze oren. En hoewel dat uiteraard een zeer moeilijke periode was, vonden we wel daardoor het Verdwenen Zelf en begon langzaam de weg naar herkenning, erkenning, herstel en verbinding. Ook tussen ons.

Wat ik al die tijd niet heb kunnen zien is dat mijn partner volledig dissocieerde tijdens onze vreemde ‘ruzies’ of ‘gesprekken’. Ik kende het woord dissociatie niet eens, laat staan dat ik wist wat het was. Ik zag niet dat het niet aan haar lag en dat er niks mis met haar was. Dat ik niet tegen haar aan had moeten praten, maar dat ze gewoon een grote knuffel nodig had. Dat ze niet boos op mij of bang was voor mij, maar dat ze getriggerd was en een flashback had. Dat ze een gewoon mens met een trauma is en niet dat ze ‘raar’ deed of twee persoonlijkheden leek te hebben. Dat zo’n cyclus van niet te begrijpen gedrag volstrekt logisch is als je in een schaduwwereld van leugens, verdraaiingen en bedekte dreigementen bent opgegroeid. Dat ze telkens verlaten werd door diegenen die onvoorwaardelijk van haar hadden moeten houden. En dat ze daarom ‘moest’ trouwen.

Achteraf begrijp ik alles, maar als ‘partner van’ is het heel moeilijk om gedrag te duiden en het goede te doen als je het volstrekt niet begrijpt en onwetend bent. Gelukkig bieden de boeken van Iris ook daar handvatten voor. Want als je het eenmaal begrijpt als partner, zie je ook wat je kan doen en hoe je de signalen van bijvoorbeeld een trigger of dissociatie kan herkennen. Een wandeling door het bos maken helpt ons. Of haar even uit laten razen, haar de ruimte geven om onder de dekens te kruipen en te huilen. Niet de druk opvoeren of een goed gesprek willen voeren, dat kan morgen ook nog wel. Een knuffel geven of zeggen dat alles goed komt en zeggen dat ik haar nooit meer zal verlaten. Niet direct boos worden als ze uit angst soms gemene dingen zegt, maar het even laten zitten. Een uur of wat erna kan ze alles zien en erkennen en gaan we weer verder met ons leven. En is alles weer normaal. En die cycli van terugkomende angsten en woede? Die zijn er bijna niet meer of duren veel korter dan vroeger en zijn minder heftig. Omdat zij inzag wat narcistische mishandeling was en hoe het haar beïnvloed had, maar ook omdat ik veranderde omdat ik het eindelijk begreep. Als we het Verdwenen Zelf niet gevonden hadden, weet ik niet hoe we er nu bij hadden gezeten.

Johan

23 gedachten aan “Partner van een slachtoffer van narcisme: een ervaring”

  1. Johan, wat ongeloofelijk goed geschreven, petje af. Respect voor jou zoals jij als partner alles meemaakt en meekrijgt, zowel positief als minder positief en dat zo goed kunt verwoorden. Heel herkenbaar verhaal voor mij als slachtoffer en voor mijn partner. Dank je wel voor het delen.

  2. Na een narcistische relatie blijft het moeilijk grenzen te stellen bij mensen die ongezond voor je zijn. Je bent immers lang getraind. Toch na 5 jaar gaat het steeds beter om die grenzen aan te geven of afscheid te nemen van ongezonde mensen.

  3. Prachtig verwoord, Johan. Geweldig dat het kan, een partner die zo liefdevol is en steun geeft! Dank je wel! Liefs, Myanou

  4. Wat een geluk voor je vrouw dat ze jou heeft. Ik ben van zo’n ouders naar een narcistische partner gegaan. Geef haar maar veel knuffels. Da’s als een deken van geborgenheid voor haar.

  5. Zoals hierboven reeds gezegd : zo raak en juist verwoord. Ik ben reeds lang zonder partner omdat ik eerst wou begrijpen waarom ik zo in elkaar steek als slachtoffer van N.en. Wat hebben jullie geluk van elkaar gevonden te hebben. Het geeft wel moed dat het dus mogelijk is. Dank je wel Ik ga het bij me houden.

  6. Van narcistisch ouder naar narcistische partner gegaan, welke mij de hel op aarde creëert daar ik gekozen heb voor mijzelf (scheiding na relatie van 26 jr)
    Trauma’s die je moet verwerken, laag zelfbeeld, weinig zelfvertrouwen er zijn weinig partners die zich hierin verdiepen daar hun emphatie niet toereikend is.
    Petje af Johan, jouw liefde, zorgzaamheid en geduld hebben de littekens op de ziel van je partner verzacht.

    1. Wauw Margo, ik kom ook uit een relatie van 26 jaar. ongelooflijk he?! Inderdaad realiseer ik mij dat ik getraumatiseerd ben. Wat zich ook op mijn werk in de weg zit. Ik heb een zeer laag zelfbeeld (wat echt niet nodig is), weinig zelfvertrouwen.
      Durf zelf geen relatie aan (nog), vanwege de valkuilen en het loerend onbegrip.
      Top wanneer men een partner als Johan tegenkomt. eentje die het gewoon begrijpt allemaal……

  7. Wat een mooi verhaal en wat bijzonder om het ook eens vanuit de partner te horen.
    Herkenbaar voor mij is dat je vriendin steeds opnieuw oprecht geschokt was en na een paar dagen steeds opnieuw de schuld op zich nam van het negatieve gedrag van haar ouders.
    Als je niet weet wat er aan de hand is, dan gaat dit jaren en jaren zo door.
    Zolang een slachtoffer blijft denken dat hij/zij niet kan leven zonder in harmonie met de ouders te zijn, blijft dit de enige optie om die schijnbare harmonie te verkrijgen.
    Pas als je merkt dat een blijvende harmonie nooit tot stand zal komen, hoeveel en hoe vaak je ook schuld bekent, ontstaat er vaak een innerlijke crisis, waarna je gedwongen wordt de hoop op harmonie te laten varen. Dan pas leer je jezelf kennen en in harmonie met jezelf en anderen die daar toe in staat zijn te leven.
    Wat fijn dat het jullie samen gelukt is om op dit punt te komen! Alle goeds gewenst voor de toekomst!

  8. Heel goed verwoord Johan!
    Een cliënt van mij verwoorde onlangs de kern van de narcistische opvoeding in een droom die heel veel indruk had gemaakt. Ze droomde dat ze haar tante tegen haar moeder zag zeggen:
    – je hebt je dochter in de steek gelaten
    – daar heb je háár vervolgens de schuld van gegeven
    – en daar neem je geen verantwoordelijkheid voor
    Nog nooit eerder had ze de harde werkelijkheid zo onomwonden onder ogen kunnen zien. Heel pijnlijk én gelijktijdig heel bevrijdend.

    1. Dat is bevrijdend. Ik worstel met datzelde: mijn ouders uiten een stil verwijt waarmee ze zoveel zeggen als wat je hierboven schrijft: je hebt ons in de steek gelaten. Terwijl het andersom is. Een vriendin zei het laatst tegen me, dat ik me miet schuldig moet voelen omdat zij mij niet meer willen zien. En ik heb niet de macht om hen om te toveren in liefhebbende ouders. En daar moet ik me bij neerleggen, at is gezonder. No contact is voor mij de beste oplossing, hoe pijnlijk dat ook is. Het alternatief, dat is er niet. Er is niets om naar terug te gaan. Mezelf blootstellen aan die confrontatie is erger dan het stille verwijt en het schuldgevoel.
      Er blijft me niets over dan er over te praten. Met vriendinnen en… met mijn tantes. Die weten wie ze zijn.
      Dank voor het delen.

  9. Ik heb diep respect voor hoe je met het trauma van je partner omgaat. Dat wens je iedereen toe. Heel knap en een groot voorbeeld voor anderen.

  10. Johan, wat ben ik blij met en kijkje vanuit de kant van een partner van een slachtoffer van narcistische mishandeling. Het is voor slachtoffers erg moeilijk om zichzelf te begrijpen, laat staan dat ze het uit kunnen leggen. Ik denk dat je met jouw verhaal een bijdrage levert die slachtoffers en partners verder helpt. Dank je wel en veel liefde voor jullie samen.

  11. Dank je wel voor het verwoorden van hetgeen jij zag, voelde en mee maakte als partner van een vrouw die slachtoffer was/ is van narcistische ouders.
    Het is een eye opener jouw stuk. Vooral wat je schreef en waarnam over het steeds opnieuw geschokt zijn na narcistische mishandeling en desondanks het proberen weer goed te maken en te krijgen ten koste van je vrouw haar eigen zelf.
    Wat krachtig en sterk hoe jullie hier samen in staan. Een stuk wat liefde ademt niet alleen voor je vrouw en kind, maar ook voor anderen die dit overkwam of overkomt.
    Lieve Johan dank je wel.

  12. Wat mooi beschreven en wat bijzonder om te lezen hoe en op welke manier het verleden van je partner van invloed is geweest en hoe dat zich uitte in jullie relatie. Dank je wel voor het delen. Ik denk dat velen en ook ik zelf in mijn relatie met mijn ex geen idee had van wat er speelde en waar mijn triggers mee te maken hadden.
    Mooi hoe jullie samen hebben kunnen en willen leren hierin. Nog heel veel geluk samen. !!!

  13. Heel herkenbaar. Johan bedankt voor jouw verhaal. Ik vermoed dat ook jij de eenzaamheid kent als partner van……. Helaas heeft mijn verhaal een extra dimensie, waardoor alles nog complexer is n.l narcistische ouders in een christeijk sektarische ouderlijk huis/omgeving. Boeken van Iris Koops en later van …..zie http://www.celevt.nl hebben mij na jaren laten zien en voelen wat er zich in de binnenwereld van mijn vrouw allemaal afspeelt. Nu kan beter en meer handen en. voeten geven aan mijn:”Ik hou van je” op mijn mánier met mijn hart. Het heeft 15/20 jaar geduurd voor dat mogelijk was. Eerdere hulpverleningen hebben ons eerder op een dwaalspoor gebracht, dan echt geholpen, maar daar weet je/jullie alles van. Wij zijn met vallen en opstaan nu redelijk in balans en groeien in en met liefde dichter naar elkaar toe.

  14. Heel, heel erg bedankt Johan, wat word ik blij van het lezen van hoe jullie met elkaar omgaan en van hoe jullie relatie verbeterd is door de ontdekking van het bestaan van narcistische mishandeling. Jullie geven me er vertrouwen in dat ik ooit in staat zal zijn tot een gezonde relatie en geven me ook het gevoel dat ik mijn issues ontstaan door zo opgegroeid te zijn serieus mag nemen en mezelf er niet om hoef te veroordelen.

  15. Wat mooi verwoord en wat mooi opgeschreven! Goed dat je doorgezet hebt samen! Dank!
    Zelf ben ik kind van een Jappenkampslachtoffer die aan chronische PTSS leed. Hij was in bepaald opzicht ook een psychopaat geworden door 4 jaar existentieel trauma. Gelukkig had ik een heel goede moeder, een verpleegster, die wel warmte gaf. Helaas, toen mijn vader niet echt meer workaholic kon zijn en heel veel weg was, soms maanden, ging het steeds meer bergafwaarts met het gezin. Ik zat al in de pubertijd dus dat scheelde wel een stuk. Toch had ik wel erg pleasend gedrag aangeleerd en daardoor ook was ik te weinig assertief op de goede manier in mijn huwelijk met een psychopaat. Een man, arts, die gaandeweg steeds gevaarlijker werd. Na 16 jaar heb ik weten te ontsnappen, maar de schade was gruwelijk en zal ik tot mijn dood toe voor op de blaren moeten zitten. Pas 19 jaar na mijn gruwelijke scheiding, die 9 jaar duurde maar nooit helemaal afgehandeld is doordat hij nog altijd geen bewijzen levert dat alle schulden zijn afgelost…ontdekte ik Jan Storms. Hij is de eerste geweest in een lange rij hulpverleners t/m psychiaters, die eindelijk de puzzel wist te leggen! Schulden werden aangegaan tijdens de periode dat we al uit elkaar waren en de uitspraak 1 1/2 jaar later. Toen zijn ook doorlopende kredieten afgesloten die zelfs 30 jr later, mits nooit afgesloten, weer aangegaan kunnen worden!!! Ik was officieel nog in gemeenschap van goederen getrouwd…toen die schulden werden aangegaan.
    Mijn ex is een paar jaar geleden, met zoveelste vriendin/vrouw weer opgedoken na 17 jaar compleet verdwenen te zijn geweest. Mijn gezin is compleet geruïneerd doordat hij met dezelfde leugens en manipulaties het leven van mijn dierbaren is binnengedrongen. Mijn schoonzoon begon zich afschuwelijk te gedragen ineens en stelde dat ik niet spoorde omdat ik te getraumatiseerd was geraakt door mujn vader…Eerst begreep ik niet waar de enorme omslag vandaan kwam, ik hield van mijn schoonzoon. Maar ik ontdekte dat mijn ex weer op het toneel verschenen was…en weer bezig was te vernielen wat mij het allermeest dierbaar is. Hij, mijn ex, is nog steeds arts…zoo Empatisch als de Pest! Degenen die hij aanrandde of met een slagersmes bedreigde tijdens een Narcissistic Rage (compleet met dubbele IBS) deden geen aangifte. Hij overtuigde hen dat hij psychotisch was…
    Ik ben aan het verhuizen naar het buitenland op een geheim adres.
    Hertrouwen doe ik nooit weer, heb ik mezelf na de scheiding beloofd en daar blijf ik bij. Het geloof in anderen is danig afgenomen, maar ik wil blijven geloven in de goedheid van diverse mensen. Dankzij Jan Storms en ook Iris herken ik psychopatisch gedrag steeds beter en keer me dan gelijk af.
    Het leven is te kort en te kostbaar om mensen in ons leven te hebben die niet in staat zijn ons lief te hebben, te respecteren of in dienst staan van een psychopast, de zgn. functionele psychopaten. Wij zullen Zelf Bewust moeten leven en handelen, dát is waardoor je overeind kunt blijven!
    Gelukkig raakt er wel steeds meer bekend over psychopathie, maar er is nog heel wat Bewustwording nodig bij professionals!

  16. Met leugens en manipulaties het leven van je dierbaren binnendringen en ook in je hele omgeving dezelfde leugens verspreiden en in mijn familie en die van mijn partner gaan ze ook nog mensen uit je verleden benaderen met leugens en manipulaties…
    Zonnetje, naar een geheim adres in het buitenland verhuizen heb ik vaak aan gedacht maar jij doet het. Ik wens je rust en geluk toe!
    Al jaren ‘strijd’ ik voor verplichte persoonlijkheidstesten voor studenten geneeskunde en transparante controle met eventuele echte strafmaatregelen bij medisch personeel en zelfstandigen in de zorg! Op alles dus ook op het geld! Soms is er een lichtpuntje te melden.
    Mijn partner en ik komen allebei uit totaal verknipte gezinnen en vanuit de gedachte ‘zo moet het niet’ handelen wij. Ik lees (en leer) al mijn hele leven om mij en ons staande te houden als liefhebbende ouders en in de maatschappij. Mijn partner staat open voor ‘de lessen’ die ik hem uit al die informatie vertel, met wederzijds respect maar soms wel met een discussie want daar is ruimte voor.
    Johan, door jouw tekst als partner van een slachtoffer besef ik dat wij extreem hoge eisen aan elkaar stellen en aan ons zelf…
    Nooit maar dan ook nooit is ons ‘foute’ gedrag een excuus en daar mogen wij elkaar altijd op wijzen!
    Maar wat een geluk dat wij elkaar hebben en op tijd zien wat de ander nodig heeft!
    Ik wens ieder (ex)slachtoffer tenminste 1 begripvolle naaste toe!
    Coby

  17. Gewoon prachtig hoe jij met het trauma van je vrouw omgaat!!! Ik wens zo graag een zo begripvolle partner te vinden!
    Ik ben steeds bang om een nieuwe partner te vertellen over narcisme, ze doen allemaal alsof ik de gekke ben, en verdwijnen want dat lelijk kantje van mij kunnen ze niet aan…
    Ook wee een reden om weeral mezelf niet te durven zijn.
    Ik ben zoo boos op mijn ex en mezelf dat ik dit heb toegelaten!!!

  18. Heel mooi verhaal. Er straalt een en al liefde, begrip en respect vanaf.. Bedankt voor het opschrijven.
    Op de een of andere manier is het een verwarrend verhaal voor mij. Want hoe moet ik als slachtoffer van een narcistische ouder weten of ik alleen maar de trekken van mijn moeder terugzie in mijn huidige partner en dat ik mezelf daardoor steeds meer kwijt ben geraakt gedurende de laatste jaren en ik de schuldige ben aan haar boosheid en mijn angst in huis om wat dan ook zelf te beslissen, of dat het daadwerkelijk komt doordat mijn partner een NPS heeft?
    Mijn partner houdt stevig vast aan dat het idee dat mijn huidige toestand alleen maar met mijn verleden te maken heeft en ik ervoor gezorgd heb dat onze relatie op die manier is ontwikkeld. Ze zegt dat ik gek ben.. Ik zou willen dat ik het was!! En dat zij eigenlijk ook zo veel liefde en respect voor mij heeft als jij voor jouw partner..

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *