Narcisme en humor

Dit is een gastcolumn van Agnetha

Nee, narcisme is geen onderwerp waarbij humor de boventoon voert. Ook bij mijzelf niet, een van de tekenen waaraan ik kon zien dat ik nog niet helemaal terug was bij mijn oude zelf. Humor heeft altijd een wezenlijk onderdeel van mijn leven uitgemaakt. Humor relativeert, humor lucht op, is de kortste afstand tussen mensen. Maar ja, het is nu eenmaal geen onderwerp waar hartelijk om te lachen valt, al zou het vaak infantiele en absurde gedrag van de narcist daar soms eigenlijk wel aanleiding toe moeten geven. Als het niet zo triest was, en de gevolgen zo hartverscheurend.

De ernst van de pathologie van narcisme, het gebrek aan kennis hierover bij velen in de buitenwereld, en de impact op degenen die eronder geleden hebben vragen om een serieuze benadering. En dat gebeurt dan ook, valt op te maken uit de literatuur hierover, bijvoorbeeld de allesomvattende boeken van Iris en de artikelen en reacties van lotgenoten. We willen weten, begrijpen, verklaard zien om verder te kunnen, om te kunnen helen en ons leven weer tot ons eigen leven te maken. Onszelf te bevrijden uit de (mentale) gevangenis die onze relatie met de narcist ooit was (of is). Dus wat valt er te lachen, als je bezig bent je los te maken uit het verstikkende web van een ongezonde relatie?

Ruimte om te lachen en een en ander ook met een beetje humor te bezien ontstaat waarschijnlijk pas een heel stuk verderop in het genezingsproces; er is een flinke afstand nodig om naar de persoon, naar jezelf en het gebeurde te kijken als iets dat, naast de treurnis, af en toe ook lachwekkend was en is. Soms kom je in de commentaren op internet een leuke oneliner tegen, zoals: “een narcist kan een blinde nog laten geloven dat ie kan zien”, of een zodanig pakkende omschrijving dat je het beeld voor je ziet en in lachen uitbarst. In de herkenning schuilt de opluchting en bevrijding, en een lach helpt daarbij.

Een dijenkletser zal het hele onderwerp natuurlijk nooit worden en dat is terecht.
Maar wanneer er naast al het verdriet, de obsessieve gedachten, de rouw, de pijn e.d. voorzichtig weer een beetje ruimte ontstaat voor de bevrijdende lach en wat zelfspot, is dat naar mijn idee een indicatie dat je op de goede weg bent. Ik moet altijd denken aan de oude, beproefde uitdrukking: “Wie lacht niet die de mens beziet”. Hoe erg ook, zonder gezonde humor is het leven bijna niet leefbaar.

Is het je trouwens wel eens opgevallen dat sommige narcisten niet bepaald beschikken over een leuke, intelligente of fijnzinnige humor. Anderen hebben geen enkel gevoel voor humor, behalve als het plat is of ten koste van anderen gaat. Dit zal o.a. wel komen doordat een narcist zichzelf zo bloedserieus neemt en belangrijk vindt, dat er voor enige zelfspot en zelfrelativering al helemaal geen plaats is. En lach je een keer om iets of om hem zonder dat hij snapt wat er te lachen valt, voelt hij zich bekritiseerd en aangevallen, en kun je rekenen op een of andere strafmaatregel.

Ik wens iedereen het vermogen toe om op enig moment de lach weer in je leven toe te laten als die begrijpelijkerwijs een tijdje ver te zoeken was. Het is een natuurlijk geneesmiddel, kost niets en helpt bij alles. Weer kunnen lachen is weer ruimer kunnen ademen, leven.

50 gedachten aan “Narcisme en humor”

  1. Simone, bedankt voor je reactie! Erg ondersteunend! En goeie tips, ik moet mijn eigenwaarde zien terug te vinden.
    De buren treiteren ook, met kleine dingen, maar het komt heel hard aan.
    Gisteren nogmaals de wijkbeheerder een wanhoopsmail gestuurd, met een cc naar zijn collega, die van de zaak weet. De wijkbeheerder blijft erbij dat hij voor een oplossing ´afhankelijk is van medewerking van de buren.´
    ‘Dus de overlastgever mag zelf bepalen wanneer de overlast stopt,’ schreef ik terug. ‘Ze negeren, manipuleren en traineren, en het wordt beloond: ze krijgen hun zin.’
    Als de buurvrouw zich eraan houdt dat op 13 juli de vrieskist weg gaat, betekent dat dat ik tot die dag nog rondzwerf en mijn woning mijd. Andere buren weten er intussen ook van: ‘Ga je weer?’ zei een buurvrouw gisteren meelevend, toen ze me met mijn tassen (eten, warme kleren voor later op de avond) zag vertrekken.
    Ik probeer te aanvaarden dat het nu eenmaal zo is, maar ik ben uitgeput en inderdaad murw.
    Het is goed dat je benadrukt dat het van hun kant geen macht is, maar eigenlijk onmacht. Zij blijven hier in gebreke, ik niet.
    Ik zie de buurman door de straat slenteren, uitgebreid met zijn kennissen kletsen. Die met z’n allen zo een vrieskist zouden kunnen optillen en binnen zetten. : )
    De wijkbeheerder zou wel op 13 juli gaan controleren of de kist weg is, zei hij. Intussen probeer ik er het beste van te maken. Gelukkig zit het weer mee!
    Gisteren zat ik ergens en dat was zo leuk, mensen die passeerden groetten allemaal vriendelijk. Dat was als balsem, ik voelde zo mijn wonden van dit moment helen. Ik voelde ook hoezeer ik uit balans ben, dat dit zo sterk binnenkwam, dat ik het zo hard nodig had. Nu dus nog de vriendelijkheid naar mezelf verder ontwikkelen, meer tot een basis proberen te maken.
    Genoeg te doen deze dagen! Ik zal er eens eventjes het beste uit halen. : )
    Heel erg bedankt voor jullie steun. Ik probeer ook wat minder te posten, want het is niet de bedoeling dat ik hier de hele website volschrijf natuurlijk. Daar is het niet voor.
    Ik ben jullie dankbaar voor je begrip en voor de tips. Die betekenen veel voor me en ik heb er iets aan.
    Ik bedenk uiteraard ook dat het nog veel erger kan. Ik kan nu tijdelijk mijn huis niet normaal bewonen, maar andere mensen worden uit hun land verdreven en hebben niet eens een huis. Het is nog steeds een zeer riante positie van waaruit ik spreek.
    Ook probeer ik, om op het openingstopic terug te komen, de humor van een en ander te blijven zien, al houdt die niet over. : )
    Toch kom ik hier, hoe dan ook, beter uit, dat weet ik zeker.
    Bedankt jullie!!
    Liefs,
    Lonne

    1. Hé Lonne, ik ben me er ook van bewust dat dit een openbaar forum is en dat we eigenlijk posten in een ander onderwerp…
      Maar vond dit toch wel een erg schrijnend geval, hoe jij dit alles beleeft en het raakte me, omdat ik het zelf ook zo gekend heb.
      Ik weet hoe alleen het voelt..
      En wellicht dat anderen het lezen en er ook iets aan hebben, vandaar dat ik reageer…
      Ik ben ook niet van plan om maanden door te gaan 😉 maar wat ik nog wilde zeggen was dat jij voor je buren waarschijnlijk iemand bent waarvan zij denken dat jij HEN hun woongenot dreigt af te pakken, vandaar de traagheid mbt in actie komen.
      Ze willen wel iets doen, maar op hun manier en in hun tempo.
      Jij voelt je slachtoffer van hen omdat ze niet alerter reageren en zij voelen zich wellicht anders het slachtoffer van jouw wensen..
      Dit zeg ik niet om het nog ingewikkelder te maken, maar om je te laten zien dat je buren niet almachtig zijn.
      Zij hebben ook hun onzekerheden enz. die eenvoudig als pesten kunnen worden ervaren, omdat mensen in de regel niet open zijn over hun kwetsbaarheden. Zelfs niet als JIJ dat wél bent!
      Maar goed, zodra iets als overlast wordt ervaren zoals in dit geval, draai je dat niet zo snel weer terug met andere aannames, dat snap ik ook heel goed.
      Je bent echt wel op de goede weg Lonne, al is het vechten op dit moment, maar je bent je best al bewust van welke kant je op moet. Hier moet je doorheen en dan zal het op een gegeven moment makkelijker worden. Succes!!

  2. Lonne, op 24 juni schrijf je:”Later nog wat meer over humor”. Waar is je humor?? Ik weet zeker dat je met enige humor meer bereikt dan zoals je de zaken nu aanpakt!! Verder: je buren hebben wellicht geen empatisch vermogen….in dat geval zijn ze vatbaar voor bepaalde ‘buttons’waar je op kunt drukken. Als laatste zou ik niet blijven communiceren met instanties (wijkbeheer woningbouw) die geen aktie (kunnen) ondernemen. Ga gewoon hogerop. Gemeentes hebben een hekel aan klachten en moeten daarop reageren. Mr Frank Visser? Sociaal Raadslieden…etc. Stel je grenzen zelf ipv hen over jouw grenzen te laten gaan. Je bent alleen een slachtoffer van anderen op dit niveau zolang je dat zelf toelaat….succes.

  3. Hallo Simone en Anne-Marie, toch nog even een reactie… : ) Ik probeer het kort te houden.
    Bedankt Simone, je schrijft weer dingen waar ik iets mee kan!
    Anne-Marie, ik ben iemand die tot het bittere einde de humor van dingen kan inzien. Het is een kracht waar ik in mijn leven al veel mee opgevangen en aangepakt heb. Maar deze situatie, waarbij ik uitgeput ben geraakt en ook nog getreiterd word, kan ik heel moeilijk grappig vinden. Geef eens een voorbeeld van ‘enige humor’ waarmee ik in dit geval meer zou kunnen bereiken?
    En voor wat voor buttons om op te drukken denk je dat deze inderdaad niet empatische buren vatbaar zouden zijn?
    Naar de gemeente gaan (je moet overigens eerst alles proberen via de woningbouw) zal de zaak alleen nog maar veel erger maken. Bovendien kan dat jaren aanslepen. Eerder is men hier inderdaad, nadat de woningbouw onmachtig bleek, naar de gemeente gegaan vanwege drugs dealende en zeer veel overlast gevende bewoners. Zij zijn uit hun woning gezet, anderhalf jaar nadat de zaak was geëscaleerd en vier jaar nadat buren hun eerste klachten hadden ingediend.
    Dat ze hun huur niet betaalden was nog de belangrijkste reden voor uitzetting, begreep ik later. Ingrijpen is echt niet zo makkelijk.
    En ik denk niet dat de cameraploeg van Frank Visser hier een vrieskist wil komen filmen. : )
    Ik probeer het dus vooralsnog zelf op te lossen, ook voor de langere termijn. Maar nogmaals, maak je tips eens concreet?
    ‘Je bent alleen een slachtoffer van anderen op dit niveau zolang je dat zelf toelaat’ is denk ik een interessante opvatting voor op deze website. Ook daarom stuur ik toch nog even een post.
    Ik ben benieuwd naar jullie reacties!

    1. Hoi Lonne,
      Deze opvatting is in theorie misschien wel juist, maar ik vind het in het geval van iemand die al slachtoffer is van narcistische mishandeling te kort door de bocht.
      Ik wilde ook al eerder reageren omdat ik het er niet mee eens ben, maar het bericht van Anne-Marie was voor jou bedoeld, dus vandaar niet in eerste instantie gereageerd.
      Ik begrijp de motivatie van Anne-Marie wel, maar helaas ben jij het station ‘humor’ in deze situatie al lang en breed gepasseerd.
      In het algemeen zullen mensen zeggen dat je het je niet aan moet trekken, lighten up, zo erg is het allemaal niet en natuurlijk is het ook goed om te blijven relativeren, al was het maar een beetje. Want zo is het natuurlijk ook.
      Maar waar het om gaat is dat je emoties helaas een ander verhaal vertellen en die zijn nu juist zo cruciaal, wil je tot een beter begrip komen van jezelf en je verleden van narcistisch misbruik, aangaande dit soort triggers.
      Dus terwijl je dit drama ondergaat, krijg je tegelijkertijd een soort herbeleving van vroeger. Hoewel je in eerste instantie geneigd bent om op exact dezelfde manier te reageren als vroeger, of je zelfs te uiten zoals je je vroeger nooit hebt mogen of kunnen uiten, krijg je tegelijkertijd de kans om jezelf te ervaren zoals je dat nog niet eerder hebt gedaan. Hiermee komt er beweging in deze heel oude en overbodig geworden overlevingsmechanismen en zul je merken dat je langzaam maar zeker veranderingen kunt aanbrengen in je reacties en daarmee in je gevoel.
      Maar dit ontstaat mijns inziens altijd dóór het drama heen en niet als van buitenaf opgelegd advies..

    2. Hoi Lonne,
      Wat maak je veel mee en wat ben je goed bezig! Ik wil nog even reageren op je bericht van 1 juli. Het ging niet zoals je wilde, je had achteraf misschien anders gedaan of willen doen. Ik hoop zo dat je daardoor jezelf niet gaat ‘bestraffen’ en jezelf naar beneden gaat halen. Wel hoop ik dat het je sterker maakt omdat je er nu over na kunt denken. Het zijn stapjes. Soms een stap achteruit, dan weer twee vooruit. Het is jouw proces, jouw ontwikkeling en alles wat je daarin sterker maakt, is goed.
      Je vecht heel hard. Misschien mag ik je daar nog een tip in geven? Vecht niet tegen! de buren, maar vecht voor jezelf. Dat is een groot verschil. Vechten tegen andere mensen put uit. Dan gaat het om macht en onmacht en blijf je ronddolen. Vechten voor! jezelf maakt sterker. Dat je de dingen die je doet, of laat, doet of laat omdat jij! daar voor kiest. Ook dit is een proces. Jouw proces.
      De uitspraak: ‘Je bent alleen een slachtoffer van anderen op dit niveau zolang je dat zelf toelaat’ … geeft mij een beetje een machteloos gevoel, het slaat dicht. Ik heb het zelf meegemaakt, zulke buren en ook gestalkt worden. En dan ‘zelf toelaat’… als kind of partner van narcisten is ‘jouw zelf’ al zoveel geweld aan gedaan. Daarom hoop ik dat jouw zelfje steeds sterker wordt. En dat is een individueel proces. Wel kan ik me vinden in wat Anne-Marie zegt in het hoger op zoeken. Een gesprek met een wijkagent kan ook nog wel eens een verschil maken. Daarom kan het zo belangrijk zijn om dingen schriftelijk vast te leggen. Maar ook daar moet je ook weer je eigen weg in vinden.
      Sterkte Lonne!
      Isthe

  4. Hoi Simone,
    Dank je voor je waardevolle post!
    Fijn dat je reageert. Je beschrijft deels wat ik eigenlijk ook nog aan mijn post had willen toevoegen. Het gaat hier niet alleen om het dealen met overlast en weinig empathische buren, maar ook om een innerlijk proces dat mijn volle aandacht vraagt. Ik voel dat inderdaad als een kans, een heel belangrijke.
    En bij mij gaan dit soort dingen, het erkennen, herkennen en helen van wonden, ook meestal door drama heen. Soms krijg ik zeer waardevolle adviezen of reacties, waar ik ook heel veel aan heb, en die zeker inzicht brengen. Maar vaak moet ik gewoon ploeterend ergens doorheen. Stukje bij beetje, langzaam maar zeker.
    Humor is zeker een kracht. Ik heb er in mijn leven veel dingen mee opgevangen of (enigszins) hanteerbaar mee gemaakt. Maar het kan voor mij ook een mechanisme zijn waarmee ik mezelf tegenhoud, me aanpas aan de verwachtingen van anderen. Geen ruimte neem, mezelf afscherm. Ook voor mijn eigen ontwikkeling, uiteindelijk.
    Dus nee, nu even geen of weinig humor. Nu maar gewoon aangaan wat ik voel, daarnaar proberen te kijken.
    Met compassie, waar lag dat ook al weer? : )
    Zojuist trouwens de familie Trigger weer gepasseerd. Ze hielpen me enorm, door me met z’n allen te negeren. Kort geleden hebben ze op een hoge kast in hun tuin een poppetje neergezet, een boze rat die met gebalde vuisten in de lucht recht mijn kamer in kijkt. Om hem daar te krijgen hebben ze een hele stellage van stoelen moeten bouwen. Weer zo’n treiterdingetje waar ik met mijn verstand de onbenulligheid van inzie, maar dat toch aankomt.
    Dus ik zit hier nu in een zoemtoon, met naast me een boze rat en acht nare buren te proberen mijn overlevingsmechanismen in kaart te brengen. : )
    En het werkt. Ik ga nog wel iets van professionele ondersteuning zoeken. Maar ik voel dat het ondanks alle ellende goed is dat er zaken in beweging komen. Ik ga rustig verder met het innerlijke proces.
    Ik had gezegd niet meer te zullen posten, maar ik hoop dat anderen misschien ook iets zullen hebben aan dit bericht. Bij mij zijn de buren een trigger, anderen zullen weer andere triggers hebben en andere verhalen, maar misschien zijn er toch parallellen.
    Nogmaals bedankt!
    Lonne

  5. Isthe, bedankt! Ook voor je tips! Fijn!
    Wat het praktische gedeelte betreft, de wijkagent heb ik laatst heel kort gesproken. Hij raadde buurtbemiddeling aan. Ik heb toen ook de buurtbemiddelaar gesproken die ik zou moeten benaderen over deze kwestie. Een vrijwilliger. Ik kreeg van hem de indruk dat hij misschien eerder op de hand van de buren zou zijn dan dat hij een evenwicht zou kunnen vinden dat voor iedereen prettig en leefbaar is. Het was een kort gesprek, dus misschien vergis ik me, maar het leek me toen niet verstandig om hem in te schakelen.
    Als een buurtbemiddelaar de buren (grotendeels) gelijk geeft ben ik daarmee immers nog veel slechter af.
    Ik sluit niet uit dat ik het nog eens probeer, er is weer wat tijd overheen gegaan, maar ik ben voorzichtig.
    Nogmaals bedankt voor je lieve en ondersteunende post!
    Lonne
    P.S. Anne-Marie, leg eens wat uit over die buttons voor niet-empathische mensen? Misschien zijn je tips ook bruikbaar of interessant voor anderen op deze website!

  6. Het zwarte schaap, dat was ik. Wist ik veel dat ik mijn vaders oogappeltje was, de eerste narcist in mijn leven: mijn moeders leven verwoest. Humor? Laat me niet lachen! Sadisme vierde in ons gezin hoogtij. En nu, 60 jaar later, leef ik nog steeds met narcisten.
    Mijn oudste broer werd- uit jaloezie waarschijnlijk- mijn incestpleger. De vader van mijn dochter, de volgende. Nu spanne die twee samen. Ik zag het te laat. Ik krijg straf dat ik, de kip met de gouden eieren, me niet meer liet beroven(ahum, hij had me al leeg geroofd)en de door broer bestolen erfenis niet accepteer. Ik kom er niet uit. mijn dochter ook niet. Ze is ontvoerd, met liegen kreeg hij het gezag. Ik sta erbij en sta er suïcidaal bij- mijn dochter, aan de overkant, ook. Hem verlaten: straf. Aangifte van verkrachting( uiteraard verjaard): straf. ik ben mijn dochter al 6 jaar kwijt. Zij lijdt natuurlijk nog veel harder dan ik, maar moet gedwongen liegen over de situatie.
    Narcisten nemen wraak omdat ze vinden dat ze alle rechten hebben, en tekort komen. In hun jeugd is hen een koninkrijk beloofd, meestal door grootouders, de ouders straften verwaandheid weer af. Ze zijn in die leeftijd gebleven. En toen de gebraden hanen niet mals en sappig hun kelen invlogen werden ze als kinderen niet reguleerbaar kwaad. Lui, dat zijn ze ook allemaal onze ennetjes” .

  7. Ik vind humor belangrijk maar narcisten in mijn leven verdraaiden de humor om naar iets neerbuigends/afkraken.
    Of spotten met mijn tremor bijvoorbeeld waar ik dan netjes vraag om dat niet te doen, het is iets wat blijvend is en traumatisch. Ik ben het dus niet eens met ‘ Je bent alleen een slachtoffer van anderen op dit niveau zolang je dat zelf toelaat’ dit is juist wat mijn narcisten ook tegen mij zeiden terwijl ze mij kwetsen en treiteren. Ik vind dat meer klinken als ‘victim blaming’

    Humor is nog steeds belangrijk trouwens maar wel respectvolle humor.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *