Een narcist trekt je in zijn verstoorde beleving. Het is net of je in een doolhof zit en wanhopig naar de uitgang blijft zoeken. Voor de narcist is er geen uitgang, want dat doolhof is zijn wereld. Hij voelt het als verraad dat jij probeert te ontsnappen. Het is toch geweldig dat je in zijn wereld opgenomen wordt! Hij kan zich niet voorstellen hoe het voelt. Het is net of je een ingewikkelde som voorgeschoteld krijgt, met de belofte dat je, als ‘m oplost, een mooie prijs wint. Maar er is helemaal geen oplossing; de som is namelijk niet op te lossen. De enige oplossing is de som neerleggen en je niet meer in haar logica te proberen te verplaatsen. De pathologische ander heeft een totaal eigen logica. Elk vraagstuk dat je krijgt valt niet op te lossen, niet omdat je niet goed genoeg bent, maar doordat je de logica niet volgt. En dat is logisch, want het is de logica van de pathologie. Ik leg in dit boek de logica uit; niet opdat je straks de vraagstukken kunt oplossen, maar opdat je de gestoorde realiteit kunt herkennen. Laat diegene de eigen vraagstukken maar oplossen. Blijf er zelf buiten.
…Binnen onze samenleving is er nog veel te weinig bekendheid over narcistische mishandeling. Dit wordt mede veroorzaakt, doordat veel mensen uitgaan van hun eigen referentiekader. Ja, je hebt je dag wel eens niet. Kan gebeuren toch? En als iemand je slecht behandelt, dan kan je die persoon er op aanspreken en dan kun je het oplossen. En je moet altijd kijken naar je eigen aandeel.
Dit zijn de normale criteria, voor normale menselijke relaties. Maar zij gelden niet voor narcisten. Narcisten die niet in behandeling zijn, willen niks oplossen of verbeteren. Ze suggereren dat ze dit wel willen, maar dit betekent dat ze vinden dat anderen er aan moeten werken. Ze zijn er zelf alleen maar mee bezig om niet ontmaskerd te worden. Er is geen werkelijke wil om de relatie te verbeteren. “De ander” moet dat doen. Ze hebben hun eigen mentale constructies, die is opgebouwd rondom hun pathologie. Het gaat in alles om het vervuld krijgen van hun behoeftes.
Het gaat nog verder: het normale wordt omgedraaid. Recht wordt krom gepraat, en andersom. Iedere mens is in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor zijn eigen veiligheid. Bij een narcist wordt het niet geaccepteerd als je grenzen stelt, omdat hij het zich niet voor kan stellen dat dit nodig is. Als je afstand neemt – wat je goed recht is, omdat je instinctief voelt dat er iets niet helemaal pluis is – dan word je dat zelfs verweten. Of het wordt gebruikt in de diagnose over jouw gesteldheid. “Het gaat vast niet goed met je, want je kijkt zo bang. Weet je wel hoe dat voor mij is?” Vrijwel nooit is er die wederkerigheid die in het normale menselijke verkeer geldt. Onder normale mensen gaat het zo: als je bijvoorbeeld uitvalt tegen iemand en hij of zij loopt van je weg, dan begrijp je dat. Je hoort op dat moment je snerende stem, je ziet zijn of haar gekwetste uitdrukking. Je ervaart dat weglopen niet als een afwijzing van jou, maar als een terechte reactie op jouw afwijzing van hem. Je maakt het dus weer goed.
Narcisten betrekken alles op zichzelf, en ik zal later uitleggen waarom ze dit doen. De belangrijkste reden waarom ik hun pathologie uitleg, is omdat je je empathie moet gaan afsluiten. Zolang je manipuleerbaar blijft via je empathie en schuldgevoel, blijf je een gewillige prooi.