Gevaarlijke misverstanden over narcisme

Het is me opgevallen dat in de informatie over narcisme een aantal misverstanden bestaan. Deze misverstanden kunnen je op het verkeerde been zetten, waardoor je er niet uit komt. Ze zetten je namelijk vast in het land van de duisternis, dat je zo snel mogelijk moet zien te verlaten. Het maakt niet uit door wie de misleidende informatie gegeven wordt; door websites, mensen om je heen, zogenaamde deskundigen, wie dan ook. Het is gevaarlijk. Deze misverstanden luiden:

  1. De narcist kan er niets aan doen

    Het heersende idee hierachter is: het is pathologie, diegene is zielig, en kan er niets aan doen. Het is schrikbarend hoeveel sympathie er in deze wereld naar de dader gaat in plaats van naar het slachtoffer.  Terwijl je als slachtoffer soms jarenlang ingrijpende mishandeling hebt moeten onder gaan, mag je het niet moeilijk hebben, mag je niet boos zijn, want diegene kan er immers niets aan doen. Hierbij wordt in mijn ogen uitgegaan van het idee van ontoerekeningsvatbaarheid, dat stelt dat daders onbewust mishandelen en daarom hiervoor niet verantwoordelijk kunnen worden gesteld. Klopt het, dat diegene met persoonlijkheidspathologie er niets aan kan doen? Nee, volgens mij klopt dit niet.

    De kern van narcisme en psychopathie is dat een aantal belangrijke vaardigheden niet werken en het empathiecentrum defect is (in mijn werkboek ga ik hier op in). Vaardigheden zijn te leren. Het proces is langdurig, en kan veel energie vragen. Narcisme is te behandelen, zij het moeizaam. Psychopathie is nog moeilijker te behandelen. De belangrijkste voorwaarde is hoe dan ook, dat de persoon erkent een groot probleem te hebben. En hier zit nu net het grootste probleem.

    Als de persoon om te beginnen zelf zou erkennen dat hij of zij een ernstig probleem heeft en hier hulp bij zou vragen, dan zouden de mensen om hem heen niet meer de hoge prijs hoeven betalen voor zijn onbehandelde stoornis. Maar veel narcisten, en zeker psychopaten, ontkennen hun problematiek. Het is bizar om plaatsvervangende empathie op te eisen voor iemand die dit zelf niet kan opbrengen, voor de dader dus. Deze dader beschadigt anderen door die ontbrekende empathie. Daarbij vindt deze beschadiging soms doelbewust plaats. Verschillende slachtoffers getuigen over de controle die de dader in zijn of haar gedrag had. Een  voorbeeld: de narcistische moeder scheldt het kind uit, de telefoon rinkelt en met een alleraardigste stem handelt zij het telefoontje af. Ze heeft de telefoon nog niet neer gelegd of ze vervolgt de tirade tegen haar schuldige kind.

    Wanneer gedrag valt te controleren, en de persoon in kwestie besluit om sommigen goed te behandelen en anderen slecht, dan kun je helemaal niet meer spreken van ontoerekeningsvatbaarheid. Dit is een complex onderwerp, en ik ga in mijn werkboek uitgebreid in op het waarom achter dit beschadigende gedrag. Waar het mij hier om gaat is dat de dader zelf verantwoordelijk is voor de beschadiging die hij aanricht.

  2. Hij (of zij) bedoelde het niet zo

    Ook dit idee klopt niet. De kern van deze pathologie is een groot gebrek aan inlevingsvermogen. De narcist wordt geregeerd door onvervulde behoeftes, en denkt vanuit die behoeftes. Wanneer hij niet krijgt waar hij recht op meent te hebben, worden er talloze manipulatiestrategieën ingezet om alsnog die behoeftes vervuld te krijgen, bijvoorbeeld de narcistische aanval. Er zijn veel mensen die deze vorm van mishandeling niet kennen. Ze kunnen zich helemaal niet voorstellen dat iemand op een dergelijke destructieve manier handelt. Daarom wordt het gedrag vergoelijkt, en wordt je als slachtoffer verteld dat het vast niet zo bedoeld is. Maar wat je voelt na een dergelijke aanval is verschrikkelijk. En dat was ook de bedoeling. De aanval is bedoeld om onwillige slachtoffers bij te sturen, door hen een ondraaglijk gevoel over zichzelf te geven. De narcist biedt zich vervolgens direct aan als redder: je hoeft alleen maar overstag te gaan en je niet meer te verzetten.

    Of iets werkelijk zo bedoeld is, kan alleen gezegd worden door diegene die het gedrag heeft moeten ondergaan. Ga na hoe je je voelt. Ik weet het; waarschijnlijk is je jarenlang door de narcist verteld dat je een drama maakt om niks, dat je weer alleen met jezelf bezig bent, of dat je zelf verantwoordelijk bent voor hoe je je voelt. Ik kan hiermee de grootste misvatting ontkrachten: hij (of zij) bedoelde het namelijk wel zo. Er wordt alleen geen schuld gevoeld, omdat er weinig tot geen empathie is. Bescherm jezelf dus. Als die ander geen empathie op kan brengen voor jou, zul je jezelf extra empathie moeten geven!

  3. Het komt allemaal goed, als je je nog wat meer in hem (of haar) inleeft

    Tot mijn schrik zijn er zelfs mensen die zich deskundig noemen in narcistische mishandeling, die deze boodschap verkondigen: je weet toch hoe beschadigd hij of zij is, dus als je nu probeert zijn of haar gedrag te begrijpen, compassie te tonen, dan zul je merken dat het allemaal wat soepeler zal gaan. De jarenlange training die iemand met deze pathologie je al gaf, wordt nu zelfs door een deskundige aanbevolen. Vergeef hem, maak hem niet van streek, laat het allemaal langs je afglijden, reageer vanuit liefde. Ik kan vanuit de grond van mijn hart zeggen: dit soort adviezen werken averechts! Je wordt alleen maar dieper in het land van de duisternis getrokken. Ik heb zelf heel hard moeten knokken om uit die duisternis te komen, en alleen de mensen die aan mijn kant konden staan, hielpen me terug naar het licht. Dit waren de mensen die zich inleefden in mij, die mijn verhalen konden horen, die compassie toonden om wat ik had moeten doorstaan. Deze mensen kwamen net op tijd. Door de veelal spiritueel getinte adviezen die ik eerder kreeg; dat ik nog meer begrip moest tonden, nog meer moest incasseren, werd de duisternis enkel dikker. Er had zich nooit iemand om mijn welzijn bekommerd, ik was helemaal op, en nog moest ik meer liefde tonen. Het deel van mij dat nog leefde was alleen nog met een grote zaklamp te vinden. Dat kleine plantje werd omringd door heel veel duisternis. Gelukkig kwam er een ommekeer. De enige voor wie ik die liefde nog wilde opbrengen (naast mijn man en kind), was mezelf. Dat plantje. Dat was het begin van mijn redding, en ik had dit niet gered als ik geen mensen om me heen had gehad die vonden dat ik, als slachtoffer, diegene was die nu wat liefde verdiende.

    De bittere waarheid is dat mensen die worden geregeerd door (onbehandelde) narcisme of psychopathie, heel erg vanuit zichzelf denken. Ze hebben baat bij gewillige slachtoffers, ze eisen van mensen om zich heen voortdurend empathie. Zelf kunnen ze die empathie niet of nauwelijks voelen. Waarom zouden ze anders zo met je omgaan? En waarom zou jij nog meer begrip moeten tonen voor het feit dat je als voetveeg behandeld wordt? Het enige dat werkt is duidelijke grenzen stellen, en als het mogelijk is, er helemaal buiten zien te blijven. Alle adviezen die aansturen op het goedpraten van destructief gedrag, trekken je er juist in.

    Mensen met deze stoornis zullen altijd suggereren, dat als je nou iets beter je best doet, het allemaal goed komt. Het advies van sommige deskundigen, om je in hen in te leven, hen te begrijpen, klinkt hen dan ook als muziek in de oren. Doe gewoon nog iets beter je best! Wat ze er niet bij vertellen, is dat het moment dat het goed genoeg is, nooit komt. Het wordt je voorgehouden als een fata morgana in de woestijn. De dader rekent erop dat zijn slachtoffer te moe, te dorstig en te verzwakt is, om deze strategie te doorzien. En voor veel slachtoffers klopt dit ook, helaas.

  4. Waar onenigheid is, hebben beiden schuld

    De normale menselijke logica kan niet over persoonlijkheidspathologie worden neergelegd. Tussen normale mensen is het zo dat je bij een conflict allebei naar je eigen aandeel kijkt. Maar we hebben het hier niet over normale interacties. Deze voorvallen slaan de grond onder je voeten vandaan. Het is juist zaak uit die voortdurende staat van verwarring te komen. Bedenk goed dat een narcist helemaal niet aan de relatie wil werken, hij of zij wil dat jij er aan werkt. Na het jarenlang obsessief piekeren over hoe je iets wel of niet had moeten zeggen (want hij raakte zo van streek), over dat je iets beter wel of niet had kunnen doen (want je wist toch hoe belangrijk het voor haar was), wordt het echt tijd dat je die verantwoordelijkheid voor zijn welzijn teruglegt waar hij hoort: bij hem (of haar)! Hij heeft altijd geprobeerd die verantwoordelijkheid te ontlopen, door te doen alsof alles aan jou lag. Blijf uit die val. Alle informatie die je uitnodigt naar je eigen stuk te kijken, omdat je zijn gedrag wel zal hebben opgeroepen, zou ik wantrouwen. Ze is mede gebaseerd op de misvatting dat alleen labiele, afhankelijke mensen een relatie aangaan met een narcist. Hier klopt niets van. De meest stabiele, levenslustige vrouwen (of mannen) vallen voor de fata morgana, om later te ontdekken dat deze ideale partner slechts een luchtspiegeling was. Na de jarenlange psychische en emotionele terreur ben je gewoon op. Vaak gaat dit gepaard met een enorm gevoel van falen, terwijl je dus slachtoffer was van een zeer destructief persoon! Laat je dus niet aanpraten dat de schuld bij jezelf lag, omdat je er voor koos slachtoffer te worden. Je bent slachtoffer. Nu is het alleen zaak om je aan de relatie te onttrekken en weer mens te worden. Je bent er zelf verantwoordelijk voor om de schade die je is aangedaan te herstellen, maar de schuld voor de beschadiging mag niet op jouw schouders worden gelegd. Dan kun je nog steeds de loyaliteit niet leggen waar deze eigenlijk hoort; bij jezelf.

  5. Narcisten zijn heel makkelijk te herkennen

    De associatie die veel mensen bij een narcist hebben, is de vlotte, gladde praatjesverkoper. Maar dit is een eenzijdig beeld. Het griezelige is dat narcisten helemaal niet zo makkelijk te herkennen zijn. Het zijn vaak hele innemende, charmante en beschaafde mensen. Je zou het ook anders kunnen zeggen: ze hebben heel goed gekeken om te weten hoe ze normaal en ontwikkeld kunnen overkomen. Ze zullen dan ook niet snel gewantrouwd worden, doordat hun stoornis vrijwel onzichtbaar blijft. Ze kunnen een heel positieve indruk maken, doordat ze het met je eens zijn, aandachtig luisteren, en zo op je lijken. Het is van groot belang om het positieve gedrag van een narcist in het juiste licht te zien: hij weet precies wat hij moet spiegelen en doet dit om verzekerd te zijn van de benodigde voorraad.

    Juist doordat narcisten zo normaal over kunnen komen, kampen veel slachtoffers met het probleem niet geloofd te worden als ze proberen over te brengen wie en wat er achter dat masker van perfectie huist.

  6. Door te vergeven kan je de narcist los laten

    Ik moet echt iets zeggen over vergeven en het heersende idee dat je dan pas iemand kunt los laten. Ik realiseer me dat ik hiermee boze reacties kan oproepen, maar ik vind het onderwerp te belangrijk. In de context van persoonlijkheidspathologie vind ik aansturen op vergeven gevaarlijk. Je kunt geen tijdschrift openslaan, of er wordt gesteld dat je de dader moet vergeven, omdat je anders je eigen gezondheid benadeelt. Vervolgens wordt er geschermd met zogenaamde wetenschappelijke bewijzen, dat niet vergeven je eigen heling blokkeert. Hier kan ik dus echt boos om worden. Om te beginnen vind ik het een heel persoonlijke keus, of je iemand wil vergeven of niet. En het belangrijkste: narcistische mishandeling ondermijnt de relatie met jezelf. Je wordt zo tegen jezelf uitgespeeld, dat de enige relatie die echt belangrijk is om te herstellen, die met jezelf is. Het is de vraag of dat gebeurt als je alle energie aanwendt om die ander te vergeven, om vooral een goed mens te zijn voor die ander. Het gaat nu eens niet meer om die ander, het gaat om jou! Neem dus serieus wat je voelt, en laat je niet aanpraten dat niet willen vergeven hetzelfde is als geregeerd worden door haat en wrok.

    In alles wat ik heb gelezen en gehoord over vergeven valt me op dat het altijd zo zwart/wit wordt neergezet: je moet vergeven (want dan ben je Goed), en als je je niet op die manier met de dader wilt verhouden dan blijf je vast zitten in wraak. Wie zegt dat? In mijn beide boeken ga ik nog veel uitgebreider op het onderwerp in omdat het veel ervaringsdeskundigen bezig houdt. Ik behandel ook wat je allemaal kan doen om te herstellen (met veel praktijkvoorbeelden). Hier beperk ik me tot het allerbelangrijkste: richt je in je heling op jezelf. Herstel die relatie. Narcistische mishandeling is een complexe vorm van mishandeling, waarbij je niet geholpen wordt door jubelende kreten. Loslaten suggereert dat jij, als slachtoffer, diegene bent die iets vasthoudt. De realiteit is omgekeerd. Mensen met persoonlijkheidspathologie trekken jou voortdurend in hun realiteit. Het gaat dus niet om loslaten. Het gaat om hier buiten zien te blijven, door weer jezelf te worden, door uit te vogelen wat jouw waarden zijn, waar jij voor staat. Neem je eigen standpunt in over wel of niet vergeven. Dat is waar het mij om gaat. Ik zie niet vergeven trouwens niet als een actie, maar meer als een weg die je niet in slaat. Waarom zou je iemand die zijn eigen destructie niet erkent, die er geen verantwoordelijkheid voor neemt, in zo verre tegemoet komen? Alleen de dader zelf kan herstellen wat hij of zij heeft aangericht.

« hoe kom je eruit?

874 gedachten aan “Gevaarlijke misverstanden over narcisme”

  1. Narcisme met autisme of omgekeerd.
    Ik heb niet alles gelezen, maar wil graag mijn ervaring melden. Onze biologische vader was een verschrikkelijke geweldadige persoon. Zeer traumatiserend. Pas zijn laatste 4 of 5 jaar kreeg hij van een psychiater het etiket ” dwangmatige narcist” 2009 overleden. Heb dit gelezen in 2018, wat me zeer verhelderend. Onlangs vertelde m’n broer dat hij het syndroom van Asperger heeft. Zij 2 kinderen hebben ook autisme. Deze broer zegt dat die ouder van ons ook het syndroom van Asperger had. Nu zegt hij altijd van alles, maar het zou kunnen. Deze broer ervaar ik net zo dwangmatig als deze biologische vader.
    De combinatie van autisme m.n. Asperger en narcisme wordt nog onderzocht, maar als combinatie wel erkend. Voor mij betekent het antwoorden na 40 jaar op verschillende locaties en plaatsen GGZ hulpverlening, die allemaal NOOIT GELUISTERD HEBBEN, ik heb de persoonlijkheidsstoornis vaak concreet en diagnostische genoemd. Dat vind ik diep treurig.

    1. Goedendag,

      Ik ben het met jou eens, wat het asperger syndroom vs narcisme met elkaar te maken heeft. En voor dat ik boze reacties uitlok (wat absoluut niet mijn bedoeling is), kan ik U zeggen, dat ik er zelf al 14 jaar mee te maken heb. En dat mijn partner, gediagnosticeerd is, op zowel asperger en narcisme. Beide persoonlijkheidsstoornissen zijn aanwezig. Ik woon in het buitenland, en ze zijn waar wij de behandeling aan gevraagd hebben, erg ver wat de diagnose aangaat. Ze doen niet zomaar even iets, daar gaat weken overheen. En ze gaven mij al te kennen, dat ik het erg moeilijk had en nog zou krijgen, naarmate de jaren strijken. Ik ben nu zover, dat ik voor mijzelf ga kiezen, dus het is inderdaad een gegeven dat het asperger syndroom zeker samen “kan” gaan met narcisme.

        1. Nee, maar wellicht gaat een persoonlijkheidsstoornis wel hand in hand met een neurologisch anders zijn.
          Het is niet zo dat ze altijd samen voorkomen gelukkig.
          Maar ik snap het verband wel.

      1. Inderdaad, wat iemand ook al stelt hier, een stoornis in het autismespectrum is zeker geen persoonlijkheidsstoornis. Om dat wel op die manier te behandelen, kan veel schade aanrichten.

      2. pooooaaah, wat herkenbaar allemaal zeg. echt alles. het artikel, maar ook de reacties. allemaal mensen met verschillende verhalen, maar dezelfde symptomen en dezelfde oorzaken.

      3. autisme is geen persoonlijkheidsstoornis.
        Het onderscheid zit meer in het toepassen van bewuste manipulatie om de ander zo te beschadigen om de gezonde kern te breken. Zelfhaat projecteren op dat bij de ander vernietigd moet worden.
        Bij autisme kan het meer zijn als een stoel die in die ene hoek staat en deze mag niet weg en deze mag daar niet weg dat veroorzaakt zoveel onbehagen en dit niet kunnen communiceren wat tot woede kan leiden. Dat voor een partner bijvoorbeeld die deze logica niet kan volgen en alle argumenten tegen stuk ziet slaan en er is geen sprake inlevingsvermogen dat wordt eieren lopen en eigenlijk is er dan meer sprake van tirannieke relatie.
        maar de aanval is niet gericht op de kern van de ander.
        uiteraard is autisme een spectrum en is mijn voorbeeld een uiterste ervan.

        1. hoi Nathalie, Ik ben de zelfde Eveline als de eerste reactie!

          mijn broer met Asperger kan ook geen gezichten lezen, geen enkele emotie. zijn zoon heeft ook Asperger en zijn dochter autisme. broer heeft dit na onderzoek in 2018 gehoord over zichzelf. ik hoorde het van hem in 2022. Er is nooit een menselijk contact geweest. Wij zijn van 10 jaar ongeveer, na WO II. Toen was er nog niets erkend op opgevallen door die ggz ters over narcisme en Asperger e.d. Die broer kent m.i. ook geen empathie, hij eigende zich veel geld van onze ouders toe, toen deze door ziekte en ouderdom weerloos waren geworden. Toen ik hem daar op aansprak begon hij me in m’n gezicht te slaan en dreigen met een gang naar de rechter, om mijn beschuldigingen van smaad. de notaris heb ik ook om hulp gevraagd, maar die reageerde niet. Dit was rond 2009 toen beide ouders overleden waren. Be beide was ik van de 3 kinderen het allermeest persoonlijk betrokken en persoonlijk aanwezig. In 2022 zei deze broer ook dat we als broer en zus naar elkaar moesten omkijken. iets waar in de jaren 2000-2009 , toen mam , door een hersenbloeding geheel rechtszijdige verlamd in een p.g. verpleeghuis verbleef, er nooit een vraag of van samenwerking sprake is geweest. Die biol vdr werd opgenomen in de ggz omdat hij niet voor zichzelf wilde en kon zorgen. Kreeg later na deze ggz de diagnose dwangmatige narcist door een consulent psychiater omdat deze man onmogelijke en niet te corrigeren gedrag vertoonde, structureel. Ook niet te corrigeren op zijn zwaar grensoverschrijdend seksueel op dringend gedrag. Onze moeder had nooit enige hulp gekend, hun huisarts heb ik altijd geïnformeerd en om hulp gevraagd, nooit enige erkenning of hulp gekregen. ik van mijn eigen hulpverleners ook nooit voor onze moeder.
          De ggz heeft het zo diep schandalig laten afweten!! En nog zou ik niet weten waar wel goede hulp te vinden is. Behalve bij Het verdwenen zelf.
          met vriendelijke groet, Eveline

      4. ik word heel verdrietig van wat ik hier lees, met een zoon met asperges én een zoon met ptss door geestelijke mishandeling, met kleinkinderen die slachtoffer zijn van geestelijke manipulatie en mishandeling wil ik met grote klem zeggen dat mijn asperges zoon soms niets van de wereld begrijpt en vaak als emotieloos overkomt maar daarentegen heel goed begrijpt wat zijn broer en neven is overkomen en daar op zijn manier ook een gevoel bij heeft. zelfs kan lijden van het verdriet wat een ander wordt aangedaan. door veel mensen wordt dat niet gezien maar het is er weldegelijk, empathie in het binnenste wat er niet uit kan komen door zijn vorm van autisme. wees dus heel voorzichtig met autistische mensen te vergelijken met narcisten…..een heel verkeerde aanname. het feit dat autistische mensen de sociale wereld niet kunnen begrijpen wil niet per definitie zeggen dat het a-sociale mensen zijn. alles behalve.

        1. Hoi B.,
          Wat naar, de situatie met je zoons en kleinkinderen. We willen je een hart onder de riem steken over wat je verder deelt. Inderdaad valt autisme en narcisme in de kern niet mer elkaar te vergelijken. Het gedrag kan soms op elkaar lijken maar heeft een totaal andere oorsprong. Dit is precies de reden waarom Iris Koops in haar tweede boek uitgebreid op dit thema in gaat, want ook zij stoorde/stoort zich eraan als het onterecht op 1 hoop wordt gegooid. Bedankt voor je reactie hier.

    2. Mijn ex-vriend heeft naast autisme ook narcisme. Het komt dus zeer zeker vaker gecombineerd voor! Het dwangmatige zat er bij hem ook in, bijv. heel netjes alles opvouwen, extreem secuur afval scheiden en er ‘narcistisch’ boos om worden als ik niet zo netjes was als hij. Iets lastigs vind ik dat in boeken en op internet over autisme word geschreven als een ‘lieve’ aandoening, wat het lang niet altijd is. Er zijn nog veel misverstanden over autisme; het zijn lang niet altijd ‘lieve en slimme’ mensen, die niet kunnen liegen bijv. Ook autistische ouders kunnen hun kinderen behoorlijk beschadigen; zie https://kindvanauti.nl/forum/
      Zeker autisme en narcisme gecombineerd kan héél lastig zijn voor de omgeving.

    3. Dag Eveline, misschien kan je eens te rade gaan in artikelen die het raakvlak tussen ASS en trauma respons / bonding beschrijven. Er zitten erg veel gelijklopende kenmerken tussen beiden. Ik vermoed dat er zonder de bredere context te schetsen van een eventueel narcistisch slachtoffer syndroom vaak ook onjuiste diagnoses worden gesteld. Bizar hoe weinig hulpverlening vertrouwd is met dergelijke problematiek. Ik vermoed dat dit is omdat de diagnostiek ergens tussen een medisch en therapeutisch gegeven in hangt en er (nog te) weinig samenwerking is tussen deze disciplines…

  2. Duizendmaal dank voor dit schrijven. Ik ben nog niet in staat het chaotische verhaal te beschrijven, uitleggen of snappen, maar dit helpt. Verdwenen zelf heeft al veel voor me betekent. Gewoon dankjewel voor de helderheid, maar vooral ook de erkenning.

  3. Dankbaar voor dit schrijven. Ik ben geestelijk en lichamelijk mishandeld door een narcistische ex-man , Die bovendien een corrupte politieman was , eigenlijk een gevangeniesstraf moest hebben ,hij kon chantage plegen op een Hoofdofficier van Justitie en een groepscommandant van de rijkspolitie. Bijna 40 jaar geleden ben ik gaan scheiden, maar wat er allemaal gebeurd is en nog gebeurd. Er zijn moordaanslagen gepleegd , de politie heeft in 2010 zelf slachtofferhulp op mij afgestuurd. Er is mij gezegd ,in uw situatie moet er u mee leren leven dat dit zal blijven gebeuren. Als het u teveel wordt mag u komen praten ,wij kunnen er niets aan doen.

    1. Er zitten m.i. veel narcisten bij de politie, mannen maar vooral ook vrouwen. Het is een broedplaats voor narcistische gedrag (macht en controle). Als je beetje anders of gevoelig bent, heb je het zwaar. Ik wil er niet teveel over zeggen, maar het is echt ziekmakend! Ik ben er jaren van aan het bijkomen en nog steeds gaat het met vallen en opstaan, maar ik kom er wel. Een ding is heel erg helend en dat houd mij kalm, dat is dat ik niet een van hen ben. Wat is je leven dan toch onrustig. Ze kunnen pakken wat ze willen, maar mijn innerlijke vlam doven ze niet. Ik heb er nu een neusje voor ontwikkeld en probeer goed te luisteren en te observeren en ook vragen te stellen. Dat is puur om mezelf te beschermen. Verder laat ik het daar en probeer ik mijn leven te leven.
      Ik wens u veel sterkte. U bent niet te enige. Leef u leven zoals voorheen, sluit uzelf niet op. Het is niet uw schuld.
      Ps. zijn ook gelukkig goede mensen bij de politie.

      1. Over narcisme bij de politie kan ik niet oordelen. Maar narcisten houden van macht en vaste structuren en ondergeschikte!! Dus is het zeer begrijpelijk!

        Narcisten zijn volop te vinden in de GGZ en met name psychiaters en psychologen. De goede niet te na gesproken hoor, die zijn er echt wel. Meet er lopen ook veel narcisten. Ik heb ze te vaak meegemaakt . Mensen die een enorme behoefte hebben aan macht kunnen zich uit leven op de kwetsbare hulpvragers. Als verpleegkundige in de psychiatrie zo vaak gezien en meegemaakt!! Dit fenomeen is ook goed bekend! Er wordt alleen NIETS MEE GEDAAN. Dat door hun machtspositie en lobbyisten met onwerkelijke voorspellingen die niemand kan controleren. Ook luiheid natuurlijk. Pennywise and pound foolish!!

  4. Het is inderdaad schrikbarend hoeveel begrip er is voor de dader.
    Ik kwam, na echtscheiding, mijn buren weer te spreken, nadat ik weer in mijn *eigen* huis kon gaan wonen. Ik was immers beschuldigd geweest van kindermishandeling en diende derhalve het huis te verlaten.
    De buurt reageerde, toen ik daar weer woonde en de mensen weer op straat tegenkwam, met “maar jij bent eigenlijk best aardig!” Hoezo, waaar heb ik dit opeens aan te danken en waarom zeg je dat? Nou, zij kwam natuurlijk, omdat ze wat minder werkte, weleens bij ons en dan hoorden wij… Et cetera. Ik was tijdens mijn huwelijk in de buurt al zwart gemaakt.
    Kindermishandeling is nog zo’n projectie. Mijn kind (mijn zoon) is door haar *geheel vrij* opgevoed, mijn dochters niet. Hij mocht leterlijk alles. Waarom? Ze haat mannen en dankzij die vrije opvoeding kan hij zich vrijelijk misdragen, hetgeen dan weer kan bewijzen wat voor hufters mannen toch zijn. Daarmee werd ik tot de rol van boeman veroordeeld, want mijn kind ging inderdaad volkomen onacceptabel gedrag vertonen, waarmee hij zijn zusjes (en het gezin) ernstig schaadde. Niet haar probleem, immers het mocht toch? Ik werd door haar bedreigd met scheiding als ik zo “streng” doorging. DIT is kindermishandeling! Maar alle hulpverleners bewonderden haar om haar kalmte en ik werd veroordeeld om het feit dat ik door de gehele situatie emotioneel tot op het bot kapot ging. “Gebrekkige emiotionele regulatie”, heette het. MY ASS.
    Nu gaat het goed. Echtscheiding bleek een probate actie. Ik ben van haar af. En mijn kinderen zijn weer bij me. Mijn zoon is wel eerst bij Yes We Can geweest. Nu gaat hij weer naar school, volwansenen-onderwijs MAVO op zijn 18e en ik ben zo trots op hem.
    De narcist, de dader, kon er niets aan doen?
    Als ik dronken autorijd, dan ben ik verantwoordelijk. Dan is het niet zo van “hij kon er niets aan doen want hij was dronken”.
    De narcist is verantwoordelijk. HEEL verantwoordelijk.

    1. Heel herkenbaar hoe de omgeving zand in de ogen gestrooid kan krijgen. Dat er een beeld wordt geschetst dat niet berust op waarheid. Toen wij uit elkaar gingen leefde er een beeld bij mijn ex schoonfamilie dat ik vanwege mijn ADD degene was die chaos en onrust creëerde. Tot mijn ex-zwager in mijn “eigen” nieuwe huis kwam helpen met een vloer leggen en besefte dat ik alles heel goed kon regelen, dat ik wist wat ik wilde, dat ik kordaat kon reageren en mijn zaken goed geregeld had. “Jij weet heel goed wat je wil, dat had ik niet verwacht”, zei hij. Ik weet wel waar dit beeld vandaan komt. Ook heb ik gemerkt hoe de misvattingen kunnen leven in de hulpverlening. Als je je zorgen deelt krijg je het volgende te horen (letterlijke woorden) “Misschien moet je je ego wat opzij zetten en een beetje meeveren voor de goede lieve vrede en voor de kinderen.” Dan krijg je misschien wel voor elkaar wat je wilt. Maar dat krijg je nooit, want het is nooit goed genoeg.
      Het is niet zijn bedoeling om eruit te komen met jou en zijn verantwoordelijkheid te nemen. En daarnaast heb ik twee jaar therapie en EMDR gehad voor het opzij zetten van mijn ego en het meeveren. En ik vrees dat ik daar ook nog niet klaar mee ben. We hebben net weer een traject bij jeugdzorg op zitten waar het na de intake stagneert. Waar hij zich gehoord en gezien voelt en waar ik gedesillusioneerd en in verwarring achter blijf. Waar we moesten praten over sluiting van onze relatie en ik hem mijn emoties op een presenteer blaadje moest geven, terwijl mijn kinderen niet geholpen worden en in de knel raak. Waar ik de ouder lijk die niet mee wil werken omdat ik niet meer als voeding wil dienen. Mijn kinderen hebben er namelijk niks aan als ik als voeding dien, daar ga je aan onderdoor en daar pas ik voor. Ik werk zelf al 20 jaar met ouders en kinderen in het onderwijs en ik heb nog nooit in mijn mond durven nemen dat zij hun ego maar opzij moesten zetten en mee moeten veren. Ik ben geschokt over de onmacht en onkunde en het gebrek aan daadkracht in de hulpverlening. Dit is inderdaad hertraumatiserend maar hoe maak je dat duidelijk, waar kan je terecht. Ik heb ook ervaren dat de hulpverlening al een conclusie heeft voordat ze met je gesproken hebben en dat zij een beeld hebben van wat ze willen en je daar naartoe willen sturen en hoe ze willen behandelen. Er wordt niet echt geluisterd en er wordt niet echt geloofd. Er is onmacht en onbegrip. Emphatische mensen kunnen zich echt niet voorstellen dat dit zo bestaat en dat wat in dit artikel beschreven is echt zo kan zijn. Maar juist daarom is het zo belangrijk dat het wel gezegd wordt.
      Ik ben blij met deze site! Ik vind het knap hoe doeltreffend en duidelijk hier beschreven wordt waar het aan schort en waarom het zo ondermijnend is. Dit is een goede zaak! Wat informatief en nodig! Ik hoop dat het veel hulpverleners bereikt, en dat er een nieuwe golf van bewustwording teweeg brengt. Het bemoedigd mij dat mensen als Edino van Dorsten zo dapper zijn en zich uitspreken en zich hard maken voor kinderen die dat niet kunnen. Het stelt mij ook gerust om te zien hoe veerkrachtig mensen kunnen zijn. Ik heb veel respect voor zijn persoon, wat een sterke jonge man! Maar ook deze site en Iris Koops en de mensen die zij om zich heen verzameld en de informatie die zij geeft. Ik spreek soms als moeder en soms als professional merk ik. Je denkt, ik ben een professional, hoe kan dit mij gebeuren, hoe is dit mij overkomen. Nu weet ik dat het mij niet is overkomen, maar aangedaan. Dat heeft het mij gebracht en ik hoop dat anderen die dit overkomt of overkomen is dit inzicht ook mogen krijgen. Ik ben strijdbaar en zal iedereen deze site aanraden. Lees, lees, lees en leer. Hopelijk komt het allemaal goed voor mijn kinderen en groeien ze uiteindelijk op tot evenwichtige volwassenen! Daar gaat het om.

      1. Wow Anoniem, wat je schrijft raakt me en ik kan me de frustratie van de situatie voorstellen. Ja het werkt inderdaad zo in hulpverleningsland, daar is geen woord van gelogen. Ze weten alles al van te voren want ze hebben er immers voor gestudeerd en hebben tevens een evenzo grote blinde vlek voor narcisten. Mijn partner is wetenschapper en die geeft ook felle kritiek op de psychologie omdat het een hoop theoriën zijn en aannames bij elkaar die onvoldoende of helemaal niet getoetst zijn. Het lijkt daarmee voor hem iets te veel op een geloof. Ik herken je verhaal overigens uit mijn eigen praktijk ervaring. Het niet gehoord worden, niet gezien voor wat er werkelijk aan de hand is, de blinde vlek waar de hulpverleners mee rondlopen, en eigenlijk iedereen die narcisme niet kent. Peter Jan herken ik ook, over gebrekkige emotie regulatie. In mijn geval was dat ook gevallen, maar als je objectief zou kijken dan zou je zien dat mijn regulatie beter is dan de gemiddelde mens omdat ik ondanks al die narcistische mishandelingen, me nog redelijk goed kan gedragen. Maar een gewoon mens wordt nu eenmaal echt boos en/of emotioneel van zoveel onrecht en zoveel stress, jammer dat de hulpverlening dat onvoldoende erkent als zijnde een normale reactie op een abnormale situatie.

        1. Ook ik herken me in dit. Ook maatschappelijk werk – social werk, missen het gedeelte psychische mishandeling/narcisme. Ben hier eens onterecht aangekeken als ‘labiel’ terwijl mijn gevoelens realiteit waren. Ondanks tonen voor verdriet en vastzitten in cirkel en verhaal, komen ze daarna ook niet terug.
          Inderdaad een blinde vlek waar je opnieuw in verstrikt raakt, inderdaad veel stress en emotioneel worden.

      2. Dankjewel voor jouw oh zo herkenbare woorden! Zo erg dat het lijkt dat we nergens terecht kunnen bij de reguliere hulpverleners. Maar oh zo dankbaar voor de (h)erkenning die ik op verdwenenzelf.org vind!

        1. ER BESTAAT ECHT WEL HULP VOOR OVERLEVERS VAN NARCISME.

          Als hoog gevoelige en sensitieve dochter van een gewelddadig narcistisch psychopaat, trok ik heel wat idem dito vriendschappen en partners aan in mijn volwassen leven! Omdat ik dat kende, en het ervaarde als normaal en geen idee had over het bestaan van narcisme.
          Ik zocht zo’n 25 jaar lang, meer spiritueel gerichte hulp. In de eerste plaats om mezelf te helen en daarna volgde ik ook alle mogelijke therapeuten opleidingen, om ook anderen te kunnen helpen..
          Gezien kinderen minstens tot hun 7 jaar functioneren in Thèta hersengolven (ook wel hypnosestaat genoemd) wordt je onderbewuste (dat je kan zien als je lichamelijke harde schijf) gevormd.
          Die bepaald eigenlijk je hele leven.
          Alles wat tegen en over je gezegd of (aan)gedaan wordt, neem je ongefilterd aan als jouw waarheid, je wordt dus hypnotisch geconditioneerd… met vaak door angst ingegeven geloof, patronen, overtuigingen en aannames van je opvoeders, onderwijs, familie en voorouders…
          Iedereen loopt trauma’s op in zijn jeugd, zelfs in een gezin dat als harmonieus en Liefdevol ervaren wordt, dus laat staan wanneer je niet dat geluk had.
          En zolang die trauma’s niet opnieuw in thèta hersengolven (via geleide meditatie) worden gewist of overschreven, blijven dezelfde programma’s je leven overheersen. lees patronen, overtuigingen, je onbewust geloof systeem, het soort mensen en ervaringen die je aantrekt, angsten, depressie, een te laag of te hoog zelfbeeld)
          Maar ook onze diepe wonden die op latere leeftijd door narcistische relaties geslagen worden, kunnen we alleen helen in ons onderbewuste, dus in thèta hersengolven. Precies door de geniepige soms zelfs zeer subtiele manipulatieve manier, waarop wie we werkelijk zijn, ons ontnomen werd, hoe we ondermijnd, onderdrukt en verdrukt werden… tot we twijfelden aan onszelf, soms zelfs dachten dat WIJ gek waren…
          Na één zo een relatie schiet er van ons zelfbeeld en zelfvertrouwen vaak al helemaal niets meer over, we weten vaak zelfs over de hele lijn, totaal niet meer wie we zijn.
          En de weg terug is zelden alleen te vinden omdat het zo complex is.
          We hebben hier echt hulp bij nodig door iemand die het narcisme zelf ervaren heeft en het door en door kent! Je kan het niemand anders uitleggen. Het artikel schijnt terecht Licht op de valkuilen die ons aanzetten aan onszelf te werken , zelfs dankbaar te zijn voor de geschonken lessen en de ander te vergeven, nog liefdevoller te zijn.
          En dat is inderdaad olie op het vuur van elke narcist, zijn natte droom.
          Met narcistische toestanden is dit inderdaad de meest nefaste benadering die er is voor ons, overlevers.
          Alleen resoluut breken met de giftige relatie en hulp zoeken kan je helpen jezelf terug te vinden.

      3. Beste Anoniem,
        ZO overeenkomstig en nog steeds na onze vlucht dik 8 jaar geleden “in strijd”, nu OTS voor de kinderen omdat het vrijwillige kader qua hulpverlening zodra het ingewikkeld/complex werd de handdoek in de ring wierpen. Maar wederom binnen hulpverlening laakt de kennis van huiselijk geweld door een narcist (die helaas nog steeds 50% gezag is omdat ik gewoonweg compleet uit angst niets durf(de) te doen). Nazorg na een vrouwenopvang of Blijf van mijn Lijf huis: 0. Het vreet dagelijks al je enerhie op, inmiddels ook nog een heftige ziekte traject ondergaan, wat ook trauma’s bij de kinderen aanwakkerde. Conclusie: het betekent altijd de enige verstandige opvoedkundige ouder moeten zijn, zonder enige vorm van steun op geen enkel front van de narcistische ex + dan nu “pas” hulp voor de kinderen die NIETS durven te toneb en niet kunnen voelen. Er is geen tijd/energie/rust om mijzelf te zoeken in dat overwoekerde bos wat een lijkt op een oorlogsgebied van emoties, herinneringen, herbelevingen, triggers, hoofd boven water houden met niks en de sociotherapeut spelen voor 2 getraumatiseerde kinderen en mezelf.

        Suus

    2. Hulpverlening bij een scheiding, 2 woorden die zelden hand in hand gaan en zeker niet met narcisme. De onkunde van menig mediator en vooral jeugdbescherming in diep en diep triest. Daar komt zo extreem veel leed vandaan, mede omdat er vele narcisten in de jeugdzorg zitten.

  5. hoi, ik vraag me af of deze punten alles zeggen over narcisme. ik heb me laten vertellen dat er ook ‘ achtertuin narcisme ‘ bestaat: een zich over zichzelf negatief denkend persoon zal alles doen voor anderen om wat bevestiging te krijgen. Zo iemand wordt gekenmerkt door grote hulpvaardigheid maar niet vanuit liefde voor de ander maar vanuit het verlangen naar liefde voor zichzelf. Zelfs kan zo iemand héél empatisch! Is dit herkenbaar? Bestaat dit echt? Of heet dit geen narcisme maar is het een ziekelijke vorm van altruïsme? Groetjes, Sjonnie

    1. Beste Sjonnie,
      Op deze website worden de belangrijkste (gedrags)kenmerken van mensen met narcisme beschreven. Iris Koops gaat in haar boeken hier nog veel dieper op in, als ook op de impact voor slachtoffers en hoe je hiervan kunt herstellen.
      De vorm van narcisme die jij hier beschrijft valt onder verborgen narcisme en wordt door Iris in haar tweede boek uitgebreid behandelt onder ‘de zorgende narcist’.

      1. Hier bestaat ook ‘misverstanden’ over omdat het soms als ‘introvert’ wordt aangeschreven terwijl zowel introverten als extroverten ‘verborgen narcisten’ kunnen zijn. Heel eerlijk heb ik hier dan ook best last van om dat beiden van mij ‘verborgen narcisten’ waren maar wel extrovert.

  6. Dankjewel voor deze heldere uitleg over narcisme. Heel erg herkenbaar voor mij als slachtoffer. Het bevestigt dat het niet ‘aan mij’ maar aan ‘die ander ligt’!
    Wat ik echter toch nog even kwijt wil over vergeven. Ik bespeur in het algemeen een aantal misverstanden over wat vergeving inhoudt. Daarom het volgende. Vergeving houdt NIET in dat je het gedrag van de ander GOEDPRAAT, maar juist dat je ERKENT dat wat jou is aangedaan FOUT is! Vergeving houdt ook niet in dat je daarna je boosheid kwijt bent. Onrecht blijft onrecht. Vergeving houdt ook niet in dat je jezelf weer verzoent met de dader. Dat zou in dit geval levensgevaarlijk zijn!

    Wat vergeving voor mij wél is? Vergeving ERKENT dat hetgeen jou is aangedaan FOUT is. Vergeving erkent dat niet jij, maar hij/zij fout is. Erkent dat de frase ‘waar twee strijden hebben twee schuld’ in dit geval een regelrechte leugen is!

    Wat ikzelf heb ervaren, en ik spreek ik echt over mijzelf, heb ik gemerkt dat vergeving mij heeft losgemaakt van de narcist (mijn zus) in mijn omgeving. Door te vergeven raakte ik de bittere wortel, die ik in de loop der jaren had opgebouwd kwijt. En daarmee ook de oeverloze discussies die ik in mijn gedachten voerde met mijn zus. Dat vrat energie!!!
    Zoals ook in mijn persoonlijke situatie. Doordat mij onrecht is aangedaan, heeft mijn zus schuld bij mij opgebouwd. Aan mij was het die rekening te verscheuren! Man, ik kan niet zeggen hoeveel lucht mij dat heeft gegeven! Geen energie slopende virtuele discussies meer met mijn zus. Ik ben nog steeds niet de beste maatjes met haar. Ik houd voor mijn eigen veiligheid afstand van haar. Maar sinds die bittere wortel weg is, geeft mij dat lucht en ruimte om nu mijn verleden een plek te geven. Te erkennen dat ik oké ben. En er toe doe. Ik waardevol ben. Er mag zijn. Mijn mening telt, en noem maar op!

    1. Ik sluit mij aan bij uw verhaal. Het klopt over de vergeving naar jezelf het erkennen van het onrecht wat jou is aangedaan. Ik was hier na de scheiding al vrij vlot mee. Ik laat mijn licht echt niet kapot maken voor zo een achterlijk gebakje. Tuurlijk wil de narcist mijn licht zodat hij niet van zichzelf hoeft te houden. Zo is mijn ervaring ben er 7 jaar lang ingetrapt totdat ik het zat was en besloot ik doe niks meer voor hem. Het was meteen oorlog in huis maar zelfs toen liet ik hem het geloof in mijzelf niet kapot maken. Al wist hij me wel goed te laten twijfelen. Nu is ons kind een pion in zijn spel en ik hoop dat dit gauw ten einde komt! Ben het boek: het interview met de narcist aan t lezen en deze site werd mij geadviseerd.
      Ik heb enorm veel aan de informatie en hoop dit op een goeie manier over te kunnen brengen op de hulpverleners.

  7. Hier ben ik weer! Ik besef me dat ik in mijn vorige reactie nogal kort door de bocht was. Daarom hier een ‘extended version’ van mijn reactie. Ik ben niet kwaad of zo. Ik ben het, met voor mij gegronde redenen, gewoon niet met je eens. Wanneer je betoogt dat vergeving in het kader van narcisme gevaarlijk zou zijn, denk ik daar toch anders over. Ik heb daar gewoon een andere mening. En dat mag, heb ik ontdekt. Ik verwacht niet dat mijn reactie wordt goedgekeurd voor publicatie. En dat hoeft voor mij ook niet persé. Wel zou ik het fijn vinden dat je dit rustig tot het eind doorleest. Misschien maak ik je kwaad. Dat mag. Kan ik me ook wel voorstellen. Maar ik vind namelijk, dat vergeven wel degelijk van essentieel belang is in het los kunnen komen van de narcist. Wat ik hierna schrijf, heb dit niet zomaar uit boekjes, ik spreek als ervaringsdeskundige.

    Allereerst nogmaals. Dankjewel voor je heldere uitleg over narcisme. Heel erg herkenbaar voor mij als slachtoffer. Het bevestigt dat het niet ‘aan mij’ maar aan ‘die ander ligt’! Maar ik ben het niet met je eens dat vergeving gevaarlijk zou zijn. Dat vergeving een stuk moeilijker is, en je daar goede begeleiding bij nodig hebt door mensen die jou per definitie serieus nemen, klopt en is van essentieel belang. Maar het is zeker niet onmogelijk.
    Dus daarom eerst iets over vergeving zelf. Ik bespeur namelijk dat er in het algemeen een aantal misverstanden zijn over wat vergeving inhoudt. Daarom het volgende. Vergeving houdt NIET in dat je het gedrag van de ander GOEDPRAAT, maar juist dat je ERKENT dat wat jou is aangedaan FOUT is! Vergeving houdt ook niet in dat je daarna je boosheid kwijt bent. Onrecht blijft onrecht. Vergeving houdt ook niet in dat je jezelf weer verzoent met de dader. Dat zou in dit geval levensgevaarlijk zijn! Wat vergeving voor mij wél is? Vergeving ERKENT dat hetgeen jou is aangedaan FOUT is. Want zou dat niet fout zijn, wat valt er dan te vergeven? Vergeving erkent dat niet jij, maar hij/zij fout is. Erkent dat de frase ‘waar twee strijden hebben twee schuld’ in dit geval een regelrechte leugen is! Wat ikzelf heb ervaren, en ik spreek ik echt over mijzelf, heb ik gemerkt dat vergeving mij heeft losgemaakt van de narcist (mijn zus heeft een verborgen narcisme). Ik voelde mij nooit serieus genomen door haar. Haar wil was (is) wet. En ging je daarin niet met haar mee, dan werd ze furieus, en lette je een volgende keer wel beter op. Maar die bom stond (en staat nog steeds) altijd op scherp! Bovendien kon ik het toch nooit goed doen bij haar. Zomaar even een paar typische voorbeelden.

    Voordat ik verder ga eerst nog even dit. Wanneer je niet vergeeft betekent dat, dat je nog steeds op vergelding wacht. Maar wie kan jou die geven? Niet de narcist, want die ziet niet in dat hij/zij fout is. En zinnen op wraak maakt jou tot ‘dader’, want de narcist heeft niets fout gedaan, toch? Niet vergeven maakt je dan dus compleet machteloos. Hij/zij heeft je constant in zijn/haar macht, ook al heeft hij/zij dat niet door. En dat maakt je pas echt tot slachtoffer. Je zit gevangen in je eigen wrok. Of je blijft gewoon blind voor de impact die de narcist op je heeft. Ik heb namelijk ook altijd gedacht dat het aan mij lag. Totdat mijn nicht mij op deze website wees. Totdat ik in de EO-visie een artikel las over narcisme. Toen ging het belletje bij mij rinkelen. En dat was nádat ik door een proces van vergeven heen was gegaan, maar daarover later meer.

    Ik ben een gelovig mens. Daarom kom ik nu met mijn bijbelse overtuiging. Doe, of laat, ermee wat je kunt. No strings attached. Jezus leerde ons bidden. Vergeef ons onze schulden – zoals bijvoorbeeld ‘Ik heb die narcist toegelaten dat hij/zij mijn leven verpest (heeft)’ – gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren. Jezus zal nooit iets van ons vragen wat we niet kunnen. Dus, en dat is wederom mijn persoonlijke overtuiging, wanneer Jezus ons opdraagt te vergeven is dat per definitie mogelijk. Jezus is een liefdevolle God, en zal ons nooit of te nimmer overvragen. Als Hij dat vraagt is dat mogelijk, en zal Hij je daarvoor ook de middelen en kracht geven dat ook te kunnen doen. Maar je kunt dat alleen niet uit eigen kracht, je hebt daar anderen bij nodig. De eerste keer dat de bijbel zegt dat God iets niet goed vindt, is het dat de mens alleen is. We zijn voor elkaar geschapen om elkaar te ondersteunen. Zo ook ik. Het proces om mijn zus te kunnen vergeven heeft in mijn geval jaren geduurd. Totdat ik door een groepje mensen werd meegenomen in een pastorale setting. Daar ik werd uitgedaagd te vergeven, maar juist ook erkennen dat ik, door wat mij is aangedaan, in leugens ben gaan geloven. Te herkennen welke leugens dat zijn. Ik werd uitgedaagd Gods waarheid daar tegenover te stellen. Bijvoorbeeld de leugen ‘jouw mening telt niet’. En daartegenover Gods waarheid. Hij vindt dat mijn mening telt, want Hij heeft respect voor mij! Of ‘Je doet het nooit goed!’ Tegenover ‘Je bent oké zoals je bent!’ Ook werd mijn hopeloze vraag, die ik al jarenlang had: “Is er überhaupt iemand die mij serieus neemt, en het voor mij opneemt?!”, beantwoord. Beide vragen met een volmondig JA!! Zo ben ik toen in zo’n twee uur tijd een heleboel leugens, die ik over mij geloofde, kwijtgeraakt. Ik heb waarheden over mij hervonden, ik heb mijn eigenwaarde hervonden en kon ik echt vergeven.

    Door te vergeven raakte ik de bittere wortel, die ik in de loop der jaren had opgebouwd kwijt. En daarmee stopte ook de oeverloze discussies die ik in mijn gedachten voerde met mijn zus. (Ik trok bij haar altijd aan het kortste eind.) Dat vrat bergen energie!!!
    Doordat mij onrecht is aangedaan, heeft mijn zus schuld bij mij opgebouwd. Zij stond bij mij vet in het krijt. Ik had een dikke rekening voor haar klaarliggen. Aan mij was het die rekening te verscheuren! Want dat is wat vergeving ten diepste is. Juist ook omdat ik mij besefte dat God een God van recht en gerechtigheid is, en daarom aan Hem het oordeel toekomt, kon ik die stap zetten. Man, ik kan niet zeggen hoeveel lucht mij dat heeft gegeven! Geen energie slopende virtuele discussies meer met mijn zus. Ik ben nog steeds niet de beste maatjes met haar. Ik houd voor mijn eigen veiligheid afstand van haar. Maar sinds die bittere wortel weg is, dat is nu al 8 jaar geleden, geeft mij dat lucht en ruimte om nu mijn verleden een plek te geven. Te erkennen dat ik oké ben. En er toe doe. Ik waardevol ben. Er mag zijn. Mijn mening telt, en noem maar op!
    Ik ben in die laatste 8 jaar steeds meer mijzelf geworden. En ik heb zoiets van: ‘Dat gun ik iedereen!’

    Ik kwam dus tot een punt dat ik me geestelijk los kon maken van de narcist. Natuurlijk houd ik, zoals ik al eerder zei, sindsdien gepaste en gezonde afstand van mijn zus. Toch merk ik sindsdien dat haar narcistische gedrag gewoon van mij afglijdt. Ik ben er niet meer vatbaar voor. Ik ben door te vergeven echt losgekomen!
    Vergeven is dus niet gevaarlijk, zoals jij betoogt. In ieder geval niet voor mij.

    1. Beste Anoniem, ik kan zien dat je hele betoog zorgvuldig is doordacht en dat je hier echt mee bezig bent geweest. Mijn idee over vergeving is zeker niet gelijk aan de jouwe, maar ik kan me wel voorstellen dat wanneer je zo denkt over vergeving, voor jou deze keuze maken eentje is geweest die jou veel vrijheid heeft gegeven. Zeker als het gaat over narcistisch misbruik is het belangrijk te doen wat voor jou werkt, en als vergeving voor jou werkt dan is dat zo. Toch wil ik ook graag een andere kant benaderen die voor mij heel goed werkte en die eigenlijk haaks staat op jou visie. Dat is niet om jou waarheid of visie te ondermijnen, zeker niet, maar wel interessant om te zien dat er meerdere wegen zijn om hier naar te kijken.

      In je tekst schrijf je, en ik quote: “Wanneer je niet vergeeft betekent dat, dat je nog steeds op vergelding wacht. Maar wie kan jou die geven? Niet de narcist, want die ziet niet in dat hij/zij fout is. En zinnen op wraak maakt jou tot ‘dader’, want de narcist heeft niets fout gedaan, toch? Niet vergeven maakt je dan dus compleet machteloos. Hij/zij heeft je constant in zijn/haar macht, ook al heeft hij/zij dat niet door. En dat maakt je pas echt tot slachtoffer. Je zit gevangen in je eigen wrok”. Einde qoute. Ik heb zelf een christelijke achtergrond en ik zeg niet dat ik het walhalla en de waarheid ken over vergeving, maar mijn interpretatie over vergeving van de narcist was een totaal andere. Ik heb nooit op wraak gezind of zitten wachten op vergelding. Wat ik wel hoop is dat er ooit diepere inzicht aan de andere zijde komt, maar ook daar doe ik zelf helemaal niks mee. Maar ik worstelde wel met het woordje vergeving omdat juist vanuit een christelijke achtergrond hier zo de nadruk op wordt gelegd, het zo immens belangrijk is, het juist ook in mijn weg stond om verder te gaan. Het maakte dat ik stil bleef staan bij de narcist en dit hele vraagstuk over vergeving. Het moeten vergeven ‘want anders ben je eigenlijk zelf een zondaar’ legde zo een druk erop dat ik helemaal niet toe kon komen aan zoiets als gewoon boos zijn, doorvoelen van alles, en het een plek geven, want immers het vergeven staat centraal. En als ik dat dan nog niet kan of helemaal nooit niet, dan zou ik geen haar beter zijn dan de narcist!? Het was voor mij eigenlijk alsof er alleen maar nog meer last op mij werd gelegd. Ik was altijd al verantwoordelijk voor echt alles waar de narcist maar vanaf wilde, en nu was ik ook nog verantwoordelijk voor zoiets als de boel vergeven. Het maakte mij eigenlijk alleen maar meer verward en in de knoop. Dus nee, ik leg niet 1 op 1 uit dat niet vergeven, per definitie betekent dat je zint op wraak en dat je dus vast zit aan een narcist. Sterker nog, door het helemaal niet zo een rol in mijn leven te laten spelen kwam er veel meer ruimte voor mij en mijn pijn en mijn weg naar helen.

      De laatste keer dat ik een verhandeling over vergeving had gelezen ging het trouwens over een totaal andere. Daarin staan voorwaarden in die nodig zijn om te kunnen vergeven en dat is o.a dat een dader dus ook erkennen kan dat hij zij leed heeft veroorzaakt en daar verantwoordelijkheid voor draagt en dat je daarop dus ook een streep kan zetten en iets kan vergeven. Iets wat een narcistisch mens nou juist als kenmerk heeft om niet te doen, ze zijn nergens verantwoordelijkheid voor en erkennen het leed van een ander eigenlijk ook nooit. (op uitzonderingen na) Maar vergeving heeft voor mij persoonlijk eigenlijk ook nog een andere lading. Het is de lading van het ver- geven, het weg geven en in mijn geval aan het Lot, aan Karma, aan God zelf en zelfs aan de narcist zelf die zijn eigen pad gaat. Er niets mee doen, niet aan verbinden, niet in mee gaan, niets ermee hoeven, want het is simpelweg nooit van mij geweest. Niet de dans aangaan die de narcist opzet, maar er juist uitstapt, ervandaan. Het gedrag zegt iets over de ander en wat deze voor normen en waarden wenst uit te dragen in de wereld. Ik ben alleen verantwoordelijk voor die van mij. En zelfs wanneer ik in een slechte bui was en ik kwaad was op de narcist heb ik dat vol overtuiging gedaan, juist het kwaad mogen zijn (iets wat zeer onchristelijk is) heeft me juist zoveel bevrijding gegeven. Zo zie je maar dat hoe je naar vergeving kijkt, nogal kan uitmaken hoe je er wel of niet in kan bewegen, het je juist bevrijd of juist vastzet. Maar mijn boodschap is vooral te doen waar iemand zich persoonlijk het meest bij gebaat voelt (binnen de wet uiteraard) en hem/ haar dient op zijn weg naar helen en vrijheid.

      p.s. Ik ben niet gelovig zoals jij beschrijft te zijn en ik kan in veel christelijke gedachtengoed niet mee, maar ik kan wel zien dat de pastorale setting waaraan je hebt deelgenomen eentje is die jou daadwerkelijk heeft gesteund en die jou veel goeds heeft gebracht.

    2. Dit is mooi om te lezen en ik zit ook in het proces van vergeving en het geeft letterlijk ruimte om mijn echte zelf ook weer te laten spreken. Speelsheid komt terug, vertrouwen in mezelf en de medemens. MAr nu wel
      Met een gezonde dosis skepticisme 😉 mooi hoe je je jouw proces beschrijft 🌸

  8. Ik ben als oudste dochter/middelste kind van 3 kinderen opgegroeid met een open narcistische vader en een verborgen narcistische moeder die gaslighting bleek te hebben gebruikt, wat ik pas in 2018 (op mijn leeftijd van 60 jaar) ontdekte. Ze zijn inmiddels overleden. Mijn broer en zusje blijken ook kenmerken van open en verborgen narcisme te tonen. Deze contacten heb ik bewust verbroken. Na de echtscheiding in 2006 bleek mijn tweede ex-echtgenoot uit Algerije ook gaslighting gebruikt te hebben voor het verkrijgen van een verblijfsvergunning en een Nederlands (Europees) paspoort. Dit contact heb ik ook bewust verbroken. Ik ben een HSP (Highly Sensitive Person), een HSS (High Sensation Seeker) en hoogbegaafd en heb al die tijd signalen genegeerd, omdat ik van jongs af aan de aandacht en liefde van mijn ouders (en andere mensen) zocht. Dankzij mijn huidige therapie sinds 2015 herinner ik me steeds meer dingen, waarvan ik dacht dat ik ze vergeten was. De 6 gevaarlijke misstanden over narcisme vind ik heel doeltreffend, doortastend en helder geformuleerd en ondersteun ik! Het verwerken van gaslighting is onaangenaam en valt me zwaar. Ik beslis nu bewust met wie ik contact wil hebben en met wie ik zeker geen contact wil hebben. Ik richt mijn leven nu in zoals ik het bewust wil en trek me niets meer aan van verwachtingen en oordelen van andere mensen, wat in mijn situatie misschien gemakkelijker is, omdat ik geen partner en kinderen heb. Ik heb geen twijfels meer over mijn eigen waarnemingen en vertrouw nu op mezelf.

  9. Mijn onderdanige moeder maakte duidelijk gebruik van haar rol als slachtoffer van mijn dominante vader, wat heel geloofwaardig overkwam voor de buitenwereld en voor mij. Ik vraag me nu af of een verborgen narcist zou durven te verschijnen of het lef zou hebben op bijeenkomsten en workshops te verschijnen als een zogenaamd slachtoffer van narcistisch misbruik om op die manier zijn/haar manipulatietechnieken verder te “ontwikkelen”. Ik ken namelijk een vrouw die gescheiden is van haar echtgenoot die volgens haar een narcist was. Haar gedrag toont echter opvallend veel overeenkomsten met het gedrag van mijn moeder. Mijn zintuigen staan nu in elk geval op scherp toen ik dat opmerkte.

    1. Goede vraag. Mijn moeder was ook überslachtoffer van mijn paranoide vader. En van het feit dat ze wees was, tienermoeder etc. etc. Dat haar eigen dochter alleen maar als verlengstuk mocht fungeren en parenting moest doen, stelselmatig emotioneel verwaarloosd werd en nog duizend andere dingen, tsja…

      Mijn moeder heeft zelf zo’n 15 jaar in therapie gezeten. Hield daar een populariteitswedstrijd, ze was de meest fantastische patient ooit. Ik heb haar pas (voordat ik eindelijk het contact verbrak) nog gevraagd of ze zich niet schuldig voelde over het feit dat ik en mijn broer zo’n onveilige jeugd hebben gehad. Haar antwoord: nee, want bij therapie was duidelijk uitgesproken dat het niet háár schuld was.

      Dus ik ben het met je eens dat er waarschijnlijk heel wat narcisten via hun therapie zichzelf kunnen schoonwassen en nog beter worden in manipuleren.

    2. Een partner van een narcistische partner kan ook juist een verborgen codependent zijn met narcistische gedragingen. Mijn moeder is iemand die ook naar therapie gaat en negatief praat over mij als kind, de zondebok. Dat weet ik omdat ze daarna naar mij toeging om mij weer te vertellen ‘hoe moeilijk ik wel niet was’ En ze zoveel voor mij deed en ik niets terug deed ondanks ik een chronisch zieke kind was. Ze vertoont ook word-salad, zegt dat ik lang alleen kan zijn maar toch anderzijds heel veel van haar vraagt, ze zegt nooit duidelijk echt ‘wat dan’ of ‘neemt mijn oplossingen aan’ (vastzit in haar wereld) Ook bij mijn verjaardag is ze angstig naar mijn vader toe als ze mij bijvoorbeeld beloofd heeft naar mij om te afwassen omdat ik jarig ben, mijn vader is dominant en zegt dan bijvoorbeeld ‘er mankeert haar niets aan de handen’ en speelt ons tegen elkaar op om anderzijds tegen moeder te zeggen ‘ je kan het ook niet laten hé om weer wat te doen voor haar’ en trekt haar dominant dan snel naar zich toe en naar de auto te gaan om te zeggen ‘niet langer hier te willen zijn’ m.a.w, een afgeraffelde afwas en een abrupte einde verjaardag. Ook ik werd emotioneel verwaarloosd door haar, gaf liefde en brak het weer af, meestal omdat vaders zich mengt en dan 380 graden omslaat. Maar ook heeft ze narcistische gedragingen 1 op 1 ‘op dingen die ze achter mijn rug om doet zogenaamd voor mij, zonder met mij te beslissen’ maar wanneer ik zeg dat niet fijn te vinden, ik de stiltebehandeling krijg.

      Een codependent persoon kan soms narcistische patronen vertonen. Iemand kan bijvoorbeeld in het huwelijk codependent worden en de behoefte voelen om aan alle wensen en behoeften van de echtgenoot tegemoet te komen, maar kan narcistische neigingen vertonen in de omgang met de kinderen, en altijd lof en respect van hen eisen.

      Denk dat mijn moeder vastzit dus in haar eigen wereld en er niet meer uit gaat komen, wat mij enigszins wel verdrietig maakt. Ze heeft mij wel eens verteld vroeger ruzie te hebben over financiën met mijn vader en de relatie willen breken. (mijn hoofd zei ” had je dat maar gedaan, had mij veel pijn bespaard en haar ook) Ik kan mij niet voorstellen en krijg ook het gevoel dat ze helemaal niet gelukkig is vanbinnen, vast aan vaders maar zichzelf een scheef beeld toont en dus in alle zinnen ontkent.

  10. Vergeving:

    Wat is vergeving? Die vraag wordt door velen anders beantwoord en anders beleefd. Het onderste stuk wilde ik met jullie delen. Niet om een geloof te promoten, maar wel om je deelgenoot te maken van een visie op vergeving waarover bijzonder diep is nagedacht.

    In de Halacha (is het totaal van de rabbijnse wetgeving die gefundeerd is in de Thora). Staat het volgende beschreven:

    Quote: uit het boek: de tranen van de voorouders van Daan van Kampenhout, blz103.

    Er zijn vijf criteria waaraan de schuldige partij moet voldoen.
    Ten eerste moet door hem worden erkent dat de misdaad heeft plaatsgevonden en dat hij er schuldig aan is. Ten tweede moet hij zijn verontschuldigingen aanbieden. Ten derde moet hij erkennen dat zijn daden anderen schade hebben berokkend. Als vierde moet hij zijn intentie uitspreken de schade ongedaan te maken of te compenseren, en dat vervolgens ook werkelijk doen. Ten vijfde, en hier wordt door rabbijnen nog altijd over gediscussieerd, moet hij beloven het nooit meer te doen. alleen de schuldige partij zelf kan deze dingen zeggen, niemand anders kan voor hem spreken. En de woorden moeten tegen het slachtoffer zelf worden uitgesproken, of, als het moord betreft, tegen een nabije verwant van het slachtoffer. Vergeving is een zaak van deze twee partijen zelf, niet van anderen.
    Einde Quote.

    Wat me hier aan opvalt is dat vooral de dader aan de bak moet, in plaats van het slachtoffer dat (vaak door anderen) wordt gevraagd aan de bak te gaan om te vergeven.

  11. Goedemiddag,

    Hoe deal ik met een narcistische zwager? Hij is regelmatig in ons leven, maar zuigt mijn energie weg, en er is geen wederzijdse aandacht/verbondenheid/interesse. We zijn een jaar verder en ik wil enerzijds hem helemaal uit ons leven maar anderzijds weet ik dat dit niet realistisch id. Ik heb verder ook geen energie om elke keer fake blij te doen of geïnteresseerd als hij bij ons verblijft (Als loge) of als we een keer uit eten oid gaan.
    Ik heb mijn eigen narcistische vader al op no contact /minimaal gezet, maar nu een zwager waar ik dus niet van af kom… het knaagt aan mij, en mijn vriendin vragen hem uit ons leven e zetten gaat ook niet.

    1. Hallo Carla.
      Wat een pech heb jij.
      Je moet hem geen ‘voedsel’ geven door je open te stellen voor hem. Dan kan hij je energie ook niet wegzuigen. Geen wederzijdse aandacht/verbondenheid/interesse verwachten van hem. Niks verwachten want er is niks te verwachten dat goed zou zijn. Misschien – ter zijner tijd – zijn vrouw helpen van hem af te komen. Jij kunt dan een bondgenote zijn. Misschien heb je er iets aan wat ik hier schrijf en als dat niet zo is, hou ik mijn mond.
      Ik wens je wijsheid toe. En sterkte.

  12. Ik heb een paar hoofdstukken gelezen in het werkboek. Heel veel dingen zijn zo herkenbaar, maar het stukje therapeuten en therapie sloeg in als een bom. Ik heb net ruim 3 jaar therapie gehad en ik heb het verslag opgevraagd bij de huisarts, maar daar staat niet in dat ik slachtoffer ben van een narcist. Wel PTSS werd vermeld, maar mijn verzoek om narcisme erin op te nemen werd niet opgepakt. Weer zo’n bevestiging dat er niet echt naar mij geluisterd word/werd. Ik heb PMT gehad waarvan 7 behandeling gewoon totaal naast de feiten zaten, terwijl een andere therapeut heel goed in de gaten had dat ik te maken had met een narcistische broer (en ik verdenk nu ook een van mijn ouders). Mijzelf helemaal moeten wegcijferen, wat ik ook deed het was nooit goed genoeg of voldoende genoeg. Ik lees elk woord van de behandelaar en daar staan de feiten van wat ik al een hele tijd vertel en zeg, maar toch word niet benoemd dat al die klachten of symptomen die horen bij een slachtoffer van narcisme. Wat ontzettend jammer dat er nog steeds ontkenning en ontkrachting is door mensen in therapieland, GGZ, en huisartsen die niet weten wat zij daar verder mee aan moeten. Ik zou graag uit die kooi (gevangenis in het boek) willen komen, maar ik twijfel zo ontzettend veel aan mijzelf. Ik weet nu niet waar ik aan moet of kan kloppen om gericht ondersteuning te krijgen. Ik wil mijn eigen IK terug….. Ik ben nog steeds mij eigen ik kwijt. Verwijderd van mijn innerlijke ik…. Hoe kan je daar weer mee in contact komen. Nog zoveel vragen, maar (nog) geen antwoorden.
    Kennelijk komt narcisme steeds meer voor en ik wil niet meer in die kooi worden gegooid. Ik heb de moeilijke keuze moeten maken om alle contacten met de narcist te verbreken…. Maar dan is die knagende schuldgevoel er weer of het stemmetje ‘je bent niet goed genoeg’…. Ik word moe van mijzelf soms, dit is een behoorlijk moeilijke strijd en zeer vermoeiend ook. Mocht iemand ideeën hebben of tips dan hoor ik deze graag.

  13. Ik vind wel dat je uiteindelijk een keuze hebt, wnnr je 20 jaar bij zo iemand blijft dan is het ook je eigen verantwoordelijkheid, zeker ben je een slachtoffer en het is gecompliceerder dan dit maar ik snap niet waarom iemand zich 10+ jaar zo laat behandelen, je kiest er dan zeker wel voor en ja sommige laten je echt niet met rust of zijn heel manipulatief maar je bent niet machteloos een narcist is ook een gewoon mens. Mijn ouders bleven jaren bij elkaar terwijl er niks veranderde ik geloof sterk hierin dat mijn vader een narcist is en mijn moeder codependent, vaak zegt mijn moeder “ik had het allemaal niet zo gewild” en ik begrijp en voel de pijn die heb ik ook gevoeld maar ik denk soms ook wel dat zij eerder weg had moeten gaan, ik had echt een hekel aan mn vader iedereen past zich aan hem aan en daarna praat die altijd over hetzelfde, dat z’n moeder er niet was emotioneel terwijl ze er wel praktisch waren en mijn ouders waren er voor beide amper maar die realisatie is er niet hij heeft het altijd erger gehad, m’n ouders hun emoties zijn altijd belangrijker geweest en ik merk hierdoor dat ik snel val op mensen die emotioneel afstandelijk zijn omdat ik ze wil “helpen” ik heb het 2 jaar uitgehouden met iemand waarvan ik sterk het gevoel heb dat zijn behoefte nummer 1 waren en dat mijn behoefte een verplichting voor hem zijn. Heel knap dat mensen dit jaren volhouden, ik voelde me enorm verwaarloosd en realiseerde mij dat ik m’n thuis omgeving na deed, ik was aan het vechten voor emotionele validatie. soms denk ik dus ook dat het wel kan liggen aan je eigen onzekerheden, zo heb ik trekken van borderline en een vermijdende ps ik merk echt dat emotioneel oppervlakkige mensen op me afkomen omdat ik erg intens ben in mijn emoties het trekt elkaar toch een soort aan denk ik maar er kan zeker meer aandacht zijn voor slachtoffers helaas is het soms zo ontzichtbaar terwijl de ander 100 appjes van je emotionele reacties heeft omdat je niet meer tegen de kille stilte kon en je dacht dat ze om je gaven, ze droppen je gwn zodra er een nieuw leuk iemand is, daarom ook vaak geen commitment want dan is er ook geen verantwoordelijkheid, soms denk ik zelf dat ik de narcist ben omdat ik veel alleen ben en zo heftig reageer. Het heeft veel met me gedaan en erover praten kan bijna niet in mijn vriendengroep. Ik vond het fijn dit even te uiten hier.

    1. ben ik het wel mee eens
      bij mij was het 2.5 jaar en was een hel
      zou dat geen 10 jaar kunnen volhouden zoals je zegt
      snap het ook niet hoe mensen dat doen
      je gaat kapot ervan
      dan blijf je echt geen 10 jaar
      heb veel geleerd over mezelf
      weet precies waarvoor ik hem aan trok
      heb ook mijn verantwoordelijkheid genomen en mijn lesje geleerd

  14. ik vind het moeilijk om te zijn hoe mijn moeder vast zit in zo’n relatie. hij is in ons leven gekomen toen ik twaalf was en heeft naar mijn mening sindsdien ons leven geterroriseerd. ik zal er niet teveel op ingaan, aangezien alles al uitgebreid beschreven is, maar dit heeft natuurlijk heel veel negatieve invloed op mij gehad. met de huidige kennis, kijk ik er niet van op dat ik een ontzettend depressieve tiener was. zodra ik 17 was ben ik naar het buitenland ‘gevlucht’, om echter terecht te komen bij een nog extremere narcist (hij was helaas een pro in alle vormen van abuse). daar heb ik natuurlijk ptsd van ontwikkelend, en eigenlijk ben ik al sinds mijn 14e in therapie om met effects te dealen. het gaat nu gelukkig heel goed met me, ik ben trots op hoever ik gekomen ben, al heb ik ook zeker vlagen van boosheid en verdriet over hoe die twee personen mijn leven zo negatief hebben beïnvloed. ik woon in het buitenland en het gaat goed met me, tot het moment dat ik dus contact moet leggen met mijn familie (ofwel: contact met mijn moeders vriend). het punt is nu dat mijn moeder nog steeds met deze man is, helemaal na de extreme abusieve relatie, vind ik het echt ongelofelijk moeilijk om bij hem in de buurt te zijn, de constante stress over het proberen te voorkomen van zijn woedeaanvallen en beschuldigingen… (die er natuurlijk altijd zijn) ik kan er niet veel van zeggen want zelf heb ik mezelf 3 jaar lang nog veel erger later behandelen (hij is in ieder geval niet fysiek gewelddadig (naast van alles gooien)), maar het is vreselijk om aan te zien hoe mijn moeder hierin blijft. ze was zo’n sterke vrouw, en daar is niet veel meer van over. daarnaast heeft ze zich er gewoon bij neergelegd, en geeft aan dat ze ‘immuun’ is geworden voor zijn gedrag. wat het ook lastig maakt is dat iedereen maar empathie blijft tonen want hij heeft als tiener zijn vader verloren en daarom kan hij niet goed met emoties omgaan. iedereen ziet hem enorm als slachtoffer, het is immers met name zielig voor hem dat er iets ‘knapt’ en hij dan mensen vreselijk behandeld, want hij heeft er toch altijd spijt van. ondertussen zijn we 15 jaar verder, en na mijn extreme abusive ervaring, trap ik niet meer in dit ‘oh maar ik ben het slachtoffer en ik werk hieraan’ gebeuren.

    tips hoe hiermee om te gaan? het begint steeds meer te knagen dat ik familiecontact op minimaal heb gezet, ik zou graag meer contact hebben met mijn moeder maar deze situatie blokkeert dat… ik wil ook mijn huidige goede mentale gezondheid niet opofferen voor familie contact…

  15. Dag Anoniem, wat een ervaring heb jij meegemaakt met narcistische mensen. Het moet behoorlijk een impact op je leven hebben gehad. Je vraagt hoe je om kan gaan met deze huidige situatie, om wel contact te hebben met je familie/moeder, maar niet met deze man kan leven. Vanuit mijn gezichtspunt gezien is het heel gezond dit zo te voelen, je grenzen zijn duidelijk en sterk reagerend. Daar is niks mis mee en dit deel van jou wil gehoord en gezien worden (door op zijn minst jezelf) om jezelf te beschermen. Om het niet helemaal tot een blokkade te laten komen (omdat jezelf aangeeft dat je dit ook niet echt wenselijk vind) kan het helpen om helemaal precies te begrijpen wat je nodig hebt om wel in contact te zijn met je familie en toch beschermd te zijn en dit dan aan te geven bij je familie/moeder. B.v: Ik wil maar 1 uur per week in dezelfde ruimte met deze man vertoeven en als hij dit of dat of zus of zo doet, loop ik uit de situatie. Of: Ik ga mijn moeder vragen om samen met mij iets leuks te gaan zonder deze man erbij. Of: Ik zorg dat deze man niet in staat is of dit of dat te doen waar ik bij ben, anders… consequenties. Hoe beter je dit voor jezelf helemaal in kaart kan brengen wat je nodig hebt in welke situatie, hoe kalmer je kan zijn als de situatie zich voordoet, omdat je weet wat je gaat doen om te zorgen dat je binnen je eigen grenzen kunt blijven. Voor mij persoonlijk kunnen grenzen ook heel stil van binnen zijn. Zo heb ik een grens die me helpt wanneer een narcistisch mens weer even uithaalt: Ik reageer niet op de narcist en ik bepaald mijn route en wie ik wil zijn. De projectie zie ik voor wat het is: een onvermogen van deze narcist om zichzelf te zien en de energie die hij uitstoot geef ik dan ook terug. Dat hoeft helemaal niet met woorden of gebaren, dat gebeurt vaak stil in mijzelf. Aangezien ik helemaal niks van waarde wil delen met een narcistisch mens. Ik hoop dat je er iets aan hebt en dat je manieren vind voor jezelf om met de situatie om te gaan. Ik vind het wel heel moedig van je dat je aangekomen bent bij dit stuk in je leven en wens je heel veel succes.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *