Gevaarlijke misverstanden over narcisme

Het is me opgevallen dat in de informatie over narcisme een aantal misverstanden bestaan. Deze misverstanden kunnen je op het verkeerde been zetten, waardoor je er niet uit komt. Ze zetten je namelijk vast in het land van de duisternis, dat je zo snel mogelijk moet zien te verlaten. Het maakt niet uit door wie de misleidende informatie gegeven wordt; door websites, mensen om je heen, zogenaamde deskundigen, wie dan ook. Het is gevaarlijk. Deze misverstanden luiden:

  1. De narcist kan er niets aan doen

    Het heersende idee hierachter is: het is pathologie, diegene is zielig, en kan er niets aan doen. Het is schrikbarend hoeveel sympathie er in deze wereld naar de dader gaat in plaats van naar het slachtoffer.  Terwijl je als slachtoffer soms jarenlang ingrijpende mishandeling hebt moeten onder gaan, mag je het niet moeilijk hebben, mag je niet boos zijn, want diegene kan er immers niets aan doen. Hierbij wordt in mijn ogen uitgegaan van het idee van ontoerekeningsvatbaarheid, dat stelt dat daders onbewust mishandelen en daarom hiervoor niet verantwoordelijk kunnen worden gesteld. Klopt het, dat diegene met persoonlijkheidspathologie er niets aan kan doen? Nee, volgens mij klopt dit niet.

    De kern van narcisme en psychopathie is dat een aantal belangrijke vaardigheden niet werken en het empathiecentrum defect is (in mijn werkboek ga ik hier op in). Vaardigheden zijn te leren. Het proces is langdurig, en kan veel energie vragen. Narcisme is te behandelen, zij het moeizaam. Psychopathie is nog moeilijker te behandelen. De belangrijkste voorwaarde is hoe dan ook, dat de persoon erkent een groot probleem te hebben. En hier zit nu net het grootste probleem.

    Als de persoon om te beginnen zelf zou erkennen dat hij of zij een ernstig probleem heeft en hier hulp bij zou vragen, dan zouden de mensen om hem heen niet meer de hoge prijs hoeven betalen voor zijn onbehandelde stoornis. Maar veel narcisten, en zeker psychopaten, ontkennen hun problematiek. Het is bizar om plaatsvervangende empathie op te eisen voor iemand die dit zelf niet kan opbrengen, voor de dader dus. Deze dader beschadigt anderen door die ontbrekende empathie. Daarbij vindt deze beschadiging soms doelbewust plaats. Verschillende slachtoffers getuigen over de controle die de dader in zijn of haar gedrag had. Een  voorbeeld: de narcistische moeder scheldt het kind uit, de telefoon rinkelt en met een alleraardigste stem handelt zij het telefoontje af. Ze heeft de telefoon nog niet neer gelegd of ze vervolgt de tirade tegen haar schuldige kind.

    Wanneer gedrag valt te controleren, en de persoon in kwestie besluit om sommigen goed te behandelen en anderen slecht, dan kun je helemaal niet meer spreken van ontoerekeningsvatbaarheid. Dit is een complex onderwerp, en ik ga in mijn werkboek uitgebreid in op het waarom achter dit beschadigende gedrag. Waar het mij hier om gaat is dat de dader zelf verantwoordelijk is voor de beschadiging die hij aanricht.

  2. Hij (of zij) bedoelde het niet zo

    Ook dit idee klopt niet. De kern van deze pathologie is een groot gebrek aan inlevingsvermogen. De narcist wordt geregeerd door onvervulde behoeftes, en denkt vanuit die behoeftes. Wanneer hij niet krijgt waar hij recht op meent te hebben, worden er talloze manipulatiestrategieën ingezet om alsnog die behoeftes vervuld te krijgen, bijvoorbeeld de narcistische aanval. Er zijn veel mensen die deze vorm van mishandeling niet kennen. Ze kunnen zich helemaal niet voorstellen dat iemand op een dergelijke destructieve manier handelt. Daarom wordt het gedrag vergoelijkt, en wordt je als slachtoffer verteld dat het vast niet zo bedoeld is. Maar wat je voelt na een dergelijke aanval is verschrikkelijk. En dat was ook de bedoeling. De aanval is bedoeld om onwillige slachtoffers bij te sturen, door hen een ondraaglijk gevoel over zichzelf te geven. De narcist biedt zich vervolgens direct aan als redder: je hoeft alleen maar overstag te gaan en je niet meer te verzetten.

    Of iets werkelijk zo bedoeld is, kan alleen gezegd worden door diegene die het gedrag heeft moeten ondergaan. Ga na hoe je je voelt. Ik weet het; waarschijnlijk is je jarenlang door de narcist verteld dat je een drama maakt om niks, dat je weer alleen met jezelf bezig bent, of dat je zelf verantwoordelijk bent voor hoe je je voelt. Ik kan hiermee de grootste misvatting ontkrachten: hij (of zij) bedoelde het namelijk wel zo. Er wordt alleen geen schuld gevoeld, omdat er weinig tot geen empathie is. Bescherm jezelf dus. Als die ander geen empathie op kan brengen voor jou, zul je jezelf extra empathie moeten geven!

  3. Het komt allemaal goed, als je je nog wat meer in hem (of haar) inleeft

    Tot mijn schrik zijn er zelfs mensen die zich deskundig noemen in narcistische mishandeling, die deze boodschap verkondigen: je weet toch hoe beschadigd hij of zij is, dus als je nu probeert zijn of haar gedrag te begrijpen, compassie te tonen, dan zul je merken dat het allemaal wat soepeler zal gaan. De jarenlange training die iemand met deze pathologie je al gaf, wordt nu zelfs door een deskundige aanbevolen. Vergeef hem, maak hem niet van streek, laat het allemaal langs je afglijden, reageer vanuit liefde. Ik kan vanuit de grond van mijn hart zeggen: dit soort adviezen werken averechts! Je wordt alleen maar dieper in het land van de duisternis getrokken. Ik heb zelf heel hard moeten knokken om uit die duisternis te komen, en alleen de mensen die aan mijn kant konden staan, hielpen me terug naar het licht. Dit waren de mensen die zich inleefden in mij, die mijn verhalen konden horen, die compassie toonden om wat ik had moeten doorstaan. Deze mensen kwamen net op tijd. Door de veelal spiritueel getinte adviezen die ik eerder kreeg; dat ik nog meer begrip moest tonden, nog meer moest incasseren, werd de duisternis enkel dikker. Er had zich nooit iemand om mijn welzijn bekommerd, ik was helemaal op, en nog moest ik meer liefde tonen. Het deel van mij dat nog leefde was alleen nog met een grote zaklamp te vinden. Dat kleine plantje werd omringd door heel veel duisternis. Gelukkig kwam er een ommekeer. De enige voor wie ik die liefde nog wilde opbrengen (naast mijn man en kind), was mezelf. Dat plantje. Dat was het begin van mijn redding, en ik had dit niet gered als ik geen mensen om me heen had gehad die vonden dat ik, als slachtoffer, diegene was die nu wat liefde verdiende.

    De bittere waarheid is dat mensen die worden geregeerd door (onbehandelde) narcisme of psychopathie, heel erg vanuit zichzelf denken. Ze hebben baat bij gewillige slachtoffers, ze eisen van mensen om zich heen voortdurend empathie. Zelf kunnen ze die empathie niet of nauwelijks voelen. Waarom zouden ze anders zo met je omgaan? En waarom zou jij nog meer begrip moeten tonen voor het feit dat je als voetveeg behandeld wordt? Het enige dat werkt is duidelijke grenzen stellen, en als het mogelijk is, er helemaal buiten zien te blijven. Alle adviezen die aansturen op het goedpraten van destructief gedrag, trekken je er juist in.

    Mensen met deze stoornis zullen altijd suggereren, dat als je nou iets beter je best doet, het allemaal goed komt. Het advies van sommige deskundigen, om je in hen in te leven, hen te begrijpen, klinkt hen dan ook als muziek in de oren. Doe gewoon nog iets beter je best! Wat ze er niet bij vertellen, is dat het moment dat het goed genoeg is, nooit komt. Het wordt je voorgehouden als een fata morgana in de woestijn. De dader rekent erop dat zijn slachtoffer te moe, te dorstig en te verzwakt is, om deze strategie te doorzien. En voor veel slachtoffers klopt dit ook, helaas.

  4. Waar onenigheid is, hebben beiden schuld

    De normale menselijke logica kan niet over persoonlijkheidspathologie worden neergelegd. Tussen normale mensen is het zo dat je bij een conflict allebei naar je eigen aandeel kijkt. Maar we hebben het hier niet over normale interacties. Deze voorvallen slaan de grond onder je voeten vandaan. Het is juist zaak uit die voortdurende staat van verwarring te komen. Bedenk goed dat een narcist helemaal niet aan de relatie wil werken, hij of zij wil dat jij er aan werkt. Na het jarenlang obsessief piekeren over hoe je iets wel of niet had moeten zeggen (want hij raakte zo van streek), over dat je iets beter wel of niet had kunnen doen (want je wist toch hoe belangrijk het voor haar was), wordt het echt tijd dat je die verantwoordelijkheid voor zijn welzijn teruglegt waar hij hoort: bij hem (of haar)! Hij heeft altijd geprobeerd die verantwoordelijkheid te ontlopen, door te doen alsof alles aan jou lag. Blijf uit die val. Alle informatie die je uitnodigt naar je eigen stuk te kijken, omdat je zijn gedrag wel zal hebben opgeroepen, zou ik wantrouwen. Ze is mede gebaseerd op de misvatting dat alleen labiele, afhankelijke mensen een relatie aangaan met een narcist. Hier klopt niets van. De meest stabiele, levenslustige vrouwen (of mannen) vallen voor de fata morgana, om later te ontdekken dat deze ideale partner slechts een luchtspiegeling was. Na de jarenlange psychische en emotionele terreur ben je gewoon op. Vaak gaat dit gepaard met een enorm gevoel van falen, terwijl je dus slachtoffer was van een zeer destructief persoon! Laat je dus niet aanpraten dat de schuld bij jezelf lag, omdat je er voor koos slachtoffer te worden. Je bent slachtoffer. Nu is het alleen zaak om je aan de relatie te onttrekken en weer mens te worden. Je bent er zelf verantwoordelijk voor om de schade die je is aangedaan te herstellen, maar de schuld voor de beschadiging mag niet op jouw schouders worden gelegd. Dan kun je nog steeds de loyaliteit niet leggen waar deze eigenlijk hoort; bij jezelf.

  5. Narcisten zijn heel makkelijk te herkennen

    De associatie die veel mensen bij een narcist hebben, is de vlotte, gladde praatjesverkoper. Maar dit is een eenzijdig beeld. Het griezelige is dat narcisten helemaal niet zo makkelijk te herkennen zijn. Het zijn vaak hele innemende, charmante en beschaafde mensen. Je zou het ook anders kunnen zeggen: ze hebben heel goed gekeken om te weten hoe ze normaal en ontwikkeld kunnen overkomen. Ze zullen dan ook niet snel gewantrouwd worden, doordat hun stoornis vrijwel onzichtbaar blijft. Ze kunnen een heel positieve indruk maken, doordat ze het met je eens zijn, aandachtig luisteren, en zo op je lijken. Het is van groot belang om het positieve gedrag van een narcist in het juiste licht te zien: hij weet precies wat hij moet spiegelen en doet dit om verzekerd te zijn van de benodigde voorraad.

    Juist doordat narcisten zo normaal over kunnen komen, kampen veel slachtoffers met het probleem niet geloofd te worden als ze proberen over te brengen wie en wat er achter dat masker van perfectie huist.

  6. Door te vergeven kan je de narcist los laten

    Ik moet echt iets zeggen over vergeven en het heersende idee dat je dan pas iemand kunt los laten. Ik realiseer me dat ik hiermee boze reacties kan oproepen, maar ik vind het onderwerp te belangrijk. In de context van persoonlijkheidspathologie vind ik aansturen op vergeven gevaarlijk. Je kunt geen tijdschrift openslaan, of er wordt gesteld dat je de dader moet vergeven, omdat je anders je eigen gezondheid benadeelt. Vervolgens wordt er geschermd met zogenaamde wetenschappelijke bewijzen, dat niet vergeven je eigen heling blokkeert. Hier kan ik dus echt boos om worden. Om te beginnen vind ik het een heel persoonlijke keus, of je iemand wil vergeven of niet. En het belangrijkste: narcistische mishandeling ondermijnt de relatie met jezelf. Je wordt zo tegen jezelf uitgespeeld, dat de enige relatie die echt belangrijk is om te herstellen, die met jezelf is. Het is de vraag of dat gebeurt als je alle energie aanwendt om die ander te vergeven, om vooral een goed mens te zijn voor die ander. Het gaat nu eens niet meer om die ander, het gaat om jou! Neem dus serieus wat je voelt, en laat je niet aanpraten dat niet willen vergeven hetzelfde is als geregeerd worden door haat en wrok.

    In alles wat ik heb gelezen en gehoord over vergeven valt me op dat het altijd zo zwart/wit wordt neergezet: je moet vergeven (want dan ben je Goed), en als je je niet op die manier met de dader wilt verhouden dan blijf je vast zitten in wraak. Wie zegt dat? In mijn beide boeken ga ik nog veel uitgebreider op het onderwerp in omdat het veel ervaringsdeskundigen bezig houdt. Ik behandel ook wat je allemaal kan doen om te herstellen (met veel praktijkvoorbeelden). Hier beperk ik me tot het allerbelangrijkste: richt je in je heling op jezelf. Herstel die relatie. Narcistische mishandeling is een complexe vorm van mishandeling, waarbij je niet geholpen wordt door jubelende kreten. Loslaten suggereert dat jij, als slachtoffer, diegene bent die iets vasthoudt. De realiteit is omgekeerd. Mensen met persoonlijkheidspathologie trekken jou voortdurend in hun realiteit. Het gaat dus niet om loslaten. Het gaat om hier buiten zien te blijven, door weer jezelf te worden, door uit te vogelen wat jouw waarden zijn, waar jij voor staat. Neem je eigen standpunt in over wel of niet vergeven. Dat is waar het mij om gaat. Ik zie niet vergeven trouwens niet als een actie, maar meer als een weg die je niet in slaat. Waarom zou je iemand die zijn eigen destructie niet erkent, die er geen verantwoordelijkheid voor neemt, in zo verre tegemoet komen? Alleen de dader zelf kan herstellen wat hij of zij heeft aangericht.

« hoe kom je eruit?

874 gedachten aan “Gevaarlijke misverstanden over narcisme”

  1. Vergeven als middel om door te gaan. Ik geloof er ook niet zo in. Ik geloof wel in de neutrale zone. Neutrale gevoelens bij een persoon in het hier en nu. Boos zijn kost energie, vergeving opbrengen ook. Mensen die me gekwetst hebben staan uiteindelijk op gelijke hoogte als vage kennissen bij mij. Ik houd me mogelijk nog bezig met hun uitwerking op mij, maar niet meer met hen als persoon. Niet meer vroeger en niet meer nu. Het werkt. Voor mij. Meestal.

    1. De schellen zijn van mijn ogen gevallen.
      Na een relatie van 33 jaar ben ik gescheiden en ben op een gegeven moment een relatie aangegaan met een vrouwelijke professor. Het was een knipperlichtrelatie en de dame in kwestie kwalificeerde mij op een gegeven moment als narcist terwijl ik stel dat zij mij psychisch heeft mishandeld.
      Nu ben ik de eerst om te zeggen dat ik niet moeders meest ideale schoonzoon ben in mijn leven wel eens een onwaarheid heb verteld, vreemd ben gegaan overigens tijdens mijn relatie met de professor soms egoïstisch kan zijn maar over het algemeen empathisch en lief ben en het welzijn van anderen preveleer boven mijn eigen welzijn, zeg maar een pleaser.
      Uiteindelijk vraag ik mezelf af wie nu de narcist is mijn ex. de succesvolle enkelhandige professor met haar idiote woede uitbarstingen en manipulatief gedrag, valse naam, verbouwde lichaam en extravagante garderobe of ik de vernederde afgewezen sukkel.
      Ja nadat ze het voor de negende keer uitgemaakt had en mij beschuldigde van stalking was ik boos heel boos en na 6 jaar spookt ze nog altijd door mijn hoofd, vergeven zal ik haar de narcist nooit.

  2. Zucht, wat een leed wordt hier gedeeld. Het mijne past er prima bij. Vorige zomer heb ik de vader van mijn drie meerderjarige kinderen verlaten, ben ik weggegaan uit ons zorgvuldig opgeknapte huis waarin ze opgroeiden, heb ik onze fijne tuin aan zijn lot overgelaten, en ben ik na ruim dertig jaar weer alleen gaan wonen. Jaren zocht ik, wat onze relatie dwarszat, zonder dat met familie of vrienden te delen. Via een lotgenotenbijeenkomst van ‘Het verdwenen zelf’ en vele digitale en gedrukte informatiebronnen begon ik mijn situatie te begrijpen. Ik probeerde als ‘grey rock’ de aanhoudende frustraties te weerstaan en hield tegelijkertijd een dagboek bij. Zo kon ik mijn gedachten ordenen en de draaikolk aan emoties beteugelen. Soms lees ik er in en bedenk me: wat heb ik lange tijd veel over mijn kant laten gaan. Ik merkte hoe mijn echtgenoot de kinderen tegen mijn wil dwong te getuigen van conflicten tussen papa en mama. Ik doorzag hoe hij een relatietherapeute gebruikte om mij te manipuleren tot behandeling van mijn ‘mentale afwijking’. Ik slikte het dat empathie uitbleef wanneer ik moe of ziek was, dat ik geen goed excuus, betekenisvol compliment, lief woord, knuffel of volle aandacht kreeg. Tot ik besloot dat ik liever trouw aan mezelf wilde zijn dan aan dit mens, dat zichzelf een ‘sympathieke en leuke vent’ vindt van wie ‘wetenschappelijk is bewezen’ dat er ‘niets aan hem markeert’. Ik leer liever het alleen zijn waarderen.

    1. Beste Christien,
      Wat een herkenbaar verhaal en heel moedig om alles achter je te laten !! Geen complimenten, geen lief woord, geen waardering, dat heb ik ‘ergens’ in mijn dagboeken ook opgeschreven. En die relatietherapeut deugde ook niet, het lag allemaal aan mij, ‘zij’ mankeerde niks…! Ik probeer mijn leven ook weer op orde te krijgen maar die 39 jaar met haar heb ik nog niet over die hoge schutting kunnen gooien ;-] Blijf overeind en knok verder voor jouw eigen Zelf!
      Martin (‘Achter de voordeur’ en ‘Hoe het mij overkwam’ )

    2. Christien, je bent verder dan ik. Al 40 jaar ben ik samen met deze man. De afgelopen twee jaar is hij nog erger geworden. Financieel heeft hij me (nog) in de greep maar ik ben mezelf aan het vrij maken. Wat ik vreselijk vind is dat ik sinds een jaar onderhuids zo’n woede en agressie in me heb. Als ik niet oppas doe ik hem iets aan. Ik sta thuis altijd op ontploffen. Alles en iedereen in mijn naaste omgeving irriteren me. Ik heb na al die tijd een serieus psychisch probleem, ben ik bang.

  3. Het is goed dat hier over dit onderwerp ‘misverstanden over narcisme’ is geschreven. Eer heerst nog zo enorm veel onbegrip voor alle slachtoffers van narcisten en psychopaten, vanuit de omgeving. Maar ook (nog!) onbewuste slachtoffers beseffen, mede door vooroordelen over narcisme, zelf nog niet dat ze met narcistisch misbruik te maken hebben, laat staan dat ze erachter komen hoe ze moeten handelen om er vanaf te komen.

    In mijn onderstaande voorbeeld kon ik gelijk alle bovenstaande vooroordelende tekstpunten 1, 2, 3, 4, 5 en 6 ontkrachten: Ik vond het schrijnend vorig jaar bijvoorbeeld, om te zien hoe een jong meisje van ongeveer 2 tot 2,5 jaar schatte ik, door zowel haar moeder als haar oma volledig emotioneel af werd gemaakt, openbaar in een winkel die ik niet hier mag noemen. Ze waren zo verschrikkelijk hard en boos aan het schreeuwen tegen haar, letterlijk zo hard ze konden schreeuwen met hun keel. Mentaal, verbaal en emotioneel werd het kind met de grond gelijk werd gemaakt, alleen maar omdat ze iets leuks aanwees in de winkel naar haar moeder en oma of hun iets vroeg, gewoon op hele aardige manier zelfs nog, maar dan nog, wat kan zo’n klein kind nou uberhaupt fout doen! Maar ze schreeuwden zo hard tegen het kind dat mijn oren letterlijk suisden en klapperden van binnen, fysiek. En ik stond net als het meisje letterlijk aan de grond genageld en kon me ook niet meer bewegen of praten of iets doen. Zij raakte zelf ook nog afwezig en versuft en stond zelfs een tijdje te tollen op haar benen en met haar lichaam. Ze kon niet eens meer huilen, gillen of boos worden van de schrik. Haar reactie was iets wat ik bij mezelf ook nog wel herken, hoe ik zelf reageerde bij kwetsingen, al heb ik het nog nooit letterlijk ZO erg meegemaakt, wel (ietsje) milder, maar wel vooral zeer kwetsende dingen, ook dan kun je zo reageren op dezelfde manier, wat vele mensen niet weten. Ook vaak op een wat andere manier werd er gereageerd bij mij, maar ook bij mij werd er vaak onterecht continue geschreeuwd met kritiek door pa en zus, maar ook met fysiek zwaar geweld in pa’s woedeuitbarstingen, in zijn kant van onze familie zit zeer weinig tot geen empathie bij een aantal. Wat betreft dat voorval, ik kon haar pijn in haar ziel en geest en lichaam gewoon letterlijk bij mezelf voelen, in de stilte na het schreeuwen, toch uit een soort herkenning wel bij mezelf. Minstens net zo erg vond ik dat de moeder en oma daarna gewoon hard doorliepen in die ingewikkelde doolhof-winkel en het meisje gewoon lieten staan, en daarna alle twee kei-keihard begonnen te lachen ook na hun geschreeuw (haar uitlachen dus), toppunt van narcisme of psychopathie lijkt me. Daarna liep het meisje ook nog heel braaf en (aan de buitenkant) heel “rustig” achter haar ma en oma aan.

    Plus dat er nog een paar andere mensen ook daar in de buurt stonden, maar dat maakte die moeder en oma totaal ook niks uit overduidelijk. Iedereen stond compleet perplex. Daarna een half uur later kreeg ik een emotionele ontlading heel onverwachts, juist door de enorme heftigheid van hun gedrag: Hoe dan, hoe kun je daarbij met je beste verstand en het bevatten, dat dit soort dingen echt gebeuren!! Bij zo’n klein kind die nog niet eens zo lang kan lopen. Er kwam heel veel oude pijn naar boven, zelfs weken later nog, en heb nog steeds spijt dat het niet lukte in te grijpen, of ik zeg tegen mezelf, dat ik niet ingreep, voel ik me nog steeds heel erg rot over en was eigenlijk officieel medeplichtig en zo zie ik dat ook. Ik vraag me nog regelmatig af hoe het met haar zal gaan emotioneel en mentaal, en erg genoeg ook vraag ik me af, of haar lichaam nog leeft vanuit die stress. Want ik weet uit ervaring van het verleden, wat stress met je hart en stress- en gelukshormomen kan doen, en hoe gevaarlijk dat kan zijn, maar bij haar (in het openbaar zelfs) was wel heel erg wat betreft stress in het lichaam, veel erger dan bij mij denk ik, zelfs nog met het aantrekken van veel narcisten.
    Dus zeer bewust gedrag van die moeder en oma, waar ze nog lol mee hadden ook, dus volledig toerekeningsvatbaar, zeker heel bewust zo bedoeld. Alleen waren deze narcisten, psychopaten zeer herkenbaar, in deze situatie dan. Dus heb totaal geen enkel begrip voor narcisten en psychopaten, nooit meer begrip, hoe aardiger en meelevender je tegen ze doet, hoe meer pijn ze je zelfs op hetzelfde moment gelijk al geven, dat waarderen ze nog geen millimeter gek genoeg.

    Voor iedereen heel veel sterkte, kracht, licht en liefde. En ook een stabiele en sterke mooie toekomst gewenst. en probeer te zoeken naar mensen die er echt voor je zijn, en die je authentieke ik accepteren, dus zoals je bent, we kunnen het!

    1. Wat erg Anoniem! En wat puur zit jij gelukkig nog in elkaar, dat dat je zoveel deed… Kon je er maar achter komen waar ze wonen, dan kon je anoniem kindermishandeling doorgeven…

    2. Dit had zomaar mijn verhaal kunnen zijn. Ik herken er veel van en ook de componenten van andere mensen die hun kind zo schreeuwend behandelen. Ik sta ook genageld op de grond en wordt er ook zo verdrietig van en snijdend in mijn ziel, ben er daarna ook weken mee bezig in mijn hoofd en dromen en onmacht dat je niets kunt doen.

      Ik kan bijvoorbeeld ook heel moeilijk met kinderen werken, ik raak geblokkeerd en met tieners tot 15 jaar is dit idem dito zo, ik had toen al scheve emotieregulatie en dat heeft mij verschrikkelijk pijn gedaan omdat ik dat mij op dat moment geheel beseft heb en voor mij een moeilijke periode. Ook bij mijn neefjes was het moeilijk ondanks ik wel gewoon met ze doorspeelde ging dat niet zonder slag of stoot, een soort extase van het kindzijn van mij en mishandeling, hergeblokkeerd, ver weg zijn alsof ik daar weer sta als kind, traumaresponses van fysiek geweld en emotioneel maar soms ook van andere mensen die onbewust de verkeerde dingen zeiden toen ik wel mij pakte en behulpzaam wou zijn maar afkapte.

  4. Als ik uitleg dat ik nog veel pijn voel na mijn ex dan zegt hij gewoon van ja hij heeft u gekwetst he…
    Komt aan als je weet dat het niet gewoon wat liefdesverdriet is.
    ‘Hij heeft je uitgedaagd om stil te staan bij wie je bent”. Ik zie dat eerder als je wordt uitgedaagd om nadien niet te verdrinken in je eigen gedachten over jezelf nadat je ex-partner je hele persoonlijkheid neerhaalde met het kleinste woordje soms.

  5. Ik geloof wel degelijk in de kracht van vergeven, dat het een bevrijdend vermogen heeft voor jezelf. Ik begrijp de boosheid van de schrijver wel. Het voelt alsof je dan ‘aanneemt’ wat de dader je heeft aangedaan, als een goedkeuring. Ik heb geleerd dat begrip, empathie, of vergeving niet gaan ten koste van je grens en het onacceptabel vinden. Het is dus niet, of of. Maar en en. EN ik kan hem vergeven (hij heeft er immers niet voor gekozen om zo te worden toen hij geboren werd) EN ik keur niet goed wat hij deed en heb het recht om hier gekwetst en boos over te zijn. En ik heb het recht om mij niet meer veilig te voelen en uit contact te willen blijven. Wat van mij is qua voelen en denken mag er zijn, en dat verandert niet als ik vergeef.

    1. Beste Anoniem,
      Wat ik op deze pagina heb geschreven over vergeving is niet gebaseerd op het idee dat als je vergeeft je goedkeuring geeft aan wat de dader je heeft aangedaan. Dat staat ook niet in mijn tekst. Waar het mij om gaat is dat elk slachtoffer zelf een eigen visie op vergeving mag hanteren, zonder dat mensen wordt opgedrongen te vergeven, ‘omdat je anders niet zou helen’. Het is prima dat jij een ander standpunt over vergeving hebt (en dit hier deelt) dan bijvoorbeeld ik zelf of sommige mensen die op deze pagina gereageerd hebben. Ik heb mijn stuk geschreven omdat in de omgang met ervaringsdeskundigheden er vaak op wordt aangedrongen dat de dader moet worden vergeven, zonder dat er oog is voor het leed van een slachtoffer. Ik vind de beslissing hieromtrent aan elke persoon zelf. In mijn boeken schrijf ik nog meer over dit onderwerp, dat nauw luistert. Ook staan er enkele blogs op deze site over dit belangrijke onderwerp.
      hartelijke groet,
      Iris

      1. Ik heb mezelf vergeven dat ik zo lang bezig ben geweest met het behalen van het wereldrecord normaal zijn en daarmee mezelf fysiek en psychisch volledig heb uitgeput.

        1. Hallo Christine,
          Dat herken ik heel erg. Ik zou wel eens willen weten of ik dat wereldrecord misschien haal 🙂
          Ik ben ziek thuis van werk en ben voor de zoveelste keer in mijn 50 jarig bestaan bezig om te begrijpen waarom ik ‘niet normaal’ ben. Althans, niet zo functioneer als ik graag zou willen.
          Bij het vinden van deze website kom ik alweer een stapje verder. Grote dank aan allen!!
          Ik ben opgegroeid in een gezin met een heftig narcistische ouder en een andere die op mijn steun rekende alsof ík de ouder was.
          En al die tijd proberen te begrijpen wat er gaande is en proberen te doen alsof ik ‘niet gek’ was.
          Ik voel letterlijk steeds beter dat ik inderdaad niet gek ben. Dit komt door het ‘no contact’ dat ik sinds 3 en een half jaar praktiseer. Heel gezond in mijn situatie. Ik kom steeds dichter bij mezelf en bij een duidelijk beeld van alles.
          Heel veel succes en sterkte aan iedereen, TOPPERS!

        2. Normaal doen en kijken naar hoe anderen dat doen en vervolgens niet meer durven spreken en opgenomen moeten worden, ik wist niet eens meer wat mijn lievelingskleur was… Ik ben boos geworden op mijn vader en nou neemt hij de telefoon niet meer op en reageert niet op mijn brief of kaarten of sms en hoor ik niets meer van hem, heb hem nu twee jaar niet gezien en een jaar niet gehoord en ik kan de pijn nauwelijks nog dragen, voel me zo schuldig dat ik boos ben geworden en dat het mijn schuld is dat hij me niet meer wil zien, ik ben nu depressief en weet niet meer hoe ik verder moet.
          Ik denk dat mijn beide ouders narcistisch zijn/waren, mijn moeder is overleden in 2014 en zei vlak daarvoor tegen mij, ga maar naar huis en als ik dood ga dan bellen we je wel, je vader wil liever alleen met mij zijn en wat fijn he dat hij zo eerlijk is, hij wil liever dat jij weggaat, mijn vader lachte stiekem naar mij toen ze dit tegen me zei en zei niets. Ik ben weggegaan tweede Kerstdag en was al verdoofd, zo was het altijd, bizar, pijnlijk en verwarrend en ik voel me schuldig dat ik iets fout heb gedaan. Als ik boos werd dan zei ze, jij doet altijd zo moeilijk en je vader bedoelt het goed, mijn vader was agressief en onvoorspelbaar, ik kan je maken of breken zei hij, je bent van mij en je bent een nul.
          Jaja, ik zit er nu mee, ben 60 jaar en ben al sinds die Kerst een soort half dood van binnen ofzo, voel me niet meer echt verbonden met het leven en heb geen idee wat ik ermee moet, de kracht om iets voor mijzelf te doen lijkt weg maar ik wil hier wel iets aan doen nu maar weet niet hoe, jarenlang bij een psychiater gelopen en pillen ivm insomnia en angststoornis etc, pillen gestopt en psychiater ook, ik was klaar… maar ik ben sinds kort ingestort zo voel ik me en nu zit ik hier te lezen en denk ik, ja, vergeven en loslaten staat ook op mijn to do lijstje maar ik denk… hoe dan… ik voel me kapot en heb zoveel pijn maar ik denk, kom kom, doe niet zo lullig, jij bent ook niet perfect en je bent boos geworden op je vader dus tis je eigen schuld… en so on… Mijn broer is ook een narcist en liegt over alles, net als mijn moeder en ik denk dat hij me bij mijn vader weg wil houden want hij zegt dingen tegen mijn vader over mij om zichzelf beter te doen lijken en de liefste te zijn, dat wilde ik niet zien maar mijn broer heeft mij ook tegen zijn eigen kinderen opgezet, ik was de rare tante en etc… mijn neef zei onlangs, tante Y. wat moet het moeilijk voor je geweest zijn vroeger met opa en met mijn vader… ik zei jaja, jongen, we hebben allemaal onze uitdagingen in het leven want ik ga zijn vader niet afvallen maar ik was verbaasd dat hij dat zo zag, ik kan met mijn neven goed opschieten nu maar zie ze weinig, we wonen op andere plekken in NL maar ik voel dat het goed is tussen hun en mij. Bedankt voor je schrijven, ik weet nog niet wat ik verder moet of zal maar wat wil ik graag genezen hiervan en niet de hele dag in de stress zitten, mijn lijf staat al jaren en jaren in de aan en de alert stand en ik ben zo ontzettend moe. Hartelijk dank en veel plezier en succes in jouw nieuwe leven, Yvonne

        3. Beste Yvonne, het is echt erg wat je meemaakt en meegemaakt hebt. De stress en ‘alerstand’ die je beschrijft zijn heel herkenbaar, voor velen die deze site kennen. Misschien heb je er wat aan om een therapeut of psycholoog uit ons netwerk te benaderen. Zij begrijpen wat het is om psychisch geweld mee te maken, wat daar de gevolgen van zijn en hoe je kan herstellen: https://verdwenenzelf.org/hoe-kan-ik-je-helpen/.

      2. Hallo Iris.
        Hier een christen en slachtoffer van een narcist. Ik ben het grondig met je eens wat je schrijft over vergeving. In Lucas 17: 1-4 én Matheus 18 m.n. vers 26 en 29, staat dat vergeving gevraagd moet worden. Mijn ervaring is dat een dader/narcist zelden vergeving vraagt. Of zelfs liegt. Mijn moeder heeft berouw getoond en vroeg om vergeving. Als het gevraagd wordt moet ik vergeven en dat wil ik ook. Dus ik vergaf. Bleek dat ook een theater te zijn. Ze meende er NIETS van. Ik was verbijsterd.

        Ik heb een verschrikkelijke moeder en ben door de kerk-mensen nog eens door een hel gegaan omdat ik als christen MOEST vergeven. Inmiddels ben ik zover dat ik God om bescherming vraag tegen mijn moeder omdat ik weet dat zij voor het slechte KIEST. De vrouw die mijn moeder moet voorstellen is niet te eren. Ik ben zelf moeder. Als ik doe met mijn zoon als zij met mij, hang mij dan aan de eerste beste boom die je ziet, ik ben het moeder-zijn niet waard! Toen ik mijn zoontje kreeg waren een van de eerste gedachten: nu moet ik eerbaar zijn. Dat is gelukt.

        Als er geen vergeving wordt gevraagd, dan is er niets te vergeven.

        Het is zelfs tot een rechtszaak gekomen omdat moeder mij financieel schaadt. Als een oud vrouwtje met stok kwam ze binnen. Na een uur moest ze naar de wc. Zonder stok en boos om de waarheid die ik openlijk heb gezegd. Haar theater is zó perfect dat een rechter dat niet in anderhalf uur kan doorzien. De misdaad tegen je volwassen kind zo schokkend dat men het niet kan vatten. Ik heb niet verloren en niet gewonnen. Moeder riep de rechter op mij te veroordelen tot haar advocaat- en proceskosten. De rechter wees het af.

        Wat herkenbaar zijn de dingen die jij beschrijft! Dank je wel!
        Ik ga nog meer lezen.

        Susan.

  6. Ik ben sinds 2013 bij mijn ex man weg.
    We hadden 3 kids samen en alle 3 zijn ze door zijn toedoen in die tijd uit huis geplaatst.
    En ik heb 11 mnd in blijf van mijn lijf huis gezeten in 2013 en 2014.
    Ik heb in 2016 emdr gehad en dacht dat het oké was.
    Maar nu sinds dec 2020 is mijn ex weer de kids aan beïnvloeden.
    Ook al zijn ze nu volwassen.
    Ze laten mij nu sinds dec links liggen.
    En ik ben nu begonnen met systeemtherapie.
    Ik heb nu keuze gemaakt voor mijzelf te kiezen.
    En voelt raar maar moet ook verder.
    Ben nu te vaak in hoek gezet door mijn kinderen.

    1. Ik heb het zelfde meegemaakt met mijn 2 kinderen van toen 3 en daarna mijn zoon van 12 jaar die bij mij woonde. Nadat hij mijn dochter zo had opgezet en uitgespeeld tegen mij (met goedkeuring van jeugdzorg), want die deden er niets aan en er werd gezegd, waar 2 vechten hebben 2 schuld en uiteindelijk was mijn dochter zo vijandig naar mij geworden dat ze helemaal niet meer kwam. En dat is de tot de dag vandaag nog steeds. Nu is ze 40 jaar en hoogzwanger van haar 1e kind en ik “weet” van niets, alleen van haar facebook pagina. Ik moest van jeugdzorg mijn zoon ook naar vader laten gaan en binnen de kortste keren was hij ook helemaal tegen mij opgezet. Ondanks dat ik tegen jeugdzorg had gezegd hoe hij te werk zou gaan. Ik kreeg te horen dat ik hem (mijn ex) in een kwaad daglicht wilde zetten. En ook mijn zoon die nu 38 jaar is heb ik ook niet meer vanaf zijn 15e meer gezien. Beiden willen ze niets van meer van mij weten en waarom? Ja dat wordt niet gezegd. Ook hebben broer en zus geen contact met elkaar en is er haat en nijd. En dat terwijl ik de boel altijd bij elkaar wilde houden broer en zus is me dat niet gelukt! Vader is inmiddels nu al 6 jaar overleden en alle contact met mij wijzen ze af. Ik vind het ongelooflijk wat hier is gebeurd met medewerking van jeugdzorg. Mijn dochter heeft al haar leven zonder mij (haar moeder) moeten doen en mijn zoon ook, en nu doen ze het zelf. Ook mijn kleinkinderen heb ik nog nooit gezien of gehoord. Ik heb er gewoon geen woorden voor. Terwijl iedereen altijd tegen mij had gezegd: wacht maar ze komen vanzelf wel, als ze 12j zijn als ze 18 zijn, 22 of zelf kinderen hebben. En als ik dan zei, dat ik dat niet zo geloofde was ik negatief. Ik voelde dat al aan dat dat niet zou gebeuren, maar had nog de hoop dat ik ongelijk had.

      1. Hoi, dank je wel voor je verhaal. Ik sta hier aan het begin van. Mijn kinderen zijn nu 11, 14 en 16. Dankzij jeugdzorg nu helemaal geen contact, ‘rust’ dat was wel belangrijk. Oftwel stiltebehandeling.

  7. Wat een hoop herkenning, al mijn hele leven heb ik het gevoel dat er “iets” met mijn moeder aan de hand is. De buitenwereld zag/ziet haar als lieve zorgzame vrouw/moeder, ik zie dat echt anders. Haar kinderen tegen haar echtgenoot opzetten, ik weigerde dat, en dat was het begin van mijn rol als zwarte schaap van de familie, althans dat denk ik, als antwoord werden mijn drie jongere zussen tegen mij opgezet. Mijn zussen mochten mij uitschelden en kleineren, heel soms kwam mijn vader dan op voor mij, maar dan kreeg hij de volle laag. Ik ben nu 42 jaar oud, heb dit alles weggestopt en ben hier nooit voor behandeld, ik sta aan het begin van het traject. Ik dacht dat ik het allemaal wel verwerkt had! Ik heb contact met mijn moeder verbroken, dat mens verandert namelijk niet, en ontkent anno nu dat er vroeger dingen zijn gebeurd binnen het gezin die het daglicht niet verdragen. Ze zegt dat ik overdrijf, en dat het een en al liefde was thuis, en dat ik niet zo ondankbaar moet zijn. Zo toxisch! Ik voel zelfs haat naar haar toe, maar ook schuldgevoelens, want ja, ze blijft, ook al is ze zo een harteloos wezen, mijn moeder! Ik ontwikkelde op jonge leeftijd dat er iets mis was met mij.
    Ik ging rond mijn 25e naar de GGZ en ik kreeg de diagnose Asperger Syndroom, een autismespectrumstoornis. Er was dus ook ECHT wat mis met mij, dit was voor mijn moeder een vrijbrief om mij nog verder te kleineren, want ja de professionals hadden immers gesproken. Ik had deze diagnose NOOIT mogen krijgen. Anno nu ben ik gediagnosticeerd met C-PTSS en HB. Mijn vader is helaas heel jong overleden aan een hartaanval, ik denk dat mijn moeder hem de dood in heeft gejaagd. Ik kan wel een boek schrijven over wat ik allemaal heb meegemaakt. Als tiener twee keer van huis weggelopen en ik werd inderdaad niet geloofd, mijn moeder was zo een lieve vrouw, en is haar hele werkzame leven kleuterjuf geweest, dan kan je je als buitenstaander ook niet voorstellen dat iemand zo een zwarte kant heeft. Mijn moeder geeft mijn vader de schuld van alle mogelijke misstanden in ons gezin. Mijn moeder moest “haar hele identiteit aanpassen om bij die man te kunnen blijven.” Mijn moeder is altijd en overal het slachtoffer van, en al mijn pogingen tot een volwassen gesprek eindigen altijd in “ja maar ik” of “ja maar arme ik”. Nooit ruimte voor mijn verhaal, na het verbreken van het contact ging ze heel zielig doen, en daarnaast berichten sturen naar mijn vriend en schoonouders met de vraag of ik psychisch wel in orde ben, ik de weg kwijt ben momenteel. Een dag later kreeg ik het bericht dat ik knettergek ben. Tja…..

    1. Het is heel moeilijk om als medeslachtoffer met elkaar in gesprek te gaan, het is meestal beter om eerst apart van elkaar in praatgroepen met vreemden het een en ander duidelijk te krijgen. Want je zult moeten onderscheiden tussen je moeder als dader en je moeder als slachtoffer… de ene keer kan je haar op haar gedrag aanspreken, de andere keer moet je beseffen dat je nu tegen iemand spreekt die zelf ook uit zo’n gezin komt als jij, en die je dus gewoon hun zegje moet laten doen. Dat is enorm zwaar, en alleen jezelf kunt bepalen wanneer je ergens energie voor hebt, voor haar pijn of voor jouw pijn. Het bijhouden van en dagboek kan enorm helpen omdat de hersenen alleen trauma kunnen verwerken door het in woorden te vatten. Vandaar de gespreksgroepen en de dagboeken. Klinkt vaak als zelfverheerlijking, maar dat is niet de intentie. Het gaat om de cognitieve processen die je in gang wilt brengen. Net als bij een lichamelijke infectie is het helingsproces belangrijk, anders gaat het zich ‘inkapselen’ en wordt het chronisch.

      1. Hallo kan je me ook vertellen waar zulke bijeenkomsten zijn? Ik ben “nieuw” op dit gebied. En echt te bizarre dingen meegemaakt.

  8. Ik ben twee jaar weg bij mijn partner. De weg terug naar mezelf is een moeilijke geweest. Nu gaat het best goed met me. Soms ben ik verdrietig en mis ik nog steeds de goede relatie en het intense gevoel van liefde dat ik in het begin had. Natuurlijk ben ik me bewust van alle nare dingen in de jaren daarna en dat de liefde in het begin voor hem niet was wat ik dacht. Maar dat neemt niet weg dat het vanuit mij wel echt was en dat ik die fijne, intense begintijd zo ontzettend mis. Ik heb met hart en ziel van de man gehouden, die liefdevolle verbondenheid mis ik. Ik denk dat ik dat gevoel nooit meer kan evenaren. En dat is ook onderdeel van de schade die hij me heeft aangedaan.

    1. Erg herkenbaar. Ik weet dat ik in een leugen leefde, maar oh wat leek die zoet… Bijna 19 jaar samen geweest en vier kinderen die er ook de dupe van zijn. Narcisten zijn monsters. Slopen je helemaal uit elkaar en gooien de stukjes op een hoop. Wij zijn nu 3,5 jaar uit elkaar, maar ik heb nog steeds mezelf niet terug. Het begint wel eindelijk te komen. Wat heeft die man ons aangedaan..

    2. Ik heb ooit in een boek over dit soort misbruik gelezen dat de liefde die we ervoeren niets met het monster te maken had, maar puur de reflectie is van onze toewijding, van onze euforie, en dus is het aan ons om dat gevoel elders neer te leggen. We kunnen dat gevoel verbinden met andere gezondere gebeurtenissen, je kunt bijvoorbeeld een huisdier nemen, of lid worden van een club, of een organisatie die staat voor een goed doel, iets dat je erg dierbaar is.
      Het is een giftige mythe dat we geluk alleen in de armen van een partner kunnen vinden. Die mythe wordt juist in gezinnen gepropagandeerd waar een of beide ouders narcisten zijn, omdat hun zo hun eigen keuzes goed praten. Ik heb bij ons ook die giftige draad door de generaties heen terug kunnen traceren, dat is zwaar werk, want je hele wereld bleek ineens uit halfwaarheden en leugens te bestaan, maar achteraf kom je er wel gezonder uit.

    3. Ach, zo precies ervaar ik het ook. Ik ben een jaar geleden bij mn partner weg gegaan. Rationeel weet ik dat ik beter af ben zonder hem. Maar, ik kan hem nog zo missen. Begrijp niet waar dit vandaan komt. Maar, nu ik jouw woorden lees, Yvette, kan ik het plaatsen. Ik heb zoveel van deze man gehouden…… en: kan nog steeds niet echt geloven dat het fake was van hem uit.

      1. Ik zeg vaak: ik hou nog steeds van de man met wie ik getrouwd ben, maar ik haat het monster dat hij geworden is. Nu 2,5 gescheiden en nog steeds af en toe heel moeilijk.

    4. Jawel, dat gaat wel weer komen. Niet die totaal opslurpende liefde, die voorbij alle grenzen ging, maar die wil je ook niet meer. Wel een liefde die je eigenwaarde en respect intact laat. Daar ga je je veel beter bij voelen en kun je je energie steken in je eigen ontwikkeling en daar samen in op lopen. Vele malen gezonder en bevredigender.

  9. Ik vraag me overigens of er onderzoek is gedaan naar het percentage mannelijke en vrouwelijk narcisten. Er word vaak direct gedacht dat narcisten alleen mannen zijn en dat is volgens mi pertinent niet correct.

    1. Daar is zeker onderzoek naar gedaan Paul. Hoewel er geen definitieve cijfers zijn, zeggen wetenschappers nu dat ongeveer driekwart van de narcisten man zijn en 1 kwart vrouw. Sowieso kan ik je de boeken van Iris aanbevelen (en de blogs op deze site), waar vaak de ervaringsverhalen van mannen in staan over vrouwelijke narcisten.

    2. Geloof mij ook vrouwen kunnen meesters zijn in narcisme! Hoog opleidingsniveau en in de zorgwereld voor een grote organisatie gezins- en kindercoach mensen helpen en vertellen hoe het moet met een gezin en kinderen ook jonge kinderen en tienermoeders. Die vrouw heeft mij als sterke persoonlijkheid in vijf jaar tijd compleet kapot gemaakt tot er niks meer over was. Gelukkig kon ik met hulp van mijn familie en m’n ex vrouw de stap zetten om weg te gaan de beste keuze ooit. Ik ben op heden getrouwd met een hele lieve zorgzame vrouw die ook nog veel geduld heeft moeten hebben met mijn rare gedrag maar gelukkig vanaf minuut 1 iets in mij zag en in mij geloofde. Ik wens dat voor iedereen, jezelf zijn en er ok mee zijn.

    3. Beste Paul,
      Ook ik behoor tot die groep mannen die jarenlang op een heel slinkse wijze in het web van een vrouwelijke (verborgen!) narcist heeft geleefd. Langzaam maar zeker wordt je leven ondermijnd en ga je aan jezelf twijfelen, voelend en wetend dat er iets niet klopt in de relatie maar zonder een duidelijk referentiekader. De onmacht dat je geen grip krijgt op de situatie en dan toch door blijft gaan met een partner waarvan je nog steeds denkt dat ze van je houdt. Totdat je erachter komt met wie je werkelijk leeft (lees de boeken van Iris Koops!) en alles op z’n plek valt. Mij is het overkomen, zoals ieder ander het kan overkomen! Dat is beslist geen naïviteit of dommigheid. Een narcist weet je heel geraffineerd te manipuleren en je langzaam kapot te krijgen en de verborgen narcist is wat dat betreft nog destructiever.

    4. Dat klopt Paul. Mijn broer is met een levend voorbeeld getrouwd helaas. Wij hebben een narcistische vader. Denk dat we onder andere daarom allebei een makkelijkere prooi waren voor een narcistische partner.

  10. In mijn ervaring zijn ze zelf ook ooit slachtoffer geweest en het narcisme is een soort van defensie reactie op de hel waarin ze zelf leefden.
    Omdat ze ergens best weten dat hun gedrag niet normaal is, proberen ze juist hun slachtoffers tot op het bot af te breken, in de hoop dat ze dan een kameraadje hebben die net zo beschadigd is als zijzelf… en die daarom nergens anders meer terecht kan. Dat zie je ook aan de isolatie tactiek… ze proberen steeds de familie en vrienden slecht te maken of er ruzie mee te krijgen zodat je eenzaam achterblijft en niemand verder ziet hoe het verder escaleert thuis. En het escaleert altijd, het dogma van de ‘zielsverwant’ of de ‘enige ware liefde’ waarmee we onze kinderen opvoeden is de vruchtbare bodem waarop de narcist (die in essentie bijna altijd uitgroeit tot misbruiker) hun giftige zaadjes kan planten. Als we onze kinderen niet aanleren dat je als mens pas telt als je een vaste partner hebt, zijn ze ook minder vatbaar voor die giftige sprookjes waarmee de narcist hun slachtoffer inspint.

  11. Marleen, het is niet mijn ervaring dat kinderen geleerd wordt dat ze pas tellen als ze een partner hebben. Wel dat ze vaak leren één van de twee sexen als minderwaardig ten opzichte van de andere te zien. In mijn geval leerde ik al van kind af aan dat mannen hulpeloze wezens zijn die zelf niets kunnen en waar voor gezorgd moet worden. Oftewel vrouwen mogen al het harde werk doen terwijl mannen doen wat ze willen en daarbij vrouwen ook nog vernederen. Die lijn zette ik dus door in mijn relatie en ik gaf het mijn kinderen op die manier ook weer mee. Niet bewust uiteraard. Pas nadat ik gescheiden ben gingen de puzzelstukjes op hun plaats vallen. Heb er intensieve begeleiding bij nodig gehad. Vanuit die ervaring denk ik dat wat telt is dat je je kinderen leert op zichzelf en op hun eigen gevoel/instinct te vertrouwen. Ze zullen dan beter hun grenzen aan kunnen geven en dus ook betere keuzes maken denk ik. Zelf heb ik ervoor gekozen geen partner meer te willen omdat ik van mezelf weet dat ik ‘er nog niet ben’. Misschien is die ruimte er ooit wel. Dat zou fijn zijn. Maar anders ben ik gewoon gelukkig alleen. Niks mis mee. Dat geef ik mijn twee jongsten nu hopelijk ook mee. Dat je ook wat betreft een partner zelf de keus hebt wat je doet. Of is dat wat je bedoelde? Dat mensen kinderen niet leren dat ze de keuze hebben?
    Groeten Dieta

  12. P.s. hoe het bij mijn vader thuis was weet ik niet goed. Heb mijn grootouders nooit gekend ook. Maar mijn ex had het ‘geluk’ dat allebei zijn ouders narcisten zijn. Mijn ex is zelf wat ze een verborgen narcist noemen. Hij heeft zijn thuissituatie meesterlijk uitgespeeld.

  13. Waar onenigheid is, hebben beiden schuld < dit punt loop ik steeds aan.

    En ik ben wat artikelen aan het doornemen en ik schrik eigenlijk best wel als ik dit serieuze artikel (welles waar 2009) lees, knip &plak uit: https://www.ggzstandaarden.nl/richtlijnen/familiaal-huiselijk-geweld-richtlijn-2009/behandeling-bij-volwassenen/behandeling-van-plegers/overige-overwegingen
    ….

    Hanteer bij partnermishandeling een systeemgerichte visie:

    kijk naar kenmerken en psychische problemen van de pleger én het slachtoffer en naar hun onderlinge dynamiek.
    gebruik deze informatie voor het opstellen van een behandelplan op maat.
    geef aandacht aan de slachtofferkant van plegers en de plegerkant van slachtoffers.
    geef aandacht aan de veiligheid en het welzijn van de eventuele kinderen.

    Stem inhoud en duur van de behandeling af op kenmerken van de pleger, het slachtoffer en de partnerrelatie. Dit betekent:

    uitgaan van de Psychology of Criminal Conduct (behandeling is aangepast aan het recidiverisico, de risicofactoren en de leerstijl van iedere cliënt; behandelintegriteit is geborgd).

    …..

    Als ik hierop de volgende gedachtenoefening op toepast: de dader is onbekende, en die pleegt geweld op een willekeurige slachtoffer. En men wordt in deze setting gezet. En stel dat de onbekende dader kinderen heeft, en de willekeurige ook kinderen. Denk dat er vlaggetje achter de dader komt te staan, en zorg achter het slachtoffer want die neemt de ervaringen mee naar huis, het beinvloed de zorg deze traumatische ervaringen, dat is evident.

    En in hetzelfde rapport staat wel meer tegenstrijdigheden: zoals: Bij partnergeweld wordt (nog) vaak uitgegaan van een dichotomie: er is een pleger en er is een slachtoffer. De pleger slaat (knijpt, duwt, schopt, etc.), het slachtoffer wordt geslagen. De reactie vanuit de samenleving op deze beide posities is verschillend. Het slachtoffer heeft hulp nodig, daarover is men het eens. Dat de pleger straf verdient (het plegen van geweld is een delict), is ook nauwelijks onderwerp van discussie. < helaas is dichotemie vaak nog geldig. Nu wordt een ander geweld geintroduceerd wat in relaties kan zijn en of ontwikkelen, een slachtoffer kan na een tijd ook verharden, en zich verdedigen tegen geweld welke stadiums verloopt het. En op 1 hoop geveegd, omdat het andere ook bestaat.

    En dan gaat men verder met:

    …anaf ongeveer 1980 wordt beargumenteerd dat het nodig is om plegers te straffen én hulp te bieden, wil men de kans op herhaling van de mishandeling verkleinen. Dit is belangrijk omdat bekend is dat een groot deel van de slachtoffers (na korte of lange tijd) terugkeert naar hun (mishandelende) partner. ..

    < het jaartal dient hier als, toen wist men niet beter. Maar is het een slechte insteek? nee. Je gaat ook niet groente zaaien als de bodem giftig is, ook zijn de zaden biologisch, dat geeft geen garantie op nu wel gezonde groentes.

    En dan wordt een bruggetje gemaakt naar systeemtherapie. Wordt er losjes gesproken over tegenstanders, wat argumenten daarvan aangehaald. Maar vertelt men, het was maar mondjesmaat toegepast. blabla. Men gaat niet in op de argumenten want vertelt het:
    … Pas de laatste jaren begint het beeld te veranderen, met name door publicaties die aantoonden dat vrouwen veel vaker geweld gebruiken dan aanvankelijk werd verondersteld, mogelijk even vaak als mannen. Dit hoofdstuk bespreekt diverse publicaties (onder meer Archer en Dutton
    ..

    Duh? omdat ook vrouwen mishandelen? daarom systeemtherapie? Het is wel een heilig moeten inmiddels.

    Typisch nederland, er is 1 model, en die hebben gelovigen het is modieus, dan is men niet meer met de hulpvraag bezig maar met hun eigen waarde erin, die staat centraal.

  14. Super confronterend wat ik hier lees. En zooooo veel! Ik wil het enerzijds allemaal lezen. Anderzijds lukt het niet. Wordt er heel erg verdrietig van, van wat iedereen hier heeft meegemaakt. En dat er nu as we speak mensen zijn die door een hel gaan als een van deze hierboven beschreven. Het verhaal van het meisje van 2 in de winkel met moeder en oma… hartverscheurend. Ik heb drie kinderen, minderjarig, 1 dochter 2 jongens. Mijn dochter was altijd de pispaal, het zondebokje. De oudste zoon het lievelingetje. Jongste zoon… tja die stond altijd aan de zijlijn. Geen lieverdje, geen zondebok. Gewoon derde wiel aan de wagen. 1 te veel, en kreeg dus ook geen aandacht.

    Wil en kan verder niet inhoudelijk ingaan op mijn ervaring, ben zelf nu redelijk uit dat hol gekropen, echter zitten mijn kinderen nu in een emotionele rollercoaster. Ze zien in dat hun vader een leugenaar is, niet oprecht van ze houdt etc etc. Het effect is nu afwijzing, ik ben niet goed genoeg. Zelfvertrouwen en zelfliefde volledig weg. Het valt mij zwaar om ze te steunen hierin en een sterke pilaar voor ze te zijn als ik zelf nog maar net herstellende ben. Ik zeg “net” maar ben al 7 jaar bij hem weg en wordt nog steeds dagelijks met zijn destructie geconfronteerd.

    Ontzettend veel kracht en moed voor iedereen hier!

    1. Jongste zoon moet dus vechten voor aandacht, als hij altijd aan de zijlijn stond en geen aandacht kreeg, 1 te veel, moet hij zich op een andere manier profileren en doet hij dat waarschijnlijk om ‘geen lieverdje’ te wezen omdat hij daarmee als enigste doorkomt. Ook moet je letten op dat de jongste zoon als bemiddelaar kan worden ingezet, de ander expres het laat doen/gebeuren want dan doet de jongste zoon het en brengt dat de focus weg bij de oudste (waarschijnlijk gouden kind) en vaders. ‘ tja’ vind ik dus persoonlijk wat te makkelijk gezegd.

  15. * de waarheid ligt in het midden *
    * Ja, de relatie tussen jullie is erg geëscaleerd * (GGZ)
    – Wil je echt zeggen ‘ nee heeft niets met escalatie te maken, heb PTSS gecreëerd en werd boos om te mogen zelf verdedigen, daar waar zij mij monddood maakt, lastercampagne heeft gedaan. Echt om moedeloos van te worden, merk ook erg verdrietig te zijn steeds, vlagen van boosheid, ze snappen het niet. PFOOO :/

  16. Het hangt er zoals ik het zie vanaf met welke intentie dat gezegd wordt. Als mensen zoiets tegen jou zeggen om je te veroordelen, dan is dat respectloos. Een narcist weet vaak heel goed hoe hij op jouw emoties kan inspelen. Ze weten hoe ze kunnen pretenderen in staat te zijn rekening met een ander te houden, zoals de meeste mensen dat kunnen. Als je uiteindelijk begint te begrijpen hoe hij in werkelijkheid in elkaar zit, dan zit je al helemaal vast in een destructief patroon waarbij hij alle energie die je nodig hebt om voor jezelf op te komen uit jou leegzuigt.

    Echter het kan je wel helpen door bij jezelf na te gaan wie je als persoon bent en hoe jij je hebt ontwikkeld. Wat betreft partnerkeuze voelen mensen zich over het algemeen aangetrokken tot hetgeen wat ze kennen. Als jij bijvoorbeeld tijdens jouw jeugd opgroeide met een afstandelijke dominante vader die jou te weinig affectie gaf, is het niet raar dat je als volwassene ook voor dat soort mannen kiest. Als hij je namelijk wel de liefde geeft die je van jouw vader hebt gemist, dan zou die pijn verdwijnen. Echter je komt er vervolgens achter dat hij je op dezelfde manier pijn doet. Zolang je voor dat soort mannen blijft kiezen, kan je niet gelukkig worden. Als je je daarvan bewust wordt en ook kunt inschatten of je dezelfde problemen zou kunnen verwachten bij een specifiek persoon, dan heb jij gelukkig de regie in handen door je niet door zo’n iemand te laten inpalmen. Al erken ik hoe moeilijk dat in de praktijk kan zijn.

  17. Bedankt voor dit stuk en helemaal eens met het punt over vergeving. Ik ben dit echt totaal anders gaan zien door mijn eigen ervaringen en zie vergeving ook niet per se als hetzelfde als ‘niet meer kwaad zijn’. Ook zie ik ‘niet meer kwaad zijn’ niet per se als doel – die woede is namelijk ook een ongelooflijk krachtig middel die jou jouw eigen ruimte weer wil doen innemen, die jou van je af wil laten bijten en jezelf weer terug laten claimen. Het helpt je om je grenzen aan te geven. Die woede is niet negatief, die dient het doel om dingen weer recht te zetten die scheef zijn geworden door alles wat er gebeurd is. Ons is alleen niet geleerd hoe we ermee om moeten gaan. Daarom veroordelen we het en gaan we geloven dat het iets ‘schadelijks’ is. Dat is de woede zelf niet, maar de manier waarop wij ermee omgaan kan dat zijn. Mijn ervaring is dat kwaadheid weggaat naarmate die haar doel heeft gediend. En voor mijn persoonlijke welzijn is vergeving daarmee totaal irrelevant geworden. Dat is iets wat ik GEEF, iets wat van mij is en wat alleen ik kan geven, en alleen wanneer ik voel dat die ander dat daadwerkelijk verdient. Die ander verdient dat voor mij pas pas als die de totale transformatie doorgemaakt heeft om een gezond functionerend mens met oprechte goede intenties te worden en dat gebeurt bij de meeste narcisten niet zo één twee drie.

  18. Esther schrijft over vergeving: “Dat is iets wat ik GEEF, iets wat van mij is en wat alleen ik kan geven, en alleen wanneer ik voel dat die ander dat daadwerkelijk verdient. Die ander verdient dat voor mij pas pas als die de totale transformatie doorgemaakt heeft om een gezond functionerend mens met oprechte goede intenties te worden en dat gebeurt bij de meeste narcisten niet zo één twee drie.”

    Graag wil ik benadrukken dat ik als christen volledig eens ben met Esther. Zij zet degene die vergeven wil – of niet – vrij en centraal. Vergeving moet namelijk gevraagd worden aan het slachtoffer. Mijn narcistische moeder deed dit inderdaad. Dan moet ik vergeven en ik deed dat van harte, omdat ik geloofde dat ze wilde veranderen. Binnen twee weken besefte ik dat ik belazerd was…

    Ze wil dus niet. Dan kan ik niet vergeven. Ook goed. Ik stap eruit en leef mijn leven. Aan wraak besteed ik mijn kostbare energie niet, mijn God weet er zelf wel raad mee. En ik heb hier, na een lange pijnlijke dwaalweg, volledig vrede mee. De tekst van Esther heb ik met bronvermelding gekopieerd en bewaard voor mezelf. 😊

  19. Ik vermoed dat mijn huisgenote narcistisch is. Ben lang met haar bevriend geweest en ook vrij intensief en heb ook gevoelens voor haar gehad toen.
    Wanneer ik bij haar terugkom op contactmomenten die niet fijn waren hadden we steeds een erg moeilijk gesprek. De laatste keer, een paar maanden geleden, werd ze woedend. Een van de eerste keren dat ik volledig bij m’n standpunt bleef. Dagelijks negeren en lullige acties en opmerkingen en onze gezamenlijke vriendengroep uitnodigen voor haar verjaardagsfeest, op mij na, was het gevolg. Het verdraaien en steeds naar mij wijzen is verwarrend. Maar gelukkig ontvang ik veel steun en de vriendengroep begrijpt het niet helemaal, maar blijft mij in ieder geval kennen als een integere man. Een andere huisgenote, die mijns inziens toch mijn vervanging behuist, lijkt bewust te worden en wordt sympathieker naar mij toe in afwezigheid van haar, maar niet als zij er bij is. Dan valt ze ook boos uit over kleine dingen, alhoewel ze zich daarna gelijk weer bedenkt. Ik hoop dat ze haar weg gaat vinden, net als ik.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *