Dit is een gastcolumn van Agnetha.
Als je er middenin zit of er net uit bent, al dan niet vrijwillig, ben je alleen nog maar bezig met antwoorden zoeken, kennis vergaren en manieren vinden om er mee om te gaan. Je moet het hele verwerkingstraject door, in de hoop dat je begrijpt waar je in zat, wat je overkomen is, je probeert grip te krijgen op je verhaal. Waarom ben ik zo behandeld, heb ik dat toegestaan, waar komt het allemaal vandaan? En hoe kom ik er overheen? Daar gaat de nodige tijd mee heen, de knoop moet ontward worden, je geschiedenis onder de loep en verklaard, en je gevoelens verhelderd..
Er komt waarschijnlijk een dag, dat je – al dan niet met professionele hulp – het allemaal wel aardig op een rijtje hebt. Je weet inmiddels het nodige over narcisme in zijn vele facetten, kunt dit relateren aan je (ex)partner of andere relaties zoals familie, werkrelatie e.d. Je hebt begrepen dat je mogelijk al langer een willige prooi was vanwege je achtergrond, je empathische natuur, je zelfbeeld etc. Fijn al die kennis en inzichten, je weet nu wat je zeker niet meer wilt, en dat je leven anders moet. Maar dan, hoe nu verder? Dan begint het feitelijk pas. Want hoe je het ook wendt of keert, onbeschadigd kom je hier niet uit. De sporen zijn getrokken, en ook al wil je geen slachtoffer zijn en zeker niet blijven, je zit wel opgezadeld met een erfenis. Hoe geef je richting aan dat andere leven dat voor je ligt, dat enerzijds bevrijd voelt maar anderzijds onveilig? Een richting die tot nu toe voornamelijk werd bepaald door die narcistische ander, die kans zag je van jezelf weg te halen.
Wie ben ik, wie was ik, wie wil ik zijn en hoe moet mijn leven eruit gaan zien. Hoe stevig sta ik, ben ik sterk genoeg? Bijna onherroepelijk kom je dan bij je zelfbeeld terecht, althans voor mij persoonlijk gold dit zeer zeker. Bepaald geen doetje geweest, goed gebekt, nooit bang om mijn mening uit te spreken of mijn nek uit te steken vanuit een sterk rechtvaardigheidsgevoel, ogenschijnlijk zelfvertrouwen, maar toch….altijd was er dat onderliggende negatieve, wankele, kwetsbare zelfbeeld en gevoel van onvolkomenheid, tekort schieten.
In veel ervaringsverhalen en reacties op de website van Het Verdwenen Zelf – de meest treffend denkbare naam in dit verband – kom ik omschrijvingen tegen als: “ik wist niet meer wie ik was, ik moet mezelf weer hervinden of leren kennen, ik ben mezelf kwijt, ik was nog maar een schaduw van mezelf, ik wil mezelf terug”, etc. Dat is vaak waar je mee overblijft na je narcisme-verhaal en de taak waarvoor je jezelf gesteld ziet: het herdefiniëren van jezelf met alles wat daarbij hoort en het leven dat je je daarbij voorstelt. Een leven dat kan lonken maar ook beangstigen, het is geen gemakkelijke opgave. Ik weet dat de vele vragen die Iris Koops hierover kreeg aanleiding waren om haar tweede boek te schrijven (“Je leven in eigen hand”). We weten nu wat die mishandeling in hield en houdt en dat inzicht is heel belangrijk, maar hoe nu verder? Zij schrijft over ontdekken wat je wilt, voelt, omgaan met het dagelijks leven en uit de valkuilen blijven die een leven na narcisme met zich meebrengt. Het is een boek waar ik veel aan heb.
Onlangs las ik een heel goede column in het NRC van Ben Tiggelaar over gedragsverandering gerelateerd aan zelfbeeld en identiteit. De kop van het artikel luidde: “verandering begint bij je “zelf”. En o.a. daar wringt nu precies de schoen als je te maken hebt gehad met narcistisch misbruik, want er is een continue aanslag gepleegd op dat “zelf”. Dat “zelf” moest – zo het al bestond of stevig geworteld was – ondermijnd, onderuit gehaald, de nek omgedraaid want een sterk “zelf” van de ander komt de narcist niet van pas in zijn zucht naar controle en macht over jou.
Genoemd artikel gaat in op de vraag wat identiteit en zelfbeeld eigenlijk zijn; het komt er kort gezegd op neer dat een mens over allerlei onderwerpen in de wereld inzichten en overtuigingen ontwikkelt, en een aantal identiteiten heeft zoals bijv. een werkidentiteit als collega, een identiteit als levenspartner, als familielid e.d., die gezamenlijk een min of meer stabiel beeld opleveren van wie wij zijn: ons “zelf” of “zelfbeeld”.
Vervolgens wordt het zelfbeeld gerelateerd aan verandering: naast de vraag wie we eigenlijk zijn, spelen identiteit en zelfbeeld een rol bij onze gedragskeuzes en gedragingen; past dit gedrag bij wie ik ben, herken ik mezelf in wat ik doe of wie ik wil zijn of worden. Zo ja, geeft dat een plezierig gevoel, zo nee is er onbehagen en ontstaat behoefte aan gedragsverandering. Wanneer het antwoord op de identiteitsvraag voor jezelf helder is, kun je het gedrag kiezen dat daarbij hoort en iedere keer dat je dit gedrag vervolgens in praktijk brengt, bewijs je aan jezelf dat je stapsgewijs bezig bent om de persoon te worden wie je wilt zijn.
Persoonlijk kan ik mij goed vinden in de strekking van het artikel; gedragsverandering was op een aantal onderdelen zeker aan de orde na mijn ervaringen met narcisme, en is dat nog regelmatig. Bijvoorbeeld als het gaat om het durven innemen van ruimte en het bewaken van eigen grenzen. Dat gevoel van “sorry dat ik besta” mocht wel anders als ik de grip op mijn eigen leven en mijn “zelf” terug wilde krijgen. Voor alle duidelijkheid: het gaat er m.i. bij de behoefte aan of noodzaak tot gedragsverandering niet om dat dat zou moeten omdat je eerder niet goed of goed genoeg was; maar om het vinden of hervinden van je zelf om zo beter toegerust te zijn voor het leven dat vóór je ligt na narcistisch misbruik, en daar uiteindelijk vorm aan te kunnen geven vanuit een stevig fundament. Een fundament dat stoelt op je zelf, op wie je bent of (weer) wilt worden en dat je beschermt tegen situaties waar je niet meer in wilt terechtkomen.
Ik wil nog benadrukken dat dit stuk louter berust op mijn persoonlijke waarnemingen, ervaringen en gevoelens, ik ben geen professional maar “ervaringsdeskundige” die nog steeds bezig is kennis en inzichten te vergaren vanuit betrokkenheid bij het onderwerp.
24 reacties op “Narcisme overleefd, en dan?”
Beste Agnetha, wat een prachtige en herkenbare column! Een troost voor een ieder die met narcisme te maken heeft of heeft gehad. We moeten elkaar ondersteunen.
Met een warme groet, Maria
Hallo iedereen,
Momenteel ben ik bijna 2 jaar geleden totaal fysiek, mentaal, … gebroken vertrokken uit een helse situatie van een lange periode en 3 maanden na mijn vertrek heeft hij zelfdoding gedaan.
Ik heb reeds grote vooruitgangen gemaakt en heb ook nog veel te her-ontdekken, her-aan te leren,….
En zoals Sandra het schrijft …3 stappen vooruit 2 achteruit of 1 achteruit naargelang…
Vanuit mijn situatie begrijp ik dat het grotendeels komt omdat ik, voor nog even want het einde van de tunnel is in zicht, nog in het gezamenlijke huis woon waar alles is gebeurt. En ik nog steeds onrechtstreeks, soms rechtstreeks, in contact moet komen met de familie (die mij beschuldigen van de zelfdoding en helaas de echte persoon niet kende).
Heb nog steeds iemand die me begeleid, en af en toe stap ik daar bewust eens uit…
Idd Agnetha, kan me terugvinden in je bevindingen, zoals het innemen van je ruimte en het bewaken van mijn grenzen, daar ben ik me bewust van, is nog heel geregeld een groot werkpunt.
De laatste dagen heb ik het weer moeilijk, en dan sluit ik me af, want …zoals sommigen zeggen, wordt het niet eens tijd dat je dit achter je laat en terug gelukkig wordt.
Dit is mijn pad dat ik moet bewandelen, ik kan het niet sneller laten gaan dan ik kan gaan.
Ik voel als ik bij mezelf blijf, mijn grenzen bewaak, mijn ruimte inneem dat ik me veel rustiger, gelukkiger,… ben.
Het zijn verschillende fasen waar je doorheen moet gaan.
Mijn persoonlijke situatie was en nog steeds een deel zoveel: narcisme, zelfdoding, spaarboek leeg gehaald, vele dingen die totaal niet in orde waren, enz. Enz.
Dit ben ik de laatste twee jaar aan het proberen op te lossen, en zoals ik reeds schreef het einde van de tunnel is inzicht, plus het herstellen van de emotionele, fysieke,…kant.
Wil hier wel bij vermelden dat ik al veel levensvreugde terug gevonden heb en het lachen waarvan ik zoveel van hou, is reeds ook terug en daar ben ik allemaal dankbaar voor en nog zoveel meer.🙏🏻🍀
Vandaag heb ik nog eens een verwarrende dag,… Alles komt goed, alles komt goed!
Voor mij voelt het leven na het inzicht dat ik met narcisme te maken heb gehad, als een soort van chachacha, 3 stappen vooruit, 2 stappen terug. Je komt vooruit, maar het gaat langzaam. En ja, het narcisme heeft dikke littekens achtergelaten, die nooit weg zullen gaan.
En voor mij is het geen leven na het narcisme, want hoe kom je ooit van je narcistische familie af? Ja, ik heb gebroken met ze, maar daarmee ben ik niet van ze af, al is het maar door de samenleving (denk aan moederdag en kerst). Of de narcistische ex-partner waarmee ik samen kinderen heb.
Maar eens, jezelf weer opbouwen op dat smalle fundament, steen voor steen neerleggen en proberen te blijven staan en als je toch valt, lief voor jezelf zijn en er terug opkrabbelen, dat is het enige dat je kan doen
Prachtige tekst. En ja, je kunt echt behoorlijk goed herstellen en jezelf terugvinden. Dat is geen gemakkelijk proces, en daarom steunen we elkaar.
Ik kan me in bovenstaand artikel vinden. Na 2 Jr gescheiden te zijn na een 13 jarig huwelijk met een narcist zijn de scherpe randjes er af en blijf je achter met de erfenis. Ik heb het huiselijk geweld in mijn huwelijk wel verwerkt. Nu ben ik in de fase dat tussen de agressie door er momenten waren waarin we het gezellig hadden en die begin ik nu te missen. Ik zit in een soort niemandsland. Ik heb het gevoel stil te staan. Wil graag verder naar hoe. Zou graag een vriendschapsrelatie willen aangaan maar merk dat de juiste persoon nog niet op mijn pad komt. Dank voor bovenstaand artikel van je. Pauline
Ik zit met hetzelfde gevoel dertig jaar vechten en nu .
Ik loop tegen mezelf aan
Wat heerlijk dat je dit zo goed onder woorden hebt gebracht. Dank je!
Hoewel ik al weer een heel eind op weg ben, na aanvankelijk zeer onkundige hulpverleners, maar godzijdank later ook een paar hele goede, wil ik graag hier toch op jou reageren. Zelf ben ik jaren hulpverlener geweest en dus naast ervaringsdeskundige zelf, ook aardig gepokt en gemazeld als hulpverlener voordien en tijdens mijn eigen ervaringen als slachtoffer.
Zoals jij, en velen met je en ook ik zelf stond er in het begin zo in, leggen we ook de schuld bij onszelf. “Hoe heb ik er in kunnen trappen”, “waarom deed de ander me dat aan”, etc etc.
Dan kom ik bij een term die ik ook haast nergens anders tegenkom. Zelf Bewust Zijn!
Het overkomt ons niet…Het gebeurt ons, we laten het ons overkomen, omdat we niet Zelf Bewust genoeg zijn… Maar dat maakt ons niet schuldig! Manipuleren van je denken en doen gebeurt in aanvang zeer subtiel… Dat je dat niet doorhebt als je ”verliefd’ bent is zeer menselijk!! Dat is ook waarom je in die fase nooit belangrijke beslissingen moet nemen!
Een zinnig…mens laat zich immers bepaald gedrag wat anderen naar ons, of zelfs naar anderen, ..ook van en naar onze ouder(s), ook van onze kinderen, baas of collega’s, niet welgevallen!
Wij hebben dat wel gedaan, waar we in aanvang al hadden moeten zeggen en tonen, Stop!! Ik accepteer niet dat je mij, mijn of ons kind, ouder, zo behandelt! Dat we dat niet gedaan hebben, dus niet Zelf Bewust waren en op de juiste manier voor onszelf wisten op te komen, kan komen door een aantal oorzaken.
*We zijn van aanvang aan, als kind, al niet op de juiste manier assertief opgegroeid. Dat kan komen doordat bv een ouder of familielid ons steeds maar weer ondermijnde in onze eigen kracht. Dat kan heel subtiel gebeuren, een kind heeft dat niet door! En ook Verwennen is vaak nog schadelijker dan Verwaarlozen…vergis je niet! Een kind hoort Nee te horen en leren accepteren dat niet alles zomaar te krijgen is…grenzen krijgen om ,veilig wetend wat wel en niet acceptabel is, te internaliseren (zich eigen te maken). Alleen maar Nee horen of een altijd angstige moeder die bang is voor vieze kleren of een kapotte knie, is net zo schadelijk. Een vader die het altijd over zijn ‘kleine meisje’ heeft, terwijl zijn dochter 25 is……bezorgt mij een heel naar gevoel… Hij ziet haar kennelijk niet als een volwassen, zelf verantwoordelijk mens!
*Doordat we niet geheel volwassen ”afgerond” het volwassen leven in moesten. Bv door te jong te trouwen… Vrouwen zijn doorgaans pas, qua hersengroei, ‘volwassen’ te noemen rond hun 23e, Mannen rond hun 25e! Tref je een zwaar onvolwassen, verwende of verwaarloosde, beschadigde partner, voordat je zelf “afgerond” bent, laten de gevolgen zich ook raden! Sowieso trouwen binnen 2 jaar na kennismaking kan verkeerd uitpakken…of om ”het ouderlijk huis te ontvluchten’…
Verliefd zijn is iets anders dan ‘houden van’.
*Doordat we altijd heel beschermd zijn opgevoed, en in Lala land leefden, kan het ook zijn dat je valt voor een ”beschermende dominante’ partner, die hetzelfde gedrag vertoont als die overheersend beschermende moeder of papa’s eeuwige kleine meisje….
Dan zet gedrag zich ook voort… Je zoekt dan ahw naar dat wat je bekend is en ”veilig” voelt.
*Doordat we aan ons lot zijn overgelaten in onze onveilige jeugd, bv door een alcoholische moeder of snuivende vader…kunnen er oorzaken zijn in handen te vallen van misbruikers.
* De werkelijke oorzaken voor het ontstaan van psychopathie zijn nog altijd niet bewezen. Zijn ze ook genetisch of ligt het in de opvoeding? Een combinatie?
Ten derde:
We kunnen wel degelijk een heel eind komen om te herstellen. Dat kan door een juiste hulp verlener te kiezen, door erover te lezen, door signalen, zeker ook van onszelf!! te leren herkennen, door uit je slachtofferrol te stappen, door te leren Zelf Bewust te worden.
Leer voor jezelf te kiezen en te leven.
Een ander red je niet, dat zul je zelf moeten doen. Zoek niet naar medeslachtoffers om steeds maar weer te blijven huilen over dat wat jou is gebeurd! Niet alleen is dat uiterst irritant, je verliest er nog meer tijd door.
Begrijp goed dat in aanvang het heel goed kan zijn naar medeslachtoffers te luisteren en van elkaars verhalen te leren, maar stop daar wel mee als je de weg omhoog gevonden hebt. Besef dat niet iedereen, anderen in vergelijkbare situaties, geholpen wil en kan worden! Jij hoeft anderen niet te ‘redden’! Als laatste de dader!!Geloof echt nooit nooit meer de dader!!!
Durf je eigen pad te kiezen, soms tegen iedereen in.
Eenzaam?
Je bent nooit eenzaam als je je eigen beste vriend bent geworden!!
Ik ben het toch echt niet eens met wat je schrijft. Ik mis helaas in dit stuk van je, dat we te maken hebben gehad met iemand met ernstige pathologie en hierbij leg je de nadruk op het slachtoffer, die volgens jou zelfbewustzijn mist en wordt de verklaring gezocht in de opvoeding van het slachtoffer. Het stuit mij tegen de borst.
Ik ben zelf ook hulpverlener geweest, heb veel gewerkt in groepsverband met mensen met NPS, ASP en ook psychopaten en juist door mijn ervaring als hulpverlener, mijn eigen ervaringen en de ervaringen van slachtoffers, vind ik dat die ernstige pathologie vaak wordt onderschat. Terwijl het juist die pathologie is, die er voor zorgt dat diegene je kwetsbaarheden weet te vinden, daar op gaat zitten en je zo slim en geslepen een web in trekt. Én daarbij denk ik dan ook nog eens dat het niet te onderschatten valt, wat er letterlijk in ons empathische brein gebeurt wanneer we geconfronteerd worden met gedrag van iemand wiens brein een niet ontwikkeld empathiecentrum heeft. Het is moeilijk om met je empathische brein die klik te maken in je hersenen (even simpel gezegd) dat iemand je gewetenloos en zeer geslepen behandelt en ergens mee in trekt. We zijn zo geprogrammeerd dat we onbewust uitgaan van het goede van de mens. Iets wat de narcist en psychopaat weet en handig gebruik van maakt. Daarom weten zij ook professionals, rechters, politie en instanties vaak gemakkelijk om de tuin te leiden.
Ook ik ben professional geweest, had werkervaring van 10 jaar waarin ik dagelijks met manipulatie te maken had en tóch ben ik hier mee in getrokken. Wel maar voor 7 maanden, maar toch. Dat zegt mij héél veel over waar ze toe in staat zijn en hoe ernstig die pathologie is.
En ja, er is verschil tussen een narcist en psychopaat, maar wat het misbruik betreft, daarin verschilt de narcist veelal NIET van de psychopaat. Veel wat de narcist doet heeft een psychopathisch karakter.
Heeft het te maken met zelfbewustzijn? Laat ik daarin alleen voor mezelf spreken. Nee! Ik was nu, op mijn 50ste zeker zelfbewust toen ik deze narcist leerde kennen. Ik heb bepaald niet onder een steen geleefd wat betreft zelfinzicht, mijn behoeften, mijn wensen, mijn grenzen, voor mezelf opkomen etc. En al deze factoren heb ik mee genomen in de relatie met deze narcist. Wat heb ik die man vaak aangesproken op zijn gedrag en hoe slim trok hij toen zijn trukendoos open. Er was bij mij namelijk 1 grote kwetsbaarheid en wel het feit dat ik sinds een paar jaar ziek ben, een mobiele beperking heb en die kwetsbaarheid, dáár is de narcist op gaan zitten. Het verlies van het gevoel van vrouwelijkheid, een aantasting van het zelfbeeld, gewoon hele normale menselijke gevoelens die doorgaans iedereen heeft als die lichamelijke functies verliest. Daar heeft de narcist mee gespeeld op een manier waar mijn maag zich achteraf van omdraait. Een kwetsbaarheid die niks te maken heeft met hoe ik ben opgegroeid of mijn zelfbewustzijn, maar gewoon iets is waar narcisten op inhaken. Ieder mens heeft kwetsbaarheden opgedaan in het leven en narcisten en psychopaten “ruiken” juist deze zwakke plekken bij de eerste ontmoeting. Dat gaat bij hun in een nano-seconde tijdens de screening die ze doen. Daar kiezen ze hun prooi op uit.
Ja, ik ben hier heel fel op, omdat het mij ontzettend stoort dat er veel te vaak over de ernstige pathologie heen wordt gestapt van deze mensen, waardoor de verantwoordelijkheid toch weer komt te liggen bij het slachtoffer. Pathologie die overduidelijk een ander brein laat zien dan die van het gros van de mensen, waarbij het empathiecentrum wel goed ontwikkeld is. Onlangs is hier nog een heel heldere clinic over geweest op tv bij de NPO.
Heel herkenbaar dit vanwege een narcistische vader en zeker ook pathologisch. Gelukkig was hij radiotelegrafist op zee, waardoor hij regelmatig afwezig was. Tevens voor hem een manier om buiten het zicht zijn leven in stand te houden.Toen hij overleed( ik was 48 ), barste de bom bij mij. Ik wist werkelijk niet wie ik was. Een intensieve dynamische psychotherapie heeft me enorm geholpen.
Gonnie v M
Zó herkenbaar. Ook ik ben goedgebekt en het lijkt voor de buitenwacht alsof ik de laatste persoon ben die zoiets kan overkomen en in mijn geval ( 30 jr. ) ook nog zo lang. Als je zelf, zoals ik, niet opgevoed bent met “leren luisteren naar je gevoel” en daarnaast als HSPer een enorm groot verwaarloosd kindstuk in je verleden hebt gehad, dan laat je een ander niet zo gauw in de steek. Vaak gaan de gedachten dan toch meer naar: “Als ik nou nog meer mijn best doe…of anders doe..of hem dat nog eens heel goed duidelijk maak…hem dat uitleg…enz.enz. dan wordt het misschien beter. Doordat ik veel workshops en behandelingen ben gaan doen rondom “betere zelfzorg”, kwam ik bij het punt uit dat ik op mijn 65e levensjaar durfde te scheiden.
Ik meende dat we de goeie dingen konden houden in een soort vrienschappelijk contact. Maar na mijn vertrek werd pas goed duidelijk wat hier speelde: Hij bleek een Verborgen Narcist te zijn en ik was co-dependent. Dat was toen afkicken geblazen voor mij. Aanvankelijk herkende ik heel veel dingen niet. Maar na in therapie te zijn gegaan bij een therapeute via Het Verdwenen Zelf en de nodige workshops van Iris Koops…niet te vergeten de 2 boeken van haar, begon me alles duidelijk te worden. Wie hij was, waar ik zat met mijn stuk, waarom het zo lang heeft geduurd?? enz.
Veel mensen snappen niks van dit verhaal en dat begrijp ik best. Zelf snapte ik het aanvankelijk ook allemaal niet. Nu ik alweer 4 jaar alleen woon, is er veel meer ruimte gekomen om de weg naar mijn oorspronkelijke zelf terug te vinden. Ook om ruimte te maken om dat verwaarloosde kindstuk (waardoor ik tot 2x toe in de valkuil van een narcistische relatie viel) met begeleiding te verwerken. Ik ben er nog steeds niet helemaal klaar mee, maar er gloort weer een zee van licht aan de horizon.
Contact met mijn ex doet mij nog steeds geen goed en dat houd ik ook zo veel mogelijk van me af, ondanks dat we samen een zoon hebben, die dit lastig vindt.
Ik ben steeds meer op de goeie weg om naar hem toe op Neutraal te komen. Hij heeft allang weer een nieuwe relatie ( helaas voor deze aardige vrouw ) en ik heb besloten om niet met een nieuwe relatie bezig te zijn, maar net een nieuwe relatie met mijzelf.
Hannah, ook ik ging na 30 jaar weg. Ik was toen 60. Tussen het ontdekken, wat er daadwerkelijk speelde en het weggaan zat maar twee maanden. Het was het meest traumatische wat ik ooit heb meegemaakt. Ik heb het wel zelf gedaan. Was ik gebleven dan had ik er zeker iets aan over gehouden. Ik kon mij permitteren om echt ‘no contact’ te gaan. Ik ben ervan overtuigd, dat ik daar geluk mee heb gehad in tegenstelling tot vele anderen. 8 jaar voordat ik wegging, heb ik ook op dat punt gestaan. Dat is wel een dingetje, dat ik dat toen niet gedaan heb.
Prachtig stukje.
“Eigen ruimte durven innemen” en “jezelf waardevol vinden”. Nice!
Mooi neergeschreven!
Het proces van jezelf terugvinden, voelt voor mij als heerlijk aan. Na een periode ‘van niet weten hoe van hout pijlen te maken’, heb ik besloten om enkel en alleen nog aandacht te geven aan mezelf op dit moment. Me niet te veel vragen te stellen over een toekomst gecombineerd met de achtergebleven littekens uit het verleden. Dat is volgens mij een verloren denkoefening.
De narcistische relatie heeft mijn zwakheden blootgelegd en daar kan ik mee aan de slag. In mijn geherformuleerde leven weliswaar. Aandacht die naar het verleden gaat probeer ik te temperen en te relativeren,… niet echt belangrijk te vinden. Het herkennen van je zwakheden, die er voor zorgden dat je voor de narcist een goede prooi was, en daaraan werken maakt van jou een sterker mens met een sterkere persoonlijkheid.
Het trekken van je grenzen, het uitspreken van je gevoel bij benaderingswijzen van anderen,… ik doe het nu (dankzij de narcistische ervaring). Momenteel krijg ik er achteraf nog een naar gevoel bij en denk ik ‘Wat heb ik nu gedaan?!’ Maar ook dit gevoel probeer ik kaderen binnen mijn proces van sterker worden en groeien.
Kort samengevat. Ik ben op een punt gekomen dat ik de ervaringen uit het verleden (hoe zwaar ze ook waren) heb kunnen omkeren naar iets positiefs. Ik zie ze als een ’tool’ binnen mijn zelfontwikkeling. En daar ben ik niet de narcist, maar wel het leven dankbaar voor.
De titel van mijn leven op dit moment: ‘Hoe narcistisch misbruik jou sterker kan maken!’
Veel moed, liefde en inzicht aan allen die deze ervaring delen.
Ik vermoed sinds kort dat mijn moeder narcisme heeft. Ik dacht dat ze gewoon gestoord was. Mijn jeugd bij haar was vreemd. Ze kookte nooit. Behalve als visite kwam dan was er soep. Ze sloeg vaak zomaar uit het niets. Zette me buiten in de kou. Op de gang slapen of portiek. Onder de 10 jaar.Snachts uit bed halen om spullen te zoeken. Vergat eten vaak. Ontbijt was er nooit.sokken had ik niet. Speelgoed had ik niet. Als we gingen wandelen mocht een ander buurmeisje mee. Die liep aan haar hand mee, ik hing erbij. Nooit op schoot gezeten. Bij een pedo mocht ik logeren. Met alle gevolgen erbij. Met 14 zette ze mij voor de zoveelste x buiten. Ik ben weg gebleven. Toen gaf ze mij aan als wegloper. Leugens tot het bot. Ze is wel uit de ouderlijke macht gezet, net voor mijn 16. Net voor mijn 21 heeft ze 20.000 opgenomen. Het was het spaargeld van opa voor mij. Ze kreeg met een list de volmacht. Ze stuurde vroeger hele akelige brieven. Ik was slet hoer deed t met haar man etc. Als ik ziek was…dan was zij zieker. Op visite kwam ze zekden. Op mijn bijna fatale I.C. bed kon ik beter doodgaan. Nooit belt of toont ze intresse. Ik ben alleen goed voor haar problemen op te lossen. Dus artsen of woningbouw zaken. Spullen moet ik van haar kopen. Andere krijgen het gratis. Als ik brieven zend met vragen. Krijg ik geen antwoord. Maar kaartjes over het weer. Ik heb tot heden ( 50 jaar) geen huissleutel. Als er iets gebeurt hoor ik dat wel via iemand. Dan mag ik haar begraven. Ze is ver weg gaan wonen. Omdat ze 70 is verzocht ik dat ze dagelijks de telf over laat gaan. Zodat ik weet dat ze nog leeft. Dat weigert ze. Internet weigert ze. Ik zit nu in burnout van vroeger. Het komt allemaal naar boven. Heeft mijn moeder narcisme?
Naar school ben ik nooit gebracht. Vanaf de eerste klas ging ik zelf. We hadden tussen de middag vrij. Dan moest ik brood kopen dat was het avond eten. Mijn moeder lag meestal nog in bed. Soms was ze al op. Ze douchte me soms heet en koud, heel sadistisch. Haren snijden deed ze zelf. Ze trok loeihard en sneed het eraf dus geen schaar. Ik zag er wel verzorgd en redelijk schoon uit. Met super kort haar.Toen ik ouder werd douchte ik zelf. Ze deed de geizer uit zodat er geen warm water was. Een buurjongen leerde mij hoe dat aan te steken. Ik weet tot heden niet of dit onder narcisme valt. Er is veel meer gebeurt. Het komt in vlagen terug. Wat ik schreef ik zit in een burnout. Met 14 uit huis maar nooit vrij.
Hoi Monique,
Wat een verschrikkingen heb jij moeten doorstaan in je jeugd en ik lees dat het eigenlijk nog steeds doorgaat. In haar destructieve gedrag zit zeker narcisme en door haar sadisme neigt het zelfs naar psychopathie. Ik raad je aan om hulp te zoeken. Via deze website kun je de lijst opvragen van onze therapeuten/psychologen door het land. Het is heel belangrijk dat jij voor je weigen welzijn afstand gaat nemen van je moeder. Maar omdat je al zo lang in dat narcistische systeem van haar zit, heb je hier hulp bij nodig.
Als je het fijn vindt om te lezen wil ik je ook zeker mijn boeken aanraden, lezers halen hier veel kracht uit. Hierin vind je veel herkenning en inzichten om zelf sterker te worden, waardoor je van haar afstand kunt nemen. In het tweede boek staat een specifiek hoofdstuk over opgroeien onder een destructieve ouder. Ik beschrijf welke weg je kunt gaan: het contact sterk beperken of verbreken. De keus is persoonlijk. Ook staan in beide boeken veel adviezen hoe je jezelf kunt beschermen.
Je verdient het dat het om jou mag gaan, met lieve mensen om je heen.
Veel sterkte!
Iris
Wat vreselijk Monique, ik hoop dat je met de juiste hulp je los kan maken van deze vrouw. En dat je niet meer elke dag wilt weten of het wel goed met haar gaat.
Lieve Monique,
Wat me rillingen geeft zijn je zorgen om je moeder, zo herkenbaar, ze weten het altijd zo te sturen dat jij je zorgen maakt om hen en niet andersom. Ze houdt je nog steeds aan het lijntje , je bent nog steeds de voorziener van haar verlengde ego. Zou je niet eens medelijden met jezelf gaan krijgen? Doet het ertoe welke naam je geeft aan haar gedrag? je bent zo empatisch dat je jezelf in dit scenario helemaal lijkt te vergeten. En juist dat gaat je straks opbreken als ze er niet meer is. Kies voor jezelf, je vrienden, je gezin. Jij bent allang niet meer verantwoordelijk voor het welzijn van je moeder. En toch blijf je als een sociaal werker bezig. Lief hoor en erg onbaatzuchtig. Maar wanneer ga je kiezen voor jezelf?
Hi Agnetha,
Dank voor jouw column. Ik denk dat ik het een jaar geleden nog niet had begrepen maar nu, na jaren hard werken aan mijzelf, herken ik wat jij schrijft. Alles draait om zelfbeeld. Het is een enorme tocht om deze (terug) te vinden, en nog steeds, al denk ik dat ik er ben dan toch komt er nog steeds meer van mijzelf naar boven wat ik niet wist.
Waar ik voorheen altijd bezig was met het de ander naar de zin te maken ten koste van mijzelf durf ik nu steeds vaker ook de vraag aan mijzelf te stellen: waar word ik gelukkig van? Ik wil het de ander nog steeds naar de zin maken maar nu niet meer ten koste van mijzelf.
En ja, als ik weet voor mijzelf waar ik voor sta kan ik er pas voor gáán staan en er naar leven. Dat geeft kracht en moed om het te doen en er bij te blíjven. Trouw zijn aan mijzelf. Maar, dat was onmogelijk en is en blijft nu hard werken. En toch, het lukt mijn om mij langzaam vrij te voelen in wie ik ben, wil zijn en mag zijn.
Ik heb de column van Tiggelaar in het NRC gelezen. Mooi.
Het neemt niet weg dat ik nog steeds de pijn voel van de eerste 50 jaren van mijn leven. Hoe verdrietig het is te realiseren hoe ik verknipt was en de invloed hiervan op mijn leven waarin ik eigenlijk niet geleefd heb maar een schim van mij….. En dan zo lang nodig te hebben om te ontdekken dat je leven een verschrikking is, hoe het tij te keren en vervolgens heel te worden (te helen).
Erg herkenbaar en ook voor mij bij tijd en wijle een probleem dat bij te veel triggers de kop weer op kan steken.
‘Wees jezelf’, ‘heb zelfvertrouwen’, doe wat je zelf het liefste wilt’ het zijn prachtige clichés, maar hoe kun je iemand uitleggen dat je soms niet weet wie je bent. Je identiteit wordt inderdaad gevormd door het netwerk aan relaties dat je hebt. Zitten hier zwakke of rotte plekken in, dan kun je er donder op zeggen dat er ook in je zelfbeeld zwakke plekken zitten. Je identiteit is niet een geïsoleerd, op zichzelf staand iets.
Wat mij het beste helpt om me stevig en zeker te voelen zijn de echte vriendschappen die ik de laatste jaren gesloten heb en het lozen van iedereen waardoor ik me ellendig ging voelen..
Zo heb ik een nieuw en gezond evenwichtig zelf gebouwd.
Maar helaas….ook nu nog is niet alles goud wat er blinkt. Ook nu weer kun je onverwachts teleurgesteld worden en ineens is daar weer dat duiveltje in je hoofd dat zegt: zie je wel, zo word je uiteindelijk altijd weer behandeld omdat je namelijk niets waard bent. Ik vind het nog steeds moeilijk om hiermee om te gaan.
Ik krijg dan het gevoel dat alles dat ik opgebouwd heb, ook weer zomaar omver geblazen kan worden door een klein zuchtje wind. Het is zo breekbaar, omdat je het gewoon van huis uit niet gewend bent dat je er onvoorwaardelijk mocht en mag zijn.
Tenminste, in mijn geval is dat zo.
Als je dat als baby, peuter en kind zijnde, niet meekrijgt, blijf je je hele leven kwetsbaar op dat punt.
Mijn moeder, waar het hier om gaat, is in 2002 reeds overleden. Het ontsnappingsproces is in feite nog steeds gaande. Er achter zien te komen wat feitelijk gaande was, was de eerste opgave. En dan heb ik tevens te maken met autisme, wat geldt als een ontwikkelingsstoornis. Het proces om ermee verder te kunnen komen is tevens daaraan onderhevig. Wat er gaande was heb ik nu wel in kaart. Het een plek geven in mijn leven, het groeiproces daarin gaat vermoedelijk door tot mijn dood. Stukje bij beetje groei ik daarin verder. Op de kleuterschool was het verschil in ontwikkelingskansen en -mogelijkheden t.o.v. leeftijdgenootjes al erg zichtbaar en voelbaar. Richting mijn volwassenheid ging het allemaal een veel grotere rol spelen en ontstonden stoornissen als gevolg daarvan en waarvan ik deels dus nog steeds aan het herstellen ben.
Monique, heel veel sterkte met het verwerven van inzicht en innerlijke kracht om verder te kunnen groeien. Wellicht kun je ook je voordeel nog doen met “Destructieve relaties op de schop”, van Jan Storms.
Het ergste is dat ik, na fel verzet en opstandigheid, toch voor mijn moeder capituleerde. Ik was niks en niemand, kon niet op eigen benen staan zonder moeder. Om als zwart schaap niet uit de boot te vallen ging ik me toch aanpassen. Als ik maar net zo doe als de anderen en moeder niet tegen de haren instrijk, wordt ik wel een van hen. Ik kan heel goed mijn woordje doen, dat maakte de anderen gefrustreerd, ze konden niet tegen me op. Ik werd nooit een van ons gezin. Mijn zusje was het gouden kind. Zij is de enige die naar mij luistert maar grote moeite heeft al het misbruik serieus te nemen.
Ik trouwde een narcist die ik als een God behandelde want hoe was het mogelijk dat hij met me kon leven? Hij verwaarloosde meeneem maar was altij rustig vriendelijk. Zo geweldig was hij. Ik was slecht, .logisch dat ik geen liefde kreeg. Toen ik in opstand kwam viel ons kaartenhuis in elkaar. Ik ben gevlucht met gekneusde ribben en twee kindjes. 8 mandant van hot neer her, tenten, caravan, auto, vrienden. Ten einde raad. Mijn vader woonde in een mooie villa, alleen. Mijn broer zei: heb het hart niet bij hem in te trekken, dus ik had geen hart en zwierf rond. Niemand van de 7 broers en zussen hielp.
Nu ben ik 75 en het verleden rolt los een sneeuwbal over me heen. Ik zie nu heel helder hoe het gegaan is maar kan mijn verhaal bij de familie niet kwijt. Ik blijf hun zwarte schaap. Ook zie ik nu in dat ik mijn kinderen net zo behandelde als mijn moeder mij heeft gedaan. Ik had toen nota bene een pleeggezin.
Twee dochters zie ik al heel lang niet meer, 15 jaar en de jongste heeft schizofrenie in ernstige vorm. Zo moeilijk. Ik kan schilderen, gedichten maken, schrijf columns maar ik heb zo’n verdriet om wat ik mijn kinderen onbewust heb aangedaan.
Ik wil zo graag leven zonder deze ballast. Hoe bevrijd ik me daarvan? Toch dat boek schrijven?
Frederika
Mooi verwoord weer!!!!
Het aller aller moeilijkste vind ik nog het onbegrip van de omgeving.