Dit is een gastcolumn van Wies
Een paar weken geleden zag ik de film ‘Zij lijkt het probleem te zijn’. Deze documentaire is voor iedereen die met narcistische mishandeling te maken heeft of heeft gehad een absolute aanrader. Professionals kunnen deze documentaire inzetten tijdens hun behandeling, bijvoorbeeld als ‘praatpapier’ wanneer er even geen woorden zijn.
Ik lees in verschillende reacties op deze site dat er vrouwen of mannen zijn die al tientallen jaren vast zitten in een web waar ze denken nooit meer uit te kunnen ontsnappen. Zo triest, dat je op een punt bent aangekomen dat je zelfbeschikkingsrecht en actieradius tot het nulpunt zijn gedaald. En dat terwijl je ‘innerlijk weten’ al lang heeft laten horen dat het niet te dragen is, zo’n relatie. Deze film biedt een tipje van de sluier waardoor je zo vast kan komen te zitten. Twee keer heb ik hem bekeken nu, ‘Zij lijkt het probleem te zijn’, maar ze is het niet, zeker niet!
Het heeft me geraakt, deze documentaire. Ze kwam zo mijn ziel binnen. De scenes die weergeven hoe de trukendoos van de narcist steeds opnieuw weer open gaat. En hoe jij zelf als partner onbewust en onbekwaam vol goede moed en positivisme steeds weer een rad voor ogen wordt gedraaid. Hoe lang je gelooft in een werkelijkheid die niet van jou is, hoe lang je meebeweegt, jezelf wegcijfert en vooral hoe je jezelf steeds de schuld geeft van bijna alles.
De ontwikkeling van de destructieve relatie wordt in beeld gebracht. Hoe de vrouw zich vereerd voelt te zijn ‘uitverkoren’. Ze is alles voor hem. En ze gelooft en ze beweegt mee totdat ze verstrikt zit in zijn web van controle en regie. Totdat ze steeds verder weg raakt van haar eigenheid. Ze wordt een schim van zichzelf. Gelukkig is er ook hoop. Trouwe vrienden die je wakker schudden, die zeggen dat het niet aan jou ligt, die je willen helpen. Het kan pas lukken met die hulp als je het zelf ziet. Er zijn mensen die daar helaas jaren over doen en daarna nog meer jaren nodig hebben om te herstellen. Maar het kan, het kan echt, en je wordt er een mooier, rijker mens van!
Wat ik, wanneer ik terugblik op mijn tijd van toen herken, is vooral het sluimerende gevoel van: er klopt iets niet in onze relatie. Ik voelde een onderstroom waar ik maar geen vinger achter kreeg. Het eeuwige commentaar op mijn moederschap, op mijn vrouw zijn, op mijn energieniveau, op mijn vele onverklaarbare ziekteverschijnselen, op mijn vriendschappen. Alles werd veroordeeld, maar subtiel.
En dat ik veel aandacht vroeg in onze relatie was ook zo’n thema. Ik moest maar eens naar een dokter. Terwijl mijn toenmalige partner altijd en overal aandacht wilde, tijdens verjaardagen, nieuwjaarsborrels en andere festiviteiten. Hij was altijd aan het woord, de meeste vrienden hingen aan zijn lippen. Hij had altijd spannende verhalen, niemand kon daar aan tippen. De verhalen vertelde hij al meer dan twintig jaar, altijd dezelfde. Hij kende het effect wat hij ermee kon bewerkstelligen en dat streelde zijn ego. Hij genoot.
Ik niet, ik irriteerde me kapot en schaamde me voor mijn vrienden.
Ook mijn ex zei me dat ik vroeger zo levendig was en vol ideeën zat en dat hij het maar niet begreep dat er maar weinig uit mijn handen kwam. Ik voelde me vooral leeggezogen in die tijd. Ik had geen energie meer.
De boosheid, de agressie en de onveiligheid, het zit er allemaal in, in deze prachtige documentaire. Ook de adviezen naderhand zijn zeer waardevol. Had ik toen maar geweten dat het kansloos is om samen met je nex een relatie-communicatie training te gaan doen. Het heeft gelukkig voor mij wel het inzicht opgeleverd dat ik niet meer in de relatie kon voortleven. Ik wist dat ik weg moest en wel zo snel mogelijk. Ook het advies om niet bij een zelfde advocaat je scheiding te regelen was mij toen niet bekend. Het was een drama. Omdat ik zo snel als kon met mijn kinderen wilde vertrekken, ben ik akkoord gegaan met een echtscheidingsconvenant wat nu niet bepaald de schoonheidsprijs verdient. Ik wist het niet, ook hierin is de documentaire een hulpbron!
Het fijne is ook de bevestiging die de documentaire geeft: ik was niet gek, ik heb het echt meegemaakt, en ik ben eruit ontsnapt. Gelukkig is dat mogelijk, jezelf oprapen, alle brokstukken in elkaar zetten en weer verder gaan. Hoe mooi is het wanneer je op een dag jezelf weer ziet en durft te zeggen: ik deug, ik ben een mooi mens en ik ben de moeite waard!
Jeetje alsof mijn verhaal hier staat beschreven…. gelukkig ook ontsnapt uit de klauwen van een gigantische narcist!!!
Dank je wel, en fijn dat jij ook de nooduitgang hebt gevonden!
Ook mijn verhaal. 34 jaar een narcist als man gehad totdat ik hem verliet. De schade was enorm. Tientallen jaren nodig gehad om te helen. Het kostte mij mijn kinderen, die heb ik nooit meer teruggezien.
Wat verdrietig om te horen.
Je hebt een hoge prijs betaald, sterkte voor jou!
Ik ben nu, na 27 jaar, ook bezig om weg te gaan. En net zoals bij jou, willen mijn kinderen niks meer van mij weten. Het is maar de vraag of ik ze ooit weer terug zie.
Hebben jouw kinderen nooit meer iets laten horen Johanna?
Want dat is nu ook mijn grootste angst. Ik heb nu niks meer om nog voor te leven.
Ja ook ik ben uiteindelijk ontsnapt na 42 zeer zware jaren. Met behulp van zeer trouwe goede vrienden en politie en nu na bijna 6 jaar word ik niet meer gestalkt en ben ik weer de oude ik. En heel blij, opgewekt dat ik m’n leven heb opgepakt.
Wauw wat enorm moedig van je, na zoveel jaar dat te kunnen doen.
Ik bewonder je zeer.
Liefs, Wies
Mooi geschreven Wies, ook ik ben op zo’n manier uit de relatie gestapt. Voor mij was het heel belangrijk dat ik het initiatief heb genomen om weg te gaan. Soms komt dat onveilige gevoel nog boven. Het is ook van de gekke dat een mens zich in zijn eigen huis niet veilig voelt. Met mij heeft dat veel gedaan.
Hoi, ja zoiets doet zeker veel met je. Zelf de keus maken om te vertrekken is moedig en krachtig en was voor mij de eerste stap naar kiezen voor mezelf. Mooi dat je jezelf herkent in mijn verhaal, fijn ook.
“Hoe lang je gelooft in een werkelijkheid die niet van jou is, hoe lang je meebeweegt, jezelf wegcijfert en vooral hoe je jezelf steeds de schuld geeft van bijna alles.”
Mooi beschreven! Dit is hoe het werkt ja, en wat is het heftig om achteraf te ontdekken dat iemand je als een marionet zo’n bizarre realiteit in heeft getrokken, willens en wetens. Alsof het een heel ander universum is waarin het abnormale normaal is en het normale niet bestaat.
Ja precies dat. Mijn kinderen hielden mij in de realiteit. Dat zijn niet de kinderen van mijn nex. Ze zeiden mij: hij leeft in een andere wereld, mama, daar passen wij niet in. Wil je alstublieft niet meer je best doen voor hem. Een wake op call was dat!
Wow, wat scherp van je kinderen! Daar mag je trots op zijn 🙂
Ik vond de documentaire te weinig heftig nog. Het is natuurlijk erg maar ik heb het zelf als veel erger ervaren, als een langzame sluipmoordenaar. Ik herken dit wel in de boeken van Iris Koops maar misschien is dit moeilijker om te verfilmen, ik denk juist omdat karaktermoord zo sluipend en heel langzaam gaat.
Hoi alie: dat geldt ook voor mij. Toch denk ik dat het juist verstandig is geweest het zo te laten zien zoals het nu is verwerkt in de documentaire. Zou je de heftigheid die er kan zijn laten zien dan bestaat de kans dat het wordt ontkend of gebagataliseerd omdat dat niet te behappen is voor iemand die het zelf nooit heeft meegemaakt. Om die reden vind ik het dus een voordeel. Zo wordt de dynamiek duidelijker zichtbaar gemaakt zonder dat er sprake is van al te veel emotioneel geweld.
Mee eens!!
Zojuist heb ik deze film, “Zij lijkt het probleem te zijn” gezien. Wat een verhelderende en vooral belangrijke film! Juist nu ook, gezien deze coronaperiode waarin zoveel verborgen mishandeling, geweld, destructieve relaties zich af kunnen spelen! Heel prettig ook de uitleg van professionals tussendoor. Voor mij veel herkenbare raakvlakken. Deze film gaat volgens mij, net als de boeken “Herstellen van narcistische mishandeling” en “Je leven in eigen hand” (van Iris Koops), enorm helpend zijn, inzichten geven en destructieve relaties kunnen daadwerkelijk doorbroken worden. Geweldig belangrijk en mooi werk hebben jullie met deze film bereikt! Ik zou deze film heel graag een mooie waardering willen geven; ***** vijf van de vijf sterren.
Nadat ik mijn waarschijnlijk verborgen narcist heb verlaten, een week voor de kerst definitief, heb ik vooral veel vermoeidheidsklachten, doe niks liever dan slapen en ben heel graag alleen, herkennen jullie dit ook? Weinig energie hebben e.d. Mijn angsten zijn weg, ook zoiets raars, ben de rust zelve weer en mis hem totaal niet, het was dan ook een knipperlichtrelatie met veel aantrekken, afstoten tot negeren of afsnauwen van zijn kant als ik niet deed wat hij wou, en op straat de engel uithangen.
mvg
Gena