Open kaart

Dit is een gastcolumn van Anna

‘Ik heb een fout gemaakt.’ Ik kijk opnieuw naar mijn scherm, knipper met mijn ogen om zeker te zijn. Ik voel mijn hart bonken, duwend op mijn ribben. Me duidelijk makend, ‘ik heb een fout gemaakt’.

Ik duw het gevoel weg, dit kan ik wel oplossen. Of nee, dat kan ik niet. Het document is al lang aangekomen bij de boekhouder. Ik haal adem, sus mezelf met het idee dat ik het voor de nieuwe maand in ieder geval juist kan doen. Dat iedere beginneling fouten maakt. Dat ik niet het gevoel – ‘de moed zakt me in de schoenen’ – heb gehad, dus dat het ergens wel oké is en goed komt.

Ik zit die dag alleen op kantoor. Het kantoor waar ik sinds kort begon met mijn nieuwe baan. Ik voorzag een rustige dag, begon aan de afronding van de boekhouding voor april, wou nog eens vergelijken met maart en zag daar mijn onoverkomelijke fout.

Ik sus mijn gevoel; ‘hier kan ik niets meer aan veranderen, laat maar dan’. Maar de energie blijft in me sluimeren, ‘wat als mijn baas hier op het eind van het jaar mee in de problemen komt, wil ik echt wachten tot december om te weten of hier iets uit voortvloeit, wat met eerlijkheid? Ik wéét dat ik een fout heb gemaakt, wil ik dit tot december verbergen?’.

Dat ik de kernwaarde ‘eerlijkheid’ bezit, is me al een tijdlang duidelijk. Alleen kon ik nooit echt uitpluizen van wie ik dit had geërfd. Niet dat mijn familieleden geen eerlijke mensen zijn, maar een leugentje om bestwil zien ze allemaal wel door de vingers. Ik ben hier rigoureuzer in, kan moeilijk leven met dat ene leugentje.

In het weekend dat erop volgt, heb ik weinig tijd om me met mijn geheimpje bezig te houden, toch ga ik slechter en slechter slapen. Tot ik op dinsdag helemaal niet meer slaap en ik in gevecht lig met mijn gevoel. Een leugentje om bestwil kan ik toch wel, en het is niet écht een leugen. En toch… Op woensdagochtend weet ik, ‘ik moet eerlijk zijn’.

Met die beslissing komen de herinneringen, de enorme angst op afkeuring, op ontslag, op kwetsende woorden die ik zal moeten slikken. Het enorme gevoel van schuld die ik niet zal kunnen dragen. Ik zie en voel mezelf als klein kind, mijn arm voor mijn gezicht houdend voor het geschreeuw van mijn vader. Zijn schoen die me net niet raakt, na zijn vanuit het niets opkomende uitbarsting. Nou, vanuit het niets… Vanuit iets wat eigenlijk in realiteit een kleinigheid is, maar in zijn leefwereld altijd een enorme fout. Want, fouten kunnen namelijk niet bestaan. Ik hoor zijn geschreeuw in mijn oor alsof het gisteren was. Herinneringen, levende beelden en geluiden die ik nog steeds met me meedraag, die er op zo’n momenten zijn alsof ik mijn fout aan hem voorleg.

Het overvalt me, ik kan niet meer helder nadenken. Gelukkig zit hieronder een gevoel, het gevoel van mezelf, het gevoel van veiligheid in mezelf dat ik de voorbije zes jaar heb weten terug te vinden en terug kan horen. Het gevoel dat me zegt, ‘als je mij volgt, en je bent eerlijk naar je baas, dan vloeit daar iets moois uit’.

Ik ben boos, enorm boos, waarom moet ik dit nu meemaken. Waarom moet ik zo’n fout maken, om vervolgens alles te moeten opbiechten en te beseffen dat er misschien wel iets moois uitvloeit. De uren die volgen op mijn beslissing eerlijk te zijn, bestaan uit golvende bewegingen. Ze sleuren me mee tussen, ‘het is oké, het is niet eens zo’n grote fout, hij zal het wel begrijpen’ en ‘hij ontslaat me, hij zal schreeuwen, zo’n fout is onoverkomelijk’. Ik beslis om bij mijn aankomst meteen open kaart te spelen.

Mijn open kaart loont, met rode wangen hoort mijn baas me aan. Hij is ook maar een kleine ondernemer en dacht waarschijnlijk door mijn dramatische opening dat ik op de delete knop van zijn bedrijf had geduwd. Meteen stelt hij me gerust, ‘het is eigenlijk geen grote fout, en ik heb het ook niet opgemerkt’. Hij komt naast me zitten, we bekijken samen hoe we dit kunnen oplossen. Hij gaat het gesprek met me aan en wil, volgend op mijn bekentenis, sparren en discussiëren over hoe ik de dingen begrijp, wat ik niet begrijp. Om er nét voor te zorgen dat ik goed begrijp wat ik doe. Ik zie in zijn ogen opluchting, zelfs een verlichting dat we dit soort gesprek kunnen voeren. Ook een soort trots, dat zijn medewerker open kaart met hem speelt, hem de waarheid vertelt en we zo fouten kunnen oplossen. Zo het bedrijf samen kunnen laten groeien.

Ikzelf ervaar iets wat ik sinds mijn negende niet meer ervoer. Ik begrijp dat dit niet eens zo’n grote fout is, maar ik er niet meer helder naar kan kijken. Dat ik op een bepaald punt in mijn leven afleerde helder naar zaken te kijken.

Ik leer opnieuw dat fouten maken, klein of groot, gewoon hoort bij het dagelijkse leven. In plaats van dat een fout een enorm dieptepunt is in het leven. En ik leer dat dit het soort relatie, discussie, gesprek is dat ik door mijn vader had mogen leren. Alsook besef ik dat mijn kernwaarde ‘eerlijkheid’, hoogstwaarschijnlijk een waarde is die mijn traumaloze vader zou bezitten en me onbewust toch meegaf via zijn DNA. Dankbaar dat ik dit alles nu toch nog leer, überhaupt dat ik weer leer en groei. Rouwend omdat dit via andere personen in plaats van mijn vader moet gebeuren. Enorm dankbaar dat het gebeurt. Blij dat mijn innerlijke stem de waarheid met me spreekt. Machteloos omdat die innerlijke stem geen zeggenschap had toen ik nog een kind ‘zonder’ rechten was, onder beleid van mijn vader.

In vreugde op weg naar vrijheid, ook al ben ik ondertussen al 36, eindelijk onderweg naar vrijheid.

21 gedachten aan “Open kaart”

  1. Zo herkenbaar. Dank voor het delen…Hier ook nooit geen fouten mogen maken, omdat er veel van afhing. Ik moest al jong voor mijn dove ouders zorgen, moeilijke telefoontjes plegen naar allerlei instanties. En daardoor nooit geen fouten meer durfde te maken. Fouten maken hoort bij het leven, maar wat als daar zoveel aan hangt.
    Maar ik ben inmiddels 50 en leer nu ik het contact heb verbroken meer met compassie naar mezelf te kijken en veel weer toe te laten wat ik heb weggestopt. Wat fijn dat jij dit ook mag ervaren. Heel veel succes x

    1. Hoi Monique,
      Dank voor je reactie, fijn dat het herkenbaar voor je is. Wat zeg je dat mooi ‘Fouten maken hoort bij het leven, maar wat als daar zoveel aan hangt.’ Ik ondervind nog steeds dat zelfs eenvoudige reacties, een mening geven, of gewoon een ervaring vertellen aan een ander voor twijfel zorgen. Iedere keer opnieuw dat stemmetje in mijn hoofd, die twijfel ‘zou ik dat wel vertellen, kan ik dat wel vertellen, wat zal die ander ervan vinden, hoe zal die ander reageren’. Ik vind het jammer te zien hoe ik van een onbezorgd(er) – nooit helemaal onbezorgd – kind naar een persoon ben gegaan die constant ‘moet’ nadenken. Ik voel het soms aan mijn hoofd, die last. Altijd maar over alles moeten nadenken.
      Super om te lezen dat ook jij het pad naar jezelf weer hebt teruggevonden. Op nog vele mooie jaren!

      1. Hoi Anna,
        Vind het zo moedig van iedereen hier alle verhalen te delen.
        Heb zo lang mijn mond moeten houden. Stom he…wij zijn toch ook belangrijk!
        Maaruh..graag gedaan hoor. Fijn om ervaringen te delen. En wat je zegt, altijd weer die twijfel en onzekerheid. Ons zelfbeeld is zo laag en zo weinig vertrouwen in onszelf of een ander. Ik herken mezelf heel goed in jouw verhaal.
        Ik ben bezig met het kind in mezelf weer terug te vinden en dat ik er gewoon mag zijn…
        Dankjewel en ook voor jou zeg ik “Op nog vele mooie jaren!!”

  2. Heel mooi dank je wel voor het delen. mijn ouders zeiden van fouten leer je dus die mag je maken en nee heb je ja kun je krijgen en eerlijkheid voor alles. mijn ouders hebben de oorlog bewust mee gemaakt en mijn vader heeft ook in Sobibor gezeten en kon vluchten en heeft daarna ondergedoken gezeten en is in het verzet gegaan.

    1. Bedankt voor je reactie Bea, wat mooi dat jij dat leerde, wat een sterke ouders heb jij zeg. Mooie levenslessen hebben ze je meegegeven.

  3. Herkenbaar die innerlijke strijd van die eenzame, kwellende gedachtenstroom van, voor je gevoel, bijna leven op dood… Mooi om te kunnen ervaren dat het allemaal uiteindelijk heel erg meevalt. Dat je leert dat niet alles of of is, maar ook én én kan zijn.
    Terug naar de juiste verhoudingen van het leven. Je moet er altijd weer dwars doorheen, om dat te kunnen ervaren.

    Narcisme, it’s a b*tch.

    1. Dag Simone, wat een mooie reactie. Jij beschrijft inderdaad wat ik ervaar. Dat het inderdaad meevalt, en niet alles of of is. De juiste verhoudingen. Inderdaad. Verlangen naar het ‘normale’. En inderdaad dat woordje ‘eenzaam’, op die manier in je hoofd zitten voelt zo eenzaam. Wie begrijpt het namelijk. Fijn dat we het hier kunnen delen en niet meer eenzaam moeten blijven zitten met het narcisme.

  4. heel erg herkenbaar. ik ben nu 58 en loop er soms nog tegenaan maar kan wel zeggen ze hebben mij mijn eigenheid niet af kunnen nemen. wat fijn voor je dat je die goede ervaring met je baas hebt gehad.

    1. Dag Jorika, dank voor je reactie. Inderdaad die fijne ervaringen zijn voor mij zo’n groot deel van mijn herstel. Die vooral ‘normale’ ervaringen die er weer mogen zijn. En met name met mannen, want door mijn vader had ik zo’n wantrouwen in mannen. En inderdaad, die eigenheid blijft altijd, die zit altijd ergens diep vanbinnen. Die weg terug vinden is het mooiste cadeau dat we onszelf kunnen geven.

  5. Bij een narcist kan je gewoon jezelf niet zijn. Om te overleven dwingt ie je bijna om dingen te verzwijgen of zelfs te liegen. Ik ben blij dat je nu de vrijheid ontdekt om volgens je eigen waarden te leven.

    1. Inderdaad Ethel, dank voor je reactie. Je kunt jezelf niet zijn, wat een verdriet om dat uiteindelijk aan mezelf te moeten toegeven ivm mijn vader, na zovele jaren opnieuw en opnieuw proberen. Hoe committet kan een kind zijn aan een ouder. Je slaat de nagel op de kop.

  6. Ik herken het, woorden ook waar je weer terug in je schulp voelt kruipen of nog steeds je raken, soms zijn de woorden doorgaans niet helder maar als ze komen weer heel pijnlijk. Bij mij was het niet zo dat mijn vader schreeuwde, mijn vader liet ontblote tanden zien (ik zeg altijd: zoals een valse hond) en toonde gebalde vuisten en deed het met een harde toon. Mijn ouders zeiden altijd wel dat ik fouten mocht maken maar rekende er wel mee af op een negatieve manier, straffend en niet in gesprek.

    1. Hoi Lizet, wat herkenbaar weer wat jij vertelt. Vandaar dat ik als kind al heel snel het verschil opmerkte tussen wat mensen vertelden, en ook werkelijk deden. Ik kon zo’n woede voelen tegenover mijn vader omdat hij niet ‘eerlijk’ was, niet deed wat hij zei, nooit deed wat hij zei. Mooie woorden, zijn nog geen daden. Fijn dat we hier onze ervaringen kunnen delen.

  7. Heel herkenbaar Anna. Het moment dat je alle bullshit die je in je jeugd is wijsgemaakt plaats laat maken voor de waarheid, gaat er echt een wereld voor je open. Ik heb dat moment als heel bevrijdend ervaren. Alsof ik die rugzak van mijn vader eindelijk af kon doen en er eindelijke ruimte voor mezelf ontstond. It’s in the exchanges with others that we change.

    1. Hoi Nathalie, dank voor je reactie. Ik ben daar altijd erg kwaad om geweest, wetend als kind dat mijn vader gewoon loog, maar ik daarmee de waarheid niet wist. En inderdaad dat moment, bij mij dan als volwassene, waarop het leven weer gaat stromen en je kunt voelen en beleven hoe het leven bedoeld is, is zo heerlijk. Ik heb het ook steeds ervaren als twee verschillende werelden. Die met mijn vader, waar alles heel donker is, voel ik ook letterlijk zo in mijn hoofd. En eentje waar ik, zoals jij zegt, gewoon mijn eigen leven mag en kan leiden. Je laatste zin is prachtig, ik hou zelf ook van contact met anderen, ook al heb ik lang gedacht van niet. Supermooi hoe we dit opnieuw zo kunnen voelen. Dank voor het delen van je ervaring.

  8. Anna,

    Wat een geweldige baas heb je en wat goed dat hij ie eerlijkheid op waarde wist te schatten.

    Zou hij een veilige persoon kunnen zijn? Zo iemand die Iris in haar boeken beschrijft. Een veilige persoon waar we onszelf kunnen en mogen zijn en op die manier kunnen leren wie wij zijn en nóg meer bij onszelf terecht komen.

    1. Hey SummerMoon, dank je voor je reactie. Inderdaad, na jarenlang wantrouwen en de verkeerde mensen + situaties op mijn pad, verbaast het me soms nog dat ik eindelijk juiste en goeie mensen mag ontmoeten. Ik herken je vragen, zou hij een veilig persoon kunnen zijn. Iets wat ik me ook altijd afvraag bij het ontmoeten van nieuwe mensen. Ook al voelt het goed, en komen er mooie dingen uit voort, is daar toch altijd weer die vraag. Zou dit iemand goed kunnen zijn. Het wantrouwen dat in ons systeem is ingebouwd, mag op die manier lichtjes gaan opklaren.
      En die eerlijkheid is zo belangrijk. Ook dat hij zelf zei, ‘ik had het zelf niet opgemerkt’. Het nemen van die verantwoordelijkheid en de eerlijkheid zijn kleine puntjes die ik bewust en onbewust héél hard observeer bij anderen. Hij voelt in ieder geval ‘normaal’, en dat is exact wat we nodig hebben.

  9. Hoi Anna, wat herkenbaar. Ik heb het op dit moment erg zwaar. Als ik een fout maak dan ervaar dit als een leven en dood ervaring. Het is alsof ik op eieren loop. Ik ben onlangs Zzp geworden en ik word beoordeeld op mijn diensten die ik lever.
    Sinds twee jaar weet ik van mijn Narcitische opvoeding en be. Toen gelijk gestart met een trauma therapie. Ik heb ook veel lichaamlijke klachten, dit door verkramping en zwaar werk. Sinds kort gestart mer lichaamsgerichte therapie (TRE).
    Hebben jullie tips hoe ik meer in verbinding kom met mezelf en dat ik meer het besef krijg dat ik fouten mag maken?

    1. Hoi Willy, dank je voor je reactie. Eerst en vooral wat enorm goed van je dat je traumatherapie en lichaamsgerichte therapie volgt. Voor mij was het meer in verbinding komen met mezelf vooral een proces om door te maken. Zelfs nu nog verlies ik wel eens mezelf, maar ik leer meer en meer dat dat ook gewoon menselijk is. Voor mij was het belangrijk terug te keren naar mijn kindertijd. Wat deed ik toen graag. Oprecht graag, maar ook wat deed ik als ‘vlucht’ zeg maar. Ik las oprecht graag, en als vlucht schuilde ik in de muziek. Lange tijd voelde ik me schuldig voor dat laatste en wou ik zelfs als volwassene de muziek niet meer leuk vinden. Dat was namelijk een vlucht geweest. Maar ik merk dat net wat ik als kind graag deed en wat me hielp, me nog steeds erg in verbinding brengt met mezelf. Alsook erop uit trekken, voor mij helpt het altijd om te wandelen in een andere stad. Eventjes verder weg van waar ik ben opgegroeid. Eventjes rondom mensen zijn die me niet kennen, en die ik niet ken. Om gewoon daar helemaal mezelf te kunnen zijn zonder mijn verleden. Dan keer ik opgeladen terug.
      Het besef krijgen dat je meer fouten mag maken is een proces. Naast mijn vader liep ik lange tijd ook nog tegen andere mensen aan die me geen fouten lieten maken. Die dominant waren. Mezelf graag zien en liefhebben en dus op de eerste plaats zetten, begrijpen dat niemand zo tegen me hoeft te praten hielp heel veel. Maar ook dat is weer een proces. Ik lees in ieder geval in je bericht dat je goed bezig bent. En fijn dat hier een community is waar we altijd weer terecht kunnen. Veel sterkte en succes!

  10. Heel herkenbaar het verhaal over open kaart spelen en de eerlijkheid die je wilt en slapeloze nachten geeft. Dankjewel dat je het deelt. Het geeft mij nog meer de bevestiging dat ik met een narcistische moeder ben
    opgegroeid. Donna

  11. Anna,
    Wat een indrukwekkend verhaal en beeldend verwoord. Alsof ik erbij was.
    Wat een kracht om deze patronen aan te kijken en te doorbreken.
    Petje af, je gaat het allemaal aan.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *