Narcisme en psychopathie op het werk

Een voorproefje van mijn nieuwe boek!

In mijn nieuwe boek licht ik in elk hoofdstuk een bepaald onderwerp toe. Hoofdstuk 8 gaat over narcisme en psychopathie op het werk. Narcistische mishandeling op de werkvloer komt vaak voor. In het hoofdstuk wordt ingegaan op de achtergronden en staan diverse voorbeelden en adviezen hoe je ermee om kunt gaan. Het werken onder een baas of bazin met een persoonlijkheidsstoornis is niet niks. Wendy vroeg me haar verhaal te vertellen:

Wendy vertelt

Ik werkte als assistente voor een manager. Deze knappe vrouw, Inge, had me zelf aangenomen en was vanaf het begin heel open tegen me. Ze was alleen een beetje vaag over waar ze gewerkt had en welke functies ze had gehad, maar daar zocht ik niets achter. Ik begreep dat ze een heel moeilijk leven achter zich had en wilde haar graag helpen. Ook al had ze een hoge functie binnen de organisatie, ik wist als enige van haar kwetsbaarheid. Tijdens meetings leek het alsof ze alles perfect op orde had. Ze leek wel licht te geven en iedereen hing aan haar lippen. Haar kantoor zag er piekfijn uit, maar toen ik mijn eerste dag een map uit een kast moest pakken werd ik letterlijk bedolven onder de spullen die er lagen opgestapeld. Had ik toen maar geweten hoeveel ellende er achter die mooie facade zat.

Ze prees me omdat ik zo behulpzaam was. Ze zei dat ze me vertrouwde en daarom gaf ze me steeds meer taken. Soms zei ze: ‘Ik weet dat je mijn vertrouwen nooit zult beschamen.’ Ik voelde me speciaal en dat was nieuw voor mij. Ik was een nogal saai en gewoon persoontje vond ik en dat had ik haar ook wel eens gezegd. ‘Maar daarom pas je juist zo goed bij mij!’, had ze uitgeroepen. ‘Jij en ik begrijpen elkaar; wij zijn een team.’ Ze gaf me het gevoel dat ze me accepteerde ondanks mijn minpunten. Ik koesterde me in haar aandacht, alsof ik zoveel mogelijk zonnestralen op wilde vangen op een grijze dag. Door haar ging ik me anders kleden, werd ik zelfverzekerder en veranderde ik van een grijze muis in een leuke, jonge vrouw (dat zei ze me ook steeds). Ik had zoveel aan haar te danken dat ik nog harder ging werken. Vaak zat ik nog op kantoor als zij al naar huis was. Ik corrigeerde haar uitgaande brieven niet langer alleen taalkundig, maar ook inhoudelijk. Ik deed alles voor haar. Ik had in haar documenten al een paar keer een grote fout ontdekt en was blij dat ik die kon herstellen voordat iemand anders hem zou zien.

Een keer, in de pauze met de andere secretaresses, zei ik dat ik zo geboft had met mijn baas. Mijn collega Peggy keek me bezorgd aan en zei: ‘Ik zou maar oppassen. Ik hoorde haar over jou praten tegen de directeur, en dat was niet positief.’ Ik kon het niet geloven. Inge had me vaak verteld dat mijn collega’s jaloers op me waren en dat ik mezelf naar beneden haalde door zoveel met hen om te gaan. Ik siste tegen Peggy dat ze zich dingen inbeeldde. Had ik maar begrepen dat haar waarschuwing oprecht en heel terecht was.

Na dat incident was ik van streek, waardoor ik minder alert was dan anders. In het rapport dat ik net verzonden had, bleek nog een ernstige fout te staan. Het werd een grote rel. Die brief was, met mijn naam eronder, naar de grootste klant van het bedrijf gegaan. De directeur stormde mijn kamer binnen. Inge zat in de kamer erachter en hoorde wat er gaande was. Ze liep naar ons toe, en terwijl ik op haar steun rekende, keek ze me ijskoud aan en zei: ‘Dit is nu wat ik bedoel, Frank.’

Ik wist niet wat me overkwam. Ik weet nog dat ik hard in mijn arm kneep omdat ik hoopte dat het een boze droom was. De directeur zei tegen haar: ‘Je hoeft haar niet langer de hand boven het hoofd te houden, Inge. Het is prijzenswaardig hoe goed je voor je medewerkers zorgt, maar de maat is vol.’ Ik werd ontslagen. Later bleek dat Inge al weken negatieve verhalen over mij bij de directeur en Personeelszaken had verteld. De directeur had in het begin een heel goede indruk van me gehad en wilde dat ik zijn assistente werd. Dit wilde zij voorkomen, omdat ik praktisch al haar werk deed. Ze kreeg alles terwijl ze daar vrijwel niets voor terug hoefde te doen. Ik begreep dat ze geen zier om me gaf. Ze had me juist aangenomen omdat ik mijn werk meer dan aankon. Dat was haar heel goed uitgekomen. Ze wist dat het een keer mis zou gaan, dat ik niet al haar fouten op kon vangen. En dat moment had ze goed voorbereid door direct de schuld naar mij te kunnen schuiven. Mijn opvolgster leek dan ook op mij: een capabele, grijze muis die bij haar tot bloei kon komen, om weer afgedankt te worden als ze was opgebruikt.

Hoe naar dit hele gebeuren ook was, het heeft me wel geleerd meer op eigen benen te staan. Ik weet nu beter wie ik ben en hierdoor ben ik minder makkelijk ‘in te palmen’. Op het werk moet het over werk gaan; prettig contact met collega’s is mooi meegenomen, maar het moet niet zo zijn dat ik mezelf emotioneel aan iemand moet kunnen opladen, omdat ik niet sterk in mijn schoenen sta. Ik zorg er nu voor dat ik meer afstand houd en buiten mijn werk de dingen doe die me voeden.

21 gedachten aan “Narcisme en psychopathie op het werk”

  1. Wat een vreselijke ervaring! Het komt helaas, in verschillende vormen, erg vaak voor. Je leert ervan, maar een harde leerschool is het wel. Lieve groet,

  2. Wat een indrukwekkend stuk.
    Erg hoe ze misbruikt werd en daarna werd afgedankt als een wegwerkartikel.
    Knap hoe Wendy zichzelf ondanks deze bittere ervaring wist te herpakken en autonomer en weerbaarder geworden is.

  3. Dit is voor mij een praktijkvoorbeeld-verhaal dat mij zoveel helderheid en duidelijkheid verschaft van hoe een narcist te werk gaat. Het zijn deze verhalen die tot mij spreken en regelrecht binnen komen.
    Zoveel lagen, zoveel leermomenten, zoveel raakvlakken en zoveel herkenning. Ik zou nog wel honderd van dit soort praktijkverhalen willen lezen.
    Ze raken de kern, spreken voor zich en vertellen zonder omhaal waar het om gaat.
    Zo had ik op de opleiding een leraar Psychologie.
    Ik adoreerde hem vanwege zijn manier van lesgeven omdat hij er altijd een praktijkvoorbeeld aan koppelde.
    Soms verhalend, soms uitbeeldend, soms allebei.
    Ook maakte hij veel gebruik van metaforen!
    Ik vond hem de beste leraar! Ik hing aan zijn lippen.
    De metafoor van de Schorpioen en de kikker is mij altijd bijgebleven.
    Zeer toepasselijk voor de Narcist.
    Je kunt hem Googlen.
    Ik ben zeer benieuwd naar jouw nieuwe boek Iris en ik wacht in spanning af wanneer die in mijn brievenbus zal liggen.
    Ik denk dat ik zal beginnen met eerst alle praktijkverhalen te lezen:))
    Dank alvast voor het voorproefje! Het smaakt naar meer!

    1. De metafoor van de Schorpioen en de Kikker gaat volgens mij niet helemaal op bij een narcist of psychopaat. De schorpioen zou dan wachten tot de overkant bereikt is en wanneer hijzelf in veiligheid is de kikker dodelijk verwond achterlaten en zijn volgende slachtoffer zoeken.

      1. Dat is ook waar beste Truus. De fabel heeft meerdere lagen.
        De moraal is o.a dat zo iemand is zoals die is en nooit zal veranderen.
        De kikker heeft hem zijn vertrouwen gegeven ondanks hij wist dat de schorpioen niet te vertrouwen is. Van deze “zwakte” heeft de schorpioen misbruik gemaakt.
        De schorpioen heeft met mooie woorden en beloftes de kikker weten om te praten.
        De schorpioen had meteen na de eerste meter kunnen steken. Hij heeft gewacht tot ze bijna bij de oever waren. Hij heeft valse hoop gegeven door de kikker te doen geloven dat het goed zou aflopen omdat ze al zo dichtbij de oever waren.
        Alle gedragingen van de schorpioen zijn narcistisch te noemen.
        Zelfs het laatste: “Desnoods ga ook ik ten onder, vernietigen zal ik je!”

        1. Sorry Elise, maar ik ben je beste Truus niet. Ik snap de metafoor uitstekend, en nog veel meer, zonder dat die nog eens uitgelegd hoeft te worden.

        1. Een hele begrijpelijke reactie hoor! Juist met trauma van compleet ingenomen te worden door een ander, wil je door NIEMAND meer exclusief gemaakt worden en ook al helemaal niet behandeld voelen als een dom wicht wat een uitleg nodig heeft. Chapeau om zo helder en duidelijk voor jezelf en je grenzen te gaan staan!!

    2. Ja lieve Elise,
      Gelukkig kunnen wij ze nu meteen ontmaskeren omdat we er zoveel meer over weten.
      Wij kunnen door hun maskers heen kijken en zien hoe hun narcistische verwonding naar boven komt.
      Ik vind je verwijzing naar de metafoor van de schorpioen en de kikker een voorbeeld bij uitstek als het gaat over Narcisme.
      Ook ik leer veel van praktijkverhalen en/ of metaforen.
      Veel geluk wens ik je toe.
      Once a wise woman said nothing…….

      1. Dag Roy Helaas is narcisme vaak niet direct te ontmaskeren als het om verborgen narcisme gaat.
        Wat ik door schade en schande heb geleerd in relatie tot narcisme waaronder op het werk en in mijn privé is dat ik niet direct mijn vertrouwen moet weg geven, maar oplettend moet zijn.
        Op mijn intuitie vertrouwen en afgaan op mijn eigen waarneming wat anderen ook menen te moeten adviseren. Door deze aanpak ben ik weerbaarder i.p.v. goed gelovig, waardoor ik een stuk minder “aantrekkelijk” ben voor narcisten dan voorheen.

  4. Wat goed om te lezen dat er ook een hoofdstuk gewijd is aan narcisme op het werk. Dat komt heel veel voor.
    Mijn man werkt ruim 10 jaar bij een groot bedrijf. Op dit moment heeft hij een leidinggevende boven hem die ook alle kenmerken heeft van een narcist. Mijn man is voor rechtvaardigheid en zal zich altijd laten horen. Gelukkig had mijn man snel door dat hij te maken heeft met een narcist. De onredelijkheid van deze narcist ligt er zo dik bovenop dat je als je normaal bent vanzelf reageert omdat je ervan uitgaat dat de beste man even iets over het hoofd ziet. Maar mijn man speelt nu het spel mee, heeft zijn vertrouwen en houdt verder zoveel mogelijk afstand en blijft uit zijn vizier. Het is een gevaarlijk en vervelend spel, maar je moet wel.
    Ik ben benieuwd wat er in het boek over geschreven wordt.

  5. Als het zoveel voorkomt (op het werk en elders) waarom is narcisme en psychopathie dan nog steeds zo onbekend bij politie, tuchtcollege, rechters, enz. enz.?
    Ik vind er eigenlijk niets meer aan… altijd maar op je hoede moeten zijn voor gemanipuleer, geroddel, leugens…
    Hoop dat het tweede boek van Iris wat hoop geeft…
    Sterkte iedereen,
    Groet van Coby

    1. Aangiften en arrestaties valse beschuldigingen worden serieus genomen door de politie en gaan er dan achteraan. Ze kunnen goed toneelspelen en er mee wegkomen. Ook rechters en psychiaters leiden ze om de tuin om maar te krijgen wat ze willen. Ze wissen bewijs uit bij Tuchtcolleges en het lijkt alsof ze elkaar de hand boven het hoofd houden. Ze kunnen er onschuldig en vertrouwelijk uitzien alsof ze licht geven terwijl ze heel duister zijn. Malversaties en verduistering. Het lijkt de omgekeerde wereld. het maakt dat de wereld op z”n kop raakt.
      heb er me enige tijd mee bezig gehouden maar dan zeiden sommigen dat je er toch tegen moest verliezen. Als sommige mensen je verhaal aanhoorden dan zeiden ze blijf daar maar ver bij weg en dat het duister was
      Je voelt je als one flew over chuckoo”s nest met misstanden en misdiagnosen. Telkens moet je je weer verdedigen ten aanzien van het verleden en dan komen ze weer met oude koeien aanzetten. Zonder onderzoek al zeggen dat je die en die diagnose hebt en iedereen gelooft dat terwijl je tegen windmolens lijkt aan te vechten als een Don quichotte. Na enige tijd onder hun invloed te zijn verbleven is het alsof je afzakt naar de afgrond duisternis en alsof je er geen greep meer op hebt. Het is alsof je afzakt naar de zelfkant van de samenleving. Ook in het boek van Leven in eigen hand staat dat de hulpverlening vooringenomen kan zijn en dat het kan schaden en dat je sterk in je schoenen moet staan. mensen die dit niet kennen sturen er je zo weer naar toe.waardoor je weer in naargeestige sferen komt die nog wel dagen aanhouden en die je gedachteleven en doen en laten beinvloeden.

  6. Wat een verschrikkelijk verhaal. Uit eigen ervaring weet ik hoe ongelooflijk schokkend het is om mee te maken. De situatie is voor mij zo herkenbaar dat ik bij het lezen weer helemaal het vreselijke gevoel naar boven kan halen wat er met je gebeurt zodra je beseft waar je in terecht bent gekomen.
    Het praten in de wij-vorm: “wij vormen een team”, “wij zullen elkaar altijd steunen”
    Het zijn allemaal uitspraken die ook ik voorbij heb horen komen. Het winnen van je vertrouwen. En ik geloofde het allemaal. Hoewel er absoluut signalen zijn geweest waarvan ik dacht: dit klopt niet. Onbewust gaf mijn gevoel mij absoluut signalen. Maar ik heb ze allemaal genegeerd.
    En dan de onvermijdelijke klap……..
    Ik heb weken verdoofd rondgelopen, niet begrijpende wat er gebeurd was. Tot dat ik begon met lezen over narcisme. Dit kon niet waar zijn…….dacht ik.
    Maar het was wél waar.
    Uiteindelijk ben ik opzoek gegaan naar een therapeut en zijn we stapje voor stapje gekomen bij de kern van het problem: oude onopgeloste wonden.
    Nu achteraf bekeken, vind ik het magistraal hoe alles is gelopen en dat mijn gevoel dus klopte.
    De weg naar herstel gaat niet zonder slag of stoot. Het is hard knokken.
    Uiteindelijk ben ik er van overtuigd dat deze person mijn spiegel is geweest voor onopgeloste gebeurtenissen uit het verleden.
    Hoe pijnlijk de situatie ook was / is, uiteindelijk heeft het mij zeker iets opgeleverd.

    1. Heb gehoord dat iemand wiens wond nog niet dicht is vatbaar is weer narcistisch misbruik tegen te komen. Ze komen binnen op die wond om vervolgens het zelfde te doen dan dat die ander heeft gedaan. Sommigen zouden van ver af al kunnen voelen waar hun supply zich bevindt. Lovebombing futurefaking showboating, devaluatie, victimblaming guilttripping blameshifting discard waarbij je dan verworpen wordt en tonen zich niet meer ontvankelijk. Ze wensen er niet voor aansprakelijk te worden gesteld wat zij hebben veroorzaakt. In het begin doen ze alsof ze heel erg voor je zijn. Het lijkt alsof ze perfect een illusie kunnen voorschotelen. Bij het binnen halen wordt je al snel van dat voetstuk afgehaald en wordt je gedevalueerd en geminimaliseerd en doen ze aan slachtoffer beschuldiging van dat je gezonde mensen moet uitzoeken maar dat kun je zo niet zien. het is dan alsof ze je er dan de schuld van geven terwijl ze eerst zeiden dat ze het ernstig vonden, maar daarna geven ze je het zelfde en trekken je daar op leeg. . Ze zeggen dat slachtofferbeschuldiging maakt dat je niet meer in je eigen waarneming gelooft en dat je hier aan kan twijfelen wat weer vatbaar maakt voor het zelfde als dat wat je is overkomen. Je kunt bijna niet geloven dat je zoiets is overkomen. Wat je wenst is erkenning die consistent is en dat ze resetten en integreren en stabiliseren om zo weer bij je zelf te laten komen. Die herhaling daar ben je juist bang voor. . .

  7. Jarenlang ben ik op zoek geweest naar iemand die mij begreep in mijn ervaring met narcisten. Mijn oma, mijn moeder, in relaties, mijn ex-man, therapeuten… en een collega. Daarom ben ik erg blij met deze website en het boek “Je leven in eigen hand”. Graag wil ik mijn ervaring delen met een narcistische collega.
    Ik was werkzaam bij de brandweer, als enige vrouw in de groep. Helaas moet ik schrijven ‘was’…want 1 collega heeft me dat onmogelijk gemaakt. Na 8 jaar heb ik ontslag moeten nemen van werk wat één van mijn grootste passies was.
    Ik werkte er ongeveer 3 jaar toen ik in een moeilijke periode kwam. Ik ging scheiden en een paar maanden later overleed mijn vader. Een jaar vol verlies, afscheid nemen en rouw. In die periode kwam één van mijn collega’s bij mij thuis om te kijken hoe het met me ging. Ik vond dat erg aardig en was blij met iemand die me zag staan in mijn verdrietige periode. De bezoekjes van hem werden regelmatiger en gaandeweg ontstond er steeds meer een gevoel van ongemakkelijkheid. Hij was erg dwingend en ging steeds meer bepalen wat goed was voor mij. Ik moest bijvoorbeeld mee naar het bos om te wandelen, of een nekmassage ondergaan van hem….al zei ik dat ik dat niet wilde. Het viel me zwaar om mijn grens aan te geven, wilde hem ook niet kwetsen aangezien hij zich als een vriend opstelde…dacht ik. Gek genoeg kon hij me op de kazerne compleet negeren. Ik raakte er verward van en als ik dan vroeg waarom hij zo deed, dan lachte hij en reageerde er niet op. Ergens in die periode vertelde hij me dat hij verliefd op me was. Mijn antwoord was eerlijk, dat het niet wederzijds was en dat hij thuis dus ‘werk aan de winkel’ had aangezien hij getrouwd was. Ik heb dit nooit met iemand van mijn collega’s gedeeld.
    Na mijn afwijzing begon het pas echt vervelend te worden. Hij kwam vaak langs, met cadeautjes voor mij of voor mijn zoon. De verliefdheid was volgens hem weer over, hij wilde gewoon aardig zijn…maar ik voelde de dubbele bodem. Steeds weer opnieuw gaf ik mijn grens aan. Vertelde hem dat ik hem niet meer bij mij thuis wilde hebben, dat we alleen brandweer-collega’s waren en verder niet. Ik wilde dat persoonlijke contact buiten de brandweer om niet meer. Soms bleef het een paar weken rustig, dan bleef hij weg en negeerde hij me volledig op de kazerne tijdens oefenavonden of uitrukken. In dit werk is dat een hele slechte combi. Als brandweer-collega’s moet je op elkaar kunnen vertrouwen en dat kwam in het geding. Ik ben in gesprek gegaan met onze commandant en heb aangegeven dat er voor mij een onwerkbare situatie was ontstaan, dat ik met die collega niet meer op de uitruk wilde. Het vertrouwen in hem was weg. De commandant begreep mijn verhaal en bleek zelf ook al een beeld van deze collega te hebben gevormd die niet positief was. Hij overwoog hem te ontslaan maar moest daarop terugkomen omdat hij dat juridisch niet voor elkaar zou kunnen krijgen daar er geen dossier was opgebouwd. Een andere weg dus… Een mediator werd ingeschakeld om weer een werkbare situatie te creëren tussen ons. Deze gesprekken hebben mij eigenlijk nog meer beschadigd. Ik vond het ongelofelijk hoeveel leugens hij kon vertellen en op zo’n manier dat ik in zijn ogen het probleem was en hij het slachtoffer. Ik wist dat dit traject mijn enige sleutel was om te kunnen blijven werken als brandweervrouw en had er in het begin nog vertrouwen in. Helaas draaide dit erop uit dat ik nog meer geïsoleerd werd van de groep. Alles wat ik deelde, werd door hem omgedraaid en ik voelde me steeds meer onbegrepen en monddood gemaakt. Mijn ploegchef wilde me wel helpen maar wist niet hoe…en daar bleef het bij. De commandant door wie ik me wel begrepen voelde verkaste door de regionalisering naar een ander korps en zijn vervanger wist niets van onze situatie. Alles begon opnieuw… Inmiddels was de gang naar de kazerne voor mij eerder een opgave geworden dan een plezier. Ik wilde zo graag blijven maar de strijd die ik daarvoor moest leveren koste me bakken vol energie en haalde me volledig onderuit. Toen ik op een dag een spreuk tegenkwam die zei “Wil je gelijk of geluk?” wist ik wat ik moest doen.
    Ik heb mijn ontslag ingediend. In de periode daarna heb ik me zo verschrikkelijk in de steek gelaten gevoeld door mijn andere collega’s maar wist tegelijkertijd dat ik het ze niet kwalijk kon nemen omdat dit hele narcistische gebeuren voor een ‘leek’ niet te begrijpen is. Het moeilijkste vond ik dat ik zelf, door mijn verhaal te vertellen in de rol belandde die een ander zag als ‘jij geeft zelf de ander de schuld’.
    Mijn leidinggevenden hebben het niet doorzien, de arbo-arts niet, mijn collega’s niet… en dan rest er maar 1 ding. Eigen veiligheid gaat voor alles!
    Een gouden regel voor hulpverleners. Ik had alleen nooit kunnen bedenken dat ik hem op deze wijze moest toepassen…

    1. Slachtofferbeschuldigng is minstens zo schadelijk dan de daad zelf. Ze zeggen dat je er altijd tegen moet verliezen, als je er de strijd mee aanbindt of dat ze strijd zoeken om supply te krijgen omdat ze van uit zich zelf geen energie aan kunnen maken omdat ze van binnen dood zijn. . Vooral als ze zeggen dat je dan ook nog naar je eigen aandeel moet kijken. Wat jammer is dat mensen weinig begrip krijgen en nog als kwaaddoener worden neergezet als je zegt nadat wat hun overkomen is. Het lijkt me erg onrechtvaardig toe om niemand aan je kant te krijgen.

    2. Wat een herkenbaar stuk, Marjan, maar dan in mijn jeugd met mijn moeder, daarna in een 29 jaar durend huwelijk en nu met ouderverstoting van de 5 kinderen naar mij toe. Veel punten die jij beschrijft, herken ik. Het paaien, grenzen aangeven, ik verloor in een jaar tijd mijn schoonmoeder, mijn moeder, mijn baarmoeder en mijn man aan een ander, ik kreeg de schuld, het doodzwijgen (nog steeds), iedereen liet me in de steek, hulpverleners die aan zijn kant staan, bang weer in de armen van een narcist te belanden etc. Dank voor je verhaal!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *