Af en toe escaleert psychisch geweld tot een gezinsmoord of partnerdoding. Vaak blijkt later dat de hulpverlening niet voldoende was. Dit zijn schokkende berichten die een gevoel van moedeloosheid oproepen. Wat ons opviel aan de berichtgeving rond deze schokkende zaken is dat ze altijd als incidenten worden gezien waarvan ‘niemand het aan had zien komen’. Terwijl dwingende controle een duidelijk patroon is, goed onderzocht en onderbouwd en betrokken professionals inzicht geeft in wat er mogelijk nog staat te gebeuren.
Dit betogen wij in een opinieartikel dat zojuist is gepubliceerd in het Parool. Pas als het patroon onderkend wordt kunnen betrokken professionals eerder en doelgerichter handelen, waarmee deze zaken in de toekomst meer voorkomen kunnen worden.
Psychisch geweld op zichzelf komt ook vaak voor en is zeer schadelijk. “Kille hoon, emotionele chantage, stiltebehandelingen, verbaal geweld en elke dag voor labiel of ongewenst uitgemaakt worden laat diepe sporen achter.” In enkele gevallen leidt het tot excessen als partnerdoding of gezinsmoord.
Helaas is er nauwelijks beleid vanuit de overheid en instanties op het gebied van psychisch geweld en daarom blijven wij hier aandacht voor vragen. “De gebrekkige aanpak maakt dat veel professionals psychisch geweld simpelweg niet herkennen, de ernst ervan onderschatten of er weinig aan kunnen doen.” Dat is iets waar wij als stichting ons veel zorgen over maken.
Hoog tijd dat de regering in gaat zetten op een structurele aanpak, zoals die bijvoorbeeld in Engeland gehanteerd wordt. De resultaten daar laten zien dat verbetering wel degelijk mogelijk is. “Zolang psychisch geweld zo onbekend is, zullen er slachtoffers blijven vallen. Soms zelfs met dodelijke afloop.” Dat moet en kan echt anders.
Ons opinieartikel in het Parool is te lezen via deze link: https://www.parool.nl/columns-opinie/opinie-psychische-mishandeling-is-niet-eens-strafbaar~b38379da/
Tako, bedankt voor dit belangrijke artikel. Klasse dat dit verband zo duidelijk benoemd wordt. Sowieso hulde voor het feit dat jullie psychisch geweld zo structureel onder de aandacht brengen. Steeds meer mensen worden zich bewust van de impact ervan. Nu de politici en beleidsmakers nog.
Dank Peter!
Wat jammer dat door de betrokken minister dit zo onderschat word. Kan uit ervaring spreken hoe belangrijk dit is. Hier MOET iets veranderen! Dank voor dit artikel. Hoe kan ik hier aan bijdragen als “leek”? Een heel verhelderend artikel! Dankjewel Tako!
Graag gedaan Lilian! Ik heb dit artikel trouwens geschreven in nauwe samenwerking met Iris Koops, zij is mijn steun en toeverlaat bij alle artikelen die we schrijven. Ze doet intensief mee in het bedenken, redigeren, schaven en publiceren van ons werk, ook als daar alleen mijn naam onder staat. Dat vind ik belangrijk om te noemen want het is best leuk om complimenten te krijgen voor een artikel, maar even belangrijk om te weten dat ‘mijn’ artikelen van begin tot eind een co-productie zijn van mij en Iris samen.
Heel goed dat je vraagt naar hoe je zelf kan bijdragen aan verandering. Ervaringsdeskundigen vragen dat vaker aan ons. Wat vooral belangrijk is, is dat instanties, de regering en Tweede Kamerleden niet alleen van ons horen hoe ernstig psychische mishandeling is, maar ook van jullie zelf. Je kan bijvoorbeeld Tweede Kamerleden zelf mailen met wat je hebt meegemaakt en/of wat je vind dat er moet gebeuren. Hoe meer mensen dat doen, hoe meer druk er komt op de politiek om in beweging te komen.
Ook zijn er huiselijk geweld organisaties of jeugdzorgorganisaties bijvoorbeeld die ervaringsdeskundigen betrekken in hun werk. Via projecten, een (vaste) baan als ervaringsdeskundige of via een cliëntenraad bijvoorbeeld. Je kan best eens kijken op de websites van dergelijke organisaties in je buurt of waarmee je te maken hebt gehad en kijken of ze iets doen op dat vlak. Niet iedereen wil dat uiteraard, het kan best intensief zijn… Het is echt je eigen keus, maar zo kan je je stem laten horen.
Het delen van onze artikelen of de educatieve film met relevante professionals is ook helpend, wij krijgen dan door van hen dat ze het gelezen of gezien hebben. Zo weten we steeds meer professionals te bereiken. Ook al verandert daarmee de wereld niet direct, elke professional die hiermee kennis opdoet van psychische mishandeling, is er weer eentje.
Goed artikel, het wordt hoog tijd dat er door de Nederlandse overheid over deze vorm van ernstige mishandeling wetgeving en beleid formuleert.
Dank Adrienne, al veel landen gingen ons voor. Het is te hopen dat de politiek hier echt werk van gaat maken.
Een heel goed artikel! Aandacht en kennis is zo nodig en daar zorgen jullie voor. Bedankt hiervoor! Bizar hè, dat een minister dan zegt dat er al genoeg gebeurt. Misschien had hij beter eerlijk kunnen zeggen: “Ik weet er niet veel van af en dat wil ik zo laten ook.” Maar jullie zorgen er wel voor dat het in de aandacht komt en dat helpt.
Dank Em! Ik denk ook dat een minister er gewoon nog echt geen beeld van heeft of veel te weinig in ieder geval. Zou mooi zijn als meer slachtoffers en ervaringsdeskundigen hem dat kunnen vertellen.
Wat goed dat dit onder de aandacht wordt gebracht. Het is broodnodig. Dat de regering niets doet, verbaast me niets. De burger is maar een (burgerservice)nummer. In het artikel in Het Parool gaat het over gezins- of partnermoord, dus een familierelatie. Je hoeft echter helemaal geen relatie te hebben (gehad) met een narcist om slachtoffer te zijn van psychisch geweld. Ik heb al geruime tijd last van een stalkster, die zo doortrapt is, dat ze niet gesnapt wordt. De politie kan (of wil) dan ook niets doen, want er is geen enkel bewijsmateriaal. Aankloppen bij de huisarts bleek vruchteloos; de arts in opleiding zei doodleuk, dat ze mij wat dat betreft niet kon helpen. Intussen ligt mijn leven totaal in puin. De stalkster heeft een vlotte babbel en weet iedereen in te palmen. Voor de buitenwereld is ze een goed mens, maar in een-op-een-situaties kom je er snel achter, hoe grillig ze is; het ene moment poeslief en aardig, het andere moment een adder met een dubbel setje giftanden. Als je je verweert, kruipt zij onmiddellijk in de slachtofferrol of gaat ze slijmen om haar ‘fout’ – die zij zelf absoluut niet als fout ziet – goed te maken. Ze voelt perfect aan, welke emotie ze moet spelen om weer in het gevlei te komen.
Ze wil mij hebben en laat niet los. Ze nodigde mij uit om met haar op pad te gaan, maar dat heb ik nooit gedaan, want ik vond haar nooit echt de moeite waard. Hoe meer ze aandrong, hoe meer ik mijn hakken in het zand zette. Dat viel niet in goede aarde. Ze laat mij in de gaten houden. Ze strooit roddels rond, waardoor mensen mij met de nek gaan aankijken en uit de weg gaan. Ik word herkend, dus gaat er hoogstwaarschijnlijk een foto rond, die ze stiekem van mij gemaakt heeft (en daar heeft ze de kans voor gehad, maar om geen slapende honden wakker te maken, ga ik niet in het openbaar vertellen, hoe ze dat gedaan heeft). Constant is ze in mijn digitale leven aanwezig (hoe goed ik alles ook ‘op slot heb gezet’, ze weet altijd binnen te komen en alles te volgen wat ik doe, dus ook mijn mail leest ze mee) en op een of andere manier weet ze alles af te luisteren. Ik heb het huis al ondersteboven gekeerd, maar niets gevonden, en toch weet ze wat er gezegd wordt, want ze reageert erop. Ze is 24/7 in mijn leven aanwezig. Ze weet exact wanneer ik fysiek ergens ben en wat ik dan doe. Ik hoef niet uit te leggen, dat zoiets de hel is. Mijn leven ligt in miljoenen scherven en er komen er nog steeds dagelijks tig van bij.
Mijn beste vrienden zien en begrijpen wat dit allemaal met mij doet en laten mij niet in de steek. Dankzij hun hulp lukt het me tot nu toe overeind te blijven, maar wat ik het leven soms ondraaglijk zwaar.
Wat ernstig, en heftig om dit mee te maken. En wat je beschrijft zijn inderdaad de patronen van psychisch geweld die we in gezinsrelaties zien, maar zeker ook daarbuiten. In de boeken van Iris, onze site, geven we hieraan ook echt veel aandacht. Hoe het bijvoorbeeld zich op werk, in je buurt of organisaties als de kerk/spirituele wereld zich manifesteert. Het tweede boek van Iris gaat op al deze zaken uitgebreid in.
Ja, dat is heel hard nodig. Ik heb zelfs na 22 jaar mijn advocaat en de advocaat van mijn ex bij de scheiding, plus de rechter die uitspraak heeft gedaan, geïnformeerd over het feit, wat slachtoffers door narcistische, psychopathische persoonlijkheden ten deel valt. Na 53 jaar narcisme (eerst mijn vader en toen mijn vrouw) ben ik nu na 24 jaar nog aan het “herstellen.” Ik heb geen vertrouwen meer in een volledig herstel, want het laat mij nauwelijks los van wat er gebeurd is en ik houd me voor het oog van het kerkvolk de clown. Het is mijn redding en dus moeten we blijven knokken. Bedankt!
Graag gedaan, het is niet niks wat je hebt moeten meemaken. Narcisme en de gevolgen ervan zijn helaas nog heel onbekend. Maar vooral veel sterkte gewenst met herstellen en alles wat daarbij komt kijken.
Blijven doorgaan!! 👊
Ik zit ook al jarenlang verwikkeld in een “vechtscheiding” zoals dat dan genoemd wordt in de jeugdrechtbank. Ik ben er al jaren mee bezig, en blijf het doen, mails sturen naar de jeugdconsulent, advocate van het OM en ook rechtstreeks naar de jeugdrechtbank, zoals hieronder:
Beste,
Het moet echt van mijn hart. Ik ben volledig ondersteboven van uw reactie als jeugdadvocate, omdat u al 6 jaar de kern van deze verontrustende situatie verkeerd inschat. U negeert de eventuele aanwezigheid en kwaadaardigheid van een stoornis, psychopathie volledig. Ik garandeer het u, al doet u 500 of 1000 gesprekken met mijn zoon, of eender welk ander kind dat onder druk staat van verborgen stoornissen en psychische en emotionele mishandeling, u zal het mijn zoon of die andere kinderen nooit horen zeggen he, omdat het zo gestoord en verborgen is, omdat ze er totaal niks van snappen, het valt ook niet te snappen. Het gevaarlijkste, is de geslepenheid, de manier waarop die emotionele en psychische mishandeling gebeurt. Mijn zoon zal dit nooit inzien, ook nooit kunnen uitspreken bij/tegen haar, zolang hij het niet snapt. En daarom ben ik dit al jarenlang aan het roepen tegen jullie, maar ik krijg het ook niet uitgelegd, en u en de vorige consulente negeren het compleet. Ik heb 8j samengewoond met dat onmens als volwassene, en het is pas na al die valse klachten, dat ik beginnen googelen ben. Ik heb mezelf helemaal moeten verdiepen in dat onderwerp en vind het nu zelfs nog bijna onmogelijk om het uit te leggen, maar ik blijf proberen, want zolang u en het systeem op deze manier blijven werken, blijven er talloze kinderen ongezien in de knel zitten door die mishandelende ouder, daarom roep ik al jaren dat dit absoluut geen vechtscheiding is. Uw kortzichtige kijk (sorry, maar het is zo) op deze situatie is een gevaar voor mijn zoon, co ouderschap of vrije verblijfsregelingen stimuleren ouderverstoting en versterken mishandeling.
Heel heftig Dave, wat je meemaakt en wat goed dat je de vinger zo op de zere plek durft te leggen. Wij horen helaas al vele, vele getuigenissen zoals de jouwe. Het is echt moeilijk om bij zoveel onbegrip dicht bij jezelf te blijven, omdat het ingewikkeld is om uit te leggen.
Dag Tako,
Het is idd een lijdensweg. Ik ben 6, 7 jaar geleden naar het Vertrouwenscentrum voor kindermishandeling gestapt, omdat het voor mij duidelijk was dat mijn ex geen goede moeder is. Ze had al een dochter uit een vorige relatie (het zwarte schaap), en dan is mijn zoon gekomen (het verlengstuk, gouden kind). Vanaf het moment dat ik wist wat er gaande was, heb ik wel alles gedaan om de psychische mishandeling bloot te leggen, zoals het opnemen van telefoongesprekken, enz. Naar mijn gevoel beschik ik zeker over bewijslast ivm haar dochter, maar omdat dit behandeld wordt als twee aparte zaken, is dit altijd genegeerd geweest. Mijn zoon is nu 14 jaar, en ik ben nu bezig om het contrast aan te tonen, de dochter wordt gehaat en mijn zoon wordt de hemel in geprezen… Ik heb hemel en aarde bewogen om een andere consulent te krijgen, dat is gelukt, en deze man is helemaal mee in het verhaal ondertussen. Ik heb een tijd terug de bewijslast gedeeld met het parket, en begin er stilaan wel vertrouwen in te krijgen. Dat was 7 jaar geleden mijn doel, het aantonen van deze waanzin, de kinderen beschermen, en dat is nog steeds mijn doel, voor minder doe ik het niet. Beide kinderen moeten beschermd worden tegen deze moeder, en ik zal nergens voor wijken, tot ik mijn doel, alles voor de kinderen, bereikt heb🤞🙏
Hoi Dave, Loeizwaar waar je nu doorheen gaat. En ja, zowel voor partners die het beste voor hebben met hun kind/kinderen is dit niet te verteren. Zelf heb ik zo’n moeder gehad als kind en was inderdaad niet in staat om uit te leggen wat er was, daar kwam het moeten beloven te zwijgen dan bovenop. Er is wel aandacht voor, zie hier een link, wellicht dat het je kan steunen: https://www.vechtscheidingshulp.nl/faq-items/is-het-expertteam-advies-de-oplossing/. Er zijn ook hulpverleners die hier van schrikken, dat het wel om omwil lijkt te gaan of het klakkeloos opvolgen van regeltjes/procedures of totaal geen kennis van zaken, waarbij ook de waarheid nogal eens wordt verdraaid en de verkeerde ouder als dader wordt weggezet. Bij mijn weten bestaan er wel advocaten met ervaring met psychopathie. In elk geval een topadvocaat in Den Haag met de naam Wikash Sardjoe. Er schijnt ook een stichting Dwaze vaders te bestaan. Wellicht dat het stond op twitter onder #ouderverstoting. Je zou er eventueel even kunnen kijken of je daar iets vindt. Daarvoor hoef je je niet perse in te schrijven op twitter om te kunnen lezen wat daarover staat. Er is ook nog een boek dat heet “Echtscheiden zo doe je dat”. Ik heb daar zelf niet direct mee te maken gehad en het boek dan ook niet gelezen, het is dus zelf even kijken of ‘t wat voor je is. Veel sterkte!
Zoveel gedachten
Nu meer dan 10 jaar later
Uit geweld, uit het pesten
Lopen
In niemandsland
Lopen, doorlopen
In niets
De delen
Van leven
Littekens
Niets erkend
Horrorfilm
Lopen en overleven
Dodelijke dans ontsprongen,
Moord op mijn zoon
Dan is er een nooit meer
Leven in isoleer
Ik zogenaamd gek
Door met leven
Gebroken ik en ik
Wil leven
Zal altijd een overlever blijven
Levenslang
Door heel wat wegen
Toch leef ik
Lach spring en huil
Zoveel moeten aan horen
Tegen deuren, muren lopen
Geweld, jaren van eenzaamheid
Opgesloten in huis, in en uit de zorg
Alles kwijt
Zoon vermoord
Andere zoon
Verwijderd
Lange weg
Ziel bijna kapot, de wonden in en op me
Dat je moet overleven
In niets
Gedrogeerd geweest
Jaren
Ik overleefde
Zwaar
Maar ik lach en spring
Huil en ben creatief
Ik flik het nog steeds
Maar gebroken ben ik wel
Buig en ga door
De wil
Om te zijn
Beetje kleuren in al de pijn
Lach en traan
Kracht, denk ik soms
Waar komt dat vandaan?
De ster zal ik niet zijn
Is de ster, mijn zoon
Voor altijd,
Hopen dat geweld
elke vorm wel erkend gaat worden
Dat je nog kan leven,
Niet als overlever, maar echt leeft
Afhankelijk zijn maakt klein
In alle vormen
Als je alleen maar kan toekijken
Dan is je wereld klein
Hoor je niet gauw meer ergens bij
Word je gauw weggedrukt
Droog je tranen
Leven is hard
Leven gaat door
Hou je kracht en lach
Elke dag met verlies
En littekens
Ooit zal iemand het horen
Alleen dat zijn al gedachten
Om door te gaan
Wees zuinig op jezelf
Ga door al is de weg nog zo krom
Geen weg is recht
Hou vol
Zeker voor jezelf
Aan iedereen
Van het verdwenen zelf
Iris Koops, Tako Engelfriet
Dank voor het openbaar maken van dit leed.
lieve groet,
Yvonne
Lieve Yvonne,
Ik ben stil van je bericht. Wat heb jij ontzettend veel moeten doorstaan. Je hebt eerder op deze website gedeeld en elke keer raakt het me weer. Ik ben blij dat deze website een lichtpuntje voor je vorm, je isolement een stukje doorbreekt. Naast het enorme leed dat jij achter je hebt, zijn er ook duizenden anderen met afschuwelijke ervaringen, soms tientallen jaren lang. Jij verwoordt de moeilijke weg eruit op een aangrijpende en krachtige manier. Jij geeft zo jezelf ook een stem, nadat je zo lang monddood bent gemaakt.
Juist om getuigenissen als de jouwe investeren wij structureel in het onder de aandacht brengen van de impact van psychisch geweld. Niets is zo erg na jaren van trauma, ook nog jaren van eenzaamheid moeten doormaken. Hulpverlening die je niet begrijpt. Je hebt het mooi gezegd: dit leed moet openbaar gemaakt.
lieve groet en veel sterkte,
Iris
Iris, dank je wel,
gedachten over mn bestaan,
Harnas of schild
Steeds niet of nog niet dik genoeg,
overleven
Is bijna mijn vak
Loop achter leven aan
Probeert nog momenten te genieten
En creatief te zijn
Bouwen en opbouwen
Weinig kracht
Behelpen en het daar mee doen.
Dankje wel Iris
Voor alles wat je openbaart in je boeken
Dank je wel voor je reactie
Lieve groet
Yvonne
🌸
Dank je wel voor het delen Yvonne. Ik ben nog niet in staat het geheel door te lezen omdat het heel diep raakt en zo bekend is. Soms is het doorgaan om het doorgaan waaruit het leven bestaat. Ook ik ben dankbaar dat het leed nu meer zichtbaar wordt, de mogelijkheid er is en er steeds meer wordt gedeeld. Dit speelt al diverse generaties lang. Ik vind het knap dat Iris en Tako dit zo duidelijk onder woorden hebben weten te brengen en het dan toch nog licht genoeg weten te houden zodat het hopelijk voor hulpverleners te verdragen blijft.
Dankje wel ch, wens je ook alle kracht
Hopen, zeker, dat het ooit beter zal worden.
Lange weg voor de zorg die nodig is,
of dat gaat lukken is de vraag
Macht en geld
Het is soms een duivels spel
Wat zich niet gauw laat veranderen, helaas
Lieve groet
Yvonne
Tsja. Het is werkelijk krankzinnig dat dit niet strafbaar wordt gesteld zoals dat bijvoorbeeld het geval is in Engeland en Ierland. Vijf jaar cel kan je ervoor krijgen. In Nederland wordt er nauwelijks bekendheid aan gegeven. En als er niets aan wordt gedaan zal dit ook zo blijven. Wat het allemaal nog erger maakt is het feit dat niemand je gelooft en je er dus ook niet echt over kan praten. Mensen denken dat jij gek bent of in ontkenning leeft, dus dan houd je al snel je mond.
Zelf heb ik het nooit direct meegemaakt, maar wel indirect. Mijn man is letterlijk gerecruteerd door een psychopate waarna ons hele gezin in een rollercoaster veranderde. Hij kende haar niet maar was binnen 1 week verdwenen en compleet geïsoleerd van ons gezin. Een marionet geworden van een gestoorde gek. In die ene week zag ik de continue stroom van vlijende tekstberichten, het continue bellen van haar. Ik begreep hier helemaal niets van. Ja, nu weet ik: ‘lovebombing’. Hij is al tig keer teruggekomen, maar binnen no time begint zij weer te stalken en zie ik hem letterlijk voor mijn ogen veranderen in een totaal andere man.
En dit komt heel veel voor. Lees de forums over midlife crisis, en je ziet identieke verhalen van partners. Natuurlijk zijn dit geen mensen die in een midlife zitten. Maar mensen die gegroomd zijn door psychopaten op het moment dat ze in een kwetsbare fase van hun leven zaten. Bij hen is er namelijk zo’n anderhalf jaar daarvoor iets gebeurd; een sterfgeval, een ongeluk, een ontslag etc. De psycho ziet dat, zij ‘lezen’ letterlijk mensen.
Het zijn dezelfde tactieken die ook gebruikt worden door sektes. En als je daar eenmaal inzit kom je er bijna niet meer uit vanwege het Stockholm syndroom.
Heel ernstig wat er gebeurt is Hanneke, ook zo verbluffend en destructief. Je legt op het eind de link met sektes, en het Stockholm syndroom. Iris geeft in haar boeken hier ook veel aandacht aan, omdat er inderdaad veel paralellen zijn.
Ja, dat klopt die parallellen. Ik had liever niet geweten dat dit bestond.
Beste Tako en Iris,
Héél véél dank voor jullie heldere schrijven in het Parool over het bestaand narcisme. Eens zal het duidelijk worden voor al die blinde en dove hulpverleners. Dat hun onwetendheid gekozen is en daardoor hun verantwoordelijkheid. Immers, luisterend meelevend volgend naar hulpvragers zijn, maakt de discrepanties in de hulpvrager voelbaar voor een hulpverlener. Dussssss!
Wat is het dat zo’n hulpverlener zich in de ontkenning plaatst? Zou het de realisatie zijn dat er heel erg veel werk te doen is? En het gebrek aan kunde en motivatie te laten prevaleren?
Of iets anders, wat dan? Waarom?? Zolang narcisme niet genoemd (of stellig ontkent wordt) door hulpverleners, is “Het verdwenen zelf” de reddingslijn met boei voor deze slachtoffers.
Nogmaals veel dank voor jullie tomeloze inzet.
Hartelijke groet,
Eveline
Dank Eveline, we hopen vooral dat slachtoffers zich herkennen en erkend voelen. Dat er langzaam maar zeker steeds meer professionals komen die kennis gaan opdoen. Het is en blijft een probleem dat narcisme en psychische mishandeling zo weinig bekend is, over het waarom daarvan is het gissen, maar wij doen er alles aan om het bekender te maken.
Beste Tako,
Als ik als hulpverlener intieme terreur herken, wat kan ik dan doen? Het is niet strafbaar, de man ontkent volledig dat er iets aan de hand is en weigert mee te werken en de vrouw durft haar grenzen niet aan te geven uit angst voor erger. Hierin zit ik als hulpverlener toch ook redelijk klem? Ik mag niet diagnostiseren als vader niet meewerkt. Ik kan niet melden omdat het gedrag niet strafbaar is. Wat kan ik wel? Hoe kan ik veiligheid vergroten voor moeder en kinderen als er geen sprake is van een gedwongen kader of strafbaar gedrag?
Alvast dank voor je antwoord!
Groet, Ita
Beste Ita, dat zal per zaak verschillen, hoe je een slachtoffer kan beschermen. Het slachtoffer erkennen is al een mooie stap, en duidelijk maken aan collega’s welk gevaar hij of zij loopt. Ik kan je aanraden onze training voor (jeugd)professionals te volgen, ook binnen de huidige kaders kan wel iets.