Dwingende controle in de praktijk
‘Het masker van welwillendheid verbergt de kwaadwilligheid’. Aan het woord is Jeannette Schasfoort (trainer en coach), in de masterclass over dwingende controle die dinsdag plaatsvond. Jeannette neemt ons mee in de huiveringwekkende case van Lisa.
Lisa is een meisje van 16. Ze doet een opleiding voor de kinderopvang en loopt stage. Dit gaat echter niet goed, doordat ze nauwelijks contact maakt met de begeleiders en de kinderen. Ook is Lisa snel boos en heeft problemen met haar emotieregulatie. Een ‘lastige puber’, of is hier meer aan de hand?
En zo komt Lisa op gesprek bij een coach van haar opleiding. Zij vertelt over haar leven bij haar ouders en zusje, een leven wat voor haar heel normaal is, omdat ze in deze context is opgegroeid. De coach ervaart echter een groeiend ongemak. Lisa heeft te maken met verschillende vormen van controle. Zo mag ze slechts drie keer per week douchen, drie keer vijf minuten. Eenmaal per week mag ze haar haar wassen, daar heeft ze zeven minuten voor.
‘Een beetje lastig, omdat ik zulk lang haar heb’, verzucht Lisa. De hulpverlener die naar haar luistert vraagt zich af hoe dit werkt. Moet Lisa zelf de tijd bijhouden? Nee, de douche wordt op afstand bestuurd. Vanaf zijn werk stelt vader het zo in dat deze zich na vijf minuten uitschakelt. Dan staat Lisa letterlijk onder een koude douche.
Terwijl de toehoorder in het begin nog kan denken dat deze mensen misschien heel arm zijn, of erg begaan zijn met het milieu, ga je je nu wel afvragen wat een ouder er toe beweegt om op afstand de douche uit te schakelen. Het zelfde blijkt te gelden voor de tv. Lisa mag één uur per dag tv kijken, en na dat uur krijgt ze een zwart beeld. Soms mag ze helemaal geen tv kijken en de reden waarom dit dan niet mag is Lisa niet duidelijk.
Het woord waarmee Lisa vaak wordt aangesproken door haar ouders, vooral door haar moeder, is ‘hoer’. Lisa vertelt dat ze nauwelijks kleren heeft omdat haar nauwelijks toegestaan wordt om deze te kopen. Het feit dat ze bijvoorbeeld maar één broek heeft en te weinig kan douchen heeft als resultaat dat ze soms stinkt. Lisa voelt zich in het openbaar dan ook heel onzeker.
We weten nu een paar dingen over Lisa die op zijn minst een ongemakkelijk gevoel geven. De ervaring leert dat doordat de meeste mensen uitgaan van de normaliteit, ze een logische verklaring zoeken voor de sancties waar Lisa mee te maken heeft. Haar ouders geven die ook als ze op gesprek komen op school. Het lijken hele leuke mensen, die zich alleen maar zorgen maken om Lisa en aangeven dat Lisa hele nachten tv keek en ze daarom dit kijkgedrag moesten aanpakken, omdat ze zulke betrokken ouders zijn. Deze ouders zullen hun kind toch niet dagelijks met ‘hoer’ aanspreken? Dit kan toch niet waar zijn?
Dwingende controle, oftewel coercive control, is een patroon van zeer controlerend en ander (meestal) psychisch, destructief gedrag. Het gaat juist om het zien van de onderlinge verbanden om te kunnen vaststellen dat hier sprake is van voorvallen waar een strategie achter zit. Het zijn geen incidenten, het is een heel scala aan vernederingen, sancties, leugens en verdraaiingen.
Gaandeweg openbaart zich de context waarin Lisa opgroeit. Omdat zij geen vergelijkingsmateriaal heeft gehad weet ze niet hoe extreem het is. Tijdens de gesprekken met haar coach gaat ze wel langzaam begrijpen dat er een reden is voor haar boosheid. Ze kan niet omgaan met situaties waarin ze zich onrechtvaardig behandeld voelt en vermijdt deze zoveel mogelijk. Dat komt doordat haar hele leven thuis wordt gekenmerkt door onrechtvaardigheid. Dit besef kan Lisa nog niet aan, omdat ze nog thuis woont en het daar moet zien te redden. Het is de coach echter duidelijk dat Lisa het zwarte schaap is en haar zusje van dertien het gouden kind. Waar Lisa weinig mag en allerlei absurde beperkingen opgelegd krijgt (als weinig douchen, tv kijken, nauwelijks zakgeld en kleren hebben), krijgt haar zusje alles en mag ze ook alles.
Zo komt het voor dat Lisa niets heeft om aan te trekken, omdat haar enige broek vies is en ze deze ook niet in de was mag doen omdat ze moet wachten tot er ‘voldoende spullen zijn in dezelfde kleur’. Lisa vraagt een broek van haar zusje te leen, die haar wonderwel past. Ze neemt hiermee echter wel een risico, bijvoorbeeld dat haar zusje haar verklikt bij haar ouders (dat doet ze regelmatig) of dat haar ouders het zelf merken en ze er ook van langs krijgt. Maar het belang van iets goeds aan kunnen trekken naar school weegt zwaarder, omdat ze anders misschien weer gepest wordt.
Het incident rond deze broek is voor Lisa geen uitzondering, het is dagelijks kost. Op zichzelf staand lijkt het onbetekenend. ‘Een puber die niets heeft om aan te trekken, nou nou wat een drama’ zou een toehoorder kunnen zeggen. Maar dit gaat niet om dit kledingstuk. Het gaat er om dat Lisa ouders heeft die haar leven enkel moeilijker maken, die haar niet steunen maar als een last zien, die haar willen controleren en bovenal haar een slecht gevoel willen geven over zichzelf. En alles gebeurt verhuld, vindt dus in het verborgene plaats. Lisa neemt alle boodschappen van haar ouders, die alleen voor haar bestemd zijn, heel goed waar en gaat er zwaar onder gebukt. Ze kan het alleen totaal niet plaatsen en al helemaal niet voelen wat het betekent dat haar ouders dit doen. De waarheid is te verpletterend. Dus neemt Lisa de schuld op zich en voelt ze zich slecht, vies en waardeloos.
De vriendin die bij Lisa langskomt merkt de steken onder water die Lisa krijgt niet op. De vriendin vindt haar moeder juist heel aardig, omdat die tegen haar zei dat ze er ‘zo mooi uitzag’. De zachte sneer tegen Lisa ‘dat zou jou nooit staan hè’ wordt als een grapje afgedaan. De vriendin snapt niet waarom Lisa zo stil is hierna.
Slachtoffers van dwingende controle begrijpen Lisa maar al te goed. Ze weten hoe het is om altijd op het ergste voorbereid te moeten zijn, om altijd afwegingen te moeten maken omdat het eigen gedrag enorme consequenties kan hebben. Ze weten hoe het is om op eieren te moeten lopen, te leven met de dagelijkse onvoorspelbaarheid. Als ze al informatie delen over hoe hun leven er uitziet wordt er door de toehoorder altijd een logische verklaring gezocht. ‘Ach ja, ik mocht vroeger ook niet veel tv kijken. Waarom ga je dan ook niet iets anders doen, het is prachtig weer, ga toch naar buiten!’
Omstanders die dwingende controle niet begrijpen weten niet dat de gevangenis niet ophoudt buiten de muren waarbinnen de controle, dreiging en vernederingen daadwerkelijk plaatsvindt. Ook op haar stageplek voelt Lisa de muren van haar gevangenis. Ze durft niets te vragen als haar iets niet duidelijk is, uit angst om vernederd te worden. Ze durft soms niet naar school te gaan, omdat ze weet dat ze stinkt. Als ze een baantje heeft is ze nauwelijks blij met de kleren die ze van haar verdiende geld kan kopen, omdat ze weet dat als ze thuiskomt deze kleren op een van de drie stapels komen te liggen. Het eerste stapeltje is de beste; dat is het stapeltje met kleren die ze mag houden en die haar ouders betalen. Het tweede stapeltje heeft al iets meer lading; dat zijn de kleren die haar ouders maar matig vinden en die ze zelf moet betalen. Het derde stapeltje is het ergst; dat zijn de kleren die te ‘hoerig’ zijn. Die worden direct weggegooid.
In deze beklemmende situatie heeft Lisa het geluk dat ze een coach op school heeft die het begrijpt. Die het patroon van dwingende controle herkent, die zich niet laat manipuleren door de ouders die mooi weer komen spelen en Lisa subtiel afdoen als een ‘lastig meisje’. Die af en toe doorvraagt op de steeds zorgwekkender signalen die Lisa afgeeft. Deze coach kan Lisa door haar laatste jaren thuis heen loodsen en biedt Lisa in ieder geval een veilige plek.
De case van Lisa maakt duidelijk hoe belangrijk het is dat professionals dwingende controle herkennen en begrijpen. Want er zijn duizenden ‘Lisa’s’. Alleen de namen, de leeftijden en de contexten verschillen. Je hebt Anton die door zijn vriendin gecontroleerd wordt en zelf niet begrijpt waarom hij steeds meer stress ervaart en zijn vrienden nauwelijks meer ziet. Je hebt Machteld die, na een slopend huwelijk, haar volwassen kinderen niet meer ziet omdat haar ex zichzelf als slachtoffer presenteert en de kinderen tegen haar heeft opgezet. En je hebt Pieter die het zelfde meemaakt en uit onmacht niet meer weet hoe hij verder moet met zijn leven.
Dwingende controle komt heel veer voor, het is dan ook niet voor niets dat wij van stichting het Verdwenen Zelf hier in de media en politiek structureel aandacht voor vragen. Deze vorm van mishandeling is in Nederland nog steeds vrij onbekend en niet strafbaar en dit betekent dat deze duizenden slachtoffers zich onbeschermd weten. Niet alleen in de dagelijks praktijk, maar ook juridisch gezien. Ook vanuit de omgeving stuiten veel slachtoffers vaak op veel onbegrip. ‘Door al dit onbegrip worden slachtoffers in hun onmacht bevestigd’, geeft trainer en huiselijk geweld expert Kirsten Regtop aan.
Het zal jaren kosten om het tij te keren, maar samen kunnen we wel een verschil maken. Hoe meer professionals dwingende controle herkennen, hoe meer Lisa’s en Antons afgestemde hulp krijgen en in ieder geval weten dat ze er niet alleen voor staan. Wij bieden al bijna acht jaar hulp aan slachtoffers en richten ons ook op deskundigheidsbevordering van professionals.
Kirsten Regtop organiseerde deze masterclass in het kader van een benefiet omdat ze gespecialiseerde hulp voor slachtoffers belangrijk vindt en omdat ze ons fonds wil steunen, opdat deze hulp ook toegankelijk blijft voor slachtoffers met een minimuminkomen. Veel slachtoffers blijven na een destructieve relatie berooid achter en kunnen nu door deze actie bijvoorbeeld een gratis set van mijn boeken ontvangen, waarmee ze zelf aan de slag kunnen.
Deze masterclass over dwingende controle was een prachtige start van de benefietweek. Er staan nog vier masterclasses op het programma waar je je voor op kan geven. Bekijk hier het uitgebreide programma. De opbrengst van de masterclasses gaat direct naar ons fonds. Ook is het altijd mogelijk om een donatie te doen. Belangrijk nog om te vermelden dat, als het tijdstip van een bepaalde masterclass niet uitkomt maar je deze wel graag bij wil wonen, je deze nog tot 2 weken later terug kan kijken. Geef jezelf dan dus vooral op. Ben je student dan kun je voor half geld deelnemen, neem dan even contact op met Kirsten.
Laten we er samen voor zorgen dat de vele slachtoffers van dwingende controle er niet alleen voor staan!
Iris
Jeetje, ik wist niet wat ik las. Het was alsof ik mijzelf zag, ík was dat meisje! Ik was degene die, toen ik eenmaal op kamers woonde, thuis niet meer mocht douchen, want ik had nog twee andere plekken waar ik kon douchen. Ik mocht ook maar max een bepaald aantal uren douchen, ik had mijn eigen wc rol, mijn eigen pak melk, want ik mocht niet teveel wc papier gebruiken, niet teveel melk drinken. Ik was een “hoer”, omdat ik, toen ik 19 was, een vriend had of omdat ik mascara op deed. Ik moest oppassen voor anderen, want andere mensen “hielden niet van hoeren” volgens mijn moeder. Ik moest wekenlang dezelfde kleding dragen. We kregen kleding van mijn stiefmoeder, die gooide mijn moeder weg. Mijn cadeautjes, sieraden, werden afgepakt. “Bewaard voor later”, maar nooit meer terug gezien. Ik ben degene die de Pabo ging doen, en doodsbang was voor de stagebegeleiders, doodsbang voor kritiek, bang om mijzelf te laten zien. Toch heb ik mijn diploma gehaald (vraag mij niet hoe?), en ben door een hel gegaan. Wel een veilige plek thuis gehad met mijn toenmalige vriend. En een goede psychotherapeut die mij veel steun gaf. Mijn moeder deed zich op school ook altijd voor alsof ze zich zo over mij ontfermde, maar niets was minder waar. Niet te geloven, dat ik nu gewoon lees wat er met Lisa is gebeurd, dat mijn verhaal zoveel op die van haar lijkt. Ik ben niet de enige! Het is écht vreselijk, zo te moeten leven, zo op te moeten groeien. Ik weet nu dat dit dwingende controle heet. Ik ga er meer over lezen. Heel goed dat het verdwenen zelf dit aan het licht brengt. Ik ben blij dat ik het heb gezelen.
Hoi Karina,
Wat heb jij, net als Lisa nu, veel meegemaakt. Ik kan me voorstellen dat het confronterend is om dit stuk te lezen, bizar hoeveel gelijkenissen er zijn tussen jouw ervaringen toen en die van Lisa vrij kortgeleden. Tegelijkertijd weet je nu ook hoe je wat je hebt meegemaakt moet duiden, welke naam het heeft. Het is vreselijk zo op te moeten groeien, in zo’n ‘regime’.
Ik wens je veel sterkte met je proces! Er is hulp, in verschillende vormen.
Hartelijke groet,
Iris
Het is om te huilen dat zoiets vreselijks als dwingende controle bestaat. En zo fijn voor de slachtoffers dat er mensen bestaan die het doorzien, waaronder natuurlijk de mensen van Het Verdwenen Zelf die alles in de openbaarheid willen brengen geholpen door verhalen de vele slachtoffers. Bij mij zorgden de verhalen voor tranen van herkenning.
Dank voor jullie inzet!
Hoi Maria,
Ja, het is vreselijk dat dwingende controle bestaat en zoveel voorkomt, veel meer dan wordt gezien.
Bedankt voor je compliment, heel fijn om te horen. Het is zwaar werk wat we doen maar ook heel belangrijk.
hartelijke groet,
Iris
Heb gezien en gehoord door een buurvrouw met een jochie van 3jr oud. Alles wat ik hierover lees is zo herkenbaar. In het begin dat ik haar hoorde hoe ze hem uitschold, dacht ik nog het niet goed gehoord te hebben. Dit gebeurde buiten en zij niet wist dat ik ook buiten was. Als er anderen bij waren was ze lief voor hem, als ze dacht dat niemand het kon horen schold ze hem altijd uit voor domme boer. Op een gegeven moment kwam ik erachter dat het jochie zo’n 18 uur per dag opgesloten zat op z’n slaapkamer. Ik heb contact opgenomen met iemand die ik kende. Zij werkte als welzijnswerker in de buurt waar ik woon. Vanuit deze stichting is contact met mij opgenomen en kon ik vertellen wat ik had gezien en gehoord. Gelukkig kreeg dit jochie prioriteit en werd er snel actie ondernomen door hem bovenaan de lijst te zetten van kinderen die verwezen werden naar het medisch dagverblijf. Daarmee stopte natuurlijk niet het gedrag van moeder naar kind, dit werd steeds erger en ook openlijker. Het was haar bekend gemaakt dat ik melding had gedaan door de woningbouwvereniging tijdens een bemiddeling. Zij had met meerdere buren problemen. Later is mij ook meer bekend geworden dat zij zelf ook kampte met psychische problemen. Ik heb dit later vaker gezien in de buurt waar ik woon. Deze buurt is van een volkswijk veranderd in een achterstandswijk. Daarmee heb ik gezien dat vooral kinderen, maar ook dieren de dupe zijn, slachtoffer, zijn. Als je als kind een psychische en of verslaafde ouder hebt, vaak zijn het helaas moeders is mijn ervaring, dan krijgen kinderen niet de hulp die ze verdienen. Ook is het zo dat de meeste mensen wegkijken is mijn ervaring. Er wordt wel over gepraat, maar er wordt geen melding gedaan.
Hoi Rina,
Wat een nare situatie en wat goed dat jij hebt ingegrepen. Door jouw hulp en die van professionals staat het jongetje er niet alleen voor. Al is zijn situatie niet volledig opgelost omdat dat helaas niet haalbaar is (moeder met destructief gedrag), jij hebt gedaan wat je kon.
Het is inderdaad een breed probleem en zo belangrijk dat het m.n. door professionals herkend wordt, opdat slachtoffers er niet volledig alleen voor staan.
hartelijke groet,
Iris
Dit is zeker een vreselijke situatie, waarvoor naar mijn inzien snel actie moet worden ondernomen. Een goed pleeggezin totdat ze op zichzelf gaat wonen. Dat kan nog veel goed maken, alleen al om te zien hoe het ook kan!
Wat een vreselijk verhaal van Lisa! De titel is ook zo terecht; je kunt je nauwelijks voorstellen dat mensen zo met elkaar omgaan! Terwijl, ik ken ook bizarre verhalen van studiegenoten. Over ouders die kinderen een “rantsoen” wc-papier gaven, omdat ze wel eens wilde weten wie er “de grootste schijterd” was. Over kinderen die gedrild werden in “omgekeerde anciënniteit” (de jongste krijgt als eerste zodat de oudste warm eten heeft) bij familiediners op te dienen. Over kinderen die in de weekenden naar huis gingen om “voor hun ouders te zorgen”. Toen, voor ik wist van narcistisch geweld en psychische mishandeling, haalde ik mijn schouders er over op; in iedere familie is er wel iets. Nu krijg ik er koude rillingen van. Vooral ook omdat ik weet dat het enkel het topje van de ijsberg is, die anderen en ik gezien hebben. En beter begrijp waarom sommigen met hun familie gebroken hebben, anderen later in hun leven volkomen onderuit zijn gegaan. De impact is gigantisch…
Klopt Reigerschap, dwingende controle heeft vele gezichten en de impact is gigantisch. Gelukkig wordt het steeds bekender.
hartelijke groet,
Iris
Allereerst vind ik het heel erg goed dat deze vorm van zware psychische mishandeling meer onder de aandacht word gebracht bij de hulpverlening. Zoals het verhaal aangeeft word er te vaak een aanname gemaakt en de oorzaak ingevuld door de “onwetende” hulpverlener. Ik denk dat hier een hoop te halen valt, de hulpverlening deze schrijnende situaties beter te leren herkennen.
Uit eigen ervaring weet ik dat de hulpverlener in het eerste uurtje van het intake gesprek een diagnose moet stellen om een behandelplan op te kunnen stellen (verzekeringstechnisch). En hoe vaak de plank word misgeslagen, zo ook bij mij. Het is ook onmogelijk om binnen één uurtje de kern boven water te krijgen in deze vorm van mishandeling.
Wat lastig is voor de hulpverlening, is dat deze slachtoffers vaak zelf ook niet weten hoe zij zwaar mishandeld worden. Dit omdat je als kind, vaak geen vergelijkingsmateriaal hebt, dus hoe kun je dan weten dat dit echt niet normaal is? Hoe kun jij dan hulpverlening aangeven dat je geen lastige puber bent? Er word je immers verteld dat jij alles fout doet en jij niets waard bent. Dus als het slachtoffer het niet weet, hoe prik jij dan als hulpverlener hier wel doorheen?
Ik ben dus erg blij dat er steeds meer initiatief genomen word om zulke vorm van mishandeling te leren herkennen. Deze herkenning zal het slachtoffer meer gaan helpen, dan een verkeerde diagnoses gebaseerd op aannames en het daarbij verkeerd opgestelde behandelplan.
Hoi Yvonne,
Bedankt voor je bericht. Klopt, het is voor hulpverleners ook lastig om dwingende controle vast te kunnen stellen, zeker gezien de caseload en beperkte tijd die ze hebben. Als de vereiste kennis er maar is, zodat de signalen die er zijn worden opgevangen en herkend.
Hartelijke groet,
Iris
Wat erg en troostvol dat ik niet de enige ben met zoveel eenzaamheid en verdriet. En het is nooit gestopt. Ik blijf de zondebok van een grote familie. Waarom? Ik ben aardig en eerlijk.
Hoi Frederika,
Zorg goed voor jezelf, want je hebt een heel zwaar leven gehad. Ook jij verdient steun en respect.
Sterkte!
Iris
Dit kon ook mijn verhaal zijn….heel confronterend 😢
Hoi Nelly,
Kan me voorstellen dat het heel confronterend is als je zoveel herkent. Veel sterkte! Je bent niet alleen.
Hartelijke groet,
Iris
Wat een herkenning… Ik had er ook geen naam voor, en er vallen dingen op zijn plek: vooral hoe je buiten de muren niet durft/geen contact maakt, enorme faalangst ook qua iets moeten presteren (nu nog steeds), omdat ik als vanzelfsprekend uitging van de straffen en vernedering. Mijn trauma werd ook als tienermeisje buitenshuis aangezien voor lui of opstandig/moeilijk, want ik was duidelijk intelligent, maar ik had er gewoon geen zin in en gooide er dus met de pet naar (nog meer ‘bevestigend’ commentaar). Toen ik eenmaal in therapie ging toen ik 26 was, vroeg de intaker waarom ik nooit hulp had gezocht als kind, omdat ik o.a. ook fysiek mishandeld werd. Maar ik was zo overtuigd dat ook de wereld zou zeggen: “Maar jij bent toch ook een kutkind, daarom wordt jij zo behandeld”. Waarom zou ik mezelf die schop dan na geven als ik zeker wist dat mensen zo zouden reageren?
Bij ons was er ook een gouden kind, mijn broer, en een zondebok, ik (niet dat ik me dat besefte). Maar dat had het effect op mij dat ik begon te zien dat alle andere kinderen die bestonden wel oké waren, behalve ik. Toen mijn neefje geboren werd, was ik een jaar of 4, en toen zijn vader lief met hem aan het kroelen was op schoot, weet ik nog dat ik dacht: maar hij is wel lief, daarom doet zijn papa wel lief tegen hem, en ik ben niet lief.
Het breekt mijn hart nu ik begrijp waar dit uit voort is gekomen, en hoe jong dit al ingebakken was.
Ook het presenteren als bezorgde ouders, en de smeercampagne ondertussen, waardoor mensen het zo te doen hadden met zo’n lieve moeder en zo’n probleemdochter. Terwijl zij thuis vaak de mishandeling indirect orkestreerde via mijn vader, zodat zij weer controle over mij kon krijgen. (Beide ouders wilden op verschillende manieren controle, de 1 via agressie en vernedering, de ander via manipulatie en schuldgevoelens). Ze was de betrokken moeder zodra ik op mijn knie gevallen was en een pleister nodig had, maar als ik herhaaldelijk van de trap gegooid werd door mijn vader, ontkende ze mijn tranen en deed ze alsof er niets gebeurd was (ook dat zag ik toen niet in). Maar als derden op basis van haar presentatie dan hun medelijden met haar en afkeer voor mij, zo’n lieve moeder met zo’n rotdochter, uitte, kwam dat bij op de stapel van nog meer commentaar, dus ik zal wel echt een heel slecht mens zijn dan.
Toen ik begon met therapie dacht ik dat ik in, en in, rot was van binnen, en ik aan de buitenkant mensen beduvelde als zij dit niet aan mij zagen. Maar als zij er eenmaal achter zouden komen wat ik werkelijk was, verontwaardiging, afwijzing, vernedering en verstoting zou volgen. Ik voelde mij een derderangsburger die het niet verdiende met normale mensen om te gaan. Nog steeds kamp ik met subtiele oppoppende momenten of ik niet toch slecht ben, ik ben nu 37. Het is moeilijk trauma te helen als dit alles is dat je kent, en je brein op basis hiervan verbindingen gemaakt heeft. En ik ben al een heel eind hoor, maar dit artikel helpt enorm, want coercive control heb ik nog nooit als begrip van gehoord. En ondanks alle inzichten middels therapie, geeft dit antwoord op de losse eindjes waar ik geen omschrijving en dus geen duiding voor had. En nu denk: oooh dus dat was het/zo zat het/werkte dat!
Dus heel erg bedankt voor dit artikel en alle moeite die jullie steken in dit project.
Hoi anoniem,
Aangrijpend wat je beschrijft, zowel je jeugdervaringen als hoe je over jezelf bent gaan denken en voelen. Als je je als kind dag in dag uit in zo’n vergiftigende omgeving bevindt is het later heel moeilijk om vast te stellen dat het gif van buitenaf kwam en niet van binnenuit. Je bent geen slecht mens, je ouders die jou structureel dat gevoel gaven waren geen goede ouders. Goed om te lezen dat je in therapie bent. Ik verwacht dat je ook veel zou hebben aan mijn beide boeken, die ook duidelijk op herstel gericht zijn.
Veel sterkte met je proces en hartelijke groet,
Iris
Het is werkelijk vreselijk, wat je kan overkomen als kind van een narcistische ouder… maar… Wanneer je ogen opengaan en je de weg weet naar een goede therapeut en je leest de boeken van Iris, dan kan het goedkomen met jezelf… het is een levensproces…
Ik weet inmiddels wie ik ben, wat mijn kwaliteiten zijn, wat ik wil, en ik blijk een ‘normaal’ mens te zijn… heerlijk… ik geniet van andere mensen en anderen blijkbaar van mij… wat wil ik nog meer?
‘Je bent goed zoals je bent’….
Gr. Astrid
Die controle, die vreselijke controle. Zo angstaanjagend. Elke boterham, elk koekje, elk dropje was geteld. Spullen in de kast, een liniaal kon er langs, en wee je gebeente als iets uit het gelid stond. Die pen op tafel moest zó liggen, en neeeee niet zo (goed voor een ellenlange tirade over mijn slechtheid). Het bestek in de keukenla weer in dezelfde rangorde terug, het vaatdoekje niet te nat, geen kruimels in het afvoerputje, want o wee, stel dat ze er achter kwam dat ik in haar afwezigheid een boterham van het schone aanrecht had gegeten.
De strikvragen, bedoelt om een waarheid uit mij te peuren, middels boute beweringen waardoor ik in een poging tot zelfverdediging dát zei wat ze wilde horen. De verantwoording over telefoongesprekken die ik voerde. Oren op steeltjes had ze blijkbaar want de telefoon hing in de gang. De inquisitie vragen over een ieder met wie ik omging. En de lijst is nog veel langer, maar een ieder kan hem afmaken. Al heel lang vraag ik mezelf in stomme verbijstering af; “Dit kan toch niet waar zijn.”
Hoi Loesje,
Wat moet dit ontzettend beklemmend voor je zijn geweest. Om zo op te groeien, in een totalitair regime op gezinsniveau. Heel veel sterkte voor jou en ik hoop dat je steeds meer vrijheid ervaart in je volwassen leven en goede hulp hebt om hiervan te herstellen.
hartelijke groet,
Iris
‘Het masker van welwillendheid verbergt de kwaadwilligheid’.
Wat een mooie zin, die zoveel waarheid spreekt. Uit het verhaal herken ik het niet mogen douchen, en het heel weinig kleding mogen hebben. Ik heb ook een winter maar 1 broek gehad. Terwijl mijn ouders ruim voldoende geld hadden. Ook het wc-papier is vaak verstopt, omdat we volgens mijn moeder teveel wc-papier gebruikten.
Een meer recent voorbeeld van narcistisch gedrag: mijn zus doet alsof ze welwillend is met hele mooie woorden schrijft ze mails. Maar in de praktijk is zij zeer dreigend geweest gedurende mijn hele leven. Ik heb heel wat jaren geleden afstand genomen van het gezin. En nu blijkt dat ik met de erfenis ben opgelicht. Zij hebben mij bewust wijs gemaakt, dat er grote schulden waren, ik heb zelf verworpen, en nu veel later, blijkt het wel een positief saldo te zijn. Mijn zus stelt dat het verwerpen onomkeerbaar is. Ik gaf aan dat als zij ook inziet dat de gang van zaken niet klopt, ze alsnog het bedrag kan overmaken. Maar nee, daar begint ze niet aan.
Zie hier: welwillendheid (prachtige zinnen, vol mooie woorden, heel helder geschreven) en de praktijk : oplichting, diefstal en fysieke dreiging. Daarbij komt dat de omgeving van moeder en zus zo geïndoctrineerd is dat ik het zwarte schaap ben. “Jij bent weg gegaan, jij geeft niet om je ouders.” Nergens kan je je verhaal kwijt, want men spreekt er schande van. Twee jaar terug heb ik een vriendin van de familie gesproken, en wat voorbeelden gegeven van zaken die daar misgingen. Zij werd boos op mij! Durf je eindelijk wat te vertellen, krijg jij de schuld! Ik zou mijn ouders niet respecteren etc. Maar niemand ziet wat je hebt meegemaakt. Dat de mensen die je veiligheid zouden moeten bieden (je ouders) dat die juist de dreiging vormden. Niemand ziet het. En als je het wilt vertellen, krijg jij de schuld.
Hoi Joanne,
Heel naar voor je wat je hier deelt. En ook helder verwoord: ‘Dat de mensen die je veiligheid zouden moeten bieden (je ouders) dat die juist de dreiging vormden’. Afschuwelijk om niet alleen te maken te hebben met de rol die je noodgedwongen kreeg, de mishandeling, maar ook met het onbegrip vanuit de omgeving. Vaak zien omstanders het niet en vindt er victim blaming plaats, waardoor je nog meer geïsoleerd raakt.
Om deze reden bieden wij bijvoorbeeld verschillende workshop aan, wat lotgenoten elkaar ontmoeten en vaak aan 1 woord genoeg hebben. Plus alles wat wordt aan geboden om aan je herstel te werken.
Jij verdient een goed leven ten slotte!
hartelijke groet,
Iris
“Het incident rond deze broek is voor Lisa geen uitzondering, het is dagelijks kost. Op zichzelf staand lijkt het onbetekenend. ‘Een puber die niets heeft om aan te trekken, nou nou wat een drama’ zou een toehoorder kunnen zeggen.”
Precies dat inderdaad. Er wordt geoordeeld op basis van 1 voorval, waarvan men dan concludeert dat we allemaal wel eens zoiets hebben. De werkelijkheid gaat niet om 1 voorval, maar om zovelen. Als je dan alle voorvallen achter elkaar zet, dan is het schrikken en wordt de ernst zichtbaar. De pest is dat veel slachtoffers de kans niet krijgen bij toehoorders om alles op een rijtje te zetten, maar dat het oordeel na het horen van 1 voorval al geveld wordt. Het is te moeilijk om te geloven dat dit echt is en te vaak voorkomt. Ik heb zeer het vermoeden dat ik ook niet de enige ben, die zich zelfs als slachtoffer soms afvraagt of ik het allemaal wel goed interpreteer wat gebeurd is, omdat ik het zelf soms moeilijk kan vatten.
Deze blog laat de ernst duidelijk zien, huiveringwekkend is het. Psychische mishandeling is afgrijselijk, voelt afgrijselijk en wordt ontzettend onderschat. Dit soort acties dragen enorm bij om het bekend te krijgen.
Nena, een hele heldere reactie van jou. Het is inderdaad belangrijk dat het bekender wordt.
hartelijke groet,
Iris
Wat een erkenning. Ik mocht als kind ook maar 1 keer in de week douchen, en ik wist niet hoe ik mij moest douchen. Ook werd er voor mij nog op gezeurd dat ik toch met de buurjongen moest spelen door mijn moeder. Ik speelde met meiden, en ik voelde me oncomfortabel om met jongens te spelen. Mijn verstand zei om daar niet verder/dieper op in te gaan, omdat dat raar was.
Ik genoot er op de een of andere manier van dat zij iedere dag op mij mopperde, kritiek uitte, lelijke dingen tegen mij zij. Daardoor gooide ik mijn kont tegen de krib. En ik deed dus ook niet aardig tegen haar, omdat zij gemeen deed. Ik had inderdaad geen vergelijkingsmateriaal als kind, en ik dacht dat stoute kinderen door armoezalige moeders geslagen worden als ze niet luisterden. Op de ouderwetse manier. Pas als volwassene besefte ik dat dat niet oké was. Als kind weet je niet beter.
Ik moest idd ook kleding aandoen wat mijn moeder voor mij had gekocht. Geen eigen identiteit ontwikkelen. Naar haar pijpen dansen op vakantie. Als zij wou winkelen, moest ik mee. Als zij dat wou doen, moest ik mee. Zij was de baas. Ik voelde me gevangen. Nu ze er niet meer is voelt alsof er een gewicht verdwenen is. Alleen erkenning en begrip kan ik niet vinden in mijn familie. Ben alleen, maar op zoek naar een uitweg om contact te zoeken.
Hoi Mallory,
Je zegt het treffend, ‘Nu ze er niet meer is voelt alsof er een gewicht verdwenen is’. Veel sterkte met je proces!
hartelijke groet,
Iris
Mijn moeder kon me zo ontzettend aan de werkelijkheid laten twijfelen. Zat ze iets te eten wat ik niet mocht zien en voelde zich betrapt. Dus stopte ze het gauw weg en pakte ze vlug een appel. Toen ik vroeg waarom ze dat deed was haar reactie: ‘Wat deed ik dan? Ik zit gewoon een appel te eten’. Toen ik dit ontkende: ‘Kind, wat is er toch met je? Gaat het wel goed? Kom eens bij me? (hand op mijn voorhoofd) Ik maak me zorgen om je. Ik denk dat we morgen maar even naar de dokter moeten’. Mijn vader kwam thuis: ‘Het gaat niet goed met Renate. Ze ziet dingen die er niet zijn. We moeten echt naar de dokter’. Na dit soort situaties wist ik echt niet meer wat waar was en wat niet.
En altijd het omdraaien van dingen. Zij deed iets en eindigde op de een of andere manier altijd als slachtoffer waardoor wij ons schuldig voelden en het goed maakten, terwijl zij feitelijk de dader was. Mijn moeder schold ons niet uit maar als je niet in haar pas liep, dan werd het een heel groot drama en werd de werkelijkheid volledig verdraaid, en anderen werden mee in die verdraaide werkelijkheid getrokken. Wat een gestook. En zij was degene die het dan moeilijk had en in tranen was. En zo vaak kregen we dan te horen als kinderen: ‘Jullie houden niet van me, waar heb ik dit aan verdiend?’ We konden elkaar niet helpen in het gezin.
Ik heb heel lang niet geweten dat macht er ook zo uit kan zien. Ik had daar een vrij eenzijdig beeld van: slaan, dreigen etc. Maar echt, wat heeft zij een macht gehad over ons hele doen en laten. We konden elkaar ook niet helpen, zaten in een soort van freeze. Ik heb mezelf zoveel als mogelijk was onzichtbaar gemaakt. Dat was denk ik het meest veilige. Zeer herkenbaar vind ik het hoe iemand twee gezichten kan hebben. Als er bezoek kwam kon ze van het ene op moment veranderen en zo gezellig doen. Wij veranderden mee. Wij waren marionetten en zij bediende de touwtjes. Nog steeds ervaar ik veel hinder van mijn jeugd.
Hoi Renate,
De gaslighting die jij als kind hebt meegemaakt grijpt diep in op de beleving en identiteit van een opgroeiend kind. Ik kan me goed voorstellen dat je nog steeds veel hinder van je jeugd ervaart, zoals jij zelf omschrijft. Ik weet niet of je mijn boeken kent, maar hier zou je veel aan kunnen hebben (zie betreffende pagina op deze website, met ook veel lezersrecensies).
Veel sterkte met je proces, hartelijke groet
Iris
Zoveel ineen
Zoveel
Herkenbaar
Alles in
Een
Hoe zit het met dwingende controle in hulpverleningsland? Dat wordt vaak niet opgemerkt. Dus dan gaat de dwingende controle gewoon door, maar dan op afstand. Hoe ga je daarmee om?
Hoi Cinderella,
Ja, dat komt helaas zeker ook veel voor en hier besteden wij al jaren aandacht aan. In mijn beide boeken wordt het onderwerp uitgebreid behandeld, ook hoe je ermee om kan gaan. Met name in mijn tweede boek (‘Je leven in eigen hand’) worden hier veel adviezen over gegeven.
Je kan op deze blogpagina zoeken op de termen ‘hulpverlening’ en ‘instanties’. Dan vind je diverse blogs en artikelen over het onderwerp.
Succes en hartelijke groet,
Iris