De stilte omarmen

Dit is een gastcolumn van Moniek.

Stilte is goud waard…

Stilte is goud waard, tenzij de ander een narcist is. In dat geval kan de stilte als een bedreiging voelen. Het is iets wat ik door de loop der jaren heen volop heb mogen ervaren. In mijn jeugd was mijn vader vaak de zwijgende norse man. Hij voerde de spanning op wanneer hij snuivend door het huis heen liep naar mijn kamer toe. Dan barstte de bom en gaf hij mij in stilte een pak rammel. Mijn gesnik doorbrak de stilte. Ik durfde niet hard te huilen want dan werden de klappen harder. Mijn vader was een openlijke narcist. Ik leerde dat stilte een vijand van mij was. Het had iets beklemmends.

Stilte als een strafmiddel

In mijn huwelijk was het weinig anders geworden. De stilte had ook daar iets heel bedreigends. Mijn ex man was een verborgen narcist. De stilte kreeg ik daar in de vorm van een stilte behandeling. Die kreeg ik wanneer ik iets verkeerds zei in de ogen van mijn ex man. De stilte kon dan uren tot dagenlang duren, afhankelijk van de ‘hoeveelheid straf’ die ik in zijn ogen had verdiend. De stilte voelde wederom als een bedreiging, er was weinig prettigs aan. Ik deed alles om de stilte te ontwijken, en op het laatst ging ik dan bewust de deur uit. Ik zocht het geluid op door te gaan winkelen.

Altijd geluid om mij heen

Het werd een leefstijl voor mij. Ik omringde mij altijd met geluid. Was het niet de radio die aanstond dan had ik wel een headsetje op. En anders, anders sprak ik wel in mijzelf. Om de stilte te doorbreken want die voelde enorm onaangenaam. Ik kon mij door dat rumoer amper focussen op mijn werk en op privé zaken. De constante muur van geluid hoorde bij mij. Stilte in een gesprek voelde als een persoonlijk falen van mij, ook al was dat niet zo. Ik had een innerlijke dwang om geluid om mij heen te hebben, de stilte voelde onaangenaam en bedreigend.

De stilte als vriend

Na mijn scheiding moest ik leren om te dealen met de stilte. Als mijn kind naar school toe was werd het stil in huis. Ik omringde mij met geluid. De hele dag. De tv stond aan op de achtergrond. Tot het moment waarop ik bij mijn traumatherapeut was. Opeens, midden in een gesprek, viel ik stil. Mijn ogen dwaalden kort af en daarna was ik weer terug bij het gesprek. Mijn ademhaling werd rustiger. Mijn traumatherapeut dacht even dat ik een attaque had maar dat bleek niet zo te zijn. Ik deed daar, in de therapieruimte, iets wat ik nooit eerder had gedaan. Ik werd stil. Ik ontspande mij. Voor de eerste keer in mijn leven. Het voelde niet vreemd of bedreigend. De stilte voelde voor mij als een vriend. Door de acceptatie en de rust die ik voelde werd mijn binnenste rustig. Het voelde niet onnatuurlijk, het gebeurde gewoon. Hij attendeerde mij erop, anders had ik de overgang nooit opgemerkt.

Altijd in de aan-modus

Dat was het moment waarop ik mij realiseerde wat er al die jaren aan de hand was geweest. Mijn angst voor stilte kwam voort vanuit mijn eigen houding. Door de constante stress stond ik mijn hele leven lang al in de aan-modus. Ik kende geen ‘mute-stand’. Ik was gewoon altijd alert, uit angst voor wat er zou kunnen gebeuren in mijn persoonlijke omstandigheden. Het feit dat ik mij kon ontspannen en dat ik daardoor tot rust kwam was een bevrijding voor mij.

De stilte opzoeken

Toen ik mij realiseerde dat er weinig dreiging in de stilte hoefde te zitten begon er voor mij een heel ander leven. Ik begon de stilte op te zoeken. Soms zit ik tegenwoordig urenlang langs het water terwijl ik kijk naar de golven. Mijn gedachten vinden rust, de stilte overspoelt mij en ik geniet er optimaal van. Mijn hartslag komt tot rust en daarnaast kalmeert mijn lichaam. Het opgejaagde gevoel van alledag verdwijnt en ik merk dat ik de overige situaties beter aan kan. Tijdens mijn dagelijkse wandeling met de hond in het bos hoop ik soms dat ik weinig andere mensen zal ontmoeten zodat ik de stilte in het bos kan ervaren. Het is geen angst voor anderen maar gewoon een innerlijke hunkering naar stilte.

In stilte jezelf vinden

In de stilte leer ik mijzelf terug te vinden. Ik voel mijn lichaam en ik observeer mijzelf. Ik leer mijzelf te waarderen in de stilte. Het feit dat ik er nog ben, dat ik adem en dat ik waarde heb voor mijn omgeving doet mij goed. Ik leer in de stilte wat het is om even op ‘mute’ te staan. Een rust die ik zo hard nodig heb om te herstellen van 48 jaar op ‘aan’ te hebben gestaan. Een moment van herstel, daar in de stilte die ik heb leren omarmen.

Twee harten die elkaar vinden

Natuurlijk hecht ik nog steeds een hoop waarde aan een goed gesprek met een vriendin of aan wat small talk terwijl ik de hond uitlaat maar de rust neemt een steeds grotere plaats in. Nu ik weer liefde heb gevonden bij mijn nieuwe vriend ontdek ik dat je niet altijd woorden hoeft te gebruiken om in contact met elkaar te staan. Urenlang kan ik naast mijn lief zitten, zonder dat we teveel zeggen. Onze harten hebben elkaar gevonden en ik leef in de wetenschap dat stilte een band kan scheppen met de ander. Een hartrelatie is helend wanneer je uit narcisme komt en het vertrouwen dat stilte ook goed en fijn kan zijn hoort daar in mijn ogen bij. In stilte op elkaar en op jezelf leren vertrouwen, dat geeft een geweldig rustgevend gevoel.

Troost in stilte

Stilte werkt niet alleen helend voor mij, het werkt ook nog eens troostend. Wat ik bij mijzelf bemerk is dat er soms tranen komen wanneer het stil is om mij heen. Die tranen komen zomaar, zonder aanwijsbare reden. Ik accepteer ze, net als de rust en stilte om mij heen. Tranen die mijn ziel reinigen en die ervoor zorgen dat ik het verleden kan verwerken. Tranen en stilte zijn niet angstaanjagend of bedreigend. Ze zorgen ervoor dat ik mijzelf hervind. Gaandeweg word ik weer wie ik van oorsprong had moeten zijn.