Narcistische moeder ontmaskerd

Dit is een gastcolumn van Jasmijn

Binnen de langdurige invloedssfeer van narcistische en dominante mensen kwam ik steeds dieper in een existentiële crisis terecht, omdat ik zo werd uitgedaagd in mijn geloof in de wereld en de mensheid, dat ik het op een gegeven moment echt niet meer wist. Ik liet binnen alle leefgebieden over me heen lopen (gezin, werk, relaties etc) en accepteerde respectloos gedrag omdat ik moe gestreden was en het vast verdiend had. De ander (moeder o.a.) had immers geen psychische hulp nodig, ik was degene met de gebruiksaanwijzing.

Door de vele trauma’s opgelopen in de destructieve relaties had ik PTSS ontwikkeld en onderging hiervoor een kortdurende traumabehandeling. Achteraf vermoed ik dat er al een diepgewortelde PTSS onder lag door het verborgen narcistisch misbruik, en dat deze door die latere trauma’s slechts is aangewakkerd.

PTSS bovenop PTSS als 30-er. En dan moet je leven nog beginnen. Of mag ik nu opnieuw beginnen? Of wat moet ik nu? En hoe doe ik dit? Ik moet dit nu eerst tot op de bodem gaan uitzoeken en over analyseren op papier en boeken over narcisme gaan bestellen en informatie opzoeken en ervaringen lezen, anders word ik helemaal gek en verlies ik mezelf. Dit alles voelt echt als een nepwereld en dat ik dan zo meteen wakker word uit een nare droom en dat ik dan snel mama kan bellen en ze me een lieve, warme knuffel komt geven… roept het kind in mij.

Helaas.

De uiteindelijke ontmaskering van het narcistisch misbruik door mijn moeder werd in feite in gang gezet tijdens mijn traumabehandeling. Naast het opruimen van de trauma’s zocht ik daar onbewust ook de bevestiging van het bestaan van de ware realiteit en hoe de wereld bedoeld is te zijn. Ik zocht de ontkrachting van het negatieve zelfbeeld dat ik had gecreëerd. Door de psychologische conditionering vanuit mijn moeders giftige invloed was ik ervan overtuigd geraakt dat er echt iets structureel mis moest zijn met mij. Maar dit was niet zo. Ik moest alleen wat normaal is als het ware weer aangeleerd krijgen. Hiermee bedoel ik: het normale menselijke en pure leven met echte emoties en interactie met ‘normale’ volwassenen. Respect en acceptatie voor elkaars gebreken. De bewondering voor de ander hoe hij of zij is. Stabiele mensen, met al hun menselijke tekortkomingen, die in de realiteit staan. Niet die geheime toxische omgeving waar ik in ben opgegroeid en onwetend in vast werd gehouden. Ik kwam tot mezelf tijdens de traumabehandeling, ik kreeg de bevestiging die ik nodig had. Ik sta wel degelijk goed in contact met mijn emoties. Ik ben niet gek! Er is niks mis met mij. Na de interne PTSS behandeling waren mijn trauma’s uit de nare relaties ‘verdwenen’ en kon ik naar huis om te gaan genieten van de rust in mijn hoofd.

Echter, niets bleek minder waar. Mijn hoofd kreeg ineens ruimte, heel veel ruimte. En voordat ik het wist zat ik middenin een psychologische zelfanalyse van mijn turbulente leven. Een doolhof. Een gevoel van ontsteltenis besloop me en een marathon aan vragen raasde door m’n hoofd; Hoe ben ik hier beland? Waarom is mij dit overkomen? Waarom heb ik mijn verleden laten gebeuren? Waarom ben ik nog maar een schim van wie ik ooit was? Alleen mijn moeder heb ik eigenlijk nog over. Waarom ben ik zo geïsoleerd geraakt? Hoe is dit mogelijk? Dat is toch niet gezond? Is dit allemaal mijn eigen schuld? En toen ging ik patronen zien en werd het me langzaam duidelijk, na bijna 24 uur non-stop analyseren had ik het scherp op m’n netvlies. Doordat ik overvallen werd door een gevoel van onrecht en boosheid, heb ik middels een brief een eerste aanzet gedaan om mijn moeder te confronteren. Achteraf zinloos, maar ik moest iets. Ik dacht dat ik gek werd. Hoe kon ik het zover laten komen en er zover in verzonken raken?

Deze zomer heb ik haar een brief ge-e-maild met daarin een klein deel van mijn jarenlange opgekropte frustratie en boosheid, wetende dat ik hier echter geen empathische reactie op zou krijgen. Ik confronteerde haar met haar foutieve handelen, leugens en nalatig gedrag. Mama appte mij vrijwel direct nadat ik de brief verzonden had, dat ze mij hier persoonlijk over wilde spreken. Een dag later appte ze met een smoes of ik misschien nu langs kon komen. Zoals verwacht van een narcist was dat een egoïstische en emotieloze reactie uit paniek en met angst dat haar ware ‘ik’ onthuld zou worden. Geen bezorgde of empathische reactie voor haar dochter die ze zoveel leed heeft aangedaan en die nu wederom voor de laatste keer eigenlijk alleen maar verlangt naar erkenning en excuses. Helaas.

Ik heb uiteindelijk diezelfde avond nog laten weten dat ik per direct al het contact met haar verbreek uit zelfbescherming, maar dat ze zich geen zorgen hoefde te maken dat ik bovenstaande zaken met iemand zou delen. Ook schreef ik haar dat ik er vanuit zou gaan dat ze te allen tijde met respect over mij zal praten en mij nooit in diskrediet zou brengen. Daar stemde ze mee in en vroeg me naar de reden van mijn besluit. Ik heb dat in het midden gelaten en haar alle goeds gewenst.

Na zoveel jaar heb ik mezelf dan toch eindelijk verlost uit haar mentale onderdrukking en de psychische mishandeling achter gesloten deuren. Maar in plaats van opluchting voel ik me nu even banger, verdrietiger en eenzamer dan ooit tevoren. Al vanaf kinds af aan ben ik erg bang om alleen gelaten te worden en ben ik zo graag onder de mensen, en nu ineens… zonder dat ik het door heb gehad of ooit kon voorspellen, ben ik daadwerkelijk echt alleen. Geen gezin, geen sociaal netwerk, geen ouders, geen vriend en even geen werk. Een enkele kennis. That’s it. Alsof dit haar ultieme doel was, dat ga je dan denken. Want als er iemand sociaal, empathisch en liefdevol is, dan ben ik het.

Mijn eigen moeder waar ik zielsveel van dacht te houden, heeft nooit echte Liefde gekend. Blijkt nu achteraf, nu ik zie hoe de pathologie in haar hoofd in elkaar steekt. Mijn hele leven was een leugen? Een façade? Een schijnvertoning? Dit gaat veel tijd kosten om hier uit te komen. En ik kan het met helemaal niemand delen, want de gehele buitenwereld ziet haar als de perfecte zorgzame moeder en mij als die labiele dochter die haar moeder niets dan zorgen heeft gegeven en haar nu ook nog eens in de steek laat… Nachtmerrie. Een jaar geleden overleed mijn niet-biologische moeder aan kanker en nog geen jaar later moet ik noodgedwongen afstand nemen van mijn biologische moeder. Wat kan het leven toch raar lopen. Triest en bizar. Maar ik heb het overleefd. Want dat is het, een overleving. Ik heb het jarenlange misbruik en het gemene psychologische spel overleefd en mezelf bevrijd. Eindelijk.