Ze huilt krokodillentranen

Dit is een gastcolumn van Maria.

Al een aantal malen stuitte ik na een zoektocht op internet op verhalen over narcisme. Ik ben een vrouw van 66 jaar, en pas sinds drie en een half jaar weet ik van het bestaan ervan. Ik zal proberen beknopt weer te geven wat er is gebeurd, hoewel dat praktisch onmogelijk is.

Tijdens mijn jeugd werd mij al het idee gegeven dat ik een moeilijk en nieuwsgierig kind was, een nagel aan haar doodskist aldus mijn moeder. Ook voor mijn drie broers gold deze typering, voor mijn zus in mindere mate.
Het mooiste verjaardagskado voor mijn moeder zou zijn dat wij kinderen een dag lang onze kop dicht hielden, haar mooiste dag de dag na de vakantie als wij allemaal weer op sodemieterden naar school.
Mijn vader, die vlakbij werkte als boekhouder, deed tussen de middag een dutje, bij elk geluid van ons werd hij boos. Hij hield veel van mijn moeder, maar kon niet goed tegen haar op.

Om mijn moeder maar zoveel mogelijk ter wille te zijn deed ik als kind onder de middag zo stil mogelijk de afwas, vechtend voor een complimentje. Mijn moeder gaf mij het gevoel totaal onbelangrijk te zijn. Mijn ogen waren blauw, terwijl zij zo graag een kind met bruine ogen wilde, dat er ook kwam in de vorm van mijn jongste zus, de lieveling van mijn moeder, nog steeds trouwens.

Mijn kinderlijke nieuwsgierigheid werd door haar betiteld als: ‘nieuwsgierig aagje, die meid haalt het bloed onder je nagels vandaan. Trek niet zo”n gezicht, straks slaat de klok en blijft je gezicht zo staan’. Als ik me blij voelde zei mijn moeder: ‘er zal wel een rare scheet na komen’.

Toen ik een jaar of 9 was trapte ik tijdens het springen in glas, mijn moeder wilde het er perse zelf uitpeuteren met een pincet en ik moest niet zo kleinzerig doen. Het glas was er nog niet helemaal uit bleek later, maar ik moest er van haar toch op lopen. De dag erna ging ik achterop de fiets bij mijn vriendinnetje naar de dokter om de rest eruit te laten halen omdat ik op school niet kon lopen.

Wij vijf kinderen sliepen op de bovenverdieping, mijn vader en moeder lieten ons gewoon alleen als ze naar vrienden gingen. Dan wisten mijn zus en ik al, gezien de make-up en het geurtje van mijn moeder, dat ze weggingen, al bezwoer mijn moeder van niet, maar we hoorden toch duidelijk de deur op slot draaien en waren doodsbang.

Regelmatig stond mijn moeder klaar met de pantoffel om me flink op mijn donder te geven, want zo zei ze: ‘ik sla mijn handen niet stuk op jullie’. Mijn vader deed niks om ons te beschermen en kon niet tegen haar op.

Mijn kleding was de smaak van mijn moeder, als zij iets kocht en ik vond het niet mooi was ik ondankbaar, dus dan koos ik maar eieren voor mijn geld en droeg bijvoorbeeld een lelijke cameljas. Een pony in mijn haar mocht niet, mijn voorhoofd was te laag, volgens haar. Ik mocht niet naar de middelbare school waar mijn vriendin heenging, maar moest met drie jongens uit het dorp kilometers fietsen naar een andere school zonder busverbinding.

Als ik me ziek voelde, mogelijk schoolziek want ik vond het een vreselijke school, gaf ze me een duw op de fiets en zei dat als het niet ging ik maar weer naar huis terug moest fietsen.

Toch haalde ik jaren later mijn ulo diploma, maar dat was volgens mijn moeder omdat mijn vader de examencommissie een brief had gestuurd met het verzoek mij te laten slagen. Ik had namelijk de week ervoor in het ziekenhuis gelegen met een blindedarmontsteking.

Ik kreeg een vriend, mijn moeder heeft altijd haar best gedaan om mij te betrappen op eventuele seksueel getinte bezigheden.
Zat ik met mijn vriend op de bank dan sloop ze haar bed uit, zonder enig geluid om vervolgens snel de slaapkamerdeur open te doen (ze sliepen beneden) en mij te betrappen op handelingen die alleen hoeren doen (ze noemde dan de naam van een 15 jarig meisje uit de buurt die zwanger was geworden, overigens van de man waar ze nu nog steeds mee getrouwd is) .

Mijn moeder lag in het ziekenhuis na een brommerongeluk en ik (16 jaar) werd verondersteld te zorgen voor het gezin. We hadden boven geen wc, er stond een pispot boven waar mijn drie broers volop in plasten, totdat hij haast overliep. Ik ging de pot toen maar legen en viel van de trap ermee, ik zat onder de pis en vanaf boven stonden mijn broers te lachen. Op een verjaardagsfeestje van de familie wordt het nog wel eens gememoreerd als iets bijzonder grappigs.

Op mijn 20e was ik zwanger van mijn vriend, ik durfde het haast niet te vertellen aan haar, maar het moest, hoewel ik toen nog liever dood was.
“Stomme hond!” zo luidde haar reactie.

Toen ik na mijn scheiding een huurhuis kreeg toegewezen zei mijn moeder dat dat kwam omdat ze een of andere wethouder in haar kont had laten knijpen. Dan is dat toch altijd ergens goed voor, zo luidde haar mening.

Er zijn nog zoveel nare dingen gebeurd, ik kan er wel een boek over schrijven.
Inmiddels heb ik gebroken met de hele familie. Ik kan het gewoon niet meer opbrengen, als ik dit alleen al typ lopen de tranen me over de wangen. Ik word wel heel verdrietig van mijn besluit, maar ik kon niet anders meer. Ik ben onlangs met de ambulance naar het ziekenhuis geraakt, vreselijke pijn onder mijn rechterborst: niks te vinden, gelukkig maar. Stress gerelateerd denk ik, want ik ben verder gezond.

Ik heb wel een lieve man, hij is vreselijk ziek geweest. We zijn al haast 25 jaar getrouwd en zielsgelukkig met elkaar, hoewel mijn familie het niet zo op hem heeft omdat hij niet drinkt. Hij is goud- en goud eerlijk, was altijd als een vader voor mijn zoon, die inmiddels ons van allerlei dingen beschuldigd die we niet hebben gedaan, en daarom alle contact met ons al drie jaar geleden heeft verbroken. Mijn familie heeft hem liefdevol weer in de armen gesloten, mijn zus heeft ons ook van allerlei lelijke dingen beschuldigd, die we niet hebben gedaan. Mijn moeder is van verdeel en heers toepassen.

Nu ik niet meer naar haar toe ben gegaan huilt ze krokodillentranen. Mijn broer kwam verhaal halen hier en beticht mij er nu van dat hij twijfelt aan mijn waarneming, met andere woorden dat ik geestelijk niet in orde ben. Aan die van hemzelf twijfelt hij helemaal niet, zei hij. Hoewel mijn man volgens hem wel ok is..… Hij vroeg mijn man ook wat hij van mijn gedrag vond, het antwoord van hem was: ‘ik sta 100 procent achter mijn vrouw’.

Uitpraten met mijn moeder, zoals zij willen (ik moet erheen volgens hun), heeft geen zin. Dat hebben we al eerder geprobeerd en dat heeft alleen maar verdraaiing van de feiten opgeleverd. We hebben altijd alles voor mijn moeder gedaan, maar toen mijn vader op sterven lag kwam het niet in haar op om bij hem te gaan zitten, ik moest haar zeggen dat ze dat moest doen.

Ik en mijn man worden nu als paria’s beschouwd, niemand groet ons nog of komt op bezoek. Ze zijn doof voor al onze argumenten en staan niet open voor ons verhaal. Ik wil me niet meer verdedigen, het kost me teveel energie. Had ik maar tien jaar geleden met ze gebroken, maar dat kan ik niet meer terugdraaien.

Sinds het overlijden van mijn vader is de beer los bij mijn moeder. Er wordt veel gedronken tot laat in de avond, en maar roddelen over degenen die er niet bij zijn.

Inmiddels ben ik al jaren bij een goede psycholoog, want ik twijfel nog vaak aan mezelf, en ben doodsbang van zowel mijn moeder als mijn verdere familie. De boeken van Iris Koops liggen dagelijks op de eettafel of binnen handbereik. Elke keer lees ik hier weer in. Wat er gebeurt als je bent opgegroeid met een narcistische ouder, dat je vaak slechts een afvalbak bent waar zonder limiet in geloosd kan worden.

Ook de kwaadheid komt nu bij mij boven. Maar dankzij deze boeken, een must om te lezen voor een ieder die ermee te maken heeft, klim ik langzaam uit het dal. Ik las een omschrijving in een ander boek, ‘De zondebok’, over wagons waarvan er eentje de andere kant opgaat zodat alles in het honderd loopt. Ook dat is een geweldig boek, ik pak het vaak op om mezelf te sterken.

Bedankt dat ik dit verhaal mocht delen en sterkte allemaal.