Dit is een gastcolumn van Suzan.
Jarenlang heb ik erover gedaan om de scheiding van mijn ex-partner en mij een plekje te geven. Altijd twijfelde ik aan mezelf, wat deed ik allemaal verkeerd? De scheiding vond plaats in 1995 en in die tijd werd er nog nauwelijks over narcisme gesproken. En meestal gaat het na een scheiding na verloop van tijd beter maar in mijn geval begon het stalken en de ellende toen pas echt. Mijn voicemail inspreken met allerlei ellende, mijn autobanden lek prikken, vaak last-minute de kinderen niet kunnen opvangen, mij zwart maken richting de kinderen en buitenwereld. De lijst met fratsen was oneindig, het hield niet op. Ik twijfelde steeds meer aan mezelf, werd langzaam compleet afgebroken en had steeds minder kracht en zelfvertrouwen. Ik dissocieerde ook meer en meer (om te overleven), maar probeerde de buitenwereld en de kinderen zo weinig mogelijk met mijn problemen te belasten.
Jarenlang heeft het stalken geduurd tot ik op een gegeven moment de boeken van Iris Koops las. Ik begon te begrijpen wat er gaande was, waar ik mee te maken had. Het heeft me enorm geholpen om inzicht te krijgen en het een plek te kunnen geven.
Tijdens ons huwelijk kregen we twee dochters. De relatie met mijn oudste dochter is altijd lastig geweest. Ik begreep niet wat er aan de hand was. Altijd tegendraads, al vanaf zeer jonge leeftijd. Altijd brutaal (vooral naar mij toe) en de baas willen zijn. Maar ook interessant en boeiend. Ze kon goed haar eigen boontjes doppen, althans, zo leek het. En ze was bijzonder zelfstandig. Zo stelde ze zich ook op als een soort moeder voor haar jongere zusje. Ze had natuurlijk – door alles wat er gebeurd was – geen gemakkelijke jeugd gehad. Maar dat ze ook narcistisch kon zijn, kwam nooit in me op. En dat ze haar jongere zus als flying monkey gebruikte, kwam al helemaal niet in me op. Verwijten, continue gekleineerd of genegeerd worden. Ik kon het gewoonweg nooit goed doen, hoe hard ik m’n best ook deed. Het kostte ontzettend veel energie om ook maar iets van contact met haar te onderhouden.
Haar jongere zus had een wat liever en rustiger karakter. En toch uitte zij zich naar mij toe ook steeds meer op een vervelende afstandelijke manier. Dankzij therapie ben ik gaan inzien dat de jongste de vuile was voor de oudste ‘moet’ opknappen (zonder dat zij zich dit zelf beseft) en ook hier probeer ik nu mee om te gaan. Ik heb geleerd om op mijn hoede te zijn, te accepteren dat mijn oudste dochter is zoals ze is en niet veel meer van haar te verwachten. Mijn jongste zal zelf moeten ontdekken hoe de vork in de steel zit. Ik zou mijn nieuwe inzichten graag met haar willen delen, maar dat wordt mij afgeraden door mijn therapeut. Ze is onder invloed van haar zus en ze zit wat dat betreft dus eigenlijk ook klem. Mijn band met mijn jongste dochter is hierdoor ook niet optimaal. Zij heeft al die jaren te horen gekregen, van haar vader en haar grote zus, dat mama niet deugt en gek is. Ik begrijp het, maar het doet ook enorm zeer om niet dichterbij te kunnen komen.
Mijn oudste dochter heeft inmiddels twee kindjes en die zie ik helaas weinig. Waarschijnlijk manipuleert ze haar man ook, want met hem heb ik ook weinig contact. Ik had het zo graag anders gezien…
Het moeilijkste vind ik nog wel dat het hebben van een narcistische dochter (of zoon) zo’n enorm taboe is. Mensen denken al snel: “Je zult er zelf ook wel toe bijgedragen hebben.” of “Waar twee vechten hebben twee schuld.” of “Kom gewoon wat meer op voor jezelf.” Het lijkt erop dat wanneer je een narcistische ex of ouder hebt, je daarover kunt praten. Een narcistisch kind is echter nog steeds een enorm taboe. Je zou het in mijn situatie ook niet verwachten. Uiterlijk ziet alles er uit als een mooi plaatje. Innerlijk voel ik me vaak alleen en eenzaam. Twee kinderen die minimaal contact willen is moeilijk te verteren.
19 reacties op “Een narcistische dochter”
Een kind trekt sterker naar de stoornis creërende onveilige ouder en minder naar de veilige ouder. Dit gaat volledig tegen ons verstand en gevoel in maar is al psychologische wetenschap sinds 1973 (John Bowlby, Attachment and loss vol 2)
Omdat het moeilijk te snappen is, is het bijna niet uit te leggen en is het een taboe. Dat de gemiddelde mens het niet snapt is logisch maar dat het gros van de gedragsdeskundigen het niet weet of snapt is veel problematischer.
De “golden child” heeft de grootste kans de stoornis over te nemen. De “scapegoat child” wordt de afvalbak en emotional regulator van de narcist(e) en “golden child”. De ” scapegoat child” heeft nog een kans de dans te ontspringen als ze het inziet maar moet dan door dezelfde hel waar wij door moesten.
Hey Suzan,
ik heb helaas iets gelijkend meegemaakt en zit er eigenlijk nog middenin. Ook ik zat in een relatie.met een narcist en kreeg een kind. De relatie heb ik zo’n 7 jaar geleden verbroken en kwam er alleen voor te staan. Ook mijn kind wordt door zijn vader bewerkt. Mijn zoon is 12 inmiddels. Het is een mooi ventje maar lievehelp, zijn vader in het klein. Hij vind en denkt dat hij alles kan doen zoals hij dat wil. Probeert mij te gebruiken als voetveer en wil alles krijgen wat hij wenst op een dwingende manier. We hebben regelmatig woorden, ik vraag iets en hij begint gelijk te schreeuwen. Ik heb met hem een paar trajecten bij psychologen gelopen maar daar doet hij lief en meegaand. Thuis is het bijna een monster. Hij voelt zich achtergesteld, is jaloers, manipuleert, dwingt. Gelukkig heeft hij geen broertje of zusje die hij onder de duim kan houden. Ik vraag me vaak af of hij zij vader kopieert of dat het in zijn genen zit. Ook ik heb het gevoel dat alle liefde die ik geef geen zin heeft. Soms ben ik echt radeloos.
Mijn ex-man is ook een narcist en ik heb ook twee dochters. De meiden doen het keurig volgens het boekje (over narcisme). De jongste zet zich af tegen haar vader en heeft een manier gevonden om met hem om te gaan, maar de oudste gaat helemaal mee in zijn narcisme en is nu ook narcistisch.
Ik vind het nog moeilijk om dit te erkennen en zoek ook elke keer naar tekenen dat ik het fout heb.
Voel me vaak ook heel schuldig dat is zo over haar denk, een moeder hoort toch onvoorwaardelijk van haar kind te houden? Maar toch moet ik een manier zien te vinden hoe ik met haar omga zonder mijzelf en haar te schaden.
Altijd spanning als ze thuis komt. Draait ook altijd op ruzie uit tussen mijn dochters en ik sta er tussen.
Ik heb nu alleen hardop uitgesproken dat mijn dochter een narcist is naar mijn beste vriendin, want het is niet iets wat je gaat rondbazuinen. Maar wel fijn dat ik het met iemand kan bespreken.
Ik ben inmiddels 15 jaar alleen,helaas heeft mijn middelste dochter zich ook als een narcist ontpopt en heeft ze haar jongste broertje met vriendin ook meegetrokken,het lijkt niet op te houden en zie er ff geen gat meer in.
Dikke knuffel
Beste Suzan,
Mijn vader was, weet ik nu, een – verborgen – narcist. Op zijn manier hield hij van mijn moeder. Een echte vader was hij niet.
Wij waren met twee kinderen thuis: mijn oudere zus en ik. Mijn zus kreeg anorexia toen ze zo’n jaar of 15/16 was. Ik spreek over 1968. Niemand had het toen nog over narcisme of anorexia.
Pas in 2014 realiseerde ik me dat ik zelf ook een relatie was aangegaan met een – verborgen – narcist. Maar ik realiseerde me ook dat mijn oudere zus ook narciste was.
Mijn moeder leefde nog en ik snapte eindelijk waarom ze zich al die jaren zo vreselijk schuldig voelde. Een partner én een dochter als narcist. Helaas begon ze te dementeren en kon ik haar mijn inzichten niet meer vertellen. Maar wat moet ze zich vaak ongelukkig hebben gevoeld.
Ik had een goede band met mijn moeder en hoe vaak ik ook zei dat ze zich niet schuldig hoefde te voelen, ze bleef in dat gevoel hangen.
Ik begrijp je gevoelens, maar dan als zus van, want natuurlijk had ik daar ook last van.
Ik wens je veel sterkte en ik hoop dat je jongste dochter, net als ik, er ooit uit zichzelf achterkomt.
Gelukkig is er nu meer informatie, waardoor we als ‘slachtoffers’ geholpen kunnen worden.
Eline
Jij krijgt het net als ik ook van alle kanten naar je toe gesmeten. Alsof de wereld alleen uit narcisten bestaat. Een ding wil ik graag corrigeren en dat is dat het taboe niet [meer] zo groot zou zijn op het hebben van een narcistische ouder. Ik heb er zo een en ik woon in Twente alwaar het taboe nog steeds zeer groot is. Maar ik ben sterker geworden. Nadat ik tegenwoordig iemand heb verteld wat mijn moeder allemaal heeft uitgespookt zeg ik: “Als ik zo doe met mijn zoon als mijn moeder met mij, hang mij dan aan de eerste beste boom die je ziet, ik ben het moeder-zijn niet waard!”
Die zit.
Altijd.
Sinds ik op lotgenotencontact ben ken ik twee lotgenoten die beiden een narcistische dochter hebben. Ik wist niet dat narcistische mensen zo geboren werden. Ik dacht altijd dat het door de opvoeding kwam. Nee dus. Ik heb mijn mening moeten bijstellen nadat ik met beide lotgenoten een wat dieper contact heb gehad. Het ligt echt niet aan de opvoeding hoor!
Mijn narcistische moeder heeft twee lieve ouders gehad. Jarenlang piekerde ik erover wat die dan toch fout hebben gedaan. NIETS dus. Mijn moeder is gewoon narcistisch geboren. Jouw oudste dochter dus ook.
Het is heel frustrerend dat je niet gewoon mag zeggen hoe de vork in de steel zit. Je zou het erin willen stampen. Ik hoor altijd dat een slachtoffer niet wil luisteren. Ik hoef alleen maar te kijken naar mijzelf toen ik nog in de illusie zat. Want dat is het. Als je de waarheid wilt zien, ben je een illusie armer en dat is soms te confronterend.
Dit onder andere sprak me aan in de boeken van Iris: het waarheidlievende. En als je het eenmaal doorhebt, zie je het overal, volgens Johan Cruijff – die er ook mee te maken heeft gehad.
Ik hoop dat jouw jongste dochter het snel door zal hebben. Dat heb je wel verdiend. Mijn zus en broers zijn net zo gehersenspoeld door moeder, die hen jarenlang heeft verteld dat ik niet spoor, gestoord ben en wilsonbekwaam, maar mijn zus krijgt het langzaam door. Zij heeft tegen mij gezegd: “Moeder is gestoord, jij niet. ”
Er is hoop! Heel veel sterkte Suzan – van Susan.
Mijn moeder was een narcist. Wat ik pas veel later heb ontdekt en er over heb geleerd. Toen viel alles op zijn plek. Ze is een paar jaar geleden overleden, ik had al heel lang geen contact meer met haar. Ze heeft de hele familie uit elkaar gedreven. Ook mijn jongste zoon van mij. Niemand zie ik meer. Ze willen er niet over horen. De zus van mijn moeder die nog veel langer de pijn heeft moeten meedragen heeft een poging gedaan met mijn familie er over te praten. Het werd afgedaan met; “ je kunt overal een naamkaartje aan hangen.”. Het heeft geen zin. Ik woon niet meer in Nederland. Zie en hoor nooit meer van en heb ontdekt wie mijn echte vrienden zijn. Niet degenen die willen dat ik stop met er over praten. Mijn trauma vertellen mag niet meer. Gelukkig weet ik zelf nu veel meer en snap het gedrag.
Dankjewel Suzan, voor je durf om dit te schrijven. Nu bijna 2 jaar geleden begon ik te zoeken naar ervaringen en verhalen van anderen ouders wiens kind(-eren) ook narcistisch zijn. Genoeg te vinden over ouders, leidinggevende, schoonouders, partners en collega’s, maar dat al deze mensen iemands kind zijn, lijkt niemand te beseffen. Ook ik durf er niet echt over te spreken maar zou het zo graag willen, de reactie van anderen is idd al gauw “Nou, dan zal ze het er zelf wel naar gemaakt hebben”. Mijn ervaring is “dat het altijd de schuld is van de ouders / moeder”. Maar dieper dan dat gaat het niet. Ik zou een boek kunnen vullen met de shitshow die nu bijna 2 jaar geleden tot uitbarsting kwam binnen ons gezin. Ik zou niet weten waar te beginnen. Dat iets als sociopathie in de genen zit is voor mij/ons duidelijk.
Wat ben ik blij met je schrijven Susan!
Zelf had ik een narcistische moeder en ex man, nu 5 volwassen kinderen die gehersenspoeld zijn en niets met mij te maken willen hebben. De jongste dochter heeft het lang volgehouden naar mij, maar 10 jaar geleden is zij gezwicht voor de druk van de anderen, ook zij moet de vuile was voor hen opknappen ,zonder dat zij dit weet.
Bij ons speelt ook seksueel misbruik van de vader een grote rol in het zwijgen en mij negeren.
Ik kan hier niets mee. Jij hebt mij door je schrijven inzicht gegeven in de rol van de 4 andere kinderen en die van de jongste.
Veel dank hiervoor.
Groet!
Merel
Mocht het je tot troost zijn Suzan: ook over een narcistische ouder kun je nou niet direct zo gemakkelijk praten hoor. Ook dan komen mensen met dooddoeners aan.
Gewoon, omdat niemand dit kan begrijpen.
Als je met narcisme te maken hebt (gehad) sta je er alleen voor. Tenminste dat is mijn ervaring.
En wat betreft je jongste dochter kun je alleen maar hopen dat ze ooit zal kunnen doorzien hoe het werkelijk zat.
Ook ik wilde niets te maken hebben met mijn vader. En pas op gevorderde leeftijd kreeg ik door dat de zaken toch een ietsepietsie anders lagen dan mijn narcistische moeder me altijd had ingefluisterd cq. toegesnauwd.
Te laat, want mijn vader was overleden.
Maar ik was toch wel godsgruwelijk blij met deze ontdekking.
Hoofd op!
Ik herken het wel en is lastig om over te praten. Het is natuurlijk heel logisch als je partner zo was of is je kind het ook kan hebben. Ik hoor het ook van mensen om mij heen die dat ook mee maken en daar kun je goed mee praten en tips uitwisselen of elkaar helpen en steunen. Sterkte.
Zo herkenbaar. Dit kon over mijn dochter gaan. Ik maar 2 dochter. Ik heb vanaf haar 11e met ouderverstoting te maken. Ik heb haar 20 jaar niet gezien. Af en toe contact geweest. De deskundige noemen de narcistische pathologie het gevolg van “splitting”. Wat het gevolg is van de neg. beïnvloeding van mijn ex-partner. Ik ben jaren van mijn leven kwijt, ik begreep het gewoon niet.
Lieve Suzan,
Ja dit is pittig. Zoals altijd met narcisme, is het vooral belangrijk dat je aan zelfzorg doet, je eigen werkelijkheid sterk verankerd en stevig in je rol gaat staan.
Zoals ook je eigen moederrol. Ergens lijk ik angst voor je dochter op te pikken (en dan bedoel ik niet de angst en verdriet voor verlies van de band, want die is ook duidelijk).
Ik denk wel dat het klopt dat er minder te vinden is over narcisme bij kinderen. Kinderen gaan nu eenmaal allemaal door narcistisch te noemen fases heen, totdat hun empathie verankerd is en ze dat weer kunnen loslaten. Dus is het wellicht ook lastiger vast te stellen hierdoor.
Er is nog weinig onderzoek die bevestigd wat nu sterker is: nature of nurture.
Zelf heb ik ook een periode angst gehad voor de invloed van anderen op mijn kinderen (vader (ex) en oma (mijn moeder).
Goed dat je jouw verhaal deelt, zodat ook deze verbinding de aandacht krijgt die het verdient.
Sterkte!
wat een verademing om te lezen, ik heb een vechtscheiding gehad en mijn ex hield een soort van dossier bij over mij , kwam de kinderen gedurig niet halen omdat het hem niet uitkwam, heeft een keer 3 maanden gewacht omdat de weekendregeling niet naar zijn zin was etc. Mijn dochter was zijn oogappel en functioneerde hier prima, had al wel vroeg in de gaten dat ze linksom of rechtsom ervoor zorgde dat iets liep zoals ze zelf wilde. Haar broertje heeft ze nooit geduld daar kan ik ook nog wel een boek over schrijven, Om een lang verhaal kort te maken liepen we hier al een poos op onze tenen, het was altijd afwachten hoe mn dochter achterom kwam. Leugen na leugen, wat ze zag nam ze mee en ze tolereerde het gedrag van mijn zoon en mij niet. Ik moet zeggen dat het best rauw op mn dak viel toen ik er een paar weken geleden achter kwam bij mezelf dat het om narcisme gaat. Ze wist ook feilloos van haar eigen fouten iemand anders de schuld te geven en met nog een paar dingen is het balletje bij mij gaan rollen. Ik heb haar nu 2 weken niet gezien, hou het contact zakelijk en probeer me niet te laten overmeesteren. maar we zijn er nog lang niet klaar mee
Beste Suzan,
Ik zit met precies hetzelfde dilemma als jij. Vijfentwintig jaar lang heb ik een narcistische partner gehad, gepaard gaand met ernstig huiselijk geweld. Nu ben ik alweer twintig jaar verder en heb mijn leven op orde. Behalve met mijn oudste dochter wil de relatie maar niet boteren. Al jaren beken in schuld naar haar, dat ik haar geen veilige jeugd heb geboden. Maar het is nooit genoeg. Nu eist ze van mij dat ik mijn jongste dochter, waar ik wel een goede relatie mee heb, dwing om met haar zus te praten over vroeger en het geweld. De jongste wil dat niet. En zolang als ik dit niet regel voor de oudste, wil ze geen contact meer met ons beiden.
Ik vind het heel moeilijk om onder ogen te zien dat mijn kind narcistisch is, maar ik kom toch steeds weer tot dezelfde conclusie.
Ik heb helaas ook het idee dat mijn dochter narcistisch is. Ze weet me feilloos in een hoek te drijven als het niet gaat zoals zij wil. Als ik me niet gedraag zoals zij wil wordt ik geblokkeerd, genegeerd en zelf tijdens de meest moeilijke momenten moet alles gaan zoals zij wil zoals tijdens een uitvaart. Het lijkt wel pestgedrag. Waarom moet je op een uitvaart te laat komen en de ander stress geven? Als ik er iets van zeg laat het haar koud. Zij is precies zoals mijn zus en moeder. Daarna verklaren ze je voor gek. Ik vind dit hartverscheurend. Het is alsof je je in een web bevind, het is ontzettend eenzaam. En ze lijken het ook altijd te “winnen”… je wordt niet gezien in je behoeften maar als je aangeeft dit niet te accepteren laat het hun koud. En daarna weer volhouden dat ze je nooit “opzettelijk zouden kwetsen”. Wat ze natuurlijk gewoon doen.
heel herkenbaar Jan. Mijn dochter is nu 21. Ik ben gescheiden en nieuwe vriend. Het lijkt wel terg gedrag. 0 respect, continu op mijn gevoel inspelen. Ik ben jaren bezig geweest met pleasen en alles doen voor haar en daardoor heb ik het idee dat ik dit voor een groot deel zelf gecreëerd heb. Maar ik ben er klaar mee. Ik heb met een psycholoog gesproken en ben enorm bezig met mijn grenzen te stellen. En dat ook vast te houden. Ik heb ook een dochter die totaal niet narcistisch is. Maar zij wilt bepalen en sfeer neerzetten etc. Kan zooooveel voorbeelden opnoemen. Vreselijk. Het enige waar ik op hoop dat dit nog een soort pubertijd is. Want tot haar 16e was ze superlief. Maar nu.. niks leuks aan. Ja zolang alles gaat hoe zij het wilt. Maar dit gaat niet meer. Ze staat bijna boven mij. Kk kan dit niet meer accepteren. Dus grenzen en consequent. Maar wat is dit moeilijk.
Het dilemma is dat (wat hierboven ook gezegd wordt) veel deskundigen narcisme niet meenemen terwijl juist een kind/tiener nog cognitief flexibeler te vormen is maar ook juist als de scapecoat naar therapie wordt gestuurd als labiel op jonge leeftijd werd het gezin niet meegenomen met desnoods apart kindvriendelijke vragen. Ik heb zelf nog een broer en zus en beiden hebben niet het inzicht als ik als “scapecoat” en mijn zus werd op latere tienerleeftijd steeds narcistischer en ging mij ook gebruiken als geleider van beledigingen, neerbuigende opmerkingen en waarden negeren/en dus ook stiltebehandelingen (dus in feite ook nog weer apart van mijn vader, en dus individueel) Bij mijn broer heb ik vaak al het gevoel gehad dat hij als bemiddelaar werd neergezet en kreeg in feite beide kanten, zowel opgehemeld en neerbuigende/vernederende opmerkingen kreeg van vader(ouders) Had bij hem als enige gevoel dat hij het zag wat er gebeurde, heb lang hoop gehad dat mijn broer aan mijn zijde zou kunnen staan maar naarmate tijd vorderde merkte ik dat ook hij de gedragingen niet in de ogen durfde te kijken en hetzelfde gedrag vertoont van mijn faciliteerde moeder en het gedrag goedpraat, omkeert naar ‘victim blaming’ naar mij als scapecoat en zelfs soms liegt om zelf gedrag niet te hoeven zien en dus ook web faciliteert.