Dit is een gastcolumn van Denise.
Dat ik last heb van bindingsangst, weet ik al een tijdje. Het suddert onder de oppervlakte om ineens in alle hevigheid te verschijnen zodra er een kans is op liefde. Strot dicht, buikpijn, vecht-vluchtstand aan en verkramping van de spiertjes. Ja, ik weet ook dat het een gevolg is van opgegroeid zijn onder een regime van dwingende controle, dat overigens tot ver in mijn dertiger jaren voortduurde en wat uiteindelijk, zeven jaar geleden leidde tot een contactbreuk met mijn gehele familie.
Dat ik in die tijd ook zes jaar een giftige relatie had met mijn toenmalige – ietwat narcistische – vriend, waarbij er vreemd werd gegaan als ik voor mezelf opkwam, heeft ook de nodige commitment-issues opgeleverd. En hoewel ik jaren allerlei vormen van therapie heb ondergaan en dacht dat ik al deze shit wel had overwonnen, blijkt dat het toch niet zo simpel is.
Ja, ik ken mezelf inmiddels behoorlijk goed.
Ja, ik kan ook goed communiceren over mijn grenzen, wensen, gevoelens en behoeftes.
En ja, ik durf mezelf te zijn met alles erop en eraan.
Maar op liefdesgebied is dat toch weer een heel ander verhaal.
Ik ga inmiddels al acht jaar zonder volwaardige partner door het leven. Het werd me al te heet onder de voeten als een man het ook maar waagde om dichtbij te komen. Meer dan eens hoorde ik op een verjaardag: “Heb jij nog geen vriend? Hoe dan? Je bent zo leuk!” En toch bleef ik een hele tijd volhouden, dat ik gewoon geen zin meer had in relaties. Dat ik het prima vond alleen. En ook dat ik niemand meer nodig had. Dat ik van binnen enorm de verbinding en liefde met iemand miste of het gevoel om ergens bij te horen, zei ik er niet bij. Want stel je voor dat ik door de mand zou vallen. Dat men zou gaan zien dat ik door bindingsangst geen relatie meer aan durfde te gaan.
Want die bindingsangst, die is niet mis. Ik kan een man heel erg leuk vinden, zelfs stapelverliefd zijn en dan toch ineens de deur dicht doen omdat de spanning en stress die zich in mijn lijf bevinden, niet meer te hanteren zijn. Doodsangst neemt het over, ik voel me bedreigd, ren met de staart tussen de benen weg en de rust keert terug in mijn systeem. Ook komt het weleens voor dat ik opeens overvallen kan worden door de gedachte: “Nee, hoor, dit wordt hem niet. Ik ga mijn leven niet door jou laten bepalen!” Vaak als reactie omdat een man met mij wil afspreken. Wat eigenlijk een ietwat overtrokken reactie is, niet?
Ondanks bovenstaande, zou ik dolgraag een liefdesrelatie willen. Eentje waarin veiligheid, verbinding, wederzijds respect, liefde en gelijkwaardigheid vanzelfsprekend zijn. Alleen hoe doe je dat als je verlamd wordt van angst als iemand die je echt heel leuk vindt dichterbij komt en dat naast leuk ook enorm bedreigend voelt? Het antwoord heb ik nog niet. Wel besloot ik eens te gaan zitten voor wat zelfonderzoek. Want hoe zag ik een liefdesrelatie eigenlijk? En waarom was ik er zo bang voor? Ik besloot het op te schrijven. De uitkomst was shocking. Want waar denk ik aan bij een liefdesrelatie?
Een liefdesrelatie is voor mij:
- Geen NEE mogen zeggen
- Geen grenzen mogen hebben
- Me volledig moeten aanpassen aan de verwachtingen van een ander
- ALTIJD beschikbaar moeten zijn voor de ander
- Niet van gedachten mogen veranderen
- Mezelf, mijn behoeftes, mijn wensen en grenzen ondergeschikt maken aan de ander
- Mezelf uitleveren / geen ESCAPE mogelijk
- Geen AUTONOMIE mogen hebben
- De ander heeft de MACHT
- Gestraft/verlaten worden als ik voor mezelf opkom
En terwijl ik kijk naar mijn geschreven woorden, de tranen over mijn wangen rollen, vallen me meteen meerdere dingen op. Hier staan letterlijk de regels die golden in het contact met mijn ouders en in de toxische liefdesrelatie die ik eerder beschreef. Geen wonder dat ik het niet meer aandurf! Tegelijkertijd besef ik dat ik hiermee aan de slag zal moeten wil ik mezelf ooit wel weer een kans geven op een liefdevolle relatie. En ja, dat wil ik zeker! Het moet toch anders kunnen dan ik heb ervaren. En die leuke man, die heb ik stiekem al ontmoet. Maar wat is het confronterend dat de gevolgen van dwingende controle in je jeugd nog zo lang onder je huid kunnen blijven zitten en de schade zich niet vanzelf oplost. Of dat je denkt al heel ver te zijn in de verwerking en dan toch beseft dat er nog flink wat noten te kraken zijn, maar nu op liefdesgebied.
Maar ook nu besluit in het aan te gaan.
Uit liefde voor mezelf en uit liefde voor het leven.
3 reacties op “Verlangen en vluchten: leven met bindingsangst”
Jouw lijstje met verwachtingen over een relatie kende ik wel. Ik had het alleen nooit zo duidelijk op een rijtje. En dan is het toch wel even Ai, Au, Ai
Ken je deze ook?
‘Iemand die in mij iets ziet’………..die spoort niet. Einde verliefdheid.
Liefde hoort onbereikbaar te zijn ondanks alle moeite die je doet.
Ai, Au, Ai.
Zo ontzettend herkenbaar. Zo verdrietig om te lezen hoe kwetsbaar je bent als het om liefde gaat. Je wilt graag, je bent het meer dan waard om liefde te ontvangen maar hoe dan? Als je eigenlijk niet weet hoe dat moet en je systeem het niet kan. Liefde heeft een ongezonde betekenis, je lijstje is echt shocking, en ergens voel je dat er ook andere liefde is die wel gezond, warm en niet eisend is. Maar hoe kom je daar, hoe kun je dat toelaten en hoe werkt dat dan als je het niet kent? Als het eng, spannend, onwetend voelt? Dan gaat het erom dat je het aan durft te gaan, voorzichtig en stap voor stap, liefdevol en zacht naar jezelf en naar het leven. Liefde voor jezelf, vanuit jezelf, en misschien vanuit een ander. Ik wens je een hele mooie reis toe met nog meer oprechte, eerlijke en warme liefde voor jezelf. Dat je hier nu staat en dit schrijft zegt alles over je kracht, je inzichten en jouw gezonde (behoefte aan) liefde.
Schot in de roos. Ik heb het. Bindingsangst. Ik ben onvrijwillig alleen sinds 2003. Bewust gekozen. Ben nu 67 jaar. Heb mezelf wel jaren achtereen wijs gemaakt dat ik het fijner vond dan een relatie. In zekere zin waar. Geen ruzies en gedoe meer. Maar dit hoort niet bij mij en alles wat me is overkomen aangedaan door mijn moeder en later door een woningbouw die mijn moeder-verhaal niet geloofde. Ontzettend veel tegenslag gehad en nog. Ik vraag me af hoe het zou zijn gegaan als ik een goede vent naast me had gehad.
Dit verhaal heeft echt een schot in de roos bij mij veroorzaakt. Dankjewel daarvoor Denise.