Hoe neem ik het beste afscheid van jou?

Dit is een gastcolumn van Heidi

En dan is daar de dag waar ik met vrees op gewacht heb. Na jaren geen contact te hebben gehad met jou, in naam mijn vader, word ik gebeld. Je dementeert. Ik moet gaan nadenken over bewindvoering, over wat er moet gaan gebeuren. Ik heb altijd zo gehoopt dat me dit scenario bespaart zou blijven. Dat je op een dag gewoon niet meer wakker zou worden. Vaak schaam ik me voor deze gedachte, durf ik hem niet bij iedereen uit te spreken, maar laat deze hel alsjeblieft stoppen. Beter voor jou en voor iedereen om je heen.

Ik hield me tijdens het telefoongesprek groot, hum hier en daar, en luister. Dit gesprek zou ik zakelijk en afstandelijk voeren, had ik met mijzelf afgesproken. De tijd dat ik me door jou liet raken heb ik ver achter me gelaten. Ik hield het een minuut of tien vol. Maar hoe verder het gesprek ging hoe meer de beelden van het afscheid van ma zich aan me opdrongen. Een narcist verlaten doe je niet. Dat komt je duur te staan. De ontkenning van jou toen ma ging dementeren, was zo schrijnend en verdrietig. Na een levenslange opoffering was haar zelfs geen vredig einde gegund. De woedeaanvallen die je op haar botvierde als ze weer eens iets niet wist of wanen had, waren afschrikwekkend. Of ze wel wist wat ze jou aandeed. Het beeld van haar op haar knieën om jou om vergeving te vragen, vullen me weer met walging.

De ontkenning die er in resulteerde dat ma voor jou bleef zorgen, in plaats van andersom, ook de bewuste ochtend dat ze zich ernstig bezeerde in de keuken, is misdadig te noemen. De eieren die ze voor je klaar wilde maken, zijn nooit gekookt. De rest is geschiedenis.

En nu, nu word je zelf gegrepen door deze ziekte. Wat ga ik doen? Wat kan ik doen? Wat wil ik doen? Het liefst met mijn kop diep het zand in. Mij niet bellen. Maar dat is duidelijk niet gelukt.
Of is er een kans dat ik de band met jou, de man die ons emotioneel mishandelde, bevredigend af kan ronden? Kan ik er boven gaan staan? En wat heb ik nodig om dat te kunnen? Wil ik dat? De boosheid, de frustratie, het verdriet en de machteloosheid is groot. Maar ook heb ik een leven gevonden ondanks jou, ondanks mijn geschiedenis. Heb ik een manier gevonden er mee om te gaan en om te zetten in iets positiefs. Jongeren zien, op weg helpen, het verschil maken.

Pa, je bent en was een ongelooflijke klootzak. Je hebt mijn moeder haar leven lang misbruikt tot haar laatste adem. Dat kan ik je nooit vergeven. Dat wil ik je ook niet vergeven. Zij wist het voor zichzelf te verkopen. Ze hield op haar manier van je. Maar hoeveel moest zij daarvoor inleveren? Deze lieve creatieve pedagogisch sterke vrouw, moest haar kwaliteiten inleveren om jou te dienen. Het verdriet en de pijn is te diep om je vrij te pleiten. Je hebt mij klein proberen te houden, gemanipuleerd en mijn vleugels proberen te kortwieken. Het is je niet gelukt met niet zelden een narcistische woedeaanval tot gevolg of wekenlang stilzwijgen.

Maar toch zit je in mij. Ik ben wie ik ben ook door jou, of ik nou wil of niet. En het heeft lang geduurd maar ik ben inmiddels redelijk gelukkig met mijzelf. Ik heb een goed, vrij en onafhankelijk leven. Creativiteit is hierin een grote vreugde. Dat heb je ondanks je vele pogingen niet kapot weten te krijgen. Ik vind het soms lastig om in de spiegel de bevestiging te zien een dochter van je te zijn, dat ik deels jouw genen heb en jouw achternaam met me meezeul. Daarom, gun ik mijzelf een goed afscheid. Niet voor jou maar voor mijzelf. Nog geen idee hoe ik dat ga doen. Ik ga het stap voor stap bekijken. Ik wil dit goed doen om niet nog meer last van je te krijgen, al helemaal niet na je dood.

Het telefoontje drukte me in ieder geval op het feit dat het verdriet, geen liefdevolle vader te hebben en daarom ook geen liefdevol afscheid, heel diep zit. Al mijn hele leven ben ik door jou in een rol gemanipuleerd die mij niet past. Ook niet die van de harde, afstandelijke dochter die haar vader aan zijn lot overlaat. Maar je laat me geen keus. Of krijg ik die stiekem nu toch? Verdwijnt die nare man en tovert de dementie een zachte kant in je naar boven waardoor ik gewoon kan zijn wie ik ben? Zorgzaam, liefdevol, duidelijk en oprecht zodat ik op een manier afscheid kan nemen die bij mij past. En nee, ik zal niet ineens van je gaan houden, dat zou masochistisch zijn. Maar laat mij het boek sluiten waarvan niemand een deel 2 verlangt.

Bruidslingerie

Dit is een gastcolumn van Aurora

Een zonnige vrijdag aan het begin van de herfst. Het is nog vroeg in de ochtend en ik sta op de zolderkamer van mijn ouderlijk huis. Hier bracht ik als kind en puber een groot deel van mijn tijd door. Inmiddels woon ik hier al bijna 10 jaar niet meer.

Ik kijk naar mijn bruidsjurk die op een hanger aan een antieke kast hangt. Even later zijn mijn moeder en mijn zus erbij wanneer ik mijn trouwjurk aantrek. Er worden foto’s gemaakt en tranen weggepinkt. Als laatste wordt mijn sluier op mijn hoofd vastgezet. Onderaan de trap staat het voltallige trouwgezelschap op me te wachten. Bovenaan de trap sta ik even stil, om van dit moment te genieten. Dan loop ik de trap af, mijn trouwdag tegemoet.

Weken later ben ik bij mijn ouders op visite. Mijn moeder heeft de mooiste foto’s van mijn trouwdag in een flip-over album gestoken. Ze heeft de foto’s al aan iedereen laten zien. Als ik het album doorblader zie ik twee foto’s van mij in weinig verhullende bruidslingerie. Genomen vlak voordat ik mijn trouwjurk aan had. Ik wist niet dat hier ook foto’s van gemaakt waren.

Een akelig gevoel bekruipt me en nestelt zich in mijn buik.
“Deze laat je toch niet aan iedereen zien?” vraag ik, deels bevreesd, deels hoopvol omdat zelfs mijn moeder toch wel zal begrijpen dat ik dat niet wil.

Mijn moeder reageert als door een wesp gestoken: “Hoezo niet?”
Ze zet haar handen in haar zij. Ze kijkt me aan terwijl haar mond tot een boze streep trekt. Dan gaat ze op aanvallende toon verder: ”Dat is weer niet goed zeker?! O. Mijn. God. Jij hebt ook altijd wat te klagen. Waarom doe je nou zo moeilijk ?Je ziet er toch prachtig uit? Waarom zouden anderen dat dan niet mogen zien? Opa vond het prachtig. Hij heeft ze aan al zijn vrienden in het verpleeghuis laten zien. Gewoon omdat hij zo trots op je is. Mag dat soms ook al niet. Dat hij trots op je is??!”

Ik breng stamelend uit: “O nee…dat meen je niet…heb je deze foto’s echt aan anderen laten zien? Dat wil ik niet. Deze foto’s zijn privé. Die zijn niet voor iedereen.”

Mijn moeder begint te huilen terwijl ze op dramatische toon verder gaat: “Het is ook nooit goed genoeg voor jou. Ik doe het gewoon nooit goed. Het is altijd wat met jou. Je bent ook zo stug. Alles draait altijd om jou en om jouw overgevoeligheden. Hoe moet ik nou weten dat jij dat niet wil?! Nou goed hoor, ik haal ze er wel uit.” Zuchtend, met een verongelijkt gezicht en met ogen die ze geïrriteerd wegdraait voegt de daad bij het woord en grist de foto’s uit het album.

“Zo. Weg. Heb je nou je zin? Hier, neem ze zelf maar mee, want mij vertrouw je duidelijk niet.”

Ze duwt de foto’s, die inmiddels helemaal verfrommeld zijn, in mijn handen. Met een verdrietig gevoel kijk ik naar de foto’s. Tranen prikken achter mijn ogen. Soms doet mijn moeder me even aan een opstandige peuter denken, maar dat durf ik nooit hardop te zeggen.

Ik slik mijn tranen weg en probeer te bedenken wat ik nu het best kan zeggen of doen om uit deze ruzieachtige sfeer te komen. Maar nog voor ik iets kan zeggen staat mijn moeder op, beent boos de kamer uit en smijt de deur hard achter zich dicht. Zo eindigen gesprekken met haar regelmatig. Inmiddels raak ik er steeds meer aangewend, het lijkt me minder te raken dan vroeger. En daarover schaam ik me, heel erg. Wat voor een dochter blijft nou gewoon op de bank zitten als haar moeder huilend de kamer uitloopt?
Maar het lukt me niet mezelf in beweging te brengen. Het voelt alsof mijn rol als haar redder “op” begint te raken. Ik wil dit niet meer. Ik wil iets anders. Maar ik weet nog niet precies wat.

Zoals voor veel slachtoffers geldt: Ik had er op dat moment nog geen idee van dat mijn moeder structureel narcistisch gedrag vertoonde. Ik kende het woord narcisme nog niet echt. En ik wist daardoor ook niet dat ik in een huwelijk gestapt was met iemand die eveneens narcistisch is. Als je me toen gevraagd had iets over mijn moeder of mijn echtgenoot te zeggen, dan had ik over beiden gezegd: Ze hebben het zwaar, worden vaak verkeerd begrepen. Ze zijn wat onhandig in de omgang met anderen en snel boos, maar ze bedoelen het goed. Het woord narcisme was nog nooit in me opgekomen.

Meer blogs van Aurora

‘Meegesleurd in de donkerte van je wereld’

Dit is een gastcolumn van Anna

Papa, deze is voor jou. Omdat het moet, omdat ik niet langer kan toneelspelen, omdat ik op mijn zesendertigste na een proces van zes jaar vol geloof en ongeloof afscheid wil nemen van wat is en wat was.

Nog een keer extra naar het toilet gaan, de juiste muziek opzetten, exact het goede licht proberen binnen te laten. En dan… schrijven. Het maakt me zenuwachtig om dit op papier te zetten. En dat merk ik aan mezelf, ik wil de controle houden. Terwijl ik weet dat het juiste licht en de perfecte schrijfplek er niet voor de volle honderd procent toedoen, observeer ik mezelf. Een energie van angst, stress en onrust neemt het over. Ik wil er niet aan beginnen, en toch het moet geschreven. Lees verder “‘Meegesleurd in de donkerte van je wereld’”

Narcistische mishandeling meer op de kaart!

Vandaag, 1 juni, is het World Narcissistic Abuse Awareness Day (WNAAD). Een belangrijke dag omdat miljoenen mensen wereldwijd slachtoffer worden van narcistische mishandeling. De impact van deze vorm van mishandeling is enorm, maar helaas nog lang niet zo bekend als die van bijvoorbeeld fysieke of seksuele mishandeling. Daarom is het goed dat dit Amerikaanse initiatief meer awareness creëert. Deze dag is bedoeld voor slachtoffers én professionals. Lees verder “Narcistische mishandeling meer op de kaart!”

Geluidloze gil

Dit is een gastcolumn van Monique

Ik droom weer dat ik gil, maar niemand hoort me, want er komt geen geluid uit mijn mond. Ik schrik wakker, kijk om me heen. Gelukkig… niemand is wakker geworden. Voor hetzelfde geld schreeuwde ik. Ik begin te huilen… ik weet waar dit vandaan komt.

Ik heb het contact met mijn dove narcistische ouders verbroken. Tranen om alles wat ik heb verloren, wat ik nooit heb gehad. Ik mis ouders, maar hen mis ik niet. Lees verder “Geluidloze gil”

Kleine kinderen leren

Dit is een gastcolumn van Audrey

Herinneringen kunnen bepaald worden door de plek en de omstandigheden waarin je opgroeide. Soms blijven ze zwaar nagalmen, hoe oud je ook wordt.

Toen ik als baby ter wereld kwam, onderging ik mijn omgeving en nam, zoals elke nieuwkomer, heel wat in mij op. De wereld van een kind bestaat uit heel wat regels, die je worden aangeleerd, goed of slecht. De basiseducatie ligt bij onze ouders of opvoeders en pas na enkele jaren leerde ik via de kleuterklas en de enkele televisieprogramma’s voor kleuters verdere gedragsregels in onze maatschappij, die soms net iets anders waren dan die men mij had aangeleerd. Opvoeding, conditionering en programmering gaan hand in hand. Echter, wat als deze basis al tegenstrijdig is, wat als de waardengevoelens verschillend zijn? Hoe destabiliserend is dit niet voor een kind? Lees verder “Kleine kinderen leren”

Mijn kind zei: ‘mama je bent betoverd’

Dit is een gastcolumn van Ava

Van vrolijke, zorgzame, sprankelende en onbevangen vrouw naar een bange, machteloze en uitgeputte vrouw.

Vol goede moed dook ik acht jaar geleden (als weldenkend hulpverlener met een zoon van vijf jaar) na mijn scheiding in een nieuwe relatie met een man met twee kinderen. Bij ons in het dorp stond hij niet bekend als makkelijk. Hij had een langdurig financieel conflict met zijn ex-zwager en een vechtscheiding met zijn ex. Maar ik, een graag geziene in het dorp, een gevoelig en zeer inlevend persoon, ik zou dat weleens gaan fixen. Mijn hulpverlenershart kon toch immers alles aan, ik was flexibel en begripvol. Ik nam een berg aan lieve vrienden en familie mee en kwam liefde brengen. Ik sloeg de waarschuwingen (die ik met hem besprak en hij uiteraard stellig ontkrachtte) in de wind. Lees verder “Mijn kind zei: ‘mama je bent betoverd’”

Als je de waarheid durft te vertellen, dan lig je er uit

Dit is een gastcolumn van Audrey

Als je binnenin je familie te maken krijgt met buitensporig gedrag en het doet je letterlijk of figuurlijk pijn, dan word je meestal verplicht om te zwijgen, terwijl je eigenlijk kapot gaat door hetgeen je hebt meegemaakt. Je wenst het uit te gillen, maar je wordt verplicht om te zwijgen. Om te verhinderen dat de waarheid naar buiten komt, schrikken daders niet terug om allerlei middelen te gebruiken, zoals veel slachtoffers weten. Dit kan van alles zijn, zoals liegen, dreigen, geweld gebruiken, uitsluiten, schaamtegevoel opwekken, ongeloof, zich beroepen op familiale solidariteit. Ik schreef er onder andere deze twee gedichten over.*

 

Spoken 

Familie of vrienden hebben soms wel eens gezegd,
Dat je te gevoelig reageert, dus zwijg maar terecht!
Op die manier word je dus wel de mond gesnoerd;
Gemakshalve voor anderen, ook al voel je je beroerd.

Sommigen van deze mensen bezitten hier het alleenrecht;
Ruimdenkendheid en gevoeligheid zijn alleen hun voorrecht.
Zo stappen ze uiteindelijk dan maar luchtig over je heen
Want het is alleen hun waarheid die telt, zo is er maar een! Lees verder “Als je de waarheid durft te vertellen, dan lig je er uit”

Vrijheid – het gaat in stapjes 3..2..1…

Dit is een gastcolumn van Summermoon

Vrijheid – al vaker schreef ik erover. Want vrijheid is iets wat ik niet kende omdat ik het niet gewend was. Als ik het al ooit voelde, wist ik niet wat het was en duurde het maar kort. Maar dat dat gevoel dagenlang kan aanhouden en dat dat goed is…. Dát ken ik niet…

Ik kan dat wel leren, ontdek ik. En dat gaat niet van de ene op de andere dag. Het is een proces. Een proces van vallen en opstaan. Van 3 stappen vooruit en 3 terug. En die grote stappen, mogen ook kleine stapjes zijn. En tussen die stappen mogen pauzes zitten. Dat mag. Dat bepaal ik tenslotte ook zelf. En dat gevoel van het echt zelf bepalen, dat is voor mij vrijheid. En die vrijheid kan ik nu steeds meer ervaren omdat ik gescheiden ben en die druk van mijn verborgen narcist niet meer hoef te voelen. Lees verder “Vrijheid – het gaat in stapjes 3..2..1…”

In het juiste perspectief

Zelfs tien jaar intensieve schematherapie brachten me niet wat de twee boeken van Iris wel konden, een ontsnapping uit het narcistische doolhof van zelfhaat en zelfondermijning. Zonder deze boeken was ik nooit gekomen waar ik nu sta. Wie denkt met een beetje “Googlen” hetzelfde te kunnen bereiken doet zichzelf zwaar tekort. De weg naar herstel van psychische mishandeling is geen gemakkelijke, maar zonder de juiste kennis wordt het een onneembare vesting. Deze boeken zijn het mooiste geschenk dat je jezelf kunt geven. It’s a gift that keeps on giving.

Nathalie

Regelmatig krijgen we reacties op de boeken van Iris Koops binnen. Lezers geven de beste indruk van een boek. Daarom hebben we hieronder enkele reacties van lezers op een rijtje gezet: Lees verder “In het juiste perspectief”