We zijn er echt trots op: op 9 december gaat de film “Zij lijkt het probleem te zijn” in première. Een educatieve film hoe je als professional emotionele en psychische mishandeling kan herkennen. Het is en blijft absoluut nodig dat meer professionals inzicht krijgen in deze problematiek. Uit de dagelijkse praktijk blijkt dat veel betrokken professionals deze vorm van mishandeling niet herkennen en zich door de pleger op een dwaalspoor laten zetten. Hertraumatisering ligt op de loer, omdat hulpverleners bijvoorbeeld dingen tegen het slachtoffer zeggen als ‘hij bedoelde het vast niet zo’. Dan wordt de situatie beoordeeld naar de maatstaven van een normale relatie. Het is geen normale relatie. De pleger bedoelt het helaas vaak wel zo destructief, zoals het ook ervaren wordt. Er valt nog een wereld te winnen op dit terrein. Slachtoffers kunnen zonder steun heel moeilijk loskomen van een dergelijke destructieve relatie. De rol van de professional is heel belangrijk.
Vandaar dat we erg blij waren toen we vorig jaar benaderd werden door Sanne te Pas van Canto Libre Films. Zij is documentairemaakster en vroeg ons mee te werken aan haar documentaire, waarvoor de opdracht werd gegeven door het preventiewerk huiselijk geweld van gemeente Amsterdam. De uitdaging was om binnen het tijdsbestek van een uur te laten zien hoe het patroon van dwingende controle (coercive control) oftewel intieme terreur zich voltrekt.
Het was niet eenvoudig om de film te kunnen realiseren. Slachtoffers wilden bijvoorbeeld meestal niet in beeld komen met hun getuigenis. Vaak is er nog een ex-partner dreigend op de achtergrond aanwezig, wil een slachtoffer niet de kinderen in een loyaliteitsconflict brengen of zijn er andere redenen waarom zelf in beeld komen niet veilig was. Dit gegeven laat direct zien hoe ernstig het verschijnsel intieme terreur is. Vandaar dat Sanne te Pas gekozen heeft voor het werken met acteurs. Zij vroeg Iris het script te schrijven. Tijdens de realisatie moest de aanpak over een andere boeg worden gegooid door de coronamaatregelen. Ook van de filmindustrie werden flinke aanpassingen gevraagd wegens steeds weer veranderende regels.
Maar nu is er dan het resultaat! Iris:
De uitdaging was om aan professionals de signalen mee te geven waaraan ze kunnen herkennen of er sprake is van eenzijdig machtsmisbruik binnen relaties. Veel professionals kijken bij relatieproblematiek door een bril die als het ware te positief is: ze gaan uit van normale relaties. Terwijl relaties waarin eenzijdig psychisch en emotioneel mishandeld wordt van een totaal andere orde zijn. Het gaat erom dat de kijker zich realiseert dat ‘leef je wat meer in de ander in’ , ‘Hou de boodschap bij jezelf’; de standaard communicatie- en omgangsregels, hierin niet van toepassing zijn. Dit is andere koek. We willen met deze film professionals ertoe brengen om die bekende bril af te zetten en een andere bril op te zetten. Dat vereist dat je wat je weet over normale relaties loslaat. Hier is een andere aanpak nodig.
We nodigen je uit om binnenkort de film te bekijken en vooral professionals in je netwerk te wijzen op de première van de film. We verklappen alvast dat de speelfilmscenes in de film worden afgewisseld met korte interviews met deskundigen. Wat zien we hier als kijker? En waarom is het zo ernstig wat we zien? We zien een vrouw met allerlei psychische problemen die ze niet begrijpt. Ze was ooit een succesvolle vrouw vol energie. Maar nu… Ze zoekt hulp en stuit op hulpverleners die haar klachten niet echt begrijpen en het eigenlijke probleem in eerste instantie niet zien. Gelukkig is er iemand uit haar direct omgeving die wel ziet wat er gaande is en gaat de therapeut op onderzoek uit. Dit zorgt voor een doorbraak in het proces.
Een paar experts, die al (tientallen) jaren werkzaam zijn op het gebied van huiselijk geweld, lichten toe wat er in de scenes gebeurt en waarom ze dit emotioneel geweld noemen. Sietske Dijkstra, psycholoog, onderzoeker en adviseur richt in haar werk al tientallen jaren op coercive control. Ook de andere twee experts, Sander van Arum en Charlotte van Besouw, zijn bekende namen in het werkveld van huiselijk geweld. Richèlle Hodiamont, psychologe en trainer en al jarenlang aan ons netwerk verbonden, vertelt wat zij dagelijks ziet in haar praktijk.
De experts leggen uit dat professionals het nog te weinig zien, dat kennis ontbreekt en hulpverleners helaas vaak de verkeerde beslissingen nemen. Een belangrijk moment in de film is bijvoorbeeld de conclusie dat mediation of communicatietrajecten tussen dader en slachtoffer niet werken als er sprake is van emotioneel geweld. Zij leggen ook uit waarom dit zo is. Zo zitten er in deze film talloze inzichten die essentieel zijn om de problematiek te kunnen bevatten. Daarnaast zullen slachtoffers veel herkenning vinden in de film.
Een paar reacties van kijkers:
-
- Het is een uitmuntende educatieve film voor zowel hulpverleners als verschillende instanties (jeugdzorg etc). Mooi gespeeld, super helder uitgelegd en alle belangrijke punten worden aangeraakt.
- Natuurlijk is elke situatie anders, maar deze film raakt zo de kern’
- In die eerste minuten wordt al precies in beeld gebracht hoe dit gaat… en als je het herkent, dan blijf je kijken.
- Wat een GEWELDIGE film… Dit kan het licht zijn in de tunnel voor vele wanhopige mensen, om hulp te (durven) zoeken. En ook voor therapeuten om door te vragen…
- Een sterke film waardoor professionals intiem geweld kunnen herkennen en ook handvatten krijgen hoe hiermee om te gaan.
Wil je een professional wijzen op de première van de documentaire? Graag! Kijk dan hier voor de blog voor professionals, met de link naar de livestream van de première vanuit Pakhuis de Zwijger.
Wil je zelf kijken? Noteer vast 9 december in je agenda, tussen 14:00-16:00 is de première van de film live te zien. Na de première zullen we de film zelf op onze websites beschikbaar maken.
Wat een goed nieuws. Het is heel belangrijk dat meer professionals zicht krijgen op de dynamiek die zich afspeelt en die ze inderdaad vaak niet kunnen duiden. Jullie website professionals speelt al een belangrijke rol in de informatievoorziening, maar ik denk dat een film nog meer toevoegt. Indringend beeld werkt vaak beter dan duizenden woorden. Wat mooi dat deze documentairemaakster jullie bij de film heeft gevraagd. Het is zo’n pittig onderwerp en dan moet je krachten bundelen om dit goed over te kunnen brengen.
Afgaande op de boeken van Iris en het niveau van jullie beide websites weet ik zeker dat deze documentaire goed zal zijn. Ik ga ‘m zeker kijken en onder de aandacht brengen van wat mensen.
Ik hoop dat ook andere ervaringsdeskundigen zullen helpen om de film onder de aandacht te brengen want er valt nog een wereld te winnen in het bekender maken van deze vorm van huiselijk geweld, die heel veel voorkomt en veel slachtoffers maakt. Ik spreek uit ervaring.
Goed dat je zegt dat het ook voor ervaringsdeskundigen helpend is, om te verspreiden. Het is, als je de film kijkt, heel fijn dat de experts die er in zitten, bevestigen dat emotioneel geweld net zo goed geweld is. Dat is zo belangrijk om te (blijven) horen als slachtoffer.
Wat goed. Fijn dat deze film er komt en vooral voor professionals. Zelf liep ik hier ook tegen aan (nog een etiket gekregen van borderline en mijn vader en broer van manisch depressiviteit) terwijl wij het niet zijn maar jarenlang met terreur in huis hebben geleefd. Ik mocht niet praten van een narcist, terwijl ik 53 jaar eronder geleden heb door mijn narcistische moeder en ook mijn jongste broer. Hopelijk brengt het inzichten voor iedereen die er mee te maken krijgen. Succes en ik ga hem ook kijken.
Dank Adje!
Wat een schitterend idee!!! Niets anders beklijft zoals een docu dat kan doen. Zo slim (en uiterst zorgvuldig/respectvol) om met acteurs te werken. Ik voel zo’n ontiegelijke dankbaarheid voor dit initiatief, want ik ervaar nog elke dag het “ongeloof” (of is het ontkenning?) in professionele hulpverlening. Herkenning van mishandeling en misbruik is dè sleutel – naar mijn idee, want het is niet te vatten wat herkenning doet voor elk slachtoffer. Weten dat ik zo gek nog niet was, betekende een wereld van verschil. En daarin ben ik alvast niet de enige.
Inderdaad Chantal, we hebben al best wat artikelen geschreven, maar er zijn veel mensen die meer in beelden denken en voelen en dat is ook zo bij professionals.
Ik ben heel dankbaar dat jullie van het Verdwenen Zelf je op verschillende manieren inzetten om dit onderwerp onder de aandacht te brengen van professionals. Op het internet is tegenwoordig ontzettend veel over het onderwerp narcisme te vinden. Het meeste van slachtoffers voor slachtoffers. Hoe bereik je die professionals? Niet door ze aan te klagen. Ik merk dat jullie de verbinding zoeken en daar heb ik respect voor. Ik heb zelf ook vervelende ervaringen gehad met enkele hulpverleners, tegelijk heb ik ook gezien hoe deze mensen echt wel wat probeerden maar niet door het toneelstuk heen konden kijken. En hoe zouden ze dit zomaar kunnen? Er wordt geen aandacht aan besteed in de verschillende opleidingen, er zijn geen bijscholings- of studiedagen over. Uiteindelijk werd er gelukkig wel naar me geluisterd en het hielp dat ik naar jullie website voor professionals kon verwijzen. Maar dat moet mensen dan maar wel weer willen lezen.
Deze documentaire lijkt me een grote stap vooruit. Hulde ook voor gemeente Amsterdam die dit mogelijk hebben gemaakt. En het zal niet eenvoudig zijn geweest om de inhoud te verzinnen, want de weerstand bij sommige professionals over het onderwerp alleen al is groot. Zie daar maar eens verder in te komen. Dat er zoveel deskundigen aan deze film hebben meegewerkt vind ik heel belangrijk. En nu nog de weg vinden naar het grote publiek: wat mij betreft gaat heel hulpverlenend Nederland de documentaire zien.
Dank Pieter, wij willen de film ook zeker vaker gaan gebruiken richting organisaties, en zo breed mogelijk gaan verspreiden.
Eindelijk komt er belangstelling voor narcisten en hun slachtoffers, hopelijk volgt er nog veel meer in medialand.
Geweldig
Een heel goed initiatief om narcisme onder de aandacht te brengen van hulpverleners, slachtoffers en andere betrokkenen.
Dank F. De film gaat niet over narcisme per se, maar over de gevolgen ervan, de emotionele en psychische mishandeling die zovelen moeten ondergaan.
Hallo, ik ben erg benieuwd, en ga zeker kijken. Kennen jullie “Fred et Marie”, een Franstalige Belgische productie? Is op Youtube terug te vinden, en ook erg indrukwekkend, alleen ontbreekt het commentaar daarbij.
Dank voor de tip Ingrid, die gaan we zeker even bekijken.
Wat heb ik een diep respect voor jullie. Dankzij jullie wordt dit onderwerp en psychische en emotionele mishandeling op de kaart gezet en krijgt dit eindelijk de aandacht die zo nodig is. Het is de hoogste tijd dat zowel professionals, de overheid en de Nederlandse samenleving zich bewust worden van deze problematiek die zoveel slachtoffers kent.
Dankjewel voor jullie keiharde inzet.
Jacoba
Dank Jacoba, we doen het graag en je warme woorden doen ons goed!
Hoi, super.
Worden de voor en na beschouwingen van 9 december ook op deze site zichtbaar? Ik denk niet dat ik live kan kijken op woensdagmiddag….
We gaan de film zelf in ieder geval beschikbaar stellen op onze site. Of de interviews beschikbaar worden die we van te voren en na afloop van de film doen, laat ik nog weten.
Inmiddels is het morgen al!
Weet u al of de interviews en beschouwingen ook teruggekeken kunnen worden?
Ja, de interviews willen we na afloop ook online plaatsen.
Ik kijk uit naar de film en breng deze onder de aandacht bij collega’s, hulpverleners. Psychische mishandeling ligt zo vaak onder hulpvragen en wordt zoals bekend zo weinig (h)erkend door hulpverleners en andere professionals. Het volgende stukje uit de bovenstaande tekst bevestigt dat: “Een belangrijk moment in de film is bijvoorbeeld de conclusie dat mediation of communicatietrajecten tussen dader en slachtoffer niet werken als er sprake is van emotioneel geweld.” Ik zie als hulpverlener vaak de ellende van mediation, of Ouderschap na Scheiden als psychische mishandeling de onderliggende dynamiek is, verborgen achter een schijnbaar weldenkende en goed meewerkende dader maar net zo goed achter een dader die stelselmatig de hulpverlening knalhard ondermijnt. Variaties zijn er vele. De afgelopen tijd wordt jullie website voor professionals en het GGD-artikel van Tako toch (tot mijn verrassing!) soms goed ontvangen door andere hulpverleners. En leidt het soms tot het inzicht dat NIET zoals meestal wordt ingezet op verbetering van de oudercommunicatie, en ontstaat er daardoor ruimte om op andere manieren te komen tot verbetering van de omgang of om daar in ieder geval naar te zoeken. Dan draait het als eerste om deskundigheidsbevordering bij het slachtoffer van deze mishandeling (wat ook bijdraagt aan herstel) en heel strak en consequent een communicatie strategie volgen richting de ex. Jullie website en boeken zijn hierbij zo ondersteunend! En nu dan de film, wat fijn!
Dank Jaap! En ook goed dat je als hulpverlener werkt om dit voor elkaar te krijgen, om slachtoffers inzicht te bieden in waar ze in terecht zijn gekomen, heel waardevol. En wat jij ook aangeeft: vanuit meerdere experts op het terrein is het al vaker gezegd: mediation of andere gezamenlijke trajecten werken niet bij ‘intieme terreur’. Afgelopen donderdag werd dit tijdens een congres nog eens een paar keer herhaald zelfs. Hoog nodig dat dit inzicht doordringt, daarvoor is inderdaad kennis nodig van emotionele en psychische mishandeling.
Ik vind dit zo ontzettend goed en waardevol. Wat geweldig dat jullie dit hebben gedaan, dit is zo helpend. Jullie mogen trots op jezelf zijn. Bedankt dat jullie zoveel werk verrichten voor ons slachtoffers!
Ik ga dit zeker onder de aandacht brengen, zowel bij mijn psycholoog als bij mensen in mijn omgeving. En o ja, mijn voormalige collega’s zal ik ook tippen hierover.
Dank Em! Fijn dat je het bij je psycholoog onder de aandacht brengt, hoe meer professionals gaan kijken, hoe beter.
Waar kan ik deze docu terugkijken?
Hoi Thelma,
Zie:
https://professionals.verdwenenzelf.org/documentaire/
hartelijke groet,
Iris
Ik heb zonet de docu bekeken. Ik vind de docu goed onderbouwd mbt de complexiteit om de onderliggende problematiek door de hulpverlening te leren doorzien. Laag voor laag passend bij het proces van het slachtoffer. En heel belangrijk: het geven van veiligheid door de hulpverlener + het maken van transparante afspraken als het buiten de therapie om niet goed gaat/er crisis dreigt. Ook ik ben ervaringsdeskundige (zelfs 2x): in mijn jeugd met mijn ‘verborgen’ narcistische moeder en een narcistische ex -partner, waarmee ik 19 jaar een relatie heb gehad en 2 zonen mee heb gekregen.
Bij mijn narcistische ex heb ik de ongelijkwaardigheid in onze relatie ervaren, evenals het manipuleren, denigreren en schofferen. Het denigreren deed hij zelfs in gezelschap onder het mom van een grapje (waar de anderen dan toch stiekem wel om moesten lachen… o zo pijnlijk voor mij!) Als psycholoog/psychotherapeut plakte hij allerlei DSM 4 etiketten op mij als zogenaamde “leermomentjes”. En ja! Hij wist heel goed wanneer hij op welk “knopje” moest drukken om nog erger te voorkomen. Dat had hij in zijn jeugd geleerd bij zijn moeder… (een hysterische vrouw). Aan het eind van onze relatie legde hij mij allerlei dwangbuis regels op inclusief harde sancties als ik me daar niet aan zou houden. Het voelde als een gevangenis.
Nu ben ik in therapie bij een prettige en bovenal deskundige psycholoog mbt mijn moeder die een ‘verborgen’ narcist blijkt te zijn. Ook al is zij 8 jaar geleden overleden, het lijkt alsof ze er op een negatieve manier nog steeds is; zij keurt mij als dochter af. Allerlei negatieve herinneringen en gebeurtenissen ploppen steeds op / tuimelen over elkaar heen. Hier blijk ik zelf helaas geen controle over te hebben. Dit zijn trauma’s. Op advies van mijn psycholoog heb ik de site van het Verdwenen Zelf bekeken plus Iris Koops werkboek aangeschaft. Veel herkenning inderdaad, waaronder ook pijnlijke. Het is hard werken, maar ik heb het er graag voor over.
Vraag/opmerking: in de documentaire ging het uitsluitend over de mishandeling door een narcistische partner. Komt er misschien ook nog een documentaire over de mishandeling van een “verborgen “ narcistische ouder? Volgens mijn psycholoog is een verborgen narcistische ouder nog complexer te herkennen…
Bij voorbaat dank.
Allereerst dank voor je reactie op de film, en de moed die je hebt om ook als zorgverlener je getuigenis te geven. Je hebt echt heftige dingen meegemaakt. Fijn dat je psycholoog de boeken van Iris heeft aangeraden, daarin staat al zoveel van wat je tegen kan komen. Hierin staat ook het nodige over verborgen narcisme, iets wat niet echt in de film naar voren komt. In het nagesprek (die volgende week op onze site beschikbaar komt) stel ik daar wel een vraag over, want inderdaad, dit is een stuk moeizamer te herkennen. Het staat allemaal in de boeken van Iris uitgebreid beschreven en veel blogs op onze site gaan ook over de dynamiek van narcistische ouders of gezinnen.
We zouden graag over dit onderwerp een documentaire of film maken, aan de intentie ligt het niet. Als kleine organisatie moeten we hiervoor echter wel de middelen, tijd, energie en mensen zien te vinden. Dat is nog niet eenvoudig. Ons belangrijkste werk is natuurlijk om onze diensten aan slachtoffers gaande te houden.
Dag Tako,
Dank voor je invoelende reactie, het emotioneerde me zelfs… Aan derden is het zo moeilijk (en pijnlijk) uit te leggen wat ik met mijn narcistische moeder aan trauma’s heb meegemaakt, dat komt ook door schaamte. Schaamte voor wat er thuis gebeurde en soms kon ik er ook nog geen woorden aan geven omdat het zo ongelofelijk complex was…: verscheurd te worden tussen houden van en haten. Als kind kon ik nergens anders heen, ik moest altijd weer terug naar huis waar het onveilig was: me begeven op een mijnenveld waarvan ik van tevoren nooit wist wanneer ik per ongeluk op een mijn trapte….
Ik begrijp je standpunt goed wat betreft mijn vraag om verborgen narcisme in een volgende documentaire te verwerken. Desondanks zou ik er vanuit mijn trainingsacteurschap zelfs graag -en belangeloos – een bijdrage aan willen leveren, mocht het er toch ooit van komen…. In ieder geval ga ik volgende week op de site het nagesprek beluisteren.
Dank voor de tip!
Het is ook nauwelijks uit te leggen, het is teveel, te absurd en complex ook vaak, om het geheel van je ervaringen voor het voetlicht te brengen. Gelukkig zijn er andere slachtoffers die hier op de site dezelfde patronen kunnen herkennen in jouw getuigenis en kunnen invoelen hoe diep het ingrijpt op je mens-zijn. Ook de therapeuten in ons netwerk snappen dat als geen ander. Iris heeft er twee boeken over geschreven en dan nog is er nog zoveel te zien en te leren hierover. We zouden het heel graag in beeld willen brengen, maar we kunnen nog niet beloven dat we dat gaan doen. Er is nog veel werk te verrichten om emotionele mishandeling op de kaart te zetten in Nederland en België. We merken wel dat we steeds meer opgemerkt worden door professionals, dus wie weet rolt daar een opdracht uit waarmee we verder kunnen.
Wat fijn om zo snel de hele première van de documentaire online terug te kunnen kijken. Als hulpverlener ben ik bekend met de dynamiek van psychische- en emotionele mishandeling of zoals Sietske Dijkstra dit benoemt: coercive controle, intieme terreur. In mijn werk loop ik regelmatig tegen onbegrip aan van collega’s. Dat bemoeilijkt de samenwerking waardoor slachtoffers niet de juiste begeleiding / hulp krijgen. Vaak worden zij, net als in de titel van de film, gezien als degene waar het aan ligt. Ik heb aan mijn collega’s in de keten de link naar de première doorgestuurd en kreeg de vraag of deze ook later nog te zien zou zijn. Ik heb gewacht met het doorgeven van de link aan mijn ketenpartners tot dat de documentaire met voor- en nabeschouwing gedeeld kon worden. Fijn dat het nu zover is en ik hoop dat ik in mijn netwerk meer mensen tegenkom die hierover vragen gaan stellen of, en dat is nog beter, de dynamiek van intieme terreur gaan herkennen. Deze documentaire geeft een goede inkijk in hoe deze dynamiek werkt en is juist gericht op professionals. Ook wordt in de nabeschouwing aangegeven dat er op het gebied van educatie nog veel werk ligt. Opleidingen doceren niet over deze vorm van mishandeling waardoor hulpverleners deze ook niet zullen herkennen. Het lijkt niet te bestaan en daar moet verandering in komen. Het Verdwenen Zelf en de boeken van Iris hebben hier al in bijgedragen en nu ook nog een documentaire die goed laat zien wat je niet kunt met tekst een uitleg alleen.
Is deze film al ergens online te bekijken? Ik zie nu pas het bestaan ervan dus ik heb de première gemist…ik zou hem graag willen zien.
Dag Annemarie, je kunt de film bekijken via onze site: https://professionals.verdwenenzelf.org/documentaire/