Narcisten en psychopaten blazen de basis van het menselijke verkeer (hoe we omgaan met elkaar) omver. Precies deze dynamiek maakt het voor veel mensen zo moeilijk om deze vorm van mishandeling te begrijpen.
Als mens wil je zekerheid, ieder mens wil dat. ‘Ik groet de ander, de ander groet terug’, en als de ander niet goed terug groet dan raak je uit je evenwicht. Je gaat de redenen na waarom die ander niet terug zou kunnen groeten, en een van die redenen is “Heb ik iets verkeerd gedaan?“ Zo ja, dan kun je het herstellen. Dan zal die ander weer groeten en is alles weer normaal.
Je kunt als mens niet leven als dingen die normaliter vanzelfsprekend zijn, ineens op losse schroeven komen te staan. Je doet van alles; werk, misschien kinderen opvoeden, huishouden, hobby’s, en als daar nog eens bij zou komen dat je bij elke interactie met die ander het tegenovergestelde mag verwachten van wat normaal is, nou… dat wordt slopend.
En het is ook slopend, omgaan met narcistische of psychopathische mensen. Maar waarom proberen veel mensen het dan zo lang? Door die fnuikende dynamiek, die maakt dat je eerst altijd naar jezelf zal kijken, omdat je grip probeert te krijgen op de situatie. Een narcist of psychopaat houdt bij een eerste ontmoeting immers geen bord omhoog met “Ik heb (trekken van) een stoornis dus alles gaat bij mij anders dan je zou verwachten”.
De stroom van “het ligt vast aan mij“, is ergens een prettige stroom, want het houdt een belofte in. De belofte dat er niets aan de hand is, dat het weer goed kan komen, dat je de interactie zo weer kan redden en daardoor weer over kunt gaan tot de orde van de dag. En juist hierom gaan slachtoffers heel ver in het proberen te redden van de relatie. Het besef “hier is iets grondig mis“, slaat immers de bodem onder je bestaan weg. Terwijl die eigenlijk al was weggetrokken, maar je dat niet kon zien.
Je staat dus op drijfzand. Het lijkt alsof je een bodem onder je hebt, maar dat is slechts het bovenste laagje. Daaronder zit een modderige substantie die je elke keer weer naar beneden trekt.
Als je de dynamiek hebt kunnen herkennen als destructief, als je weer vaste grond onder je voeten hebt gekregen, dan komt de fase van afstand nemen. Je weet nu waar de oorzaak zit, dus je neemt als het goed is zoveel mogelijk afstand van de betreffende persoon. Tijdens deze fase wordt steeds duidelijker wat je overkomen is; alle absurde interacties die je steeds als “toevallig“ zag, blijken zich tot elkaar te verhouden. Er is een duidelijk patroon. Je ziet het voor je liggen alsof je naar het script van een slechte film kijkt, al was die film geen fictie maar jouw leven.
Nu komt ook de behoefte aan erkenning. Aan steun van anderen. En je bent niet voorbereid op het feit dat, ook al is dit een vrij normale verwachting, ook dit vaak abnormaal zal gaan verlopen. Als jij vertelt hoe hij tussen zijn tanden doorsiste “schatje, ruim eerst die rommel maar eens op”, dan zegt je toehoorder misschien “Hij zei toch schatje? Hij vroeg het toch gewoon?“ Of als een ander slachtoffer een situatie beschrijft waarin zijn ex-vrouw heel kalm en beheerst zei dat ze zich zorgen om hem maakte, omdat hij zo warrig was, dan zegt zijn toehoorder misschien “Maar het is toch goed als je vrouw om je welzijn geeft? Wat wil je nog meer?”
Bedenk dat deze mensen op hetzelfde drijfzand staan. Ze willen dat alles binnen de normale kaders verloopt. Er zullen mensen tussen zitten die het onzegbare willen horen, die zich langzamerhand open gaan stellen. Misschien omdat er eigen verdrongen ervaringen geraakt worden en ze ontdekken dat ze het zelf ook kennen. Maar er zullen ook veel mensen zijn, die jouw verhalen opvatten als een aanval. Een aanval op hun idee van rust en veiligheid. Dan zul je je terug moeten trekken, want het laatste wat je hier kan verwachten is steun.
Elk mens is zelf verantwoordelijk voor een eigen basis, en als je die basis onvoldoende hebt kun je altijd hulp zoeken om het fundament te helpen verstevigen. Opdat je nooit meer in het drijfzand weg gaat zakken en echte grond onder je voeten krijgt.
Als je meer wil weten over deze dynamiek: ik beschrijf het uitgebreid in mijn boeken, ook over hoe je weer kan herstellen.
Iris, ik strijd sinds 2 jaar (ik ben 64 jaar) na het lezen van je boeken en met het hulpschrift. Ik leerde stevigheid in mijn fundament te creëren. Soms, vaak gaat het goed, heel goed maar soms zak ik weer een periode weg in mijn eigen droevige verleden (sterk narcistische moeder). Dit artikel slaat voor mij weer zo ongelofelijk de spijker op zijn kop! Ik kreeg er letterlijk tranen van in mijn ogen, goede tranen, dank je wel!
Bedankt Iris voor je goede duidelijke omschrijving. Ik heb het ook heel lang volgehouden met m’n moeder. Ik deed alles voor haar omdat ik onze relatie goed wilde hebben, ik dacht dat het aan mij lag. Ik had niet door dat het niet lukte, wat ik ook deed. Omdat ik pas 18 was, en ik echt dacht dat zij lief was en een goede moeder. Maar het tegengestelde was waar. Toen ik nog thuis woonde had ik vaak nachtmerries. Ik droomde dat ik uit de lucht naar beneden viel, heel eng. Ik had letterlijk geen grond onder mijn voeten. Deze droom had ik heel vaak. Voor anderen inderdaad moeilijk te begrijpen. Toen ik een keer een boek aan mijn schoonmoeder liet zien over narcistische mishandeling en dat ik die aan het lezen was, zei ze dat het nu een keer genoeg moest zijn en dat ik er een keer mee op moet houden. Iedereen heeft dingen meegemaakt zei ze, zijzelf, haar man, en zij hebben het achter zich gelaten. Daarna toen ze weg was voelde ik me heel verdrietig. Dit is me aangedaan door mijn moeder, mijn leven is bijna kapot gemaakt, en ik mag er niet eens huilen of eraan werken? Heel erg, sindsdien heb ik besloten er nooit meer met haar over te praten. Ik lees nu deze berichten, boeken van jou en anderen over narcisme en daardoor voel ik me wél begrepen. Bedankt daarvoor!
Hallo Karina,
Zo herkenbaar wat je schrijft. We moeten ons mond houden, worden niet verstaan. Anderen zien ons als “slachtoffergedrag”, we zijn het slachtoffer (of martelaar), maar proberen juist erkenning te krijgen voor wat wij hebben meegemaakt. Helaas wordt het door de narcist omgedraaid en is hij (in mijn geval) in de steek gelaten. Ik moest het twee keer meemaken in mijn leven, eerst met mijn moeder en daarna 30 jaar in een huwelijk.
Mijn kinderen hebben zich van mij afgekeerd (omdat ik hun rustige , veilige gevoelsleven met mijn verhaal, op zijn kop zet, zoals Iris omschrijft), nu hebben ook mijn broers gezegd niets meer met mij te maken te willen hebben. Pas weer als ik veranderd ben en positief over moeder en ex man ga praten.
Al vanaf mijn jeugd vertel ik dat moeders gedrag niet normaal is, ook zij hebben dingen met haar meegemaakt, maar hebben dat weggestopt. Ook voor hen moet het veilig en rustig blijven. Zij bundelen hun krachten tegen mij.
In mijn jeugd en huwelijk kreeg ik ook akelige dromen, nl. dat ik in een afgrond viel. Een groot zwart gat. Zo herkenbaar wat je schreef. Jouw verhaal en dat van anderen is een grote steun voor mij. Helaas van mensen uit eigen omgeving hoeven we dit niet te verwachten.
Toch is het goed dat we onze verhalen blijven vertellen, voor onszelf maar ook voor anderen die er onbewust of half onbewust hier nog inzitten en het willen gaan begrijpen wat er aan de hand is.
Nogmaals dank voor je delen en Iris hartelijk dank voor je loepzuivere analyse (zoals Charlie schrijft).
Iedereen weer veel dank en sterkte!
Liefs!
Merel ( 71 jaar)
Hoi Karina,
Bedankt voor je bericht, de droom die je beschrijft en vaak hebt gehad is heel tekenend. Mensen met narcisme ontnemen je de grond onder je voeten, als het je lukt afstand te nemen en je op je herstel te focussen ga je die grond weer terugvinden. Daar heb je alle recht op, op jouw eigen basis.
Wat naar dat je schoonmoeder zo vol onbegrip reageerde, goed dat je het onderwerp niet meer met haar bespreekt en je richt op de bronnen waardoor je je wel gesteund voelt.
Sterkte met je proces!
hartelijke groet,
Iris
Loepzuivere analyse en enorm herkenbaar. Dank je wel, Iris.
Drie jaar geleden zijn mij de schellen van de ogen gevallen na het “verslinden“ van jouw boeken. Dit ging over mij en mijn moeder!
Na het volgen van de eendaagse workshop ook nog therapie gehad bij een geweldig iemand uit jullie netwerk. Zo blij mee, zoveel erkenning, bevestiging en steun.
Eindelijk weet ik wat er al mijn hele leven (ben nu 60) aan de hand is geweest en nog is.
Ik leer steeds beter om ermee te dealen.
Aan iedereen die in het vergelijkbare schuitje zit: sterkte!
Hoi Charlie,
Bedankt voor je hartelijke woorden en wat ontzettend fijn dat je zoveel aan mijn boeken en onze workshop hebt gehad!
Sterkte met je proces, dat de stijgende lijn zich voort mag zetten.
Hartelijke groet,
Iris
Ja, het is zo verwarrend. Steeds weer. Ben begonnen aan het werkboek. Paar uur per dag en ik maak aantekeningen. Om te snappen wat er steeds gebeurt. Om te ontwarren. En ondertussen krijg ik 5 telefoontjes van mijn moeder binnen 3 uur. Ik ben nog niet bij het hoofdstuk hoe dit te omzeilen, behalve dat ik nu gewoon de telefoon niet meer opneem. Ach moeder, dit gaat zo niet langer. Of ach mij, dit gaat zo niet langer. Ik wil weg van je.
Hoi Annelies,
Succes met het doornemen van mijn werkboek, je bent goed bezig. Wat naar dat je moeder zich zo opdringt. In mijn tweede boek ga ik dieper in op hoe je hiermee om kunt gaan. Ook staat er een zinvol stukje over dit invasieve gedrag in deze blog:
https://verdwenenzelf.org/2021/10/11/als-de-dader-je-ervan-weet-te-overtuigen-dat-jij-de-schuldige-bent/
(lees vooral ook het artikel zelf).
Heel veel sterkte met je proces! Jij hebt recht op jouw ruimte en jouw eigen leven.
hartelijke groet,
Iris
Veel herkenning in dit stuk, met name de verwachting die ik heb dat ik steun zou krijgen van mijn broers en zus ten aanzien van mijn moeders gedrag.
Wat het eigenlijk voor mij alleen nog maar pijlijker gemaakt heeft.
Ze zeggen: ja we zien hoe ma tegen je doet.
Maar vervolgens mag ze altijd haar gang gaan en niemand die er wat van zegt.
Weet soms niet of ik nog contact met mijn broers en zus wil houden, want het blijft maar doorgaan.
Niemand om mij heen die mij begrijpt, maakt me soms radeloos.
Als ik het soms echt even niet meer weet, ga ik stukjes op deze site lezen. Heb ik nodig om niet te denken dat ik gek ben. Zo dankbaar voor deze site!
Hoi Wendy,
Fijn dat je veel aan onze website hebt. Gezien je situatie raad ik je mijn boeken van harte aan, in mijn tweede boek ga ik specifiek in op wel/niet contact houden. In beide boeken staan veel ervaringsverhalen en geef ik vooral veel adviezen t.a.v. omgaan met de situatie (als onbegrip vanuit de omgeving) en hoe je kan herstellen. Onderaan de betreffende webpagina’s vind je ook veel reacties van lezers.
https://verdwenenzelf.org/boeken/
Sterkte met je proces!
Hartelijke groet,
Iris