‘Hoe ze zich kleedde, hoe ze zich uitte, aan veel zaken leken eisen verbonden. Als ze zich hier niet aan hield werd hij boos of negeerde haar dagenlang. Ze liep voortdurend op haar tenen. Dit leek ze zelf nauwelijks te zien, ze prees haar man juist. Ze bleef regelmatig zeggen ‘Hij doet zoveel voor ons gezin’. ‘Wat doet hij dan?’ vroeg de therapeut een keer. ‘Hij zorgt dat we materieel niets tekort komen.’
In dit artikel voor professionals vertellen we over Marjon, die door haar man naar een therapeut gestuurd is en ervan overtuigd is dat er met haar iets mis is. Gaandeweg wordt duidelijk dat ze slachtoffer is van dwingende controle; een ernstige vorm van met name psychische mishandeling die nog nauwelijks herkend wordt binnen de hulpverlening. Daarom vragen wij hier structureel aandacht voor.
Slachtoffers (zowel vrouwen als mannen) zoeken soms jarenlang naar goeie hulp, maar omdat ze zelf vaak niet precies weten waar ze in zitten is het voor professionals vaak moeilijk vast te stellen wat er gaande is of is geweest. Therapeuten die door krijgen dat er binnen de relatie eenzijdig machtsmisbruik plaatsvindt, stuiten soms bij hun cliënt op een voor hen onverklaarbare loyaliteit aan de pleger.
‘In een volgende sessie kwam Marjon overstuur binnen. Ze beschreef hoe ze na de vorige sessie was gaan nadenken over wat de therapeut had gezegd en er vervolgens iets voorviel met haar man. Hakkelend beschreef ze het voorval: ‘Hij wilde Jessie weer naar bed brengen en ik zag hoe angstig ze was. Dus ik protesteerde en zei dat Jessie al van slag was en dat ik haar wilde kalmeren. Toen werd hij niet boos maar raakte van streek. Maar ik zei niet dat hij een slechte ouder is!’, zei ze tegen de therapeut.
Toen Marjon hierna dichtklapte, vroeg de therapeut wat er in haar omging. Ze zei dat ze liever met de therapie stopte omdat het problemen gaf thuis. De therapeut vroeg door wat er precies gebeurd was, waarbij ze vermeed om kritiek op Marjons man te uiten. Marjon vertelde hoe hij van streek was. Hij had gezegd dat hij zo zijn best deed voor zijn gezin en dat zij dat niet zag. Dat het niet normaal was wat ze van hem eiste en dat er duidelijk iets mis met haar was. En dat hij zich zorgen om haar maakte.
“Plegers onderwerpen het slachtoffer aan een emotioneel dwingend en psychisch controlerend regime vanuit een behoefte aan macht over de ander, ook wel ‘traumatiserend narcisme’ genoemd (Shaw, 2013). De pleger ontzegt bijvoorbeeld het slachtoffer een sociaal netwerk door het negatief beïnvloeden en denigreren van de cliënt, door subtiele lastercampagnes richting omstanders, door leugens over de cliënt te verspreiden of zelfs apert te verbieden om met naasten om te gaan. Slachtoffers kunnen hierdoor alleen komen te staan tijdens de mishandeling en ook later, in hun herstelproces.”
We horen nog te vaak terug in getuigenissen dat professionals psychische mishandeling niet herkennen of niet goed weten te behandelen. Met dit artikel en specifiek de casus over Marjon willen we professionals concrete handvatten en kennis bieden om dit te verbeteren.
“Cliënten duiden de oorzaak van hun klachten vaak in termen van omstandigheden als een burn-out, scheiding of verhuizing en vaak ook aan een door hen ervaren ‘zwakte’ in hun eigen persoonlijkheid. Ze zien vaak niet of nauwelijks het verband tussen hun klachten en de psychische mishandeling van een ouder of partner die eraan ten grondslag liggen. Bij doorvragen kan echter een patroon van aanhoudend grensoverschrijdend gedrag van een pleger zichtbaar worden.”
Het artikel is hier te downloaden tegen een geringe vergoeding. Wil je helpen deze kennis te verspreiden? Je kan de link naar het artikel of deze blog delen met professionals die hierin interesse hebben of baat hierbij zouden kunnen hebben.
Als ik dit leest hoe onzeker mensen zijn (vrouwen/mannen)
Dat ze alles overheen laten lopen..
Kwa zekerheid en zelfvertrouwen hebben ze nodig..
Het is verschrikkelijke om zo te leven als een schilpad.
Ik zou willen dat het meer bij therapeuten bekend gaat worden. Ik heb er tijdens mijn relatie 2 gehad omdat ex dat wilde. Kwam het erop aan dat hij een keer mee moest dan was het afgelopen. De laatste heeft het ook niet herkend ook niet toen ik mijn verhaal vertelde. Nee ik moest mijn ex vergeven en zijn goede kanten gaan inzien.
Zelf ben ik erachter gekomen dat het (waarschijnlijk) om een narcist gaat door een verhaal te lezen van een vrouw en dat leek mijn verhaal wel.
Zo herkenbaar..
Gelukkig ontsnapt aan de klauwen van de narcist maar niet dankzij medische hulp!!!
Heb t zelf allemaal moeten doen… en dus fouten gemaakt ten nadele van mezelf maar nog steeds blij met m’n keuze.
Naar mijn idee is er in de literatuur ook weinig over het pesten van ouders. Mijn moeder peste en hoonde mij. Zeker na de dood van mijn vader was ik vogelvrij. Ze pesten onderhuids als er mensen bij waren en openlijk als we alleen waren. Er over praten ging niet omdat het beeld van pestende moeders nog steeds een taboe is onze patriarchale cultuur. Blijkbaar ook moeilijk voor professionals omdat, als ik er over sprak in therapie, mijn moeder verdedigd werd. Gelukkig ben ik jaren geleden behandeld door een therapeut die niet bang was en mij uit het isolement heeft geholpem waar ik jarenlang in gekropen was. Uit pure zelfbescherming. Natuurlijk ben ik beschadigd maar heb mijn leven weer in eigen hand.
Pesten vind ik sowieso ook een onderdeel van narcistisch misbruik, zowel van de narcist(en) en dit bij de ‘flying monkeys’ het geval kan zijn. De mensen die mij niet horen en met streepjes gooien, de arts die niet mijn lichamelijke staat wou noteren waar ik vroeg om een notitie om mij te kunnen verweren (zei: ik snap die notitie even niet zei ze, terwijl ik geschreven had lichamelijke staat) het lijkt een rode stroomlijn te zijn naar anderen, andere hulpverlener die mij uitte in de mail antwoordde ‘wat moet ik hier mee’ waar ik vroeg of ze HSP wou lezen/bestuderen omdat het conflict tussen de narcist en hun 2 onderling mij qua sfeer ook erg benauwde en negeerde, gek dat sommige mensen zelfs meedoen met de narcist, het kan qua omgeving dus ook een pestsfeer creëren tegen jouw als slachtoffer, mensen waar je jaren contact mee hebt (en zelfs ook goed contact) lijken liever te kiezen voor de narcist of ook passief-agressieve reacties te uitten.
In relatietherapie. De psycholoog herkende het niet. Later heb ik het haar verteld. Ja, zei ze, hij kon wel raar uit de hoek komen. Haar vraag aan ons, wat we van elkaar geleerd hadden? Om er toch nog een zweem van intimiteit en vertrouwen in te brengen. Op die vraag moest ik het antwoord schuldig blijven. Naar hem toe. Naar mezelf toe, wist ik genoeg.
Het nadeel in dit is alleen dat de narcist dit kan weerspiegelen, de narcist heeft mij al eerder vertelt dat ik te veel kritiek gaf ondanks dat het 3x gevraagd is en het een normale opmerking was (ik zei namelijk dat zij als hulpverleenster iets te persoonlijk was om een kus op het raam te geven en te zeggen dat ze wel 300 euro voor mij overhad, dus liefdesbombarderingen), heeft ze me eerst de stilte behandelingen gegeven en daarna snerend ‘ja, je geeft te veel kritiek’ ook het gevoel gehad dat ze dit al anderen heeft vertelt en later heeft ze ‘achter de rug om’ ook het slachtoffer gespeeld, dat zij diegene is die onmacht heeft, een scheve positie aannemen en ook anderen verwarren ondanks dat ‘een gezond mens’ dat dan met de desbetreffende persoon bespreekt/overlegd heeft zij andere opgejut tegen mij (kreeg derderangs te horen wat ik volgens haar dacht, valse beschuldigingen, dus triangulatie) en niemand die dan “vraagtekens” heeft, anderen een beeld schetst waardoor jij een lijntje negatief wordt geschetst. Zo was ik in 1 zin, een mens dat mensen wegduwt (bij mijn ouders waar ik mee wou breken) vervolgens had ik volgens haar heel veel humor, om vervolgens weer te zeggen dat ik in een slachtofferrol zit… die ze totaal niet onderbouwt en ook maar niet wou geven ‘waarom ze dat vond’ met andere woorden, ik kreeg weer de stilte behandeling. .. rara..