Stichting Het Verdwenen Zelf juicht voorlichting toe, maar signaleert aantal knelpunten
De rijksoverheid heeft de campagne ‘Een onveilige thuissituatie doorbreken, begint met je zorgen bespreken’ gelanceerd. De commercials en website ikvermoedhuiselijkgeweld.nl zijn bedoeld om omstanders, die vermoeden dat er sprake is van huiselijk geweld, te activeren het gesprek met mogelijke slachtoffers aan te gaan. Stichting Het Verdwenen Zelf juicht elke poging die ten doel heeft slachtoffers te helpen van harte toe. De uitvoering van deze campagne behoeft in de ogen van de expertorganisatie echter een verduidelijkingsslag. Psychische en emotionele mishandeling gaat bijna altijd vooraf aan seksueel of fysiek misbruik en gaat er bijna altijd mee samen. De impact van deze ‘cocktail’ van mishandeling is enorm. Het is daarom cruciaal dat omstanders, zowel in de privésfeer als eventueel betrokken professionals en instanties, alle vormen van mishandeling leren (h)erkennen. De huidige overheidscampagne geeft hier onvoldoende invulling aan, omdat de informatievoorziening incompleet en eenzijdig is.
Psychische en emotionele mishandeling; een wijd verspreid probleem*
Nederland telt naar een voorzichtige schatting 700.000 slachtoffers van psychisch en emotioneel geweld (ook wel dwingende controle of coercive control genoemd). Minder dan 10% van de mensen beseft goed wat deze vorm van mishandeling inhoudt en onderschat bovendien de negatieve kanten ervan. Psychisch geweld vindt achter de (voor)deur plaats in de vorm van kindermishandeling, partnergeweld maar ook machtsmisbruik op de werkvloer. Van alle gevallen van huiselijk geweld is in 82% van de gevallen sprake van psychisch geweld, in 46% van de gevallen gaat het om fysiek geweld en bij 15% draait het om seksueel geweld blijkt uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut. Psychische mishandeling is de beste voorspeller van ernstige psychische problemen als depressie, angst, PTSS etc. De overheidscampagne komt dus als geroepen.
Psychisch en emotioneel geweld is lastig te herkennen
Op basis van de expertise en jarenlange ervaring van stichting Het Verdwenen Zelf op het gebied van psychisch geweld is bekend dat elke vorm van informatie hierover duidelijk moet zijn. Heel duidelijk! Voor slachtoffers zelf is het heel moeilijk om te (h)erkennen dat ze überhaupt slachtoffer zijn. Het type mishandeling waaraan zij ten prooi zijn gevallen wordt vaak gekenmerkt door subtiliteit en onzichtbaarheid. Daar komt bij dat de plegers voor de buitenwereld een show opvoeren die in schril contrast staat met de realiteit. De gemixte signalen maken dat slachtoffers kunnen twijfelen aan hun eigen beoordelingsvermogen. Voor omstanders die de situatie vanaf de zijlijn moeten analyseren is het nóg moeilijker om deze vorm van geweld te signaleren, laat staan om er een gesprek over te starten.
Overheidscampagne niet duidelijk genoeg
Kortom; om juist die omstanders daadwerkelijk te activeren moeten ze de best denkbare handvatten krijgen aangereikt. Het Verdwenen Zelf is van mening dat de informatie uit de overheidscampagne daar onvoldoende invulling aangeeft. Er valt een aantal dingen op:
- De signalen op de website zijn eenzijdig
- De signalen waaraan je de verschillende type mishandelingen kunt herkennen zijn ongerubriceerd opgesomd in checklijsten. Psychisch en emotioneel geweld is moeilijker te herkennen dan fysiek geweld. Het overheidsinitiatief lijkt juist op de laatste vorm van geweld gericht te zijn. Het gevaar van alle signalen van verschillende mishandelingsvormen op één hoop te gooien en belangrijke signalen niet eens noemen, is dat het voor omstanders die op basis van die lijsten willen controleren of ze nu wel of niet het gesprek aan moeten gaan met een mogelijk slachtoffer extra moeilijk is om te bepalen wat ze moeten doen. Als een slachtoffer psychisch mishandeld wordt kan de omstander slechts een paar (vage) signalen uit de checklist herkennen, omdat de overige signalen niet bij deze mishandelingsvorm horen. De omstander zou op dat moment kunnen concluderen dat er geen sprake is van mishandeling. Een consequentie zou dan kunnen zijn dat de omstander besluit niet in te grijpen. Deze vorm van communicatie heeft dus mogelijk een averechts effect.
- In de signalenlijst zijn ook signalen van verwaarlozing verweven. Verwaarlozing is bijzonder schrijnend en slachtoffers hiervan verdienen zeker hulp. Omdat alles nu op een hoop wordt gegooid in de signalenlijst, wordt het herkennen van psychisch geweld bemoeilijkt. Plegers zijn juist vaak bezig het slachtoffer actief iets aan te doen. Dan is er geen sprake van verwaarlozing, maar wel degelijk van mishandeling. Omstanders zouden hier ook verward door kunnen raken.
Belang van expertorganisaties
Het Verdwenen Zelf is op zich positief over het initiatief tot deze campagne en bedanken staatssecretaris van Ooijen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en minister Weerwind van het ministerie van Justitie en Veiligheid voor het getoonde begrip, het medeleven en het feit dat ze de urgentie van dit grote probleem onderkennen. Om dit initiatief echt kracht bij te zetten roept de organisatie hen echter op om expertorganisaties, zoals stichting Het Verdwenen Zelf in te zetten, zodat de campagne meer vanuit de weerbarstige realiteit vormgegeven wordt en er gezamenlijk daadwerkelijk de gewenste positieve impact kan worden gemaakt.
Voorzitter van Het Verdwenen Zelf Mathilde Maas Kuper: “Tijdens de 10 jaar dat wij actief zijn in dit veld hebben wij duizenden slachtoffers geholpen (en professionals begeleid), onder andere via de succesvolle boeken van een autoriteit op dit gebied; Iris Koops (Boeken van Iris • Het Verdwenen Zelf), onze trainingen (Workshops • Het Verdwenen Zelf) en individuele begeleiding door ons landelijk netwerk van psychologen, therapeuten en coaches (Vind een coach of therapeut • Het Verdwenen Zelf). Wij bieden onze expertise en data graag aan om samen met de overheid te kijken naar een nog doelmatiger inzet voor dit soort campagnes.
Help ons
Naast de goede wil, maakt deze campagne helaas ook duidelijk dat er nog veel te winnen valt als het gaat om besef, begrip en juiste actie ten aanzien van psychische mishandeling. Daar blijven wij ons voor inzetten. Onze expertise blijft hard nodig! Wij zijn een kleine stichting en zijn voor het voortbestaan gedeeltelijk afhankelijk van donaties. Wil jij dat wij ons goede werk kunnen blijven voortzetten, steun ons dan. Dat kan via een éénmalige donatie via deze pagina: Doneren • Het Verdwenen Zelf
Dank je wel!
Ik ben nu 79 en nog psychisch gezond!
Of mogelijk weer gezond, ik ben van heel jongs af aan getraumatiseerd door mijn dominante ongelukkige en altijd geïrriteerde boze moeder. Als zwart schaap moest ik de ellende dragen. Zo bleven de andere 7 kinderen enigszins gespaard. Er was niets goed aan mij en dat vond ik al snel zelf ook. Alles was fout en stout. Doodongelukkig was ik maar zag dat als verdienste. Ik wilde al voor mijn 10e dood want dan zou moeder geen last meer van me hebben en gelukkig worden.
Hoe moest ik dat doen? Ik zou zeker naar de hel gaan en dat was mijn grootste angst.
Dit patroon herhaalde zich in mijn huwelijk door met een ‘aardige, gereformeerde’ man te trouwen, maar een psychopathische persoonlijkheid bezat.
Weer dat gevecht om zijn liefde, hij was goed ik niet, ik moest beter, liever en zachter zijn. Mijn ongeluk mocht niemand weten, ik schaamde me kapot dat mijn man niet van me hield en nooit met me wou vrijen. Ik dwong hem om me te bezwangeren, dan leek het normaal met ons. Ik nam pleegkinderen erbij in huis en daarin kon ik mezelf kwijt. De buitenkant van ons gezin zag er goed uit maar ik huilde me van eenzaamheid in slaap. Ik troostte me dat God me zag en ik verlangde naar de hemel die ooit na dit leven mijn deel zou zijn.
Tot ik het niet meer volhield en wilde scheiden, in de veronderstelling dat de vader van mijn 4 kinderen dit goed met mij zou regelen, hij deed immers alles goed?
Helaas, toen brak de hel los en begon ik te zien wie hij was en vielen allerlei puzzelstukjes op de plaats. Verbijsterend en niemand geloofde me! Dat was nog het ergste. Alles draaide de narcist om en hij manipuleerde alles en iedereen. Hij liet me 8 maanden zwerven met 2 van de 4 kinderen, stompte mijn ribben beurs.
Ging mij heel eng toespreken en bedreigen, maar er zou geen blauw plekje te zien zijn.
Het werd een vreselijke tijd en ik kon de opvoeding van verdriet en ongeluk niet aan. Er gebeurden vreselijke toestanden.
Niemand begreep geloofde noch zag. Ze zagen mijn ex opgewekt en vrolijk zijn carrière maken. Hij betaalde niets voor zijn kinderen en ook geen alimentatie.
Hij was zelfstandig en had zgn niets.
Na 3 of 4 jaar kreeg ik een vriend uit duizenden! Hij was lief voor mij, ik haalde adem maar hij stierf na 4 jaar aan hartstilstand.
Ik wou even in het kort opschrijven wat een narcist aan kan richten maar ik ben nog maar op de helft.
Mijn prachtige goede kinderen zijn zwaar beschadigd en kunnen zich niet hechten,
Heel pijnlijke grote problemen met hen.
Nu zit ik bij de brokstukken, mijn brokstukken en met alles wat ik kan wil ik nu voor ze zijn, ze liefhebben maar ze wijzen me af, behalve 2. De jongste dochter is totaal de weg kwijt. GGZ patiënt. Toch een goed hart, zoals alle vier.
Het gekke is dat ik me nu een gelukkig mens voel en leven kan en wil.
Maar het was een lange zware weg.
En het verleden blijft pijnlijk.
Nu vang ik vluchtelingen op en ik wordt door hen op handen gedragen .
Ik voel me nu waardevol en nuttig. Het gaat echt alleen maar om liefde in dit leven.
Alles gaat voorbij, ook de rampen stormen aardbevingen , maar de liefde is eeuwig!
De blogs op deze site en de reacties eronder geven me veel steun. Dat ik niet de enige ben die in zo’n verrot familiesysteem is opgegroeid, heeft me steeds meer geholpen de realiteit te zien. Ik zag het toen ik 42 was, toen ik mijn noeder vroeg om een aantal dingen niet meer te doen, barstte de hel los. Dat was mijn probleem niet het hare! Lang leve whatsapp waar je reacties zwart op wit moet geven, daar zag ik dat ze alles omdraait. Al die jaren dat ik telefoongesprekken met haar had, wist ik het niet meer zeker: zei ze dat nou echt? Ze ontkende steeds alles. En ze moest wel tegen me schreeuwen anders drong ze niet tot me door. Ze speelt nu in het dorp slachtoffer van een ondankbare dochter die haar niet meer mag zien van haar therapeut. Terwijl ze me zelf heeft laten weten via whatsapp dat ze me nooit meer iets zou laten horen en dat ik een trut ben. Mijn vader is altijd aan haar toegewijd geweest, hij dronk om zichzelf te kalmeren. Hij kreeg op late leeftijd wanen, nihilisme en deed een poging tot suicide. Dat was nadat ik mijn noeder had gevraagd een aantal dingen niet meer te doen en had laten weten dat ik een tijdje afstand moest nemen. Alsof daardoor het systeem instortte. Ik had mijn noeders tirades eindeloos aangehoord, liet me van alles aanpraten en ondersteunde haar. Nu kon ik dat niet meer opbrengen. Hoe mijn vader en noeder nu samen in een huis leven, ik moet er niet aan denken… Toen de kinderen (mijn broer en ik) nog thuis waren en ze naar hun werk gingen, was het mogelijk om naar de omgeving redelijk normaal over te komen. Thuis reageerde mijn noeder alles op ons af. Nu doet mijn vader dat alleen denk ik. Met haar is niks aan de hand. Mijn vader liep ineens bij de psychiater. Arme leuke vlotte vrouw met zo’n depressieve man. Ik zou wel input hebben voor een overheidscampagne om huiselijk geweld te herkennen.
Ik heb precies hetzelfde gezegd over sexual-gaslighting en gaslighting bij fysiek geweld tegen Eenvandaag! Ik wordt het soms alleen wel beu dat we psychische geweld steeds nog zo laconiek oppakken, onder het vloerkleed schuiven. In Canada & VS nemen ze inmiddels ook Gabor maté zijn visie serieuzer en wij hier lijken onze ogen nog steeds uiteindelijk te willen sluiten hiervoor. Instanties zeggen vaak dan ‘goh wat naar voor je’ maar daar blijft het vaak bij, voor mij voelt dat juist erger omdat je opnieuw een soort “liefdesbombardering’ krijgt en vervolgens niets, pakken ze het niet op. Ook ik ben het er mee eens dat de signalen eenzijdig zijn, maar dit ook negatief kan zijn voor juist de slachtoffers van psychisch geweld omdat sommige die slachtoffers hebben nu soms als ‘rode vlag’ worden bestempeld.
Mooi dat de reclame is van huiselijk geweld maar iets over narcisme is moeilijk om over naar buiten te treden want een narsist herken je niet en een verborgen narsist is nog moeilijker soms duurt het heel lang voordat je zelf in het gezin doorhebt dat je echtenoot dat is en als je gaat scheiden moet je nog horen dat het zo n lieve aardige man is. En als je je verhaal doet zie je dommige badenkend kijken van is dit echt waar ??.Een narcist zal ontjennen slachtoffer zijn en jou de schuld geven en dan hopen dat anderen daar doirheen zullen kijken .den dat daar geen filmpje over te maken valt zijn de wolfen in schaapskleding onder ons .