Dit is een gastcolumn van Summermoon
Je leegte vullen. Heb je gemerkt dat het letterlijk overschreeuwen van je leegte of de bewonderende blikken van anderen die naar je kijken deze leegte vullen? Je hebt in de loop van je leven geleerd dat dát jouw leegte en onzekerheid minder scherp doet voelen.
Maar de ruzies, het in de belangstelling staan op feestjes… het zijn helaas kortdurende oplossingen. Zodra je weer met je eigen leegte wordt geconfronteerd, neemt ook je ongemak weer toe. Dan word je weer onrustig en ga je je ongemakkelijk voelen. Dan ga je zoeken naar manieren om die onrust en dat ongemak minder te hoeven ervaren.
Helaas heb je nooit geleerd om manieren te vinden die opbouwend en verbindend zijn. Je kunt qua relatie vooral afbreken, maar waarschijnlijk besef je dat zelf niet.
Ik hoopte altijd dat ik de liefde, warmte en geborgenheid die ik voelde omdat ik nu eenmaal veel om je gaf, ook van jou terug mocht ontvangen. Want dat is zoals dat in een relatie werkt: het is tweerichtingsverkeer. Niet alleen maar nemen maar ook geven. En dan bloeit er iets moois op tussen twee mensen.
Maar het leek wel of jij, de stille narcist, in een relatie liever nam wat op een presenteerblaadje werd aangeboden. Liefde, warmte en geborgenheid geven, dat bleek een utopie te zijn. Ik vroeg er wel eens naar als je weer eens tegen me aan kwam liggen terwijl ik ziek was. Het was zo fijn geweest als ik op die momenten tegen jou aan had kunnen kruipen. Maar als ik ernaar vroeg, werd je boos en gedroeg je je als een slachtoffer. Ik moest niet zo zeuren.
Je lijkt er werkelijk niet voor open te staan om het anders te doen. Sterker nog, je leek oprecht niet te begrijpen wat ik bedoelde. Of misschien dúrf je de uitdaging niet aan om te leren hoe het ook anders kan?
Hoe dan ook: je viel keer op keer terug in je oude gedrag. En ik bleef je maar kansen geven. Want de volgende keer zou het toch wel beter gaan? Steeds weer gaf ik je het voordeel van de twijfel, steeds weer een nieuwe kans. Want ik moest tenslotte niet zo zeuren.
Maar de kern van het probleem blijft dat je niet kunt omgaan met de leegte, evenmin met verdriet. Een goed gesprek over je ongemak of onrust had ook een manier kunnen zijn om je een beter gevoel te geven. Maar het leek wel te moeilijk of te lastig voor je om toe te passen. Liever zei je een hele avond niets of was het mopperen en je kritiek op de ander blijkbaar makkelijker voor je. En steevast eindigde dat in een ruzie.
En toen ik het patroon durfde te zien en de betekenis ervan begon te beseffen, werd ik intens verdrietig. Maar ik besloot dat ik er ook voor mezelf mocht zijn en bedacht me dat ik het op deze manier niet langer kan en wil.
Wat ik het moeilijkste heb gevonden is het besef dat het er gewoonweg niet in zit bij je. Het besef dat als ik er voor mezelf wil zijn, de consequentie was dat er daarmee uiteindelijk een einde aan de jarenlange relatie met je kwam. Dus ik nog een tijdje in de ontkenning zitten. Want een eind aan de relatie? Neee.
En precies dát te accepteren, was stap 1 van vele stappen… En ja, dat is een pad dat in mijn geval begon met “uit de ontkenning” komen.
En zo ontdekte ik dat er een universele waarheid is. Dat ik het diep van binnen eigenlijk allang wist, maar bang was voor het enorme verdriet. Dát te moeten voelen, dáár doorheen te moeten… dát wilde ik niet, dát kon ik vast niet! Want alleen kon ik niks en was ik niks.
En op een gegeven moment kwam ik op het punt dat ik de ontkenning aan de kant moest zetten omdat er anders helemaal niks van mezelf over bleef.
Het punt dat de narcist bereikt als je hem geen voeding meer geeft. Dat je je niet meer laat verleiden om mee te doen aan wéér een meningsverschil. Want dat eindigt met ruzie en het gevoel dat de oorzaak weer bij jou ligt.
Maar toen ik wist, dat ik echt niet om deze manier van leven gevraagd had en het mijn schuld niet was, begon ik op de rem te trappen. Eerst heel voorzichtig. En toen ging ik langzaam een verandering bij je zien.
De frustratie bij hem omdat hij niet meer kreeg wat hij jarenlang gewend was te krijgen… Dát gaf mij een gevoel van kracht want ik had een wapen gevonden. Dicht bij mezelf blijven.
En dan de kunst van de narcist om in te spelen op mijn verandering. De wijziging van de tactiek, de charme offensieven. En vaak kwam ik erachter dat ik tóch weer in die fuik terecht was gekomen. En dat ik weer aan de verkeerde kant van de emotie zat. Weer twijfelde aan mezelf.
Maar intussen bleef ik leren wat narcisme is en hoe zich het manifesteerde en ook hoe ik daar wel degelijk wapens tegen bleek te hebben. Ook leerde ik dat ik het contact met mijn eigen kracht was kwijtgeraakt. Dat ik het contact met mijn eigen essentie, met mezelf was kwijtgeraakt. Maar dat het nog wel aanwezig was!
En dus leerde ik niet alleen hoe narcisme te herkennen, maar ook naar mezelf te kijken en mijn eigen kracht terug te vinden. En dat bleek veel meer kracht te zijn dan ik dacht!
En langzaam werd ik zekerder in gesprekken met hem. Durfde ik bij mijn standpunt te blijven in plaats van me er vandaan te laten praten, door zijn ellenlange monologen. En zag hij mijn kracht terugkomen en mijn onafhankelijkheid groeien.
Zijn leegtes vulde ik niet langer meer. Ik herkende zijn ongemak nu en de manieren waarmee hij zijn leegtes probeerde te vullen. Ik denk dat hij daar bang van werd. Want op een avond vertelde hij dat hij het niet meer zag zitten met me. Ik heb stil geluisterd. Met gemengde gevoelens. Een gevoel van verbijstering, bevrijding en het besef dat het ging stoppen…
Een paar dagen later was hij weg. Het leek wel een vlucht.
De scheiding heb ik inmiddels al een tijdje achter me. Er is verdriet en rouw geweest. Het gevoel “Niemand meer voor Iemand” te zijn. Dit gevoel was me ook al heel bekend vanuit mijn jeugd; onbewust zocht ik weer die onveilige context op in mijn relatie.
Ik heb heel veel aan beide boeken van Iris Koops gehad tijdens mijn zoektocht naar wat verborgen narcisme is en hoe je hier uit kan komen. Ik kon daarmee ook terecht bij een therapeute uit het netwerk van het Verdwenen Zelf. Zo kon ik het geleerde meteen in de praktijk brengen. Daarna heb ik nog een intensief therapietraject gedaan. Ik voel me een stuk sterker.
Intussen ben ik verder en kan ik zeggen dat deze ervaring me vele malen sterker heeft gemaakt. Ik herken de signalen nu ook bij anderen. In stilte zie ik de eerste trekjes van het narcistische gedrag. Het begint meestal met dat alle aandacht steeds weer opnieuw op hen gevestigd is. Ongemerkt. En ondertussen zijn ze bezig hun tentakels om je heen te wikkelen.
Kennis is nu mijn wapen. Ik weet dat ik nog moeite heb om mijn grens aan te geven. Én precies dát is waar een (verborgen) narcist misbruik van maakt. In het begin zijn ze nog vriendelijk, maar ze gaan wél over je grens en respecteren die niet. Intussen trakteren ze je op een etentje en voor je het weet zit je wéér in die fuik. Maar intussen groeien mijn succes ervaringen en word ik zekerder van mezelf en twijfel minder. En nu is dat juist mijn kracht aan het worden. Zonder dat ik constant op mijn hoede hoef te zijn of paranoia wordt. Want er zijn ook veel mensen die wel OK zijn.
Zo ga ik met mijn opnieuw gevonden kracht, de feestdagen in. Mét mensen die ik vertrouw en daar kijk ik naar uit.
En dát is mijn wens voor jullie. Mét elkaar samen de verbinding voelen. Voor sommigen zal dat via internet zijn en voor anderen samen tijdens een bakkie koffie of een etentje. Hoe dan ook: hele goede kerstdagen en een gezond nieuwjaar! En weet: je staat er niet alleen voor. Ook het komende jaar mogen we elkaar steunen en van elkaar leren. Stichting het Verdwenen Zelf, met de websites, boeken en social media kanalen is hierom van enorme waarde wat mij betreft. Vanwege de goede bronnen en kanalen om ervaringsverhalen van andere slachtoffers te lezen en af en toe even contact te hebben. Het voelt op die manier als een warme deken.
Heel herkenbaar helaas
bijzonder hoe je dat aangepakt hebt echt met veel lef vind ik. het zal zeker tijd hebben gekost om daaruit te komen.
Van A tot Z volledig herkenbaar.
Jorika, je schrijft: “het zal zeker tijd gekost hebben om daaruit te komen”.
Achteraf bekeken is dat zeker waar. Ik voelde al jaren dat het niet klopte en begon serieus aan mijn verstand te twijfelen.
Tot de dag dat een maatschappelijk werkster me adviseerde om eens naar “Het Verdwenen Zelf” te surfen. En daarmee is mijn grote ommekeer begonnen.
Zeker nadat ik de boeken van Iris had gekocht. Ik zei zelfs vaak: “Het lijkt wel alsof ze er bij is geweest.”
Ik wens jullie allemaal fijne feestdagen.
Take care,
SummerMoon
Beste SummerMoon
danku voor jouw verhaal uit de doeken te doen minitieus. Voor mij enorm leerrijk, want mijn verhaal vertellen en betekenis geven is net zo moeilijk, maar evenzo noodzakelijk voor verwerking.
en ja laten we elke Kerst en Nieuwejaar een beetje dichter bij onze innerlijke vrede komen, de tevredenheid terugvinden, onze essence!
Dandelion
Lieve Dandelion,
Je bent op de goed weg. De weg eruit en de heling begint met zelf erkenning.
Erover praten en het vertellen kan een begin zijn.
Ik wens je heel veel sterkte.
Take care,
SummerMoon
Jammer genoeg herken ik ook veel in je verhaal! Onze zoon zit in het web van een narciste (en zijn zoontje ook) . Wij horen of zien hem nu al 4 jaar niet meer. Hoe open je de ogen van een slachtoffer?
Mijn allerbeste en -warmste wensen voor iedereen!
Lieve
Hoe open je de ogen van een slachtoffer?
Tja, da’s de vraag die velen van ons bezig houdt. Als we zien hoe iemand waar we veel om geven, in slecht gezelschap is en blijft.
Dan denk ik aan wat mij eruit geholpen heeft. En dat is kennis over narcisme.
Zo heb ik uit de boeken van Iris geleerd hoe narcisme te herkennen.
Iemand botweg vertellen om uit een relatie te stappen, werkt niet. Die persoon zal zich tegen je keren en de narcist zal hoogst waarschijnlijk zeggen dat je niet deugt.
Hallo Lieve,
Helaas vraag ik me dat ook af voor mijn 5 kinderen en 11 kleinkinderen. Het web waarin zij zitten is hun narcistische vader, maar zij zien dit niet. Al bijna 10 jaar geen contact meer. Dat doet zeer, juist met Kerstmis, HET FEEST van vrede op aarde! ( en op vele andere dagen)
Veel sterkte!
Lieve groet!
Merel ( 74)
Net als voor velen, ook voor mij veel herkenning.
In mijn jeugd en huwelijk zei / dacht ik nog wel eens weleens: ” ik wilde / wil dat van wat er hier gebeurt, een film gemaakt werd/ wordt.” Mijn moeder en man ( beiden narcisten) lachten me dan uit.
Ook ik voelde/ voel al jaren dat er iets niet klopte/ klopt.
Heel veel sterkte voor iedereen; samen staan we sterk, ook al voelen we ons vaak alleen, zelfs als je uit een narcistische relatie bent gestapt. Durf over narcisme en aangedaan leed te spreken . Wij zijn op de goede weg naar bevrijding!
Mooie Kerstdagen en alle goeds voor 2024!
Merel ( 44)
Dank je wel, Merel.
Take care,
SummerMoon
je stukje komt precies op het moment dat dit ten volle tot me doordringt. Die dynamiek, je beschrijft exact het diepe inzicht wat ik een paar uur voor het lezen heel sterk verankerd voelde.
Ik ging door hetzelfde proces. En toen ook zijn woorden, hij wilde dit niet meer, alsof hij zo vreselijk leed onder alles. En ook ik bleef woordeloos, en zei daarna kalm (vanbinnen ging ik 100x dood, want nee dit was hetgeen waar ik zo voor vreesde, hem kwijtraken): ‘ik respecteer je keuze’.
En weg was ie, ik wist dat ik ging vallen, de confrontatie met mijn eigen leegte die ik opvulde met met jarenlange emiotionele roller coaster. Hij had me met zijn leegte en onvoorspelbaarheid een doel gegeven, en nu was dit weg.
Diep dal, na 1,5 worstelen, therapie. Nu de kracht dat ik me op mezelf richt, mijn eigen leven en soms die angst voor mijn eieg leegte, en als een junk soms nog trek in hem kan hebben. Dit allemaal aan durven gaan, voelt heel zelfvoorzienend
Dankje voor jouw mooie stuk.
Mag ik hierop reageren met een andere draai eraan? Ik ken iemand die jarenlang getrouwd is geweest met een verborgen narcist. Omdat ik zelf na één, twee en met een huwelijk met kind, na drie en een half jaar, al weg was, vroeg ik aan mijn lotgenoot van psychische mishandeling: “Waarom bleef je zó lang?”
Ze zei dat ze geen zelf had om te vertrekken en toen viel er bij mij een dubbeltje, want ik zit levenslang in de bijstand om dezelfde reden! Ik had geen zelf om te vertrekken. Over een half jaar ben ik met pensioen.
Misschien is dit ook een onderwerp voor een blog?
Beste Mariz en Susan,
Allereerst de beste wensen voor 2024. En dank jullie wel voor de bijzondere en persoonlijke reacties.
Het is steeds weer bijzonder om te ervaren wat het delen van ervaringen kan doen met de lezers. Maar dat is precies wat we hier doen: ervaringen en kennis delen. Er zijn voor elkaar.
Je bent al heel ver als je voor jezelf ontdekt dat je je eigen leegte vulde met het onvoorspelbare gedrag dat veroorzaakt werd door de leegte van de narcist. Ook dat gevoel is te vergelijken met een rouwproces en dat is niet makkelijk. Het komt en gaat in golven.
Een heel goed jaar gewenst.
Take care,|
SummerMoon
Mariz, ik herken jouw verhaal. Alleen ben ik degene die weg is gegaan, maar ook omdat ik merkte dat we steeds verder uit elkaar groeiden en hij heel negatief over mij praatte. Hij beschuldigde mij ervan een vriend te hebben, terwijl dit niet zo was. Hij was ervan overtuigd en niet van zijn standpunt af te brengen, wat ik ook zei. Hij heeft me van alles en nog wat voor mijn voeten gegooid. En toch, als ik bij hem was, was hij aardig en konden we het best fijn hebben. Alleen als ik weg was, dan zei hij de meest kwetsende dingen over/tegen mij. Nu weet ik dat hij alleen maar aardig was, omdat hij mij nodig had om van alles voor hem te regelen. Ik heb me laten gebruiken, jarenlang. Ik heb nu 3 maanden geen contact meer met hem en het is moeilijk want ondanks alles, kan ik nog steeds naar hem verlangen en moet ik mezelf tegen houden om niet bij hem langs te gaan.
Hoi Henny,
Je zegt: “Nu weet ik dat hij alleen maar aardig was, omdat hij mij nodig had om alles voor hem te regelen”.
En dat is inderdaad precies wat ze doen. En wij zijn zo goed om ze ook steeds weer met raad en daad terzijde te staan.
En al die hulp en goedheid daar krijgen we uiteindelijk steeds weer kritiek en erger voor terug.
En vaak kunnen we dat pas zien als we eruit zijn.
Toen we nog bij elkaar woonden met de kinderen en ik weleens tegen mijn dochter zei dat hij wel “aardig” deed, dan zij zei “hij doet nu normaal, dat is iets anders dan aardig”, maar omdat ik er zo aan gewend was zag ik het verschil niet eens meer tussen aardig en normaal. Ik was al blij met wat positieve aandacht om dan vervolgens weer een periode van negatieve aandacht te krijgen. Hij kon opeens van humeur veranderen en als iets niet ging zoals hij het wilde of als ik niet luisterde, dan sloeg dit over in fysiek, sexueel en/of psychisch geweld. Dat onvoorspelbare vond ik het ergste en daardoor ging ik ook heel erg aan mezelf twijfelen. Ik ben heel lang bij hem gebleven, uit angst en omdat de kinderen nog klein waren en hij dreigde om de kinderen mee te nemen naar het buitenland als ik bij hem weg zou gaan. Toen de kinderen eenmaal volwassen waren, ben ik op mezelf gaan wonen maar bleef nog wel contact houden en hem helpen. Pas jaren later heb ik de scheiding aangevraagd en sinds eind oktober vorig jaar heb ik helemaal geen contact meer. Ondanks alles wat er gebeurd is denk ik nog vaak aan hem en ik ben lang blijven hopen dat het nog goed kon komen tussen ons. Ik begrijp mezelf soms niet eens, laat staan dat iemand anders het begrijpt.