Een tekening onthult: inzichten in een narcistische ouder

Dit is een gastcolumn van Juna

Pas geleden kreeg ik van mijn (narcistische) ex spullen terug, die van mij waren. Wij zijn al bijna 10 jaar uit elkaar, ik ben blij dat ik het terug heb gekregen, al wist ik niet eens dat dit er allemaal nog bij hem lag. In de loop der jaren ben ik heel veel spullen van vroeger al kwijtgeraakt, doordat ze óf bij mijn ouders achter gebleven zijn óf bij mijn ex. Of ik had ze al weggegooid. Maar bij deze spullen zat ook mijn plakboek met tekeningen en knipsels van de kleuterschool. Over het algemeen standaard kleuterwerk, zoals tekeningen, knip- en plakwerk, een zelfgeschreven vel met mijn naam erop en groter-kleiner en meer-minder oefeningen. Maar wat er ook in zat… een tekening van mijn familie. En die tekening raakte me, want met de kennis van nu zie ik precies hoe ik als kleuter al wist hoe de verhoudingen in huis lagen.

Ongeveer in het midden van het papier heb ik mijn narcistische moeder getekend. Ik heb haar groot getekend, heel veel groter dan de rest. Ze staat met haar armen omhoog, in een hoera houding, en heeft hele puntige voeten. Haar witte jurk is wijd, alsof ze een rondje draait. Links van mijn moeder zijn de andere familieleden getekend. Helemaal links mijn vader, daarnaast mijn broertje en mijn zusje, ongeveer even groot aan elkaar, maar wel kleiner dan mijn vader. Onder mijn broertje en zusje is ook de hond getekend, zijn kop wijst naar het midden, richting mijn moeder.

Mijn vader is veel kleiner getekend dan mijn moeder, qua grootte de helft van mijn moeder, en hij staat ook zo ver mogelijk bij haar vandaan. Mijn broertje en zusje staan tussen mijn vader en mijn moeder in. De armen van mijn vader wijzen naar beneden en hij heeft ronde voeten. Mijn broertje en zusje hebben niet echt armen en/of handen, ook hun voeten zijn niet echt te zien. Zowel mijn vader, als mijn broertje en zusje hebben donkere kleding aan en ondanks hun donkere kleding, vallen ze minder op.

Rechtsonder in de hoek en rechts van mijn moeder sta ik. Ik heb mezelf alleen getekend, los van de familie. Ik sta ook duidelijk lager dan de rest. Mijn armen hangen naar beneden en ik heb een lange, paarse jurk aan die mijn voeten bedekt. Mijn psycholoog wees me erop dat ik mezelf maar een half gezicht heb gegeven, terwijl de rest wel een heel gezicht heeft. Wel zijn alle gezichten lachend getekend.

De tekening laat goed zien hoe ik me altijd voelde in het gezin, alleen, geen onderdeel van de familie. En dit voelde ik dus al toen ik nog een kleuter was. Het laat ook duidelijk zien hoe belangrijk mijn narcistische moeder was. Alle aandacht gaat uit naar haar, zij staat in het middelpunt. Je moet moeite doen om naar de anderen te kunnen kijken, zelfs met haar wit-gele gestreepte jurk, worden de ogen steeds opnieuw naar mijn moeder getrokken.

Het is jammer dat in mijn jeugd narcisme onbekend was. Het is jammer dat kleuterleidsters geen psychologen zijn en dit soort signalen hadden kunnen oppikken. Als er eerder ingegrepen was, zou ik dan niet mijn hele leven mezelf een slechte dochter hebben gevoeld? Zou ik dan niet altijd gedacht hebben dat het allemaal mijn schuld was? Zou ik niet met een narcist getrouwd zijn geweest? Zou mijn eigenwaarde beter ontwikkeld zijn? Ik weet het niet. Ik weet wel, iedere keer als ik twijfel over mijn verleden, hoef ik eigenlijk alleen maar naar deze tekening te kijken om te weten dat ik als kleuter al wist dat mijn gezin van afkomst niet goed was.

19 gedachten aan “Een tekening onthult: inzichten in een narcistische ouder”

  1. Zeer herkenbaar. Op mijn kindertekening staat mijn moeder nog veel groter. En mijn vader en ik links en rechts van haar. Zij de “kleuter” om wie het allemaal draaide en wij daarnaast als “ouders”. Intriest is het. ik heb nog contact. Maar qua emotionele binding is het einde nu in zicht of beter bereikt. Na 44j… En 22j met een narcistische ex.
    Ach ja, er rest me nog een half leven om er iets van te maken.

    1. Lieve Lena,

      Zo denk ik er ook over. Mijn echte leven begon pas toen ik alles kon duiden uit wat voor gezin ik kwam en ik de eerste stappen naar herstel heb gezet. Ik heb wel al jaren geleden het contact met mijn ouders verbroken, ik kon het niet meer aan. Maar dit is iets wat iedereen zelf moet beslissen, contact houden of volledig verbreken.

      Zoals al geschreven, met de kennis van nu is de tekening te duiden. Ik hoop zo dat de leerkrachten van tegenwoordig beter hier op letten dan toen ik jong was.

      Warme groet,
      Juna

  2. Beste Juna
    Dank je wel voor jouw zo helder vertellen over deze tekening van jouw toen je nog een kleuter was. Prachtig om zo ook te laten zien, door jouw therapeut, dat wat een kleuter al kan duiden met tekenen hoe de situatie thuis is. En ja zo onuitsprekelijk jammer dat die juffen van toen niets met hun gevoelens konden, mochten of wilde doen. Met 40 tot 50 kinderen in een klas waren de mogelijkheden ook beperkt, maar toch…. Het laat ook zien dat we van HÉÉL VER moeten komen, in het willen verstaan van narcistisch misbruik! Voor mensen die ogen en oren hebben in de functie van kleuter juffen moet het toch niet moeilijk zijn om te zien hoe een kleintje lijd onder het juk van een empathie loze opvoeder / ouder.
    Overigens zijn er zoveel vragen op die leeftijd en later door een hulpverlener te stellen om duidelijk te laten worden hoe de verhoudingen waren in je eerste 15 leef jaren.

    Op mijn 40 ste leefjaar (1995) is een hulpverleenster in opleiding voor orthopedagoog of zo iets( ik zag het pas door haar ondertekening van de laatste ontslagbrief aan de huisarts, van gesprekjes (zgn therapie) die zeer velen ontkenningen en aanwakkeringen van mijn schaamte enz. van al dat , onophoudelijke huislijkgeweld inhielden)
    Vragen als; wie van de ouders vroeg je om raad en advies voor verjaars kadootjes, naar wie ging je als je gevallen was, wie keek jouw recht en oprecht aan, hielp je met je Sinterklaas surprise, met je tafels leren, jouw huiswerk maken, las jouw voor enz. Die vragen stelde zij daar bij vrouwen hulpverlening niet. Eigenlijk zo onmenselijk en vervreemdend. Zo oppervlakkig en NIETS zeggend. tja, dat was het ook. Nog veel meer verwarringen e .d. waren de gevolgen. Weer gebruikt worden door een gevoelloos en onkundig persoon die een papiertje wil behalen en daarvoor gesprekjes moest voeren. Een psychiater daar zei, zo half in de gang tegen een deurpost hangend, jij hebt het toch wel héél goed gehad bij m. v.! Ik heb haar verbaast aangekeken. Had echt niets te zeggen, aan deze opleider van deze vrouw. Dat was de laatste gehele evaluatie van 7 jaar blijkbaar van de verantwoordelijke persoon van dat instituut. Het is mij duidelijk dat veel mensen in deze ggz zorgsector zichzelf en elkaar van alles “wijs maken” uit eigen behoeften. Herkenbaar is dat deze vragen niet structureel en gestructureerd aan de hulpvrager gesteld worden. Schandalig! Hoe is dit toch keer op keer mogelijk?!

    De 2 boeken van Iris Koops hebben me wel de ordeningen en inzicht gebracht, waar ik toen zo herhaaldelijk en met klem om vroeg, maar nooit heb gekregen, integendeel! Ook mijn handgeschreven brieven, die ik op voorwaarden dat ik ze terug zou krijgen, had gegeven, heeft zij geweigerd terug te geven . Ook na herhaaldelijk verzoek van mij hierom. Haar verhaal , waarom niet, bracht mij weer ernstig in de war! zelfs nu ook weer…

    1. Ik kan me niet herinneren dat er 40 tot 50 kinderen ooit in mijn klas hebben gezeten, maar ik snap jouw punt. En bedenk ook hoe sluw narcisten zijn, de meeste mensen liepen gewoon weg met mijn moeder, vonden haar geweldig. Of tenminste, die indruk gaf ze me. Heel af en toe waren er vrienden die haar niet zo heel erg mochten.

      En ja, ik ben heel blij dat ik dit nog heb. Het is het enige wat ik nog uit mijn jeugd heb, de rest ben ik kwijt geraakt. Hoop dat je het wel toch nog eens krijgt.

  3. Het alleen staan in/ buiten een gezin, toen en nu nog. Zo herkenbaar.
    Ook ik ben later ( na narcistische moeder) met een narcistische man getrouwd. Ben alles kwijt, ook mijn kinderen en kleinkinderen, maar …het geloof en vertrouwen in mijzelf heb ik behouden en is in de afgelopen jaren hard gegroeid.
    Ook ik heb een keer een tekening/ familieopstelling gemaakt van mijn gezin ( man en kinderen) en die verbaasde mij ook. Hoever kunnen we van elkaar afstaan binnen een gezin en wat een tekening je allemaal vertelt.
    Veel sterkte en liefs voor iedereen.
    Groet!
    Merel ( 74)

    1. Het is goed te lezen dat er zoveel meer mensen waren die zo eenzaam en verloren opgroeiden als ik. Ik was de zondebok in de familie terwijl ik juist de meest getalenteerde was, tekenen, schrijven en voordragen wilde ik maar mijn narcistische moeder mepte me gedurig weg. Liefde bestond niet in ons gereformeerde gezin. Ik hoorde niet bij de anderen en nog niet. Er is geen band, maar allemaal mondje dicht over vroeger.
      Nu heb ik spijt dat ik toch mee bleef doen aan het ophouden van de valse buitenkant. Maar waar moest ik heen?
      Het ergste was dat God ook niet van me hield als ik Niet deed wat moeder wilde.
      Het was letterlijk hel en verdoemenis . Ik wilde dood op mijn 8e jaar maar dan zou ik zeker naar de hel gaan en dat was de grootste angst. Trillend en bibberend lag ik te smeken om vergeving en of ik in de hemel mocht komen. Als God me die zekerheid wilde geven zou ik daarvoor met liefde voor God sterven. Maar de zonde tegen de HG kan nooit vergeven worden. Ik zou voor eeuwig in de hel branden na mijn dood. Van angst viel ik soms van m’n stokje, maar ik hield me groot want niemand mocht weten dat ik een duivel was, dat God me verwierp. Zonder een greintje eigenwaarden groeide ik gespleten op. Werd misbruikt en kreeg altijd straf. Maar probeerde toch bij de familie te blijven met toneelspel want gevoelens tonen zou het gezin in gevaar brengen. Ik trouwde een narcist uit net zo’n gezin. Hij verwaarloosde me zwaar maar het toneelspel ging door . Ik durfde geen hulp te halen uit schaamte en schuld.
      Hij had een heel goed leven bij me want ik wilde zijn liefde verdienen. Maar die kwam niet, hij wilde me niet aanraken en dat leek me logisch, dan moest ik maar nog liever zijn. Ik was wel een mooi sexy meisje, begreep niet waarom hij niet wilde vrijen. Ik dwong hem de kinderen af want de eenzaamheid was te erg. Ik nam pleegkinderen in huis, dan deed ik iets goeds. Maakte heel veel mee, verloor m’n gezin want de narcist wist zich beter te handhaven dan ik. Ik bleef bidden en God danken dat de helleangsten verdwenen waren. Mijn enige hoop was op de ontferming van God en die ontferming is er maar geeft geen recht op een goed leven , daarvoor was ik te zeer getraumatiseerd.
      Nu ben ik bijna 80, heb een hoge prijs betaald. Mijn dochters betalen de rekening. Mijn jongste dochter is totaal de weg kwijt, loopt te schelden en te schreeuwen, de ggz begint niet veel met haar. Ik zie dan mezelf: dat had ik kunnen zijn. Zo erg..zo erg, maar toen ik ging scheiden was het patroon al gelegd. Nooit medeleven of hulp van 7 broers en zusters. Allemaal koud en kil gebleven. Ik ben nu warm, vriendelijk en vol liefde voor de mensen om me heen, vang vluchtelingen op, geef taalles, heb vrienden die me zeer waarderen, er is veel humor maar mijn hart huilt om mijn dochters die een zeer ongelukkige jeugd hadden, gelijk mij en zich net als ik niet konden hechten.
      Ik kan het niet veranderen, toen ze klein waren wist ik niet wat liefde was. Nu weet ik dat dat het hoogste en mooiste is en het enige van waarde.
      Ik dank God dat ik niet verbitterd ben en dat ik op hoge leeftijd opeens zoveel liefde mag ontvangen.

      1. Wow wat een mooi slot van je schrijven/ je leven, Frederika!
        Ook ik heb na een liefdeloze jeugd met pesterijen ( narcistische moeder) en een huwelijk met een narcist , mijn zelfbeeld verloren. Na een huwelijk van 29 jaar en veel vernederingen ben ik opgestapt, het is mij niet in dank afgenomen en ik kwam alleen te staan. Ik stond al buiten ons gezin, maar dat het tot nu toe nog duurt ( 24 jaar na de scheiding, doet me zeer veel pijn}
        Mijn dochters hebben een narcistische man getrouwd en 1 zoon heeft ook vele trekjes van zijn vader.
        Ik hoop en bid dat ook zij de moed krijgen uit de narcistische cirkel te stappen, deze te doorbreken en dan weten/ begrijpen wie hun moeder was en is.
        Ook ik heb de draad van mijn leven opgepakt, de hand van God gegrepen en vastgehouden en ben gelukkig, met lieve mensen om mij heen, fijn werk met verstandelijk beperkte mensen en lieve collega’s. Ook mag ik voorgaan in kerkdiensten. Alle leed van toen heeft mooie, goede vruchten voortgebracht.
        Veel sterkte! In gebed verbonden.
        Liefs!
        Merel ( 74)

  4. Een kleuterjuf, of wie dan ook maar kan het grote verschil maken in het leven van een kind. Als er maar ogen zijn die zien en doorgronden en inzicht om te handelen.
    Jouw bijdrage via het delen van de tekening draagt daar aan bij!
    Dank daarvoor!

    1. Ja ik kwam eens ook een school schriftje tegen waar in stond wie voor mij de belangrijkste personen in mijn leven waren.

      daar stond

      1. Oma
      2. mijn konijnen
      3. God

      Mijn gezinsleden hadden geen plek in mijn lijst.

      Wat bijzonder dat je jouw tekening nog had en deelt, je hier zo veel uit kan halen van waar je je toen niet bewust van was.

  5. Wat een mooi geschenk dat je een kindertekening terug hebt. Een heel mooi geschenk! Ik heb geen enkele herinnering aan mijn basisschool tijd, wat toen nog de lagere school heette.

    Ik ben kunstenaar. Als ik werk van mezelf terugkijk dan krijg ik rode oortjes omdat het met de kennis van nu, zo duidelijk is wat ik intuïtief tekenende. Ik geloof zelfs dat op deze manier werken, me dicht bij mijn zelf heeft gehouden. Als ik tekende had ik namelijk wel contact met mijn zelf. Ziel. Tekeningen duiden is een vak apart. Sommigen kunnen het.

    Ik vraag me af, Juna, of je er nu niet iets mee kunt doen? Met de kennis van nu en de tekening van toen, kun je duidelijker aan anderen uitleggen wat je toen als kind al ‘wist’. De schade die je hebt geleden is nu ook bewijsbaar. Zo kun je uitleggen hoe belangrijk het is dat er mensen zijn die zulke tekeningen van kinderen kunnen duiden. Er is nog te weinig over narcisme bekent en vooral als het je moeder is, ligt er nog een groot taboe op.

    1. Het enige wat ik nu wil doen, is vooral aan mezelf werken en steeds meer mezelf worden. Ik hoef niet aan anderen te bewijzen dat ik beschadigd ben, dat weet ik helaas wel. Ik vermoed dat jij, omdat je kunstenaar bent en kennis en ervaring met narcisme hebt, misschien zelfs beter tekeningen kan duiden, dan ik.

      Dank je voor je fijne woorden.

  6. Wat een ijselijk onderwerp
    Wat een pijn bij nog totaal onschuldige kinderen en volwassenen.
    Ik heb geen advies, geen hulp, alleen maar de mededeling dat de tranen nu over mijn wangen lopen.
    Wat een verdriet.
    Ik dank jullie allemaal voor jullie openheid, voor jullie beschrijvingen, jullie onschuld.
    Ik dank jullie nogmaals!
    Liefs, Annechien

  7. Zeer herkenbaar, al weet ik niet hoe mijn tekeningen waren. Alles is weg. Mijn beide ouders zijn narcist. Het hele gezin heeft in overlevingsstand gestaan. We hebben geen hechte band met elkaar. Nooit geleerd.
    Mijn huidige partner is het tegenovergestelde en heeft mij geleerd wat de warme band is van een familie

  8. opvallend en bijzonder dat je het als kleuter al tekende. ik was een huppelende kleuter. mijn moeder was toen al afwijzend tegen me. zij is de dochter van een narcist en toen ik tien was ging ze samenwonen met een psychopaat. die heb ik meegemaakt tot ik op mijn 18de jaar toen ik wegliep. zij is bij hem gebleven tot hij dood ging. pas toen ik in de 40 was ben ik er via een therapeut achtergekomen dat ik met narcisme te maken had. met mijn moeder heb ik een moeizame relatie en ik ben altijd het zwarte schaap gebleven in de familie. de enige ook die wel naar buiten is gekomen met alle shit thuis. ik heb een hele lieve man al vanaf mijn 19de.
    jorika

  9. Ik herken mijn situatie ook in dit bericht.
    Mijn papa heeft zelfmoord gepleegd toen ik 15 jaar was. Zogezegd omdat hij het overspel van mijn moeder niet aankon. 30 jaar ben ik te weten gekomen dat mijn moeder narcist is en dat hij bezweken is door haar toedoen.
    Mijn broer heeft 7 jaar geleden zelfmoord gepleegd, alleen, in de gevangenis. Hij was een nog steeds een kind dat hopeloos op ziek was naar liefde van mijn moeder maar het niet kreeg.
    Toen ik 20 jaar was en op kot zat, fantaseerde ik constant dat ik naar het buitenland zou trekken met mijn rugzak zou verderleven in anonimiteit. Toen voelde ik me al anders, stond ik buiten het gezin. Maar ik heb het nooit gedaan, uit angst.
    Ik heb relaties gehad met narcisten, ben geslagen, vernederd.
    Vandaag ben ik sinds 10 jaar getrouwd met een lieve man en hebben we samen een tof gezin.
    Narcisten liggen nog steeds op de loer om me te manipuleren, voor hun kar te spannen. Maar elke dag wordt het een stukje beter.
    Ik vier dit jaar mijn 50e verjaardag, ik bekijk dit als het 2e hoofdstuk dat ik inga van mijn leven. Het gaat fantastisch worden 🤩🤩🤩.
    Elise

Geef een reactie

Alleen de voornaam of een pseudoniem wordt bij plaatsing gebruikt. Het e-mailadres wordt niet getoond in de reacties.

Bij het plaatsen van een reactie ga je akkoord met de richtlijnen. Op basis hiervan worden de berichten ook gemodereerd. Het kan daardoor enige tijd duren voor je reactie zichtbaar is op de website. Stichting Het Verdwenen Zelf behoudt zich het recht voor om reacties aan te passen of niet te plaatsen.