De ‘golden child’

Dit is een gastcolumn van Charlotte

Ik zeg altijd dat ik in de oorlog geboren ben, dan kijken ze me aan en zeggen: dat kan niet, dat je 1940/1945 geboren bent. Inderdaad dat is ook niet zo, het was ruim na de oorlog, bij ouders die wel de oorlog hadden meegemaakt. Mijn vader op een heftige manier na de oorlog (zijn ouders waren ‘fout’ in de oorlog) en voor mijn moeder was het heftig in de oorlog. Beide ontkennen dat trouwens tot op de dag van vandaag, ‘Nee hoor, het was een fijne tijd.’ Ongelooflijk vind ik dat, hoeveel afweer een mens kan hebben.

Maar het was wel oorlog tussen mijn ouders, altijd strijd en altijd ruzie. Toen ik ging studeren dacht ik dat mijn ouders oorlogsslachtoffers waren, want het was niet te harden thuis. Alles moest perfect zijn volgens mijn vader, en mijn moeder had de ‘poetsziekte’ zoals we dat toen noemden, later wist ik wel beter.

Mijn vader is een paar keer getrouwd geweest en alle vrouwen hadden en hebben een soort van smetvrees. Als kind had ik het zelf ook in lichte mate en ook compulsief gedrag. Ook was ik, door de ruzies en de spanning, veel ziek. Astma, op en af ziek. Een opname in het ziekenhuis met ernstige longontsteking toen ik klein was met als resultaat, bleek veel later, een ernstig trauma. De verwerking van dat trauma heeft heel veel duidelijk gemaakt. Toen kwam ik erachter dat mijn vader een narcist was en mijn moeder het slachtoffer van zowel haar narcistische vader als haar narcistische man. Zij heeft zowel borderline trekken en narcistische trekken hierdoor ontwikkeld.

Het was ongelofelijk onveilig thuis en mijn overlevingsmechanisme was alles aanschouwen. Ik zag wat er gebeurde maar was er niet bij, nu weet ik dat het dissociëren heet. Aan de buitenkant waren wij een gelukkig gezin waar niets aan ontbrak, mijn ouders waren beide ondernemers. Hadden een mooi huis, waren altijd goed gekleed en hadden als een van de eersten tv en een auto. Gingen op vakantie naar talloze landen, maar binnenshuis was het heel anders. De dwingende controle was altijd voelbaar en aanwezig.

Mijn moeder en mijn broer waren voor mijn vader altijd de klos; zij kregen altijd de volle laag en hij had altijd gelijk, zij gingen de strijd aan. Mijn moeder de strijd en mijn broer de rebel. Ik wist toen al, zo ga ik het niet doen. Als HSP’er wist ik wat mijn vader nodig had. Ik ging hem pleasen en het werkte, ik werd zijn lieveling. Ik kon alles krijgen materieel.

Voor mijn moeder en broer was het anders, als ze zich niet aan zijn regels hielden was het ruzie en werd alles ingetrokken. Dat werd erger na de scheiding, want mijn moeder had de moed om mijn vader te verlaten, maar een narcist verlaat je niet en de vechtscheiding begon. Toen begon voor mij nog een veel moeilijkere tijd, want mijn broer was zijn eigen leven gaan leiden en ik werd de pion van mijn vader en moeder. Mijn loyaliteit kwam in zwaar weer, het werd een spagaat. Na de scheiding veranderde de relatie tussen mij en mijn vader, zo royaal als hij was financieel naar mij voor de scheiding,  gaf hij daarna niets meer. Het was altijd een strijd als ik iets nodig had of hij zei dat mijn moeder ook moest geven, dan pas zou hij iets bijdragen.

Gelukkig heb ik altijd een sterke behoefte  gehad naar de waarheid. Ik zat in mijn pubertijd toen mijn ouders gingen scheiden en toen een paar jaar later de vechtscheiding op zijn hoogst was,  besloot ik te zoeken naar de waarheid. ‘Zo kan het leven niet bedoeld zijn’, dacht ik en ik ging zoeken. Dat heeft heel wat jaren in beslag genomen.

Ik kan door mijn please-relatie met mijn vader veel tegen hem zeggen, tot op de dag van vandaag. Ik kan mij herinneren dat, ik toen ik jong was tegen hem zij “ik wil nooit zo’n man zoals jij, jouw vrouwen hebben absoluut geen vrijheid”. Hij reageerde verbaasd maar zei, ‘Ja, inderdaad. Ik ben een moeilijke man’. Daardoor dacht ik dat hij voor rede vatbaar was, maar zijn huidige vrouw lijdt nog steeds erg onder zijn dwingende controle en ik weet nu beter. Mijn vader heeft nooit wederkerigheid, ook niet naar mij.

Ik was er voor hem, maar hij zal er nooit voor mij zijn. Dat heb ik vaak ondervonden als ik zijn hulp vroeg, hij heeft mij nooit geholpen met iets, ook niet in mijn kindertijd. Mijn opleidingen heb ik zelf betaald en toen ik hem vroeg of hij mij kon helpen om mijn eerste huis te kopen kreeg ik een lening die ik met rente terug moest betalen, want ja zo rijk was hij niet zei hij. Ondertussen had hij meerdere huizen, leefde in de duurste landen van Europa en reed in hele dure auto’s. Dat was mijn eerste wake-up call, dat er iets goed mis was.

De relatie met mijn moeder en broer was altijd gespannen, ik wilde altijd vrede in het systeem maar in plaats daarvan was er altijd drama. Mijn broer dacht dat ik altijd alles kreeg en hij kreeg niets, die jaloezie heb ik altijd gevoeld en ik wilde het altijd goed maken. Hij gaf eigenlijk altijd dubbele boodschappen. Hij zei dat hij veel van me hield, maar  was altijd stiekem aan het pesten, loog veel en sprak altijd negatief over mijn ouders. Hij heeft tot nu toe met allebei de ouders een verstoorde relatie. Jaren heb ik geprobeerd zijn band met onze ouders te verbeteren, tegen beter weten in.

Ik moest altijd klaar staan voor mijn moeder en mijn broer, altijd helpen en open staan. Voor mij waren ze er ook wel, maar er moest altijd iets tegenover staan en ik moest het vooral erkennen, andersom was dat niet altijd zo. Als ik maar even voor mijzelf koos was ik een slechte dochter, maar als ik klaar stond was ik de liefste. Vader en moeder bespraken alles met de kinderen, vooral over hun problemen en spraken ook negatief tegen mij over mijn broer.

Ik denk dat ze dat andersom ook over mij tegen mijn broer deden. Want op een keer enkele jaren geleden, vroeg ik mijn broer “vertrouw je mij”, omdat ik iets vermoedde door zijn gedrag. Hij zei toen volmondig nee. Dat betekende een ommekeer voor mij. Van mijn ouders had ik emotioneel al afstand genomen, ik verwacht niets meer en voel mij ten opzichte van hen daardoor heel autonoom en dat geeft heel veel rust. Maar met mijn broer heb ik heel lang geprobeerd een liefdevolle verbinding te krijgen.

Tot de dag dat ik vroeg of hij mij vertrouwde en zijn antwoord hoorde, toen wist ik dat het nooit zou lukken. Kort daarna had mijn vader weer een van zijn narcistische trucjes. Hij wilde iets van waarde geven, alleen aan mij, maar ik eiste dat hij dat ook aan mijn broer moest geven. Hij beloofde dat te doen, maar later bleek dat hij dat niet had gedaan; hij had het alleen aan mij gegeven. Mijn broer kwam hierachter en was natuurlijk furieus. Ik wilde het uitleggen en het met hem delen. Die mogelijkheid kreeg ik niet, ik kreeg een volle laag shit over mij heen.

Onze relatie is nu heel erg bekoeld, maar dat geeft mij juist ook weer veel rust. Zoals ik al zei gaf mijn vader nooit wat en ook nu bleek het een wassen neus. Wel is mij toen nog meer duidelijk geworden over het gedrag van mijn broer. Door het lezen van het tweede boek van Iris Koops begrijp ik nu dat mijn broer een verborgen narcist is, maar ook een slachtoffer van mijn vader. Juist omdat ik de ‘golden child’ was van mijn vader, hebben mijn broer en ik een hele slechte relatie. Het heeft ons uit elkaar gedreven en vereenzaamd. Mijn rol ben ik goed gaan begrijpen en de enorme eenzaamheid die ik daardoor altijd gehad heb.

Mijn studie en mijn zoektocht naar de waarheid, hebben mij gebracht naar mijn Zelf. Daardoor voel ik mij niet meer eenzaam en heb ik de rol van ‘golden child’ van mij af geworpen. Dat heeft wel wat therapie gekost om o.a. van een eetstoornis af te komen, van angsten, depressie en suïcide gevoelens. Misschien heeft die rol mij wel gered van een groter trauma, maar heeft mij ook enorm eenzaam gemaakt voor een hele lange tijd. In latere relaties was ik ook altijd de ‘redder’ en de ‘pleaser’ maar dat draaide altijd uit op drama.

Doordat ik niets meer verwacht van mijn familie en emotioneel afstand kan houden, maar mij omringd heb met een begripvolle man en vriendschappen heb die wederkerig zijn, heb ik rust gevonden en ben ik nu heel gelukkig. Ik zie nu wat een ellende mijn vader gecreëerd heeft bij zijn ex-vrouwen en twee kinderen die ernstig beschadigd zijn en nog een huidige vrouw waar ik ook bij zie dat ze getraumatiseerd is, maar zij is nog in ontkenning en denkt zonder hem niet te kunnen leven. Volgens mijn vader ben ik nog altijd zijn fijne dochter, mijn broer, daar heeft hij niet veel mee. Ik vind dat nog wel heel verdrietig maar hij heeft het nooit begrepen en dat zal ook nooit gebeuren.