Herstellen van narcistisch misbruik: valkuilen, tips en adviezen

Door Dirk, beleidsadviseur

Als slachtoffer kan je lang ronddwalen in jezelf voordat je er achter komt dat je het slachtoffer bent van narcistische mishandeling. In haar eerste boek, “Herstellen van narcistische mishandeling“, gaf Iris je de instrumenten en tips mee om narcisme in zijn algemeenheid te herkennen.

Er bestaan diverse onderwerpen waarmee de link met narcistische mishandeling nog nooit goed is gelegd. Tot nu. In het tweede boek van Iris, “Je leven in eigen hand“, komt dit sterk aan bod: de rol van narcisme in spiritualiteit, bij complexe echtscheidingen, bij stalking of in Munchausen by proxy, een vreselijke vorm van kindermishandeling. Ook als slachtoffer val je van de ene in de andere verbazing en natuurlijk is er ook weer de herkenning en de broodnodige bevestiging. Iris Koops maakt met behulp van diverse deskundigen je langzaam duidelijk wat de achterliggende patronen en gedragingen zijn waarmee dit alles is verbonden: narcistische mishandeling in al haar vormen.

Iris bouwt op vanuit waar haar eerste boek eindigde: inzicht krijgen in de patronen en strategieën van narcisten en psychopaten. Haar eerste boek zat al vol met de kleurrijke verhalen van slachtoffers, de letterlijke zinnen en woorden die narcisten en psychopaten gebruiken en voorbeelden van denkmanieren en strategieën die ze gebruiken om je in te palmen, te verwarren en rücksichtslos te exploiteren. Met volle overtuiging en de nodige details laat ze stap voor stap zien hoe je als slachtoffer in deze situatie bent gekomen en er uit kan komen.

Haar tweede boek gaat echter nog veel verder. Als je eenmaal ziet wat er is gebeurd, wat is dan je volgende stap? Alleen met boosheid over het onrecht kom je er niet en bovendien is het slopend voor jezelf op de lange duur. Of je zit lam geslagen op de bank of probeert weg te vluchten, en ook dat is begrijpelijk, maar helpt je op de lange termijn niet verder. En wat als je ongewild verder moet met de dader omdat het de vader of moeder is van je kinderen, je baas of een familielid? En wat doe je met jezelf en je zwaar aangetaste zelfbeeld?

Het mooie is, is dat Iris je stap voor stap meeneemt. Ze bouwt het zorgvuldig op. Je mag boos worden, als noodzakelijke fase in je proces. Je mag al het contact verbreken met bijvoorbeeld een narcistische ouder, maar ze geeft ook handvatten mee voor als je toch enig contact wil houden. Ze neemt je mee naar de fase van je wanhopig afvragen waarom je toch slachtoffer bent geworden, de gevoelens van hulpeloosheid en depressie. En ze laat bijna letterlijk licht schijnen op de vraag hoe je vervolgens echt kan gaan herstellen, hoe je weer voor jezelf kan gaan kiezen. Ze biedt overal concrete tips en laagdrempelige adviezen, ze geeft inzicht in jezelf en waar je tegenaan kan lopen en ze waarschuwt je voor alle valkuilen in een hobbelig proces van herstel en het terugwinnen van je eigenheid.

Iris gaat in op alles wat je als slachtoffer tegen kan komen: de zin en vooral onzin van vergeven, de onmacht van hulpverleners om iets te zien of doen aan je situatie, de onmogelijkheden van ons rechtssysteem om recht te doen aan jou als slachtoffer, het verlies van vrienden en de zoektocht naar jezelf en wat goed voor jou is. Ze geeft hoop maar is ook realistisch daar waar nodig: je verdwenen zelf zal terugkomen, maar misschien nooit helemaal herstellen, zeker niet als je er als kind in bent opgegroeid. Je echte vriendschappen zullen dieper en intenser worden, maar je zal misschien ook vrienden of familieleden verliezen. Je zal weer beter kunnen slapen, maar je moet wel allerlei prikkels vermijden. Iris doet niet aan jubelende oneliners en (zinloze) beloftes, en juist dat maakt ook dit boek zo krachtig. Het laat je aansluiten op de realiteit.

In het boek laat Iris zien hoe narcisme zich uit in therapie, op het werk, in het gezin of binnen relaties en welke bizarre vormen het kan aannemen. Bijvoorbeeld als iemands partner seksverslaafd is, het slachtoffer stalkt, of als bijvoorbeeld de ouder verstoten wordt door de kinderen, of als een moeder haar kind expres ziekt heeft gemaakt. Ze raakt daarmee ook al het maatschappelijk onrecht waar slachtoffers mee te maken hebben op het gebied van stalking, complexe scheidingen en/of huiselijk geweld, dat veel beter aangepakt zou moeten worden. Door het hele boek krijg je heldere inzichten in patronen en concrete adviezen mee. Bijvoorbeeld hoe je spiritueel narcisme kan herkennen en keren, welke woorden deze daders dan specifiek gebruiken en hoe je ze eigenlijk moet interpreteren.

Narcistische mishandeling is complex. Iris geeft de diversiteit van ervaringen van slachtoffers de ruimte. Het is bijna onmogelijk om jezelf niet te herkennen in de situaties die ze schetst omdat ze precies laat zien wat er gebeurt, maar vooral hoe je je leven na deze ervaringen weer in eigen hand kunt nemen. Het boek is een krachttoer van detail, levendigheid en diepe kennis van een ervaringsdeskundige die ten allen tijde voor jou als slachtoffer kiest. Ze laat niets liggen en weet dit boeiend te brengen. Net als je denkt dat je het doorhebt of juist niet herkent, komt ze met een nieuwe ingang of beschrijving. En ze geeft veel informatie die je zelf verder kan gaan ontdekken. Kortom: een boek om nog vaak stukjes van na te lezen, te bespreken met mensen die dichtbij staan, en om nog lang over na te denken. Laten we hopen dat iedereen die ermee te maken heeft, slachtoffers natuurlijk, maar hun omgeving, professionals en beleidsmakers, dit boek gaan lezen.

7 gedachten aan “Herstellen van narcistisch misbruik: valkuilen, tips en adviezen”

  1. Als kind van een narcistisch ouder en een narcistische zus en een labiele moeder, die ook narcistische trekken had zou het fijn zijn als alle familieleden, buren, kennissen, huisartsen, therapeuten en psychologen waar ik mee te maken had en die me nooit hebben geloofd of hebben ‘gezien’ met name het laatste boek van Iris zouden lezen. Het kan niet anders dan dat ze verbaasd zullen zijn dat alles wat ik ooit eens vertelde aan ze blijkt waar te zijn.
    Niemand die me ooit heeft gewezen op narcisme. Ik had ‘veel fantasie’ vonden ze.
    Ja, had ik ook. Ik probeerde in mijn wereldje er wat van te maken. Ik was een dromer en dol op gezellige, warme liefdevolle sprookjes. Het was overleven, dissociëren. Maar het onrecht wat me is aangedaan, zonder dat daar gerechtigheid voor in de plaats is gekomen, zijn beslist geen sprookjes.
    Iris vertelt mijn verhaal in haar boeken, van a tot z. Het heeft mijn leven compleet veranderd. Het is vooral een troostend boek. Niemand die zo perfect begrijpt wat ik heb meegemaakt en hoe ik daarna verder leefde, wat ik kan doen en waar ik op moet letten. Ik voel me enorm gehoord en gesteund. Ik leef weer vanuit mezelf en geniet van kleine dingen in het leven, waarvan ik nooit mocht genieten van mijn ouders. Durf het ook weer, zonder bang te zijn, zonder me schuldig te voelen. Ik zou het de artsen en therapeuten die me wat anders wijs probeerden te maken graag verplicht dit boek willen laten lezen.

  2. Fantastische eye-openers zijn de boeken van Iris ! Blij dat zij bestaat en deze boeken heeft geschreven voor iedereen die het nodig heeft !

  3. Deze boeken betekenen zoveel voor me. Vooral het eerste boek. Werkte echt als een soort EHBO bij me. In die inktzwarte tijd heeft het me steun geboden. Het boek kwam voor mij precies op tijd.Er is zo weinig bekend in de hulpverlening over dit onderwerp. Door het boek is mijn herstel begonnen. Anders had ik hier niet uitgekomen en de schuld voortdurend bij mezelf blijven zoeken. Met het gevolg dat ik waarschijnlijk in de narcist z’n slopende handen had blijven vallen. O, wat ben ik Iris dankbaar. Ik voel nog dagelijks pijn maar het is zoveel leefbaarder geworden.

  4. De boeken van Iris Koops zijn van zeer grote waarde voor mij, zowel persoonlijk als zakelijk. Ik ben haar ontzettend dankbaar dat zij haar twee boeken heeft geschreven en haar netwerk heeft opgericht. Hierdoor voel ik mij als slachtoffer van narcistische mishandeling (als kind en ex-partner) zó gezien en gehoord. De boeken van Iris Koops hebben voor mij zoveel inzicht gegeven in mijn jeugd en mijn latere (huwelijkse) leven. Ook in mijn beroep als familierechtadvocaat herken ik narcistische gedrag nu veel sneller, doorzie de patronen en kan adequaat reageren en mijn cliënten begeleiden.
    In mijn werk als advocaat loop ik ertegenaan dat er binnen de rechterlijke macht en jeugdhulpverlening weinig bekend is over narcistische mishandeling. Bovendien is het woord ‘narcisme’ besmet en lijkt het een uitgehold begrip. Dit maakt het voor de echte slachtoffers van narcistische mishandeling nog lastiger. Er is geen herkenning van het narcistische gedrag dus ook geen erkenning. Hier is nog een hoop winst te behalen.
    Iedere professional (rechter, onderzoeker Raad voor de Kinderbescherming, gezinsvoogd, jeugdhulpverlener, advocaat, mediator, (Kinder)psycholoog, orthopedagoog, Veilig Thuis-medewerker, wijkteam gemeente, jeugdconsulent etc.) zou zich moeten verdiepen in deze materie. Het is zo’n groot (maatschappelijk) probleem dat veel slachtoffers maakt en kennis vereist om het te doorzien. Narcistische mishandeling gebeurt slinks en sluw. Er is vaak een masterplan van de narcist dat niet wordt doorzien door de betrokkenen tenzij men weet hoe hij opereert. De woorden stroken niet met de daden/het gedrag. De narcist zet iedere keer een ander masker op. Van redder, naar slachtoffer en dan weer naar aanklager enzovoort. Hij is een meestermanipulator. Een wolf in schaapskleren. Kennis over narcistische mishandeling is hard nodig !
    De groep van slachtoffers van narcistische mishandeling is groot:
    – Kinderen
    – Partners
    – Werknemers/collega’s
    – Cliënten (in de verhouding therapeut-cliënt)
    – Leden binnen een kerkgenootschap
    De boeken van Iris Koops hebben oog voor ieder slachtoffer en zij besteedt aan iedere categorie van slachtoffers aandacht. Men vindt erkenning in de boeken en men krijgt praktische tips aangereikt hoe men met de narcist kan omgaan maar vooral ook hoe je je leven weer in eigen hand kunt nemen. Hele hoopvolle boeken ! Ze nemen je aan de hand in de donkere tunnel en leiden je naar het licht.
    A.K.

    1. Wat een aanwinst! Een advocaat in familierechten, die weet wat narcisme inhoudt Je bent ervaringsdeskundige. Buiten het feit dat het vreselijk is geweest wat jij hebt meegemaakt A.K. is het een geweldig iets dat jij je op dat gebied goed kan inleven en verplaatsen wat sommige van je cliënten meemaken.

  5. Beste A.K.,
    gisteren mocht ik nog ervaren hoe het begrip narcisme geen betekenis heeft voor wie er niet mee te maken heeft gehad. Of nog niet weet dat wat hij ervaart narcisme is – zoals ik tot voor enkele maanden.
    Ik volg momenteel een cursus waarin ook flink wat kunstgeschiedenis zit. Caravaggio werd besproken en ook zijn schilderij ‘Narcissus’ werd getoond. De lesgever legde de link naar narcisme. Veel verder dan ‘mensen die graag in een spiegel kijken’ kwam hij echter niet. Pijnlijk. En helaas heb ik ook niet de moed gevonden om het recht te zetten. Ik durf/wil mijzelf niet bloot geven in een groep van 20, maar vind het aan de andere kant ook een gemiste kans om potentiële andere slachtoffers in de groep een hint te geven.

  6. Ik kan niet wachten met het lezen van het boek! Het ligt nu nog bij mijn zusje in huis. Helaas woon ik nog steeds noodgedwongen samen met mijn ex-partner en onze drie kleine kindjes. Het feit dat ik het gevoel heb begonnen te zijn met het herstel van deze afschuwelijke vorm van mishandeling houdt me op de been. Want was is het een lijdensweg! Het moment waarop het allemaal helder voor je wordt, en kiest niet meer in een relatie te willen zijn met de narcist, lijkt een dieptepunt maar in mijn ervaring is het slechts een begin van nog meer narigheid. Sorry voor deze negatieve ervaring maar na wekenlang tientallen gesprekken en telefoontjes te hebben gevoerd met o.a. ‘Veilig Thuis’, ‘Sterk Huis’ (vrouwenopvang), de wijkagent en het maatschappelijk werk lijkt het alsof niemand het echte gevaar inziet van het gedwongen samen te wonen met een narcist die weet dat je hem gaat verlaten. Misschien is het mijn fout om onvoorbereid de scheiding aan te kondigen maar het was voor mij niet meer mogelijk het spel mee te spelen.
    Vandaag (op de dag dat we 6 jaar getrouwd zijn) gaat het verzoekschrift van de echtscheiding richting de rechtbank. En nu is het hopen op een redelijk soepele procedure. Ik vecht door!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *